คณะรัฐมนตรีพิจารณากรอบท่าทีไทยสำหรับเข้าร่วมการประชุมระดับรัฐมนตรีองค์การการค้าโลก (WorldTrade Organization : WTO) ครั้งที่ 4 ระหว่างวันที่ 9 - 13 พฤศจิกายน 2544 ณ เมืองโดอา ประเทศกาตาร์ ตามที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ (ประธานคณะอนุกรรมการว่าด้วยการเจรจาการค้าภายใต้องค์การการค้าโลก) เสนอ แล้วมีมติ ดังนี้
1. รับทราบความคืบหน้าการเตรียมการประชุมรัฐมนตรีองค์การการค้าโลก ครั้งที่ 4 ที่ดำเนินการเตรียมการที่เจนีวา ว่าอยู่ในขั้นพิจารณาร่างปฏิญญารัฐมนตรีฯ ซึ่งมีแรงผลักดันจากประเทศสมาชิกหลายประเทศ โดยเฉพาะประเทศที่พัฒนาแล้ว เช่น สหภาพยุโรป ญี่ปุ่น และสหรัฐอเมริกา ให้เปิดการเจรจาการค้าพหุภาคีรอบใหม่ เพื่อรวมเรื่องอื่น ๆ ไว้ด้วย นอกเหนือจากเรื่องการค้าสินค้าเกษตร และการค้าบริการ ซึ่งตามข้อตกลงได้กำหนดให้เริ่มเจรจาตั้งแต่ปี 2543 อยู่แล้ว โดยเรื่องอื่น ๆ ที่มีการเสนอให้เปิดการเจรจา เช่น การลดภาษีสินค้าอุตสาหกรรม เรื่องที่ได้รับมอบหมายจากที่ประชุมรัฐมนตรี WTO ครั้งที่ 1 ณ สิงคโปร์ ให้ทำการศึกษาว่าสมควรจะมีการเจรจาจัดทำความตกลงหรือไม่ 4 เรื่องได้แก่ ความสัมพันธ์ระหว่างการค้ากับการลงทุน (Investment) ความสัมพันธ์ระหว่างการค้ากับนโยบายการแข่งขัน (Competition Policy) ความโปร่งใสในการจัดซื้อโดยรัฐ (Government Procurement) และการอำนวยความสะดวกทางการค้า (Trade Facilitation) ตลอดจนเรื่องที่ประเทศกำลังพัฒนาเป็นผู้ผลักดัน เช่น การแก้ไขปัญหาการปฏิบัติตามพันธกรณีของการเจรจารอบอุรุกวัย (Implementation) และการแก้ไขปัญหาความยากจน เป็นต้น
2. พิจารณากรอบท่าทีของไทยในการเข้าร่วมประชุมดังกล่าว และมีมติให้การสนับสนุนการเจรจารอบใหม่ที่ sufficiently broad based มีความสมดุล มีความยืดหยุ่น และคำนึงถึงความสามารถของประเทศสมาชิกตามระดับการพัฒนาประเทศ
2.1 เรื่องที่ประเทศไทยให้ความสนใจ ได้แก่
1) เกษตร
(1) ให้มีการปฏิรูปการค้าสินค้าเกษตรอย่างจริงจัง โดยนำไปสู่การยกเลิกการอุดหนุนการส่งออกทุกชนิดในที่สุด ลดการอุดหนุนภายในลงให้มาก และเปิดตลาดสินค้าเกษตรให้กว้างขึ้นอีก
(2) ต้องมีการให้แต้มต่อ (Special and Differential Treatment : S&D) สำหรับประเทศกำลังพัฒนาที่ชัดเจน จริงจัง และขยายเพิ่มขึ้นจากเดิม
(3) มีความชัดเจนเรื่องการกำหนดเวลาในแต่ละขั้นตอนในการเจรจา
2) กฎเกณฑ์ที่มีอยู่แล้ว สนับสนุนให้มีการเจรจาปรับปรุงความตกลงเกี่ยวกับกฎ ระเบียบการค้า (Rules) ที่มีอยู่แล้วให้เป็นประโยชน์และเป็นธรรมแก่สมาชิกโดยรวม ประกอบด้วย เรื่องการทุ่มตลาด การอุดหนุน และอากรตอบโต้ การอุดหนุนประมง และมาตรการปกป้อง
