คณะรัฐมนตรีรับทราบผลการพิจารณาในปัญหาข้อกฎหมายของสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาเกี่ยวกับการรับผิดชดใช้ค่าเสียหายในการให้มีการเลือกตั้งใหม่ ตามที่สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีเสนอ และแจ้งให้ส่วนราชการที่เกี่ยวข้องทราบและถือปฏิบัติต่อไป
สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งพิจารณาแล้วเห็นว่า การที่คณะกรรมการการเลือกตั้งจะกำหนดให้ผู้กระทำการฝ่าฝืนกฎหมายต้องชดใช้ค่าเสียหายในการจัดให้มีการเลือกตั้งใหม่ในกรณีตามมาตรา 99 แห่งพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ. 2545 มีปัญหาข้อกฎหมายเนื่องจากพระราชบัญญัติดังกล่าวกำหนดแนวทางปฏิบัติไว้ไม่ชัดเจนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีความเห็นแตกต่างกันจึงหารือในประเด็น ดังนี้
1. กรณีการเรียกร้องค่าเสียหาย หากมีผู้สมัครรับเลือกตั้งต้องรับผิดชอบในการเลือกตั้งใหม่ครั้งเดียวกันหลายคน คณะกรรมการการเลือกตั้งจะกำหนดให้บุคคลเหล่านั้นจะต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียหายอย่างลูกหนี้ร่วมกันได้หรือไม่อย่างไร
2. การเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น คณะกรรมการการเลือกตั้งเป็นผู้จัดให้มีการเลือกตั้ง โดยให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการเลือกตั้งทั้งหมด เว้นแต่ค่าใช้จ่ายของคณะกรรมการการเลือกตั้งและคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำจังหวัด และเมื่อมีการชดใช้ค่าเสียหายจากผู้กระทำผิดแล้วให้ตกเป็นขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีการเลือกตั้งใหม่นั้นตามมาตรา 99 แห่งพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ. 2545 แต่เนื่องจากมาตรา 16 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง พ.ศ. 2541 ได้กำหนดให้คณะกรรมการการเลือกตั้งมีอำนาจดำเนินการฟ้องคดีต่อศาลไม่ว่าจะเป็นเรื่องในทางแพ่ง ทางอาญา หรือทางปกครอง ในกรณีที่คณะกรรมการการเลือกตั้งเห็นว่ามีการกระทำผิดตามกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น ซึ่งกรณีนี้ คณะกรรมการการเลือกตั้งจะแจ้งให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นฟ้องคดีในฐานะเป็นผู้รับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการเลือกตั้งได้หรือไม่ อย่างไร
สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา โดยคณะกรรมการกฤษฎีกา คณะที่ 1 ได้พิจารณาข้อหารือดังกล่าวแล้วมีความเห็นในแต่ละประเด็น ดังนี้
1. ผู้สมัครรับเลือกตั้งต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียหายตามมาตรา 99 แห่งพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ. 2545 ซึ่งต้องไม่เกินค่าใช้จ่ายในการให้มีการเลือกตั้งใหม่ กรณีที่มีผู้สมัครรับเลือกตั้งซึ่งต้องรับผิดชอบในการเลือกตั้งใหม่ครั้งเดียวหลายคน มาตรา 99 ดังกล่าว มิได้กำหนดให้ต้องรับผิดอย่างลูกหนี้ร่วม จึงไม่อาจกำหนดให้บุคคลดังกล่าวต้องรับผิดชอบชดใช้ค่าเสียหายอย่างลูกหนี้ร่วมได้ และเป็นอำนาจของคณะกรรมการการเลือกตั้งที่จะพิจารณากำหนดให้บุคคลดังกล่าวแต่ละคนต้องรับผิดชอบชดใช้ค่าเสียหายตามจำนวนที่คณะกรรมการการเลือกตั้งจะได้พิจารณาจากข้อเท็จจริงแต่ละรายไป
2. คณะกรรมการการเลือกตั้งเป็นผู้มีอำนาจดำเนินการแจ้งพนักงานสอบสวนเพื่อดำเนินการสอบสวนและมีอำนาจฟ้องคดีต่อศาลไม่ว่าจะเป็นเรื่องในทางแพ่ง ทางอาญา หรือทางปกครอง ในกรณีที่มีผู้ใดกระทำความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น โดยถือว่าคณะกรรมการการเลือกตั้งเป็นผู้เสียหายและอาจมอบหมายให้เจ้าหน้าที่ของรัฐดำเนินการแทนได้ ทั้งนี้ ตามมาตรา 16 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง พ.ศ. 2541 อย่างไรก็ตาม ในการที่คณะกรรมการการเลือกตั้งจะมอบหมายให้เจ้าหน้าที่ของรัฐ ซึ่งรวมถึงองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นดำเนินการแทนดังกล่าวก็เป็นอำนาจของคณะกรรมการการเลือกตั้งที่จะพิจารณาตามความเหมาะสมต่อไป
