กรุงเทพโพลล์: “หวยออนไลน์ กับการแก้ปัญหาลอตเตอรี่ราคาแพง”

การออกสลาก 2 ตัว 3 ตัวจึงไม่ใช่การแก้ปัญหาลอตเตอรี่ราคาแพง แต่ช่วยแก้ปัญหาหวยใต้ดินสร้างรายได้ให้รัฐบาลไม่น้อยกว่างวดละ 10,000 ล้านบาท หากทำหวยใต้ดินให้หมดไป

นายกิตติศักดิ์ พรหมรัตน์ ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยมหาวิทยาลัยกรุงเทพ (กรุงเทพโพลล์) แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับแนวนโยบายการแก้ปัญหาลอตเตอรี่ราคาแพงด้วยการออกผลิตภัณฑ์ใหม่ เช่น สลากฯ 2 ตัว 3 ตัว ด้วยเครื่องอัตโนมัติ หรือหวยออนไลน์ กล่าวคือหากศึกษาตลาดของผลิตภัณฑ์ในกลุ่มนี้จะพบว่าปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์หลักอยู่ 2 ตัวคือสลากกินแบ่งรัฐบาล(ลอตเตอรี่) กับหวยใต้ดิน ซึ่งแนวคิดในการออกผลิตภัณฑ์ อย่างสลาก 2 ตัว 3 ตัว จึงไม่ใช่การออกผลิตภัณฑ์ใหม่แต่เป็นการนำผลิตภัณฑ์ที่แอบขายใต้ดินมาอยู่บนดินให้ถูกต้องตามกฎหมายเท่านั้น

คำถามถัดมาคือ แล้วผลิตภัณฑ์ดังกล่าวช่วยแก้ปัญหาลอตเตอรี่ราคาแพงได้หรือไม่ หากวิเคราะห์แนวนโยบายดังกล่าวในมิติของผู้ซื้อและผู้ขายแล้ว พบว่า

(1) มิติของผู้ซื้อ นโยบายดังกล่าวจะประสบความสำเร็จหรือไม่ขึ้นอยู่กับจำนวนกลุ่มผู้ซื้อลอตเตอรี่ว่าจะหันไปซื้อสลาก 2 ตัว 3 ตัวมากน้อยเพียงใด หากมีมากก็ย่อมจะทำให้ความต้องการลอตเตอรี่ลดลงและอาจจะทำให้ราคาลอตเตอรี่ลดลงตาม อย่างไรก็ตาม พฤติกรรมของผู้ที่ซื้อลอตเตอรี่ บางส่วนไม่ได้หวังแค่รางวัลเลขท้ายหากแต่หวังรางวัลใหญ่การมีสลาก 2 ตัว 3 ตัวจึงอาจไม่ตอบโจทย์ความต้องการของผู้ซื้อ และอาจไม่ทำให้ความต้องการลอตเตอรี่ลดลงอย่างมีนัยสำคัญ (2) มิติของผู้ขาย สามารถพิจารณาได้จากต้นทุนและกำไรที่คาดหวัง ซึ่งข้อมูลต้นทุนราคาลอตเตอรี่ที่กองสลากฯ ได้รับอยู่ที่ฉบับละ 74.0 บาท หากรวมกำไรของผู้ค้ารายใหญ่และผู้ค้ารายย่อยแล้วราคาย่อมสูงกว่า 74.0 บาท ในส่วนของผู้ค้ารายย่อยคาดว่ากำไรต่อฉบับที่ได้รับไม่น่าจะแตกต่างกันดังนั้นหากต้นทุนที่มาจากผู้ค้ารายใหญ่สูงราคาขายให้กับผู้ซื้อก็จะสูงขึ้นตาม ดังนั้นหากนโยบายขายสลาก 2 ตัว 3 ตัว ประสบความสำเร็จจำนวนผู้ซื้อลอตเตอรี่ลดลงผู้ขายรายย่อยมีทางเลือกเพียง 2 ทางคือ ขายราคาเดิมฉบับละ 100 บาทขึ้นไปในช่วงแรกและลดราคาในช่วงใกล้วันออกรางวัลหากยังขายไม่หมด หรือขายในราคาต้นทุนบวกกำไรคาดหวัง หากขายไม่หมดก็ลดราคาลงอีกหรือรับผลขาดทุนจากการขายไม่หมด

ดังนั้นเมื่อนำทั้ง 2 มิติมาพิจารณาร่วมกันก็มีความเป็นไปได้ราคาลอตเตอรี่จะยังคงขายในระดับเดิมหรือต่ำกว่าเพียงเล็กน้อยเท่านั้น ดังนั้น การออกสลาก 2 ตัว 3 ตัวจึงไม่น่าจะใช่การแก้ปัญหาลอตเตอรี่ราคาแพงอีกทั้งยังทำให้กำไรของผู้ค้ารายย่อยลดลง ขณะที่ผู้ค้ารายใหญ่ยังคงมีกำไรเท่าเดิม

