สถาบันวิจัยและบริการวิชาการ มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ (เอยูโพล) เปิดเผยผลวิจัยเชิงสำรวจเรื่องการเรียนออนไลน์ในสถานการณ์ Covid-19 จำนวนทั้งสิ้น 505 ตัวอย่าง ในเขตกรุงเทพมหานครที่เรียนออนไลน์ หรือมีบุตรหลานที่เรียนออนไลน์ ดำเนินโครงการระหว่างวันที่ 1–18 มิถุนายน 2563 ที่ผ่านมา พบว่า
ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถาม พบว่า ตัวอย่างร้อยละ 47.1 เป็นชาย และร้อยละ 52.9 เป็นหญิง เมื่อพิจารณาจำแนกเป็นอายุ พบว่า ตัวอย่างร้อยละ 23.8 มีอายุต่ำกว่า 25 ปี ร้อยละ 21.6 มีอายุ 25-35 ปี ร้อยละ 33.5 มีอายุ 36-50 ปี และร้อยละ 21.1 มีอายุมากกว่า 50 ปี ส่วนรายได้ส่วนตัวเฉลี่ยต่อเดือน พบว่า ตัวอย่างร้อยละ 61.2 มีรายได้ไม่เกิน 20,000 บาท ร้อยละ 24.2 มีรายได้ 20,001-30,000 บาท และร้อยละ 14.6 มีรายได้สูงกว่า 30,000 บาท สำหรับ อาชีพ 3 อันดับแรก ได้แก่ ร้อยละ 27.8 อาชีพพนักงานบริษัทเอกชน รองลงมาคือร้อยละ 23.3 อาชีพค้าขาย และร้อยละ 20.4 อาชีพนักเรียนนักศึกษา
สำหรับระดับการศึกษาของตัวอย่าง/บุตรหลาน ที่กำลังเรียนออนไลน์ พบว่า ร้อยละ 10.6 ระบุระดับอนุบาล ร้อยละ 47.9 ระบุระดับประถมศึกษา ร้อยละ 36.1 ระบุระดับมัธยมศึกษา และร้อยละ 25.5 ระบุระดับอุดมศึกษา ตามลำดับ
ความพร้อมของอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ในบ้านที่สามารถใช้ในการเรียนออนไลน์ได้ พบว่า ร้อยละ 69.7 ระบุสมาร์ทโฟน รองลงมาร้อยละ 29.2 ระบุโน๊ตบุ๊ก ร้อยละ 25.0 ระบุสมาร์ททีวี ร้อยละ 23.9 ระบุแท็ปเล็ต และร้อยละ 20.8 ระบุคอมพิวเตอร์พีซี สำหรับสถานที่ใช้เรียนออนไลน์ พบว่า ส่วนใหญ่ร้อยละ 95.8 เรียนที่บ้าน ส่วนสถานที่อื่นๆ พบบ้างเล็กน้อย ได้แก่ บ้านญาติ/คนรู้จัก ที่ทำงานผู้ปกครอง เป็นต้น ตัวอย่างเกือบร้อยละ 70 มีเรียนออนไลน์ของโรงเรียน วิธีเรียนส่วนใหญ่เรียนผ่านเทปหรือคลิปวีดีโอที่ทางโรงเรียนบันทึกไว้
ตัวอย่างร้อยละ 69.3 มีการเรียนออนไลน์ที่โรงเรียน ในขณะที่ร้อยละ 17.3 มีเรียนออนไลน์ผ่านโรงเรียนกวดวิชา โดยร้อยละ 33.6 เรียนผ่านเทปหรือ คลิปวีดีโอที่ทางโรงเรียนบันทึกไว้ โดยที่ผู้เรียนสามารถเข้าไปเรียนในเวลาที่ตนเองสะดวก ร้อยละ 29.8 เรียนสดผ่านวิดีโอ คอล ร้อยละ 18.4 เรียนสดผ่าน Google Classroom ร้อยละ 9.1 เรียนสดผ่าน Zoom และร้อยละ 5.3 เรียนสดผ่าน Microsoft Team ตามลำดับ
ตัวอย่างร้อยละ 34.5 มีเรียนการศึกษาทางไกล (DLTV) โดยร้อยละ 19.2 เรียนผ่านเว็บไซต์ www.dltv.ac.th รองลงมาร้อยละ 19.0 เรียนผ่าน ทีวีดิจิทัล ช่อง 37-51 ร้อยละ 11.5 เรียนผ่าน Mobile application dltv ร้อยละ 9.7 เรียนผ่าน Youtube และร้อยละ 4.1 ผ่านทีวีดาวเทียม Ku-Band และ C-Band ตามลำดับ
