คณะรัฐมนตรีรับทราบรายงานสถานการณ์น้ำในรอบสัปดาห์ (วันที่ 28 กุมภาพันธ์ - 5 มีนาคม 2555) ตามที่กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเสนอ ดังนี้
คณะอนุกรรมการติดตามและแก้ไขปัญหาเรื่องน้ำ ภายใต้คณะกรรมการทรัพยากรน้ำแห่งชาติ โดยมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นประธาน ได้มีการประชุมเมื่อวันที่ 5 มีนาคม 2555 เพื่อติดตามสถานการณ์น้ำ และเตรียมความพร้อมรับอุทกภัยและภัยแล้ง รวบรวม วิเคราะห์ พยากรณ์ คาดการณ์ และติดตามข้อมูลสถานการณ์น้ำ เพื่อการเตือนภัยและกำหนดแผนบริหารจัดการน้ำในภาพรวมของประเทศ มีประเด็นสำคัญสรุปได้ดังนี้
1. สถานการณ์น้ำในภาพรวม
- สภาพภูมิอากาศในรอบสัปดาห์ที่ผ่านมา ภาคใต้มีฝนตกปานกลาง ส่วนภาคอื่นๆ มีฝนตกเล็กน้อย
- สภาพน้ำในอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ มีปริมาณน้ำเก็บกัก ประมาณร้อยละ 70 อยู่ในเกณฑ์ดีเขื่อนที่มีน้ำมากกว่าร้อยละ 80 อยู่ในเกณฑ์น้ำดีมาก มีจำนวน 6 แห่ง ประกอบด้วย เขื่อนแม่งัดสมบูรณ์ชล จังหวัดเชียงใหม่ เขื่อนกิ่วลม จังหวัดลำปาง เขื่อนลำแซะ จังหวัดนครราชสีมา เขื่อนกระเสียว จังหวัดสุพรรณบุรี เขื่อนศรีนครินทร์ จังหวัดกาญจนบุรี และเขื่อนบางลาง จังหวัดยะลา
เขื่อนที่มีน้ำระหว่างร้อยละ 51 - 80 อยู่ในเกณฑ์น้ำดี มีจำนวน 20 แห่ง ประกอบด้วย เขื่อนภูมิพล จังหวัดตาก เขื่อนแม่กวงอุดมธารา จังหวัดเชียงใหม่ เขื่อนสิริกิติ์ จังหวัดอุตรดิตถ์ เขื่อนกิ่วคอหมา จังหวัดลำปาง เขื่อนน้ำอูน เขื่อนน้ำพุง จังหวัดสกลนคร เขื่อนอุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น เขื่อนลำปาว จังหวัดกาฬสินธุ์ เขื่อนลำนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ เขื่อนลำตะคอง เขื่อนลำพระเพลิง เขื่อนมูลบน จังหวัดนครราชสีมา เขื่อนสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ จังหวัดลพบุรี เขื่อนวชิราลงกรณ จังหวัดกาญจนบุรี เขื่อนบางพระ จังหวัดชลบุรี เขื่อนหนองปลาไหล เขื่อนประแสร์ จังหวัดระยอง เขื่อนแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี และเขื่อนรัชชประภา จังหวัดสุราษฎร์ธานี
เขื่อนที่มีน้ำระหว่างร้อยละ 31 - 50 อยู่ในเกณฑ์น้ำพอใช้ มีจำนวน 5 แห่ง คือ เขื่อนจุฬาภรณ์ จังหวัดชัยภูมิ เขื่อนปราณบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เขื่อนห้วยหลวง จังหวัดอุดรธานี เขื่อนขุนด่านปราการชล จังหวัดนครนายก และเขื่อนคลองสียัด จังหวัดฉะเชิงเทรา