--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ชุดพ.ต.ท.ดร.ทักษิณ ชินวัตร) วันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2547--จบ--
-กภ-
สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งพิจารณาแล้วเห็นว่า การที่คณะกรรมการการเลือกตั้งจะกำหนดให้ผู้กระทำการฝ่าฝืนกฎหมายต้องชดใช้ค่าเสียหายในการจัดให้มีการเลือกตั้งใหม่ในกรณีตามมาตรา 99 แห่งพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ. 2545 มีปัญหาข้อกฎหมายเนื่องจากพระราชบัญญัติดังกล่าวกำหนดแนวทางปฏิบัติไว้ไม่ชัดเจนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีความเห็นแตกต่างกันจึงหารือในประเด็น ดังนี้
1. กรณีการเรียกร้องค่าเสียหาย หากมีผู้สมัครรับเลือกตั้งต้องรับผิดชอบในการเลือกตั้งใหม่ครั้งเดียวกันหลายคน คณะกรรมการการเลือกตั้งจะกำหนดให้บุคคลเหล่านั้นจะต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียหายอย่างลูกหนี้ร่วมกันได้หรือไม่อย่างไร
2. การเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น คณะกรรมการการเลือกตั้งเป็นผู้จัดให้มีการเลือกตั้ง โดยให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการเลือกตั้งทั้งหมด เว้นแต่ค่าใช้จ่ายของคณะกรรมการการเลือกตั้งและคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำจังหวัด และเมื่อมีการชดใช้ค่าเสียหายจากผู้กระทำผิดแล้วให้ตกเป็นขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีการเลือกตั้งใหม่นั้นตามมาตรา 99 แห่งพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ. 2545 แต่เนื่องจากมาตรา 16 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง พ.ศ. 2541 ได้กำหนดให้คณะกรรมการการเลือกตั้งมีอำนาจดำเนินการฟ้องคดีต่อศาลไม่ว่าจะเป็นเรื่องในทางแพ่ง ทางอาญา หรือทางปกครอง ในกรณีที่คณะกรรมการการเลือกตั้งเห็นว่ามีการกระทำผิดตามกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น ซึ่งกรณีนี้ คณะกรรมการการเลือกตั้งจะแจ้งให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นฟ้องคดีในฐานะเป็นผู้รับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการเลือกตั้งได้หรือไม่ อย่างไร
สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา โดยคณะกรรมการกฤษฎีกา คณะที่ 1 ได้พิจารณาข้อหารือดังกล่าวแล้วมีความเห็นในแต่ละประเด็น ดังนี้
1. ผู้สมัครรับเลือกตั้งต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียหายตามมาตรา 99 แห่งพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ. 2545 ซึ่งต้องไม่เกินค่าใช้จ่ายในการให้มีการเลือกตั้งใหม่ กรณีที่มีผู้สมัครรับเลือกตั้งซึ่งต้องรับผิดชอบในการเลือกตั้งใหม่ครั้งเดียวหลายคน มาตรา 99 ดังกล่าว มิได้กำหนดให้ต้องรับผิดอย่างลูกหนี้ร่วม จึงไม่อาจกำหนดให้บุคคลดังกล่าวต้องรับผิดชอบชดใช้ค่าเสียหายอย่างลูกหนี้ร่วมได้ และเป็นอำนาจของคณะกรรมการการเลือกตั้งที่จะพิจารณากำหนดให้บุคคลดังกล่าวแต่ละคนต้องรับผิดชอบชดใช้ค่าเสียหายตามจำนวนที่คณะกรรมการการเลือกตั้งจะได้พิจารณาจากข้อเท็จจริงแต่ละรายไป
2. คณะกรรมการการเลือกตั้งเป็นผู้มีอำนาจดำเนินการแจ้งพนักงานสอบสวนเพื่อดำเนินการสอบสวนและมีอำนาจฟ้องคดีต่อศาลไม่ว่าจะเป็นเรื่องในทางแพ่ง ทางอาญา หรือทางปกครอง ในกรณีที่มีผู้ใดกระทำความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น โดยถือว่าคณะกรรมการการเลือกตั้งเป็นผู้เสียหายและอาจมอบหมายให้เจ้าหน้าที่ของรัฐดำเนินการแทนได้ ทั้งนี้ ตามมาตรา 16 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง พ.ศ. 2541 อย่างไรก็ตาม ในการที่คณะกรรมการการเลือกตั้งจะมอบหมายให้เจ้าหน้าที่ของรัฐ ซึ่งรวมถึงองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นดำเนินการแทนดังกล่าวก็เป็นอำนาจของคณะกรรมการการเลือกตั้งที่จะพิจารณาตามความเหมาะสมต่อไป
--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ชุดพ.ต.ท.ดร.ทักษิณ ชินวัตร) วันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2547--จบ--
-กภ-