ดร.นพดล กรรณิกา ผู้อำนวยการสำนักวิจัยเอแบคโพลล์ มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ และนักศึกษาด้านการพัฒนาระหว่างประเทศ ร่วมกับ นาย วรภัทธ ปราณีประชาชน นักศึกษา ประจำสถาบันคอร์เนลล์เพื่อภารกิจของรัฐ มหาวิทยาลัยคอร์เนลล์ (Cornell University) เปิดเผยผล สำรวจ เรื่อง ประชาชนคิดอย่างไรต่อสาเหตุปัญหาน้ำท่วมและคณะบุคคลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับปัญหาของประเทศ กรณีศึกษาตัวอย่างประชาชนทั่ว ไปในพื้นที่กรุงเทพมหานคร และปริมณฑล จำนวนทั้งสิ้น 1,823 ตัวอย่าง โดยดำเนินการสำรวจในระหว่างวันที่ 28 - 30 ตุลาคม 2553 ที่ผ่านมา พบว่า
ประชาชนที่ถูกศึกษาส่วนใหญ่หรือร้อยละ 81.2 สนใจระดับมากถึงมากที่สุดในการติดตามสถานการณ์น้ำท่วมในปัจจุบัน โดยประชาชนส่วน ใหญ่หรือร้อยละ 97.5 ระบุว่า ความรุนแรงของปัญหาน้ำท่วมในพื้นที่ต่างๆ ของประเทศอยู่ในระดับค่อนข้างมากถึงมากที่สุด และประชาชนจำนวนมาก หรือร้อยละ 46.3 มองว่าสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดปัญหาน้ำท่วมครั้งนี้นอกเหนือไปจากสาเหตุของภัยธรรมชาติแล้วคือ การพัฒนาที่ดิน เช่น การสร้างรี สอร์ต การก่อสร้างอาคารและสิ่งปลูกสร้างขนาดใหญ่ รองลงมาคือ ร้อยละ 40.9 ระบุขาดการวางแผนและป้องกันระยะยาวของหน่วยงานที่เกี่ยว ข้อง ร้อยละ 38.7 ระบุการคอรัปชั่นของเจ้าหน้าที่ในการอนุมัติก่อสร้างขวางทางระบายน้ำ ร้อยละ 38.0 การวางผังเมืองไม่ดีพอ ร้อยละ 31.5 ระบุเป็นเพราะการสร้างเขื่อน ตามลำดับ
เมื่อถามว่าในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมาเคยบริจาคสิ่งของให้กับใครบ้างหรือไม่ พบว่า เกินครึ่งเล็กน้อยหรือร้อยละ 51.1 เคยบริจาคช่วยผู้ ประสบภัย ร้อยละ 50.2 บริจาคให้วัด ร้อยละ 22.3 บริจาคให้มูลนิธิต่างๆ ร้อยละ 18.3 บริจาคให้เด็กยากไร้ ร้อยละ 15.4 บริจาคให้สถาบัน การศึกษา เพียงร้อยละ 5.3 บริจาคให้องค์กรด้านสุขภาพ และรองๆ ลงไปคือ บริจาคให้ผู้ทำงานด้านลดอุบัติเหตุ แก้ปัญหายาเสพติดและ อาชญากรรมในชุมชน บริจาคให้พรรคการเมืองและเลี้ยงสัตว์จรจัด เป็นต้น
เมื่อถามเฉพาะเรื่องการบริจาคให้ผู้ประสบภัยน้ำท่วมครั้งนี้ พบว่า ส่วนใหญ่หรือร้อยละ 82.0 พร้อมที่จะบริจาคสิ่งของ เครื่องใช้ หรือ เงินให้ผู้ประสบภัยน้ำท่วม แต่ที่น่าเป็นห่วงคือ เกินกว่าครึ่งหรือร้อยละ 51.0 ไม่ค่อยเชื่อมั่นถึงไม่เชื่อมั่นเลยว่า เงินหรือสิ่งของเครื่องใช้ที่บริจาคจะ ถูกนำไปให้กับผู้ประสบภัยต่างๆ อย่างโปร่งใสตรวจสอบได้ ในขณะที่ร้อยละ 49.0 ค่อนข้างเชื่อมั่นถึงเชื่อมั่น