3) ขบวนการยุติข้อพิพาท ให้มีการปรับปรุงกระบวนการระงับข้อพิพาท (Dispute Settlement ของ WTO ให้เป็นธรรมและมีประสิทธิภาพมากขึ้น
4) การปฏิบัติตามพันธกรณี (Implementation) ที่ควรมีการแก้ไขเรื่องการปฏิบัติตามพันธกรณีเพื่อให้ประโยชน์แก่ประเทศสมาชิก รวมทั้งประเทศไทยมากขึ้น เช่น สิ่งทอ มาตรการสุขอนามัย มาตรการปกป้อง อุปสรรคทางเทคนิคต่อการค้า และการทุ่มตลาด
5) การปฏิบัติเป็นพิเศษแก่ประเทศกำลังพัฒนา (S&D) ต้องการให้มีการปฏิบัติที่เป็นรูปธรรมอย่างรวดเร็ว เช่น การปฏิบัติเป็นพิเศษและแตกต่าง (S&D) สำหรับประเทศกำลังพัฒนาและพัฒนาน้อยที่สุด
6) สิทธิบัตรยา สนับสนุนให้มีเรื่อง Trade-Related Aspects of Intellectual Property Right :TRIPS & Public Health ในการประชุมรัฐมนตรี WTO ครั้งที่ 4 เพื่อให้มีการแก้ไขปัญหา access to essential drugs และความสัมพันธ์ระหว่าง TRIPS และ Convention on Biological Diversity (CBD)
2.2 เรื่องที่รับให้มีการเจรจาได้
1) บริการ เข้าร่วมเจรจาต่อไป รวมทั้งผลักดันให้ประเทศที่เปิดตลาดบริการสามารถใช้มาตรการคุ้มกันหรือปกป้องได้ ในกรณีมีการลงทุนจากต่างประเทศเข้ามากเกินไปจนทำให้เกิดความเสียหายต่ออุตสาหกรรมภายในประเทศ (Emergency Safeguard Measures : ESMs)
2) สิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาที่เกี่ยวกับการค้า เข้าร่วมเจรจาในเรื่องสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์
3) การลดภาษีสินค้าอุตสาหกรรม ผลักดันให้มีเงื่อนไขพิเศษหรือแต้มต่อสำหรับประเทศกำลังพัฒนาในเรื่องระยะเวลาและอัตราภาษีที่จะลด
4) พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ สนับสนุนในหลักการเรื่องการจัดทำ Work Programme พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ต่อไป ขยายเวลาการยกเว้นการเก็บภาษี Electronic Transmission (moratorium) เป็นการชั่วคราวถึงการประชุมรัฐมนตรี WTO ครั้งที่ 5 และสนับสนุนให้มีการจัดทำแผนงานเพื่อเพิ่มสมรรถนะของประเทศกำลังพัฒนา
5) ความโปร่งใสในการจัดซื้อโดยรัฐ ไทยควรเข้าร่วมในความตกลงนี้ภายใต้เงื่อนไขว่าประเทศกำลังพัฒนาควรมีเวลาในการปรับตัวด้วย
2.3 เรื่องที่ไม่ต้องการเจรจาจัดทำความตกลงใหม่
1) การค้ากับการลงทุน และการค้ากับนโยบายการแข่งขัน สนับสนุนให้คณะทำงานใน WTO ดำเนินการศึกษาต่อไป เพื่อให้ประเทศสมาชิก โดยเฉพาะประเทศกำลังพัฒนาและพัฒนาน้อยมีความเข้าใจในเรื่องดังกล่าวอย่างถ่องแท้ก่อน จึงค่อยพิจารณาว่าควรจะมีการเจรจาทำความตกลงในเรื่องนี้หรือไม่ในโอกาสต่อไป