เขื่อนที่มีน้ำน้อยกว่าร้อยละ 31 อยู่ในเกณฑ์น้ำน้อย มีจำนวน 2 แห่ง คือ เขื่อนแควน้อยบำรุงแดน จังหวัดพิษณุโลก และเขื่อนทับเสลา จังหวัดอุทัยธานี
- สภาพน้ำในแม่น้ำสายสำคัญส่วนใหญ่อยู่ในเกณฑ์ปกติ มีปริมาณน้ำน้อย
2. การเตรียมรับสถานการณ์ภัยแล้ง ปี 2555
2.1 กรมอุตุนิยมวิทยา ได้พยากรณ์อากาศในช่วงวันที่ 5-8 มี.ค. 2555 ภาคเหนือตอนล่าง ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง และภาคตะวันออก จะมีฝนฟ้าคะนองกับลมกระโชกแรงเกิดขึ้นได้บางแห่ง สำหรับบริเวณภาคเหนือตอนบน มีลมตะวันตกพัดปกคลุมทำให้มีอากาศหนาวเย็นในตอนเช้าในระยะนี้ ในช่วงวันที่ 9-11 มี.ค. 2555 จะมีพายุฤดูร้อนเกิดขึ้นบริเวณภาคเหนือตอนล่าง ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง และภาคตะวันออก โดยมีลักษณะของพายุฝนฟ้าคะนอง ลมกระโชกแรงและลูกเห็บตกในบางพื้นที่ พายุฤดูร้อนนี้จะเริ่มบริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคตะวันออก ก่อนในระยะแรก ส่วนภาคเหนือตอนล่าง ภาคกลาง จะได้รับผลกระทบในระยะต่อไป ส่วนภาคใต้จะมีคลื่นกระแสลมตะวันออกจะเคลื่อนเข้ามาปกคลุม ทำให้ภาคใต้มีฝนเพิ่มมากขึ้นและมีฝนตกหนักบางแห่ง
2.2 กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย ได้ประกาศพื้นที่ภัยพิบัติฉุกเฉิน (ภัยแล้ง) 19 จังหวัด ประกอบด้วย จังหวัดกำแพงเพชร จังหวัดลำปาง จังหวัดลำพูน จังหวัดสุโขทัย จังหวัดน่าน จังหวัดพะเยา จังหวัดพิษณุโลก จังหวัดแพร่ จังหวัดอุตรดิตถ์ จังหวัดเชียงราย จังหวัดเลย จังหวัดหนองคาย จังหวัดเพชรบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ จังหวัดจันทบุรี จังหวัดฉะเชิงเทรา จังหวัดชลบุรี และจังหวัดตราด
2.3 กรมชลประทาน ได้ประสานข้อมูลรายงานผลการจัดสรรน้ำเพื่อการเพาะปลูกพืชฤดูแล้ง ปี 2554/2555 โดยมีรายละเอียดสรุปได้ดังนี้
2.3.1 พื้นที่ทั้งประเทศ วางแผนการเพาะปลูกพืชฤดูแล้ง จำนวน 19.23 ล้านไร่ แบ่งออกเป็นข้าวนาปรัง 16.70 ล้านไร่ พืชไร่-พืชผัก 2.53 ล้านไร่ และมีแผนการใช้น้ำทั้งสิ้น 31,900 ล้านลูกบากศ์เมตร โดยมีผลการเพาะปลูกแล้ว 16.41 ล้านไร่ คิดเป็นร้อยละ 85 และใช้น้ำแล้ว 22,564 ล้านลูกบากศ์เมตร คิดเป็นร้อยละ 63
2.3.2 ลุ่มน้ำเจ้าพระยา วางแผนการเพาะปลูกพืชฤดูแล้ง จำนวน 10.00 ล้านไร่ แบ่งออกเป็นข้าวนาปรัง 9.60 ล้านไร่ พืชไร่-พืชผัก 0.40 ล้านไร่ และมีแผนการใช้น้ำทั้งสิ้น 13,220 ล้านลูกบากศ์เมตร โดยมีผลการเพาะปลูกแล้ว 9.71 ล้านไร่ คิดเป็นร้อยละ 97 และใช้น้ำแล้ว 10,696 ล้านลูกบากศ์เมตร คิดเป็นร้อยละ 63