อย่างไรก็ตาม เมื่อถามถึงคะแนนความพึงพอใจโดยภาพรวมของการแก้ปัญหาน้ำท่วมของคณะบุคคลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เมื่อคะแนน เต็ม 10 คะแนน พบว่า อันดับหนึ่งที่ได้คะแนนพอใจสูงสุด 7.52 ได้แก่ หน่วยกู้ภัย อันดับที่สองคือ กองทัพ ได้ 7.28 คะแนน อันดับที่สามได้แก่ กระทรวงสาธารณสุข ได้ 7.07 คะแนน อันดับที่สี่ได้แก่ นักร้อง นักแสดง ได้ 6.66 คะแนน อันดับที่ห้า ได้แก่ บริษัทเอกชน และกลุ่มนายทุน ได้ 6.56 คะแนน อันดับที่หก ได้แก่ องค์กรอิสระ NGO มูลนิธิต่างๆ ได้ 6.39 คะแนน ตำรวจได้ 6.22 คะแนน กระทรวงมหาดไทย กรมการปกครอง ได้ 6.06 คะแนน รัฐบาลได้ 5.55 คะแนน นักการเมืองท้องถิ่นได้ 5.55 คะแนน และฝ่ายค้านได้เพียง 4.54 คะแนน
โดยประชาชนที่ถูกศึกษาระบุเรื่องที่ต้องการให้ คณะบุคคลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องปรับปรุงแก้ไข พบว่า ส่วนใหญ่หรือร้อยละ 63.7 ระบุ เรื่องความรวดเร็วฉับไว รองลงไปคือ ร้อยละ 55.3 ระบุความครอบคลุมทั่วถึง ร้อยละ 55.3 ระบุการป้องกันปัญหาระยะยาว ร้อยละ 49.4 ระบุ ความโปร่งใส ตรวจสอบได้ และรองๆ ลงไปคือ การประสานร่วมมือระหว่างหน่วยงานต่างๆ และความเข้าใจที่แท้จริงของปัญหา ตามลำดับ
ที่น่าพิจารณาคือ ส่วนใหญ่หรือร้อยละ 92.4 อยากเห็นฝ่ายรัฐบาลและฝ่ายค้าน จับมือกันลงพื้นที่แก้ปัญหาน้ำท่วมช่วยเหลือผู้ประสบภัย โดย หยุดความขัดแย้งไว้ชั่วคราว และเมื่อจำแนกตามกลุ่มจุดยืนทางการเมือง พบว่า ประชาชนส่วนใหญ่ในทุกจุดยืนทางการเมือง คือ ร้อยละ 92.4 ใน กลุ่มสนับสนุนรัฐบาล ร้อยละ 87.4 ในกลุ่มไม่สนับสนุนรัฐบาล และร้อยละ 93.5 ในกลุ่มพลังเงียบต่างก็อยากเห็นนักการเมืองฝ่ายรัฐบาลจับมือกับฝ่าย ค้านลงพื้นที่ช่วยเหลือประชาชนที่กำลังเดือดร้อนจากภัยน้ำท่วม
นอกจากนี้ ประชาชนยังได้ประเมินการทำงานของรัฐบาลในการแก้ปัญหาน้ำท่วมด้านต่างๆ พบว่า ด้านความรวดเร็วในการให้ความช่วย เหลือได้ 6.29 คะแนน ด้านการสนับสนุนงบประมาณในการแก้ปัญหา ได้ 6.08 คะแนน ด้านมาตรการในการชดเชยเยียวยาได้ 5.87 คะแนน ด้าน การแก้ปัญหาที่ครอบคลุมทั่วถึง ได้ 5.85 คะแนน และที่น้อยสุดคือ ด้านความโปร่งใสในการใช้งบประมาณ ได้ 5.33 คะแนน ตามลำดับ
ผอ.เอแบคโพลล์ กล่าวว่า เสียงสะท้อนของประชาชนต่อสาเหตุของปัญหาน้ำท่วมเป็นเรื่องสำคัญที่ทุกฝ่ายน่าจะนำไปพิจารณาหาทาง ป้องกันแก้ไขอย่างเป็นรูปธรรมในระยะสั้นและระยะยาวคือ การพัฒนาที่ดินและการก่อสร้างโครงการขนาดใหญ่ การวางผังเมือง และการทุจริต คอรัปชั่น รวมถึงการที่เจ้าหน้าที่รัฐปล่อยปละละเลยจนเกิดปัญหาขั้นรุนแรงเพื่อจะได้งบภัยพิบัติมาใช้กัน เป็นสิ่งที่รัฐบาลและสาธารณชนควรตั้งคำถาม ถามไปยังจังหวัดที่มีชุมชนถูกน้ำท่วมซ้ำซาก