2) การอำนวยความสะดวกทางการค้า สนับสนุนให้ปรับปรุงกฎเกณฑ์ที่มีอยู่ในปัจจุบันเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและช่วยอำนวยความสะดวกด้านการค้า แต่ไม่จำเป็นต้องจัดทำเป็นความตกลงฉบับใหม่
3) สิ่งแวดล้อม สนับสนุนการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม แต่ต้องไม่นำไปเป็นเหตุผลในการกีดกันทางการค้า จึงควรให้คณะกรรมการว่าด้วยการค้าและสิ่งแวดล้อมทำการศึกษาต่อไป
2.4 เรื่องที่คัดค้าน
แรงงาน คัดค้านการนำเรื่องแรงงานเข้าไปเจรจาในองค์การการค้าโลก
--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ชุดพ.ต.ท.ดร.ทักษิณ ชินวัตร) วันที่ 30 ต.ค. 44--
-สส-
1. รับทราบความคืบหน้าการเตรียมการประชุมรัฐมนตรีองค์การการค้าโลก ครั้งที่ 4 ที่ดำเนินการเตรียมการที่เจนีวา ว่าอยู่ในขั้นพิจารณาร่างปฏิญญารัฐมนตรีฯ ซึ่งมีแรงผลักดันจากประเทศสมาชิกหลายประเทศ โดยเฉพาะประเทศที่พัฒนาแล้ว เช่น สหภาพยุโรป ญี่ปุ่น และสหรัฐอเมริกา ให้เปิดการเจรจาการค้าพหุภาคีรอบใหม่ เพื่อรวมเรื่องอื่น ๆ ไว้ด้วย นอกเหนือจากเรื่องการค้าสินค้าเกษตร และการค้าบริการ ซึ่งตามข้อตกลงได้กำหนดให้เริ่มเจรจาตั้งแต่ปี 2543 อยู่แล้ว โดยเรื่องอื่น ๆ ที่มีการเสนอให้เปิดการเจรจา เช่น การลดภาษีสินค้าอุตสาหกรรม เรื่องที่ได้รับมอบหมายจากที่ประชุมรัฐมนตรี WTO ครั้งที่ 1 ณ สิงคโปร์ ให้ทำการศึกษาว่าสมควรจะมีการเจรจาจัดทำความตกลงหรือไม่ 4 เรื่องได้แก่ ความสัมพันธ์ระหว่างการค้ากับการลงทุน (Investment) ความสัมพันธ์ระหว่างการค้ากับนโยบายการแข่งขัน (Competition Policy) ความโปร่งใสในการจัดซื้อโดยรัฐ (Government Procurement) และการอำนวยความสะดวกทางการค้า (Trade Facilitation) ตลอดจนเรื่องที่ประเทศกำลังพัฒนาเป็นผู้ผลักดัน เช่น การแก้ไขปัญหาการปฏิบัติตามพันธกรณีของการเจรจารอบอุรุกวัย (Implementation) และการแก้ไขปัญหาความยากจน เป็นต้น
2. พิจารณากรอบท่าทีของไทยในการเข้าร่วมประชุมดังกล่าว และมีมติให้การสนับสนุนการเจรจารอบใหม่ที่ sufficiently broad based มีความสมดุล มีความยืดหยุ่น และคำนึงถึงความสามารถของประเทศสมาชิกตามระดับการพัฒนาประเทศ
2.1 เรื่องที่ประเทศไทยให้ความสนใจ ได้แก่
1) เกษตร
(1) ให้มีการปฏิรูปการค้าสินค้าเกษตรอย่างจริงจัง โดยนำไปสู่การยกเลิกการอุดหนุนการส่งออกทุกชนิดในที่สุด ลดการอุดหนุนภายในลงให้มาก และเปิดตลาดสินค้าเกษตรให้กว้างขึ้นอีก
