คณะรัฐมนตรีเห็นชอบในหลักการให้มีการกำหนดมาตรการการลดการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ตามที่รองนายกรัฐมนตรี (นายจาตุรนต์ ฉายแสง)ผู้อำนวยการศูนย์อำนวยความปลอดภัยทางถนน เสนอ และมอบหมายคณะกรรมการควบคุมการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แห่งชาตินำไปพิจารณาในรายละเอียดเพื่อดำเนินการต่อไปและหากมีผลคืบหน้าในการดำเนินการ ให้นำเสนอคณะรัฐมนตรีทราบต่อไป ทั้งนี้ ให้ส่วนราชการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องรับไปดำเนินการอย่างเคร่งครัดจริงจังต่อไป
ข้อเสนอมาตรการเพื่อลดการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จัดเป็น 2 กลุ่มใหญ่ ดังนี้
1. การให้ความสำคัญต่อมติคณะรัฐมนตรีที่ประกาศใช้แล้ว ในการควบคุมการโฆษณาและการจำหน่าย โดยหน่วยงานรับผิดชอบต้องดำเนินการใช้ให้เคร่งครัด จริงจัง และต่อเนื่อง ประกอบด้วย
1.1 มาตรการในการจำกัดเวลาโฆษณาทางสถานีโทรทัศน์และสถานีวิทยุกระจายเสียงระหว่างเวลา 05.00-22.00 น.
1.2 มาตรการในการควบคุมเนื้อหาให้เป็นลักษณะภาพพจน์ของบริษัทหรือกิจการเท่านั้นที่นอกเหนือเวลา 05.00 - 22.00 น.
1.3 มาตรการเขตปลอดการโฆษณา ในสถาบันการศึกษาและรัศมี 500 เมตร การแข่งขันกีฬาระดับชาติ และโรงภาพยนตร์
1.4 มาตรการต้องมีคำเตือน ที่ภาชนะบรรจุ และการโฆษณาทางป้ายกลางแจ้งด้วยขนาด สี ที่เห็นได้ชัด ที่สำคัญต้องเป็นข้อความที่หวังผลจริงจังมุ่งให้ตระหนักถึงพิษภัยของการดื่ม เพราะปัจจุบันคำเตือนยังมีเนื้อหาที่ไม่เหมาะสมไม่เป็นประโยชน์จริง
1.5 มาตรการในการกำหนดอายุผู้ซื้อ โดยห้ามจำหน่ายแก่เด็กอายุต่ำกว่า 18 ปี
1.6 มาตรการลงโทษผู้ฝ่าฝืนซ้ำซาก ฯลฯ
ข้อสังเกต แม้ประเทศไทยได้ประกาศใช้มาตรการข้างต้นประมาณ 1 ปี แต่มีการสำรวจพบว่า ได้มีการพยายามใช้ช่องว่างโฆษณาแฝงเพื่อส่งเสริมการขายในรูปแบบต่าง ๆ จึงมีข้อเสนอว่า หากไม่เคารพกติกาและไม่แสดงความรับผิดชอบต่อสังคม ในที่สุดเห็นควรนำมาตรการห้ามการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ผ่านสื่อสาธารณะทั้งหมด (Total Ban) มาพิจารณาใช้
2. มาตรการที่เสนอพิจารณาเพิ่มเติม
2.1 มาตรการรณรงค์ให้ความรู้และประชาสัมพันธ์อย่างเข้มแข็ง เข้าถึง และต่อเนื่อง โดยเน้นสร้าง ค่านิยมใหม่ที่ถูกต้องเหมาะสมเพื่อป้องกันเด็ก เยาวชน และนักดื่มหน้าใหม่ ส่วนนักดื่มหน้าเก่ามุ่งให้ลด ละ เลิก เป็นสำคัญ
2.2 มาตรการสร้างและสนับสนุนแนวร่วม โดยสร้างและสนับสนุนให้มีการจัดกิจกรรม อาทิ ในกลุ่มนักเรียน ผู้นำในสังคม-ชุมชน อาสาสมัคร ตลอดจนภาคเอชน เพื่อเป็นเครือข่ายในการเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่อง
2.3 มาตรการเพิ่มอัตราภาษีสรรพสามิต การศึกษาจำนวนมากยืนยันว่า ราคาจากการเปลี่ยนแปลงอัตราภาษีมีผลต่อการบริโภคอย่างชัดเจน และส่งผลให้ปัญหาสังคมที่สัมพันธ์กับการดื่มลดลงทั้งปัญหาระยะสั้น-ยาว โดยเฉพาะจะมีผลสูงเป็นพิเศษต่อเยาวชนที่อายุน้อยและผู้มีรายได้ต่ำ
2.4 มาตรการออกใบอนุญาตและเพิ่มอัตราค่าธรรมเนียมใบอนุญาตจำหน่าย ปัจจุบันเก็บค่าใบอนุญาตเพียงปีละ 20 บาท เปิดอนุญาตให้โดยสะดวก และไม่มีข้อจำกัด การยกเลิกใบอนุญาต จึงมักไม่มีผล จึงเห็นควรให้เก็บค่าธรรมเนียมให้สูงขึ้นและมีเงื่อนไขการออกใบอนุญาตที่รัดกุม
2.5 มาตรการกำหนดพื้นที่เขตปลอดการจำหน่ายและการดื่ม เช่น ในสถานศึกษาศาสนสถาน และร้านสะดวกซื้อสถานีบริการน้ำมัน โดยเฉพาะสถานีบริการน้ำมันถือเป็นจุดล่อแหลมต่ออุบัติเหตุบนท้องถนน ในสถานศึกษาเป็นแหล่งบ่มเพาะความรู้และพัฒนาการของเด็ก เยาวชน จึงไม่สมควรอย่างยิ่ง สำหรับศาสนสถานสอนให้บุคคลละเว้นอบายมุขซึ่งเป็นข้อห้ามในทุกศาสนา
--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ชุดพ.ต.ท.ดร.ทักษิณ ชินวัตร) วันที่ 19 ตุลาคม 2547--จบ--
-กภ-
ข้อเสนอมาตรการเพื่อลดการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จัดเป็น 2 กลุ่มใหญ่ ดังนี้
1. การให้ความสำคัญต่อมติคณะรัฐมนตรีที่ประกาศใช้แล้ว ในการควบคุมการโฆษณาและการจำหน่าย โดยหน่วยงานรับผิดชอบต้องดำเนินการใช้ให้เคร่งครัด จริงจัง และต่อเนื่อง ประกอบด้วย
1.1 มาตรการในการจำกัดเวลาโฆษณาทางสถานีโทรทัศน์และสถานีวิทยุกระจายเสียงระหว่างเวลา 05.00-22.00 น.