โดยสิ่งเหล่านี้ควรถูกตรวจสอบและนำมาเปิดเผยให้เรียนรู้ร่วมกันเป็นประสบการณ์อุทาหรณ์ต่อสาธารณชน เพื่อให้เกิดจิตสำนึกและความรู้สึกต้องมีส่วนร่วมป้องกันแก้ไขปัญหาของประชาชนในพื้นที่ นอกจากนี้ผลสำรวจยังพบว่า คะแนนความพึงพอใจของ ประชาชนต่อทั้งรัฐบาล นักการเมืองท้องถิ่น และฝ่ายค้าน อยู่ในอันดับท้ายๆ ซึ่งน่าจะส่งสัญญาณเตือนใจเตือนสตินักการเมืองและคำถามสำคัญได้ว่า บทบาทหน้าที่ของนักการเมืองได้แสดงออกที่ “โดนใจ” ทันเวลาในยามที่ประชาชนกำลังประสบภัยพิบัติเดือดร้อนอยู่ในขณะนี้แล้วหรือไม่
“สิ่งสำคัญอีกประการหนึ่งที่ค้นพบในการสำรวจครั้งนี้คือ ประชาชนในทุกจุดยืนทางการเมืองคือฝ่ายสนับสนุนรัฐบาล ฝ่ายไม่สนับสนุน รัฐบาล และกลุ่มพลังเงียบส่วนใหญ่อยากเห็นฝ่ายรัฐบาลและฝ่ายค้านเลิกทะเลาะหยุดขัดแย้งชั่วคราวและหันมาจับมือลงพื้นที่ร่วมกันเพื่อแก้ปัญหาเดือด ร้อนของประชาชนที่ประสบภัยน้ำท่วม ดังนั้น ช่วงเวลาจังหวะนี้น่าจะเป็นช่วงเวลาที่ฝ่ายการเมืองจะสามารถกอบกู้ฟื้นความเชื่อมั่นศรัทธาจากสาธารณ ชน คณาจารย์ในสถาบันต่างๆ ที่มีหน้าที่อบรมฝึกฝนกลุ่มนักการเมืองน่าจะออกมาชี้ชวนให้กลุ่มนักการเมืองที่ผ่านการอบรมเหล่านั้นได้แสดงจิตสำนึกให้ ประชาชนส่วนใหญ่ทั้งประเทศได้รับรู้ถึงความช่วยเหลือที่เป็นรูปธรรมจับต้องได้จากกลุ่มนักการเมืองดังกล่าว และถ้าหากจับมือกันได้จริง ก็น่าจะทำให้ ชาวบ้านมีความสุขมากกว่าแนวคิดจัดตั้งรัฐบาลแห่งชาติที่ยังคงมีความเคลือบแคลงสงสัยเรื่องการแบ่งอำนาจและผลประโยชน์ส่วนตัวกับพวกพ้องของ นักการเมืองเสียอีก” ดร.นพดล กล่าว
จากการพิจารณาลักษณะทั่วไปของตัวอย่างพบว่าตัวอย่างร้อยละ 47.4 เป็นชาย
ร้อยละ 52.6 เป็นหญิง
ตัวอย่างร้อยละ 9.2 อายุน้อยกว่า 20 ปี
ร้อยละ 21.8 อายุระหว่าง 20 — 29 ปี
ร้อยละ 19.6 อายุระหว่าง 30 — 39 ปี
ร้อยละ 20.7 อายุระหว่าง 40 — 49 ปี
และร้อยละ 28.7 อายุ 50 ปีขึ้นไป
ตัวอย่างร้อยละ 64.9 สำเร็จการศึกษาต่ำกว่าปริญญาตรี
ร้อยละ 27.8 สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี
และร้อยละ 7.3 สำเร็จการศึกษาสูงกว่าปริญญาตรี
ตัวอย่างร้อยละ 41.8 ค้าขายอิสระ/ ธุรกิจส่วนตัว
ร้อยละ 22.3 รับจ้างใช้แรงงานทั่วไป เกษตรกร
ร้อยละ 12.9 พนักงานเอกชน
ร้อยละ 2.7 ข้าราชการ พนักงานรัฐวิสาหกิจ
ร้อยละ 10.0 นักเรียนนักศึกษา
ร้อยละ 8.9 แม่บ้าน เกษียณอายุ
และร้อยละ 1.4 ว่างงาน/ไม่ประกอบอาชีพ
โปรดพิจารณารายละเอียดดังตารางต่อไปนี้
ลำดับที่ ความสนใจติดตามสถานการณ์น้ำท่วมในปัจจุบัน ค่าร้อยละ
1 มาก ถึงมากที่สุด 81.2
2 ปานกลาง 17.0
3 น้อย ถึงไม่ติดตามเลย 1.8
รวมทั้งสิ้น 100.0