ตัวอย่างกว่าร้อยละ 75 รู้สึกเครียดจากการเรียนออนไลน์ สาเหตุที่ทำให้เครียด 3 อันดับแรก คือ 1) การเรียนออนไลน์ทำให้ความตั้งใจและสมาธิ ต่อการเรียนลดน้อยลง 2) ความไม่เข้าใจในเนื้อหาวิชาที่เรียน และ 3) วิชาบางวิชามีเนื้อหาที่ไม่เหมาะกับการเรียนการสอนออนไลน์
ตัวอย่างร้อยละ 75.1 รู้สึกเครียดจากการเรียนออนไลน์ในสถานการณ์ Covid-19 โดยสาเหตุที่ทำให้เครียด 3 อันดับแรก ได้แก่ ร้อยละ 52.8 การเรียนออนไลน์ทำให้ความตั้งใจและสมาธิต่อการเรียนลดน้อยลง รองลงมาร้อยละ 45.7 ความไม่เข้าใจในเนื้อหาวิชาที่เรียน และร้อยละ 31.4 วิชาบางวิชามี เนื้อหาที่ไม่เหมาะกับการเรียนการสอนออนไลน์ ในขณะที่สาเหตุที่ทำให้เครียดอื่นๆ พบว่า ร้อยละ 29.0 การมีค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้น ร้อยละ 25.3 ความเร็วของสัญญาณ อินเทอร์เน็ตไม่เพียงพอ และร้อยละ 22.6 เป็นภาระของผู้ปกครองในการดูแลการเรียนออนไลน์ของบุตรหลาน ตามลำดับ
ความต้องการได้รับความช่วยเรียนจากการเรียนออนไลน์ พบว่า ตัวอย่างร้อยละ 33.8 ต้องการให้ลดค่าเทอมมากที่สุด โดยเฉพาะกลุ่มที่มีรายได้ไม่เกิน 30,000 บาท รองลงมาร้อยละ 32.1 การช่วยเหลือด้านอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ร้อยละ 25.1 การให้คำแนะนำในการเรียนออนไลน์ และร้อยละ 9.0 การสนับสนุน ด้านเวลาจากที่ทำงาน ตามลำดับ
ปัญหาอุปสรรคที่พบจากการเรียนออนไลน์ พบว่ามีความสอดคล้องกับสาเหตุที่ทำให้กลุ่มตัวอย่างเกิดความเครียด ซึ่งได้แก่ บุตรหลานไม่เข้าใจเนื้อหา ไม่มีสมาธิในการเรียนออนไลน์ ความตั้งใจและความสนใจลดน้อยลงเมื่อเทียบกับการเรียนในห้องเรียน รวมถึงการมีค่าใช้จ่ายเพิ่มมากขึ้น การไม่มีอุปกรณ์อิเลคทรอนิกส์ ในการเรียน และการไม่มีเวลาดูแลบุตรหลาน เป็นต้น
โปรดพิจารณารายละเอียดดังต่อไปนี้
ลำดับที่ อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ รายได้ ภาพรวม
ไม่เกิน 20,000 20,001-30,000 มากกว่า 30,000
1 สมาร์ทโฟน 70.2 71.2 65.0 69.7
2 โน๊ตบุ๊ก 29.2 22.0 41.3 29.2
3 สมาร์ททีวี 24.0 31.1 18.8 25.0
4 แท็ปเล็ต 19.9 28.8 31.3 23.9
5 คอมพิวเตอร์ 15.0 18.9 46.3 20.8
ผลสำรวจพบว่า ครอบครัวที่ไม่มีอุปกรณ์ที่สามารถเรียนออนไลน์ได้ คิดเป็นร้อยละ 4.7
ตารางที่ 2 ค่าร้อยละของตัวอย่างที่ระบุสถานที่ที่ใช้เรียนออนไลน์ (ตอบได้มากกว่า 1 ข้อ)
ลำดับที่ สถานที่ที่ใช้เรียนออนไลน์ ภาพรวม
1 บ้านตนเอง 95.8
2 บ้านญาติ/คนรู้จัก 7.1
3 ที่ทำงานของผู้ปกครอง 6.1
4 ห้องสมุดชุมชน/ที่ทำการชุมชน 2.9
5 โรงเรียน 2.1
6 อื่นๆ เช่น ร้านอาหาร ร้านกาแฟ เป็นต้น 1.7
