ประเทศที่บริโภคน้ำมันพืชมากที่สุดคือ จีน รองลงมาคือ ยุโรป ส่วนอินเดียเป็นอันดับ 3 ของโลก โดยในปี 2555 อินเดียบริโภคน้ำมันพืช 18.26 ล้านตัน เพิ่มขึ้นจากปี 2546 ที่มีการบริโภคเพียง 11.03 ล้านตัน หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 65.5 *(1) เนื่องจากมีประชากรมากถึง 1,237 ล้านคน เป็นอันดับสองของโลกรองจากจีน รวมทั้งมีการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจที่อยู่ในระดับสูง โดยในปี 2555 อินเดียมีรายได้ประชาชาติจำนวน 1,841.72 พันล้านดอลลาร์ สรอ. เพิ่มขึ้นจากปี 2546 ที่มีเพียง 617.57 พันล้านดอลลาร์ สรอ.*(2)
น้ำมันพืชที่คนอินเดียนิยมบริโภค ได้แก่ น้ำมันปาล์ม น้ำมันถั่วเหลืองเรพซีด น้ำมันดอกทานตะวัน น้ำมันฝ้าย และน้ำมันถั่วลิสง ทั้งนี น้ำมันปาล์มมีสัดส่วนการบริโภคมากที่สุดและมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น โดยมีสัดส่วนการบริโภคร้อยละ 32.6 เพิ่มขึ้นเป็นสัดส่วนร้อยละ 46.1 ในปี 2555 หรือมีปริมาณการบริโภคเพิ่มขึ้นจาก 3.67 ล้านตันในปี 2546 เป็น 8.43 ล้านตันในปี 2555 *(3) ส่วนหนึ่งเนื่องจากราคาน้ำมันปาล์มถูกกว่าน้ำมันพืชชนิดอื่น โดยในช่วง 10 ปี (พ.ศ. 2546 - 2555) ราคาเฉลี่ยตันละ 740.5 ดอลลาร์ สรอ. ในขณะที่น้ำมันพืชชนิดอื่นมีราคาเฉลี่ยอยู่ในช่วงตันละ 837.3 - 1,582.6 ดอลลาร์ สรอ.
ขณะที่ผลผลิตพืชน้ำมันของอินเดียมีจำนวนเพียง 36.05 ล้านตัน ซึ่งไม่เพียงพอที่จะตอบสนอง ความต้องการบริโภคของคนในประเทศที่เพิ่มขึ้น จึงจำเป็นต้องนำเข้ามาจากประเทศต่างๆ โดยในปี 2555 อินเดียมีการนำเข้าน้ำมันพืช 11.00 ล้านตัน ในจำนวนนี้เป็นการนำเข้าน้ำมันปาล์มจำนวนถึง 8.50 ล้านตัน*(4) ส่วนใหญ่นำเข้ามาจากมาเลเซียและอินโดนีเซีย
สำหรับประเทศไทย อินเดียเป็นตลาดส่งออกน้ำมันปาล์มอันดับ 1 มีสัดส่วนการส่งออกร้อยละ 33.0 โดยในปี 2555 มีการส่งออกน้ำมันปาล์มไปยังอินเดียจำนวน 14.58 พันตัน คิดเป็นมูลค่าการส่งออก 346.2 ล้านบาท และในช่วงระยะเวลาเพียง 9 เดือนของปี 2556 (มกราคม - กันยายน) มีปริมาณการส่งออกสูงถึง 141.69 พันตัน คิดเป็นมูลค่าส่งออก 3,195 ล้านบาทเพิ่มขึ้นจากช่วงเดียวกันของปีก่อนถึง 35 เท่า
แม้อินเดียจะมีการนำเข้าน้ำมันพืชเป็นจำนวนมาก แต่การบริโภคน้ำมันและไขมันเฉลี่ยต่อหัวของอินเดียยังถือว่าอยู่ในระดับต่ำ โดยในปี 2555 อยู่ที่ระดับ 15 กิโลกรัม เมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ เช่น ยุโรป สหรัฐอเมริกา และจีน ที่มีการบริโภคน้ำมันและไขมันเฉลี่ยต่อหัวอยู่ที่ระดับ 59 55 และ 25 กิโลกรัมตามลำดับ อย่างไรก็ดีอินเดียมีแนวโน้มการบริโภคน้ำมันเฉลี่ยต่อหัวเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ตามรายได้เฉลี่ยต่อหัวของประชากรในประเทศที่มีทิศทางเพิ่มขึ้น จากปี2546 ที่มีรายได้เฉลี่ยต่อหัว*(5) เท่ากับ 565 ดอลลาร์ สรอ. เพิ่มมาเป็น 1,489 ดอลลาร์ สรอ.ในปี 2555
เมื่อความต้องการบริโภคน้ามันพืช โดยเฉพาะน้ำมันปาล์มในอินเดียยังคงเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง ด้วยการขยายตัวของจำนวนประชากร และรายได้ต่อหัวที่เพิ่มขึ้นในแต่ละปี อีกทั้งน้ำมันปาล์มยังคงเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด เนื่องจากความอเนกประสงค์และราคาที่ไม่สูงเมื่อเทียบกับน้ำมันพืชชนิดอื่น ขณะที่ผลผลิตในประเทศ ไม่เพียงพอกับความต้องการ อินเดียจึงจำเป็นต้องพึ่งพาการนำเข้าจากประเทศต่างๆ เพื่อรองรับความต้องการที่มีอยู่เป็นจำนวนมากของคนในประเทศ จึงนับเป็นโอกาสของประเทศไทยที่จะเข้าไปเพิ่มสัดส่วนการส่งออกไปในอินเดีย อย่างไรก็ดีประเทศไทยต้องเร่งขยายพื้นที่เพาะปลูกปาล์มน้ำมัน เพิ่มผลผลิตและผลิตภาพการผลิตน้ำมันปาล์มดิบ เพื่อที่จะสามารถแข่งขันกับ ประเทศเพื่อนบ้าน และไม่พลาดโอกาสที่กำลังจะมาถึง
บทความนี้เป็นข้อคิดเห็นส่วนบุคคลจึงไม่จำเป็นต้องสอดคล้องกับความคิดเห็นของธนาคารแห่งประเทศไทย *(1) ข้อมูลจาก United States Department of Agriculture (USDA) *(2) ข้อมูลจาก World Bank *(3) ข้อมูลจาก United States Department of Agriculture (USDA) *(4) ข้อมูลจาก United States Department of Agriculture (USDA) *(5) ข้อมูลจาก World Bank ที่มา: ธนาคารแห่งประเทศไทย