(2) ต้องมีการให้แต้มต่อ (Special and Differential Treatment : S&D) สำหรับประเทศกำลังพัฒนาที่ชัดเจน จริงจัง และขยายเพิ่มขึ้นจากเดิม
(3) มีความชัดเจนเรื่องการกำหนดเวลาในแต่ละขั้นตอนในการเจรจา
2) กฎเกณฑ์ที่มีอยู่แล้ว สนับสนุนให้มีการเจรจาปรับปรุงความตกลงเกี่ยวกับกฎ ระเบียบการค้า (Rules) ที่มีอยู่แล้วให้เป็นประโยชน์และเป็นธรรมแก่สมาชิกโดยรวม ประกอบด้วย เรื่องการทุ่มตลาด การอุดหนุน และอากรตอบโต้ การอุดหนุนประมง และมาตรการปกป้อง
3) ขบวนการยุติข้อพิพาท ให้มีการปรับปรุงกระบวนการระงับข้อพิพาท (Dispute Settlement ของ WTO ให้เป็นธรรมและมีประสิทธิภาพมากขึ้น
4) การปฏิบัติตามพันธกรณี (Implementation) ที่ควรมีการแก้ไขเรื่องการปฏิบัติตามพันธกรณีเพื่อให้ประโยชน์แก่ประเทศสมาชิก รวมทั้งประเทศไทยมากขึ้น เช่น สิ่งทอ มาตรการสุขอนามัย มาตรการปกป้อง อุปสรรคทางเทคนิคต่อการค้า และการทุ่มตลาด
5) การปฏิบัติเป็นพิเศษแก่ประเทศกำลังพัฒนา (S&D) ต้องการให้มีการปฏิบัติที่เป็นรูปธรรมอย่างรวดเร็ว เช่น การปฏิบัติเป็นพิเศษและแตกต่าง (S&D) สำหรับประเทศกำลังพัฒนาและพัฒนาน้อยที่สุด
6) สิทธิบัตรยา สนับสนุนให้มีเรื่อง Trade-Related Aspects of Intellectual Property Right :TRIPS & Public Health ในการประชุมรัฐมนตรี WTO ครั้งที่ 4 เพื่อให้มีการแก้ไขปัญหา access to essential drugs และความสัมพันธ์ระหว่าง TRIPS และ Convention on Biological Diversity (CBD)
2.2 เรื่องที่รับให้มีการเจรจาได้
1) บริการ เข้าร่วมเจรจาต่อไป รวมทั้งผลักดันให้ประเทศที่เปิดตลาดบริการสามารถใช้มาตรการคุ้มกันหรือปกป้องได้ ในกรณีมีการลงทุนจากต่างประเทศเข้ามากเกินไปจนทำให้เกิดความเสียหายต่ออุตสาหกรรมภายในประเทศ (Emergency Safeguard Measures : ESMs)
2) สิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาที่เกี่ยวกับการค้า เข้าร่วมเจรจาในเรื่องสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์
3) การลดภาษีสินค้าอุตสาหกรรม ผลักดันให้มีเงื่อนไขพิเศษหรือแต้มต่อสำหรับประเทศกำลังพัฒนาในเรื่องระยะเวลาและอัตราภาษีที่จะลด
4) พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ สนับสนุนในหลักการเรื่องการจัดทำ Work Programme พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ต่อไป ขยายเวลาการยกเว้นการเก็บภาษี Electronic Transmission (moratorium) เป็นการชั่วคราวถึงการประชุมรัฐมนตรี WTO ครั้งที่ 5 และสนับสนุนให้มีการจัดทำแผนงานเพื