2.4 การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย รายงานสภาพน้ำในเขื่อนภูมิพล จังหวัดตาก และเขื่อนสิริกิติ์ จังหวัดอุตรดิตถ์ ปัจจุบัน มีปริมาณเก็บกักอยู่ที่ ร้อยละ 68 และ 66 ตามลำดับ และมีเป้าหมายจะลดระดับเก็บกักลงเหลือ ร้อยละ 45 ในสิ้นเดือนเมษายน ทั้ง 2 เขื่อน เพื่อเตรียมความพร้อม ในการป้องกันอุทกภัย
2.5 การประปาส่วนภูมิภาค รายงานมีพื้นที่ประสบปัญหาขาดแคลนน้ำดิบ เพื่อการผลิตน้ำประปา 2 แห่ง คือ พื้นที่อำเภอคลองใหญ่ จังหวัดตราด และ พื้นที่จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ซึ่งจะจ่ายน้ำเป็นเวลา ทั้งนี้ได้ประสานงานกับกรมทรัพยากรน้ำบาดาล จะจัดทำโครงการ River Bank Filtration (RBF) คือ การนำน้ำบริเวณตลิ่งแม่น้ำที่มีศักยภาพน้ำใต้ดินมาใช้ร่วมกับน้ำผิวดิน นอกจากนี้ได้มีการแจกจ่ายน้ำเพื่อช่วยบรรเทาภัยแล้งไปแล้วทั้งสิ้น 41 ล้านลิตร คิดเป็นเงิน 0.73 ล้านบาท
2.6 สำนักฝนหลวงและการบินเกษตร ได้เปิดหน่วยปฏิบัติการแล้ว 4 แห่ง คือ จันทบุรี ระยอง ประจวบคีรีขันธ์ และเชียงใหม่ และจะเปิดหน่วยปฏิบัติการอีก 3 แห่ง ในเดือนมีนาคมนี้ คือ พิษณุโลก กาญจนบุรี และอุบลราชธานี
2.7 คณะกรรมการมีข้อสั่งการ ดังนี้
2.7.1 ให้สำนักงานทรัพยากรน้ำภาค รีบประสานงานกับจังหวัดและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องช่วยแก้ไขปัญหาภัยแล้ง โดยกรมทรัพยากรน้ำมีเครื่องสูบน้ำให้ยืมใช้เพื่อช่วยเหลือภัยแล้งได้ แต่ผู้ใช้ต้องจัดหาน้ำมันเชื้อเพลิง
2.7.2 การประปาภูมิภาคมีน้ำประปามอบให้หน่วยงานรับไปช่วยภัยแล้งได้ฟรี โดยหน่วยงานต้องแจ้งหมายเลขรถบรรทุกน้ำและไปรับน้ำที่การประปาส่วนภูมิภาค
2.7.3 ขณะนี้มีปัญหาหมอกควันในภาคเหนือ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (นายปรีชา เร่งสมบูรณ์สุข) ได้เดินทางไปจังหวัดเชียงใหม่เพื่อประชุมหน่วยงานในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว ในวันที่ 5 มีนาคม 2555
2.7.4 ให้สำนักฝนหลวงและการบินเกษตรเร่งปฏิบัติการทำฝนหลวง เพื่อช่วยแก้ไขปัญหาหมอกควัน กรมป่าไม้และกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องช่วยดับไฟป่า ให้เร่งกวดขันการเผาในพื้นที่การเกษตรและที่ป่า สร้างจิตสำนึกในการป้องกันไฟป่า ซึ่งเป็นสาเหตุของหมอกควัน
2.7.5 มอบกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย แจ้งจังหวัดและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรับทราบสถานการณ์ที่เกิดขึ้น
--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี นางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 6 มีนาคม 2555--จบ--