ตารางที่ 2 แสดงค่าร้อยละของตัวอย่างที่ระบุระดับความรุนแรงของปัญหาน้ำท่วมในพื้นที่ต่างๆ ของประเทศ
ลำดับที่ ระดับความรุนแรงของปัญหาน้ำท่วมในพื้นที่ต่างๆ ของประเทศ ค่าร้อยละ
1 ค่อนข้างมากถึงมากที่สุด 97.5
2 ค่อนข้างน้อยถึงไม่รุนแรงเลย 2.5
รวมทั้งสิ้น 100.0
ตารางที่ 3 แสดงค่าร้อยละของตัวอย่างที่ระบุสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดปัญหาน้ำท่วมครั้งนี้ นอกเหนือไปจากภัยธรรมชาติ (ตอบได้มากกว่า 1 ข้อ)
ลำดับที่ สาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดปัญหาน้ำท่วมครั้งนี้ นอกเหนือไปจากภัยธรรมชาติ ค่าร้อยละ
1 การพัฒนาที่ดิน เช่น การสร้างรีสอร์ต การก่อสร้างอาคารและสิ่งปลูกสร้างขนาดใหญ่ 46.3
2 ขาดการวางแผนและป้องกันระยะยาวของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 40.9
3 การคอรัปชั่นของเจ้าหน้าที่รัฐในการอนุมัติก่อสร้างขวางทางระบายน้ำ 38.7
4 การวางผังเมืองที่ไม่ดี 38.0
5 การสร้างเขื่อน 31.5
6 ชาวบ้านขาดการรวมตัวกันที่เข้มแข็งในการป้องกันแก้ปัญหาน้ำท่วม 14.4
7 ชาวบ้านไม่เข้มแข็ง ไม่ดูแลพื้นที่ของตนเอง 14.2
8 เจ้าหน้าที่รัฐต้องการใช้งบฉุกเฉิน 10.6
9 อื่นๆ อาทิ การตัดต้นไม้ทำลายป่า ไม่ขุดลอกคลอง การคอรัปชั่นของทุกๆหน่วยงาน การปล่อยน้ำจากเขื่อน เป็นต้น 4.9
ตารางที่ 4 แสดงค่าร้อยละของตัวอย่างที่ระบุสิ่งของที่ได้บริจาคในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมา (ตอบได้มากกว่า 1 ข้อ)
ลำดับที่ สิ่งของที่ได้บริจาคในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมา ค่าร้อยละ
1 บริจาคช่วยผู้ประสบภัย 51.1
2 บริจาคให้วัด 50.2
3 บริจาคให้มูลนิธิต่างๆ 22.3
4 บริจาคให้เด็กยากไร้ 18.3
5 บริจาคให้สถาบันการศึกษา 15.4
6 บริจาคให้กับองค์กรด้านสุขภาพ 5.3
7 บริจาคเพื่อผู้ที่ทำงานด้านการลดอุบัติเหตุ 4.0
8 บริจาคเพื่อแก้ปัญหายาเสพติดและอาชญากรรมในชุมชน 3.5
9 บริจาคให้พรรคการเมือง 1.1
10 อื่นๆ อาทิ เลี้ยงสัตว์จรจัด (หมา แมว) บริจาคให้โครงการของนักศึกษา บ้านสงเคราะห์สัตว์ เป็นต้น 1.9
ตารางที่ 5 แสดงค่าร้อยละของตัวอย่างที่ระบุถึงความพร้อมที่จะบริจาคสิ่งของเครื่องใช้ หรือ เงิน ให้กับผู้ประสบปัญหาน้ำท่วม
ลำดับที่ ความพร้อมที่จะบริจาคสิ่งของเครื่องใช้ หรือ เงิน ให้กับผู้ประสบปัญหาน้ำท่วม ค่าร้อยละ
1 พร้อม 82.0
2 ไม่พร้อม 18.0
รวมทั้งสิ้น 100.0
ตารางที่ 6 แสดงค่าร้อยละของตัวอย่างที่ระบุความเชื่อมั่นเกี่ยวกับเงินหรือสิ่งของเครื่องใช้ที่บริจาคจะถูกนำไปให้กับผู้ประสบภัยต่างๆ
อย่างโปร่งใสตรวจสอบได้