ทั้งนี้ การออกผลิตภัณฑ์สลาก 2 ตัว 3 ตัว น่าจะเป็นแนวนโยบายในการแก้ปัญหาหวยใต้ดินมากกว่าการแก้ปัญหาลอตเตอรี่ราคาแพง ซึ่งภายหลังประกาศของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) สั่งห้ามเล่นการพนันที่ผิดกฎหมายทุกประเภททำให้การซื้อขายหวยใต้ดิน ไม่ซื้อง่ายขายคล่องเหมือนเมื่อก่อน ซึ่งตรงจุดนี้เจ้ามือและคอหวยใต้ดินรู้ดีกว่าคนอื่น ทั้งนี้กรุงเทพโพลล์ได้ทำการประมาณการมูลค่าการซื้อขายหวยใต้ดินในงวดที่ผ่านมา (1 กรกฎาคม 57) พบว่ามีมูลค่า 8,697 ล้านบาท หรือเท่ากับ 2.08 แสนล้านบาทต่อปี (คาดว่าก่อนที่ คสช. จะเข้ามาบริหารประเทศน่าจะมีมูลค่าสูงกว่านี้) หากเปรียบเทียบกับในช่วงที่รัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ที่มีการทำหวยใต้ดินให้อยู่บนดินในช่วงนั้นรัฐมีรายได้จากการจำหน่ายเฉลี่ยงวดละ 1,687 ล้านบาท (แต่ในความเป็นจริงแล้วหวยใต้ดินก็ยังคงมีการจำหน่ายอยู่) ดังนั้น หากมองในมิติเม็ดเงินเพียงอย่างเดียวก็จะพบว่า การทำหวยใต้ดินให้เป็นสิ่งที่ถูกกฏหมายจึงเป็นสิ่งที่ควรพิจารณา

หากมองในมิติความคิดเห็นของประชาชนทั่วประเทศ จากผลสำรวจล่าสุดของกรุงเทพโพลล์ที่ทำการสำรวจเมื่อวันที่ 7-8 กรกฎาคมที่ผ่านมาด้วยข้อคำถามที่ว่า “การปราบปรามหวยใต้ดินในตอนนี้ว่าจะทำให้คนไทยเลิกเล่นหวยใต้ดินได้หรือไม่” ประชาชนกว่าครึ่งคิดเป็นร้อยละ 51.1 เห็นว่า เลิกไม่ได้ แต่จำนวนคงลดลง รองลงมาร้อยละ 36.3 เห็นว่าคงมีการเล่นหวยกันเหมือนเดิม และมีเพียงร้อยละ 7.5 เท่านั้นที่บอกว่าเลิกได้และหมดไป อีกข้อคำถามที่น่าสนใจเช่นกันเมื่อถามว่า “เห็นด้วยหรือไม่หากจะทำหวยใต้ดินให้ถูกกฎหมาย” ประชาชนมากถึงร้อยละ 77.3 บอกว่า เห็นด้วย มีเพียงร้อยละ 15.6 เท่านั้นที่บอกว่าไม่เห็นด้วย

ส่วนความเห็นในมิติของนักวิชาการเศรษฐศาสตร์เมื่อครั้งนายอภิสิทธิ์ เป็นนายกรัฐมนตรีที่มีแนวคิดที่จะยกเลิกโครงการหวยออนไลน์ในขณะนั้น นักเศรษฐศาสตร์ร้อยละ 46.6 เห็นด้วยที่จะยกเลิก โดยให้เหตุผลว่าจะทำให้มีผู้เล่นมากขึ้น จากการเข้าถึงที่ง่ายและเป็นการเพิ่มช่องทางการพนันไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อเศรษฐกิจและสังคม อีกทั้งจะไม่สามารถแก้ปัญหาหวยใต้ดินได้ ขณะที่ร้อยละ 36.2 ไม่เห็นด้วยที่จะยกเลิก โดยให้เหตุผลว่าหวยเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับสังคมไทยมานาน ไม่มีหวยออนไลน์คนก็ยังเล่นอยู่ดี การทำหวยใต้ดินให้ถูกกฎหมายน่าจะส่งผลดีต่อเศรษฐกิจ/สร้างรายได้ให้รัฐอีกทั้งยังช่วยตัดวงจรเจ้ามือ/กลุ่มมาเฟีย

ดังนั้น หวย ไม่ว่าจะอยู่บนดิน หรืออยู่ใต้ดิน ก็ล้วนแล้วแต่มีข้อดีและข้อเสียแตกต่างกันออกไป ผู้ออกนโยบายจึงต้องมีการพิจารณาให้รอบคอบ รวมถึงต้องมีมาตรการอื่นๆ ประกอบการออกนโยบายเพื่อลดผลกระทบ ที่สำคัญจะต้องทำให้ธุรกิจใต้ดินหมดไปเพื่อตัดวงจรปัญหาอื่นๆ ที่จะตามมา และสร้างประโยชน์ให้แก่สังคมส่วนรวมอย่างแท้จริง

--ศูนย์วิจัยกรุงเทพโพลล์--