1.2 มาตรการในการควบคุมเนื้อหาให้เป็นลักษณะภาพพจน์ของบริษัทหรือกิจการเท่านั้นที่นอกเหนือเวลา 05.00 - 22.00 น.
1.3 มาตรการเขตปลอดการโฆษณา ในสถาบันการศึกษาและรัศมี 500 เมตร การแข่งขันกีฬาระดับชาติ และโรงภาพยนตร์
1.4 มาตรการต้องมีคำเตือน ที่ภาชนะบรรจุ และการโฆษณาทางป้ายกลางแจ้งด้วยขนาด สี ที่เห็นได้ชัด ที่สำคัญต้องเป็นข้อความที่หวังผลจริงจังมุ่งให้ตระหนักถึงพิษภัยของการดื่ม เพราะปัจจุบันคำเตือนยังมีเนื้อหาที่ไม่เหมาะสมไม่เป็นประโยชน์จริง
1.5 มาตรการในการกำหนดอายุผู้ซื้อ โดยห้ามจำหน่ายแก่เด็กอายุต่ำกว่า 18 ปี
1.6 มาตรการลงโทษผู้ฝ่าฝืนซ้ำซาก ฯลฯ
ข้อสังเกต แม้ประเทศไทยได้ประกาศใช้มาตรการข้างต้นประมาณ 1 ปี แต่มีการสำรวจพบว่า ได้มีการพยายามใช้ช่องว่างโฆษณาแฝงเพื่อส่งเสริมการขายในรูปแบบต่าง ๆ จึงมีข้อเสนอว่า หากไม่เคารพกติกาและไม่แสดงความรับผิดชอบต่อสังคม ในที่สุดเห็นควรนำมาตรการห้ามการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ผ่านสื่อสาธารณะทั้งหมด (Total Ban) มาพิจารณาใช้
2. มาตรการที่เสนอพิจารณาเพิ่มเติม
2.1 มาตรการรณรงค์ให้ความรู้และประชาสัมพันธ์อย่างเข้มแข็ง เข้าถึง และต่อเนื่อง โดยเน้นสร้าง ค่านิยมใหม่ที่ถูกต้องเหมาะสมเพื่อป้องกันเด็ก เยาวชน และนักดื่มหน้าใหม่ ส่วนนักดื่มหน้าเก่ามุ่งให้ลด ละ เลิก เป็นสำคัญ
2.2 มาตรการสร้างและสนับสนุนแนวร่วม โดยสร้างและสนับสนุนให้มีการจัดกิจกรรม อาทิ ในกลุ่มนักเรียน ผู้นำในสังคม-ชุมชน อาสาสมัคร ตลอดจนภาคเอชน เพื่อเป็นเครือข่ายในการเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่อง
2.3 มาตรการเพิ่มอัตราภาษีสรรพสามิต การศึกษาจำนวนมากยืนยันว่า ราคาจากการเปลี่ยนแปลงอัตราภาษีมีผลต่อการบริโภคอย่างชัดเจน และส่งผลให้ปัญหาสังคมที่สัมพันธ์กับการดื่มลดลงทั้งปัญหาระยะสั้น-ยาว โดยเฉพาะจะมีผลสูงเป็นพิเศษต่อเยาวชนที่อายุน้อยและผู้มีรายได้ต่ำ
2.4 มาตรการออกใบอนุญาตและเพิ่มอัตราค่าธรรมเนียมใบอนุญาตจำหน่าย ปัจจุบันเก็บค่าใบอนุญาตเพียงปีละ 20 บาท เปิดอนุญาตให้โดยสะดวก และไม่มีข้อจำกัด การยกเลิกใบอนุญาต จึงมักไม่มีผล จึงเห็นควรให้เก็บค่าธรรมเนียมให้สูงขึ้นและมีเงื่อนไขการออกใบอนุญาตที่รัดกุม
2.5 มาตรการกำหนดพื้นที่เขตปลอดการจำหน่ายและการดื่ม เช่น ในสถานศึกษาศาสนสถาน และร้านสะดวกซื้อสถานีบริการน้ำมัน โดยเฉพาะสถานีบริการน้ำมันถือเป็นจุดล่อแหลมต่ออุบัติเหตุบนท้องถนน ในสถานศึกษาเป็นแหล่งบ่มเพาะความรู้และพัฒนาการของเด็ก เยาวชน จึงไม่สมควรอย่างยิ่ง สำหรับศาสนสถานสอนให้บุคคลละเว้นอบายมุขซึ่งเป็นข้อห้ามในทุกศาสนา
--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ชุดพ.ต.ท.ดร.ทักษิณ ชินวัตร) วันที่ 19 ตุลาคม 2547--จบ--
-กภ-