ขอความเห็นชอบ (ร่าง) แผนแม่บทโครงการ “รักษ์น้ำเพื่อพระแม่ของแผ่นดิน” ระยะที่ 2 (พ.ศ. 2556 — 2559)

คณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติในหลักกการ (ร่าง) แผนแม่บทโครงการ “รักษ์น้ำเพื่อพระแม่ของแผ่นดิน” ระยะที่ 2 (พ.ศ. 2556 — 2559) ตามที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เสนอและมอบหมายหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานโครงการ “รักษ์น้ำเพื่อพระแม่ของแผ่นดิน” จัดทำแผนงาน/โครงการภายใต้กรอบแผนแม่บทโครงการ “รักษ์น้ำเพื่อพระแม่ของแผ่นดิน” ระยะที่ 2 (พ.ศ. 2556 — 2559) เพื่อขอสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินงานต่อไป

สำหรับงบประมาณที่ใช้ในการดำเนินงานให้ กษ. และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องใช้จ่ายจากงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2556 ที่ได้เสนอตั้งงบประมาณรองรับโครงการดังกล่าวแล้ว จำนวน 96.2959 ล้านบาท

ส่วนงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2557 — 2559 ให้ กษ. และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจัดทำรายละเอียดแผนงาน/โครงการและวงเงินงบประมาณที่ดำเนินการให้ชัดเจนและเสนอขอตั้งงบประมาณรายจ่ายประจำปีตามความจำเป็นและเหมาะสมต่อไป ตามความเห็นของสำนักงบประมาณ

สาระสำคัญของเรื่อง

กษ. เสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณาว่า

1. ขณะนี้การดำเนินงานโครงการ “รักษ์น้ำเพื่อพระแม่ของแผ่นดิน” ระยะที่ 1 (พ.ศ. 2551 — 2554) ได้สิ้นสุดระยะเวลาดำเนินการแล้ว ผลการดำเนินงานประสบความสำเร็จในระดับหนึ่งแต่มีอุปสรรคข้อจำกัดเนื่องจากหมู่บ้านและชุมชนเป้าหมายตั้งอยู่ห่างไกลและกระจัดกระจาย การคมนาคมไม่สะดวก พื้นที่การเกษตรน้อยและมีความลาดชันสูง ขาดแคลนน้ำในช่วงฤดูแล้งส่งผลให้ผลผลิตการเกษตรน้อยโดยเฉพาะข้าวยังไม่เพียงพอต่อการบริโภคภายในครัวเรือนตลอดปี ตลอดจนประชาชนขาดพื้นฐานการศึกษา ขาดความรู้ความเข้าใจภาษาไทย จึงเป็นอุปสรรคในการส่งเสริมและขยายผลการเรียนรู้ รวมทั้งการบริหารจัดการยังขาดเครื่องมือและกลไกการบูรณาการดำเนินงานส่งผลให้การดำเนินงานในระยะที่ผ่านมายังไม่บรรลุเป้าหมายที่กำหนดไว้ และการพัฒนายังไม่ยั่งยืน จึงต้องมีการดำเนินโครงการต่อเนื่องในระยะที่ 2

2. กษ. ได้จัดทำร่างแผนแม่บทโครงการ “รักษ์น้ำเพื่อพระแม่ของแผ่นดิน” ระยะที่ 2 (พ.ศ. 2556 — 2559) เพื่อใช้เป็นกรอบแนวทางการดำเนินงาน โดยมีสาระสำคัญดังนี้

2.1 กรอบการพัฒนาในช่วงแผนแม่บทฯ ระยะที่ 2

2.1.1 สนองพระราชดำริสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะพื้นที่ป่าต้นน้ำและพัฒนาความเป็นอยู่ของประชาชนตามแนวทางการอยู่ร่วมกันของคนกับป่า

2.1.2 พัฒนาคนในพื้นที่ลุ่มน้ำ มุ่งสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนและสมดุลกับการอนุรักษ์ ตามแนวพระราชดำริการพัฒนาในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

2.2 ประเด็นการพัฒนา

2.2.1 จัดตั้งถิ่นฐานถาวรในพื้นที่ลุ่มน้ำตามแนวพระราชดำริสร้างความเข้มแข็งของชุมชน เสริมสร้างการเรียนรู้ และพัฒนาส่งเสริมอาชีพ

2.2.2 บริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม น้ำ ดิน และป่า ในลักษณะองค์รวม มุ่งพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำและสนับสนุนความมั่นคงด้านอาหาร

2.2.3 สร้างความมั่นคงในการดำเนินชีวิตของประชาชนสร้างโอกาสการเข้าถึงบริการ และใช้ประโยชน์จากธรรมชาติ และสร้างความมั่นคงในอาชีพ