ลำดับที่ ความเชื่อมั่นเกี่ยวกับเงินหรือสิ่งของเครื่องใช้ที่บริจาคจะถูกนำไปให้กับ ค่าร้อยละผู้ประสบภัยต่างๆ อย่างโปร่งใสตรวจสอบได้
1 ค่อนข้างเชื่อมั่นถึง เชื่อมั่น 49.0
2 ไม่ค่อยเชื่อมั่นถึง ไม่เชื่อมั่นเลย 51.0
รวมทั้งสิ้น 100.0
ตารางที่ 7 แสดงค่าเฉลี่ยของตัวอย่างที่ระบุการให้คะแนนโดยรวมในการแก้ปัญหาและช่วยเหลือผู้ประสบภัยน้ำท่วมของคณะบุคคลและหน่วยงานต่างๆ
(*จากคะแนนเต็ม 10 คะแนน)
ลำดับที่ คณะบุคคล / หน่วยงาน *ค่าเฉลี่ย (Mean)
1 หน่วยกู้ภัย 7.52
2 กองทัพ 7.28
3 กระทรวงสาธารณสุข 7.07
4 นักร้อง นักแสดง 6.66
5 บริษัทเอกชน และกลุ่มนายทุน 6.56
6 องค์กรอิสระ NGO มูลนิธิต่างๆ 6.39
7 ตำรวจ 6.22
8 มหาดไทย กรมการปกครอง 6.06
9 รัฐบาล 5.55
10 นักการเมืองท้องถิ่น 5.55
11 ฝ่ายค้าน 4.54
ตารางที่ 8 แสดงค่าร้อยละของตัวอย่างที่ระบุเรื่องที่ต้องการให้คณะบุคคลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องปรับปรุงแก้ไข (ตอบได้มากกว่า 1 ข้อ)
ลำดับที่ เรื่องที่ต้องการให้คณะบุคคลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องปรับปรุงแก้ไข ค่าร้อยละ
1 ความรวดเร็วฉับไว 63.7
2 ครอบคลุมทั่วถึง 55.3
3 การป้องกันปัญหาระยะยาว 55.3
4 ความโปร่งใส ตรวจสอบได้ 49.4
5 การประสานร่วมมือระหว่างหน่วยงานต่างๆ 45.9
6 ความเข้าใจที่แท้จริงต่อปัญหา 43.0
ตารางที่ 9 แสดงค่าร้อยละของตัวอย่างที่ระบุการอยากเห็น ฝ่ายรัฐบาล และฝ่ายค้านจับมือกันลงพื้นที่แก้ปัญหาน้ำท่วมช่วยเหลือผู้ประสบภัย
โดยหยุดความขัดแย้งไว้ชั่วคราว
ลำดับที่ การอยากเห็น ฝ่ายรัฐบาล และฝ่ายค้านจับมือกันลงพื้นที่แก้ปัญหาน้ำท่วม ค่าร้อยละช่วยเหลือผู้ประสบภัย โดยหยุดความขัดแย้งไว้ชั่วคราว
1 อยากเห็น 92.4
2 ไม่อยากเห็น 7.6
รวมทั้งสิ้น 100.0
ตารางที่ 10 แสดงค่าร้อยละของตัวอย่างที่ระบุการอยากเห็น ฝ่ายรัฐบาล และฝ่ายค้านจับมือกันลงพื้นที่แก้ปัญหาน้ำท่วมช่วยเหลือผู้ประสบภัยโดยหยุดความขัดแย้งไว้ชั่วคราว จำแนกตามจุดยืนทางการเมือง
ลำดับที่ การอยากเห็น ฝ่ายรัฐบาล และฝ่ายค้านจับมือกันลงพื้นที่แก้ปัญหาน้ำท่วม สนับสนุนรัฐบาล ไม่สนับสนุนรัฐบาล กลุ่มพลังเงียบ
ร้อยละ ร้อยละ ร้อยละ
1 อยากเห็น 92.4 87.4 93.5
2 ไม่อยากเห็น 7.6 12.6 6.5
รวมทั้งสิ้น 100.0 100.0 100.0
ตารางที่ 11 แสดงค่าร้อยละและค่าเฉลี่ยของตัวอย่างที่ระบุการให้คะแนนต่อการปฏิบัติการของรัฐบาลเพื่อแก้ปัญหาน้ำท่วม
ลำดับที่ ประเด็น *ค่าเฉลี่ย (Mean)
1 ความรวดเร็วในการให้ความช่วยเหลือ 6.29
2 การสนับสนุนงบประมาณในการแก้ไขปัญหา 6.08
3 มาตรการในการชดเชยเยียวยา 5.87
4 การแก้ปัญหาที่ครอบคลุมทั่วถึง 5.85
5 ความโปร่งใสในการใช้งบประมาณ 5.33
--เอแบคโพลล์--