ตารางที่ 3 ค่าร้อยละของตัวอย่างที่ระบุช่องทางที่ใช้เรียนออนไลน์ (ตอบได้มากกว่า 1 ข้อ)
ลำดับที่ ช่องทางที่เรียนออนไลน์ ร้อยละ
1 เรียนผ่านเทป/คลิปวิดีโอที่ครูอัดไว้ 33.6
2 เรียนผ่าน วิดีโอ คอล 29.8
3 เรียนสดผ่าน Google classroom 18.4
4 เรียนสดผ่าน Zoom 9.1
5 เรียนสดผ่าน Microsoft Team 5.3
6 ผ่านเว็บไซต์ www.dltv.ac.th 19.2
7 ผ่านทีวีดิจิทัล ช่อง 37-51 19.0
8 ผ่าน Mobile applicationdltv 11.5
9 ผ่าน Youtube 9.7
10 ผ่านทีวีดาวเทียม Ku-Band และ C-Band 4.1
เฉพาะตัวอย่างที่มีเรียนออนไลน์ของโรงเรียน พบว่า ร้อยละ 45.7 กำลังศึกษาอยู่ในระดับประถมศึกษา ร้อยละ 37.8 ระดับมัธยมศึกษา และร้อยละ 28.9 ระดับอุดมศึกษา ตามลำดับ
ลำดับที่ ระดับความเครียด ภาพรวม
1 รู้สึกเครียดจากการเรียนออนไลน์ 75.1
2 ไม่มีความเครียดเลย 24.9
รวมทั้งสิ้น 100.0
ตารางที่ 5 ค่าร้อยละของตัวอย่างที่ระบุสาเหตุที่ทำให้เกิดความเครียดจากการเรียนออนไลน์
ลำดับที่ สาเหตุที่ทำให้เครียด รายได้ ภาพรวม
ไม่เกิน 20,000 20,001-30,000 มากกว่า 30,000
1 ความตั้งใจและสมาธิต่อการเรียนลดน้อยลง 53.2 45.3 62.9 52.8
2 ความไม่เข้าใจในเนื้อหาวิชาที่เรียน 42.0 45.3 61.3 45.7
3 เนื้อหาบางวิชาไม่เหมาะกับการเรียนการสอนออนไลน์ 24.8 36.8 50.0 31.4
4 มีค่าใช้จ่ายที่เพิ่มมากขึ้น 24.0 35.8 38.7 29.0
5 ความเร็วของสัญญาณอินเทอร์เน็ตไม่เพียงพอ 25.6 17.9 35.5 25.3
6 เป็นภาระของผู้ปกครองในการดูแลการเรียนออนไลน์ของบุตรหลาน 23.2 18.9 25.8 22.6
7 ไม่มีความพร้อมทางด้านอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ เช่น คอมพิวเตอร์ PC, 21.6 14.7 16.1 19.2
Notebook, แท็บเล็ต, สมาร์ทโฟน ฯลฯ
8 การขาดทักษะทางสังคม เช่น การอยู่ร่วมในสังคมการทำกิจกรรมร่วมกัน 18.8 8.4 21.0 16.7
การทำงานเป็นทีม
9 ขาดความรู้ในการใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่างๆ เช่น 16.4 11.6 14.5 15.0
ใช้ไม่เป็นใช้ไม่คล่อง เป็นต้น
ตารางที่ 6 ค่าร้อยละของตัวอย่างที่ระบุเรื่องที่ต้องการได้รับความช่วยเหลือมากที่สุด (ร้อยละจากการถ่วงน้ำหนัก)
ลำดับที่ ต้องการได้รับความช่วยเหลือ รายได้ ภาพรวม
ไม่เกิน 20,000 20,001-30,000 มากกว่า 30,000
1 ลดค่าเทอม 34.6 34.5 29.2 33.8
2 อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ 33.3 28.2 34.0 32.1
3 คำแนะนำในการเรียนออนไลน์ 24.9 24.7 26.1 25.1
4 การสนับสนุนด้านเวลาจากที่ทำงาน 7.2 12.6 10.7 9.0
รวมทั้งสิ้น 100.0 100.0 100.0 100.0
เอยูโพลมหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ
โทร. 0-2723-2163-8
ที่มา: เอยูโพล