แนวปฏิบัติเกี่ยวกับการดำรงสินทรัพย์สภาพคล่อง

                                                      ธนาคารแห่งประเทศไทย
                                    12 มิถุนายน 2540
เรียน ผู้จัดการ
         ธนาคารพาณิชย์ทุกธนาคาร
         สำนักงานวิเทศธนกิจทุกธนาคาร
         ที่ ธปท.งพ.(ว) 1628/2540  เรื่อง แนวปฏิบัติเกี่ยวกับการดำรงสินทรัพย์สภาพคล่อง
         ตามที่ธนาคารได้ออกประกาศธนาคารแห่งประเทศไทย  กำหนดให้ธนาคารพาณิชย์ และ กิจการวิเทศธนกิจ  ดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องเป็นสัดส่วนกับยอดเงินกู้ยืม  และเงินฝากระยะสั้นจาก ต่างประเทศ ความละเอียดแจ้งแล้วนั้น
         เพื่อให้หลักเกณฑ์การดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องมีความชัดเจนและคล่องตัวยิ่งขึ้น ธนาคาร จึงออกประกาศธนาคารแห่งประเทศไทยฉบับใหม่ เรื่อง การกำหนดให้ธนาคารพาณิชย์ดำรงสินทรัพย์ สภาพคล่อง ลงวันที่ 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2540 ซึ่งจะได้ลงประกาศในราชกิจจานุเบกษาตั้งแต่วันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2540 เป็นต้นไป  โดยเป็นการแก้ไขและเพิ่มเติมข้อความตามประกาศฉบับเดิม ในประเด็นดังต่อไปนี้
         1. แก้ไขให้เงินฝากเพื่อการให้กู้ยืมในต่างประเทศ  (OUT-IN)  ทั้งของกิจการวิเทศ ธนกิจ และกิจการวิเทศธนกิจสาขาต่างจังหวัด  ได้รับการยกเว้นไม่ต้องนับรวมเป็นฐานในการดำรง สินทรัพย์สภาพคล่อง  เนื่องจากหลักเกณฑ์เดิมที่กำหนดให้กิจการวิเทศธนกิจ  และกิจการวิเทศธนกิจ สาขาต่างจังหวัดดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องตามเกณฑ์ปกติเฉลี่ยแล้วไม่ต่ำกว่าร้อยละ 7  ของยอดรวม ทั้งสิ้นของเงินฝากทุกประเภทนอกจากยอดรวมเงินฝากในบัญชีผู้มีถิ่นที่อยู่ในต่างประเทศที่มีระยะเวลา ต่ำกว่า 1 ปี นั้น เงินฝากดังกล่าวหมายรวมถึงเงินฝากของกิจการวิเทศธนกิจเพื่อการให้กู้ยืมในต่าง ประเทศด้วย
         2. เพิ่มเติมให้สามารถนับตราสารแสดงสิทธิในหนี้ที่กองทุนเพื่อการฟื้นฟู และพัฒนาระบบ สถาบันการเงินเป็นผู้ออกเป็นสินทรัพย์สภาพคล่องได้
         3. เพิ่มเติมข้อความในส่วนที่เกี่ยวกับการดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องเป็นสัดส่วนกับยอดเงิน กู้ยืมระยะสั้นจากต่างประเทศ เพื่อให้ธนาคารมีความคล่องตัวมากขึ้นในการกำหนดหลักเกณฑ์และเงื่อน ไขที่เกี่ยวกับลักษณะของเงินกู้ยืมซึ่งมีความหลากหลายในทางปฏิบัติ
         พร้อมนี้ ธนาคารขอซักซ้อมความเข้าใจเกี่ยวกับการดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องเป็นสัดส่วน กับยอดเงินกู้ยืมจากต่างประเทศให้ชัดเจนขึ้น ดังนี้
         1. เงินกู้ยืมจากต่างประเทศระยะเวลาตั้งแต่ 1 ปีขึ้นไป  ที่มีข้อตกลงกับเจ้าหนี้ว่าจะมี การชำระคืนเงินกู้ยืมบางส่วนคืนต่างประเทศในช่วง 1 ปีนับแต่วันกู้ยืม ต้องดำรงสินทรัพย์สภาพคล่อง ดังนี้
            (ก) กรณีธนาคารพาณิชย์ หรือกิจการวิเทศธนกิจกู้ยืมจากต่างประเทศตั้งแต่ 2 ปีขึ้น ไป  แล้วให้กู้ต่อแก่ลูกค้าเป็นระยะ 2 ปีขึ้นไปเช่นกัน โดยมีข้อตกลงว่าลูกค้าจะชำระคืนเงินกู้ยืมเป็น งวด  ๆ  ละเท่า  ๆ  กัน และต้องเป็นงวดละ 3 เดือนขึ้นไป จะสามารถนำเงินที่ได้รับจากลูกหนี้ จ่ายคืนเงินกู้ยืมจากต่างประเทศได้ โดยไม่ต้องดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องสำหรับเงินกู้ยืมดังกล่าว