2.2.4 เตรียมความพร้อมรองรับสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงทุกด้าน

2.3 วิสัยทัศน์การพัฒนา

ชุมชนและประชาชนในพื้นที่ลุ่มน้ำได้รับการพัฒนาควบคู่การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม คนกับป่าอยู่ร่วมกัน พึ่งพิงและเกื้อกูลกันบนพื้นฐานความพอเพียง ชุมชนมั่งคงเข้มแข็ง คนมีชีวิตที่ดี สามารถพึ่งพาตนเองได้ มีส่วนร่วมในการพัฒนาและมีภูมิคุ้มกันต่อการเปลี่ยนแปลง

2.4 ยุทธศาสตร์การพัฒนา ประกอบด้วย

1) การพัฒนาและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

2) การพัฒนาและส่งเสริมอาชีพ เพื่อยกระดับความเป็นอยู่

3) การพัฒนาคุณภาพชีวิตของคน

4) การเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการ

2.5 ระยะเวลาดำเนินงาน ระยะ 4 ปี (พ.ศ. 2556 — 2559)

2.6 องค์กรบริหารงาน แบ่งออกเป็น ระดับนโยบาย ระดับบริหารและอำนวยการ และระดับปฏิบัติ

2.7 บทบาทแต่ละภาคส่วนในการขับเคลื่อน

2.7.1 ภาครัฐบาล ดำเนินงานตามโครงสร้างการบริหารงานที่กำหนดไว้ตามพันธกิจ หน้าที่รับผิดชอบของแต่ละหน่วย มุ่งบูรณาการดำเนินงานให้เป็นไปตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2548 เรื่อง ให้ทุกหน่วยถือโครงการพระราชดำริเป็นภารกิจด่วน โดยมีประชาชนในพื้นที่ลุ่มน้ำเป็นเป้าหมายหลักในการดำเนินงาน

2.7.2 ภาคเอกชน สนับสนุนและเข้ามามีส่วนร่วมในการดำเนินงานกับภาครัฐและชุมชนในพื้นที่ลุ่มน้ำ

2.7.3 องค์กรส่วนท้องถิ่น (อบจ. อบต.) ส่งเสริมสนับสนุนการดำเนินงานของโครงการฯ ตามภารกิจรับผิดชอบทั้งทรัพยากรและการบริหารจัดการเพื่อสนองความต้องการของประชาชนและชุมชนในพื้นที่แต่ละลุ่มน้ำ

2.7.4 ชุมชนและประชาชน เข้ามามีบทบาทและส่วนร่วมในกระบวนการพัฒนาชุมชนของตนเอง

2.7.5 สถาบันการศึกษาในจังหวัดพื้นที่ลุ่มน้ำ นำองค์ความรู้ตัวแบบความสำเร็จจากการศึกษาทดลองด้านเกษตรกรรมและสังคมวิทยาของชุมชนท้องถิ่น มาขยายผลเพื่อการพัฒนา

2.7.6 สื่อมวลชน เป็นสื่อกลางในการเผยแพร่ข่าวสารองค์ความรู้และผลสำเร็จการดำเนินงานของโครงการฯ ที่ส่งผลประโยชน์ต่อประชาชนและชุมชนในพื้นที่ลุ่มน้ำ

2.8 แนวทางการจัดทำแผนปฏิบัติการ

เพื่อให้การดำเนินงานโครงการ “รักษ์น้ำเพื่อพระแม่ของแผ่นดิน” ระยะที่ 2 (พ.ศ. 2556 — 2559) สนองพระราชดำริอย่างมีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับกระบวนการพัฒนาส่วนรวม จึงมุ่งใช้ “แผน” เป็นเครื่องมือชี้นำการดำเนินงาน ประสาน จัดสรรทรัพยากรและติดตามประเมินผล โดยทุกหน่วยร่วมกันจัดทำ “แผนปฏิบัติการ” ทั้ง “แผนปฏิบัติการระยะ 4 ปี (พ.ศ. 2556 — 2559)” และ”แผนปฏิบัติการประจำปี” โดยหน่วยงานต่าง ๆ สนับสนุนการดำเนินงานเพื่อสนองพระราชดำริตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2548 เรื่อง แนวทางการดำเนินงานโครงการ/กิจกรรม อันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยให้ทุกหน่วยงานถือโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริเป็นภารกิจเร่งด่วน

ทั้งนี้ ให้มีการรายงานผลรอบ 4 เดือน การติดตามผลและการตรวจติดตามผล ตลอดจนการประเมินผล มุ่งประเมินผลลัพธ์และผลกระทบการดำเนินงานโดยมีตัวชี้วัดการพัฒนาที่ชัดเจน

--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี นางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 2 ตุลาคม 2555--จบ--