            (ข) กรณีธนาคารพาณิชย์ หรือกิจการวิเทศธนกิจกู้ยืมจากต่างประเทศตั้งแต่ 1 ปีขึ้น ไป  โดยมีเงื่อนไขตั้งแต่วันกู้ยืมว่าจะมีการผ่อนชำระคืนเงินกู้ยืมบางส่วนคืนต่างประเทศเป็นงวด ๆ (Installment)  ในช่วง 1 ปีนับแต่วันกู้ยืมนั้น ให้ดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องเฉพาะเงินกู้ยืมส่วนที่มี ระยะเวลาชำระคืนก่อนครบ 1 ปีตั้งแต่วันกู้เท่านั้น
         2. เงินกู้ยืมระยะยาวตั้งแต่ 1 ปีขึ้นไปที่มีเงื่อนไขให้เจ้าหนี้มีสิทธิเรียกชำระคืนก่อนครบ กำหนดได้ หากเป็นเงื่อนไขเรียกชำระคืนกรณีที่เกิดการผิดนัด (event of default) ซึ่งได้นิยาม อย่างชัดเจนว่าเป็นสถานการณ์ที่เกิดขึ้นกับผู้กู้เอง   ไม่ต้องดำรงสินทรัพย์สภาพคล่อง  ส่วนเงื่อนไข เรียกชำระคืนในกรณีที่เกิดจากความไม่มั่นใจในเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศหรือเงื่อนไขในทำนอง เดียวกันซึ่งเกี่ยวเนื่องกับความผันผวนทางการเมือง  (country risk หรือ sovereign risk) ของประเทศไทย ต้องดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องเว้นแต่ในกรณีดังต่อไปนี้
            (1) เงื่อนไขเรียกชำระคืนได้เมื่อมีการยึดสินทรัพย์หรือรายได้บางส่วนหรือทั้งหมด ของผู้กู้มาเป็นของรัฐ (Nationalisation)
            (2) การประกาศห้ามหรือระงับชำระหนี้โดยรัฐบาล ซึ่งจะทำให้รัฐบาลไทยหรือผู้กู้ ไม่สามารถชำระหนี้คืนได้ (Moratorium)
            (3) การที่ประเทศไทยยกเลิกการเป็นสมาชิกของกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF)
         สำหรับกรณีเงื่อนไขของสถานการณ์ที่ไม่ชัดเจนตามดุลยพินิจของผู้ให้กู้ เช่นเงื่อนไขเรียก ชำระคืนได้เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงของสถานการณ์ในประเทศในทางเศรษฐกิจ การเงินหรือการเมือง หรือเมื่อมีการเปลี่ยนแปลง แก้ไขหรือออกข้อบังคับ ระเบียบหรือกฎเกณฑ์ใด ๆ ของทางการที่อาจจะ ส่งผลให้มีการเปลี่ยนแปลงสภาพของสัญญากู้ยืมหรือมีผลต่อความสามารถในการชำระหนี้ของผู้กู้เป็นต้น นั้นจะต้องดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องดังนี้
         (ก) กรณีมีเงื่อนไขที่ผู้ให้กู้สามารถเรียกให้ชำระคืนในช่วง  1 ปีนับแต่วันกู้นั้น  จะต้อง ดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องสำหรับเงินกู้ยืมนั้นในช่วง 1 ปีแรก หลังจากนั้นแล้วไม่ต้องดำรง
         (ข) กรณีมีเงื่อนไขที่ผู้ให้กู้สามารถเรียกให้ชำระคืนต่อเมื่อพ้นช่วง 1 ปีนับแต่วันกู้ยืมแล้ว สถาบันการเงินผู้กู้ไม่ต้องดำรงสินทรัพย์สภาพคล่องสำหรับเงินกู้ยืมดังกล่าว
         จึงเรียนมาเพื่อทราบและถือปฏิบัติ
                                             ขอแสดงความนับถือ
                                             (นายจรุง  หนูขวัญ)
                                                รองผู้ว่าการ
 ส่วนพัฒนาธุรกิจสถาบันการเงิน
 ฝ่ายกำกับและพัฒนาสถาบันการเงิน
 โทร. 283-5834, 283-5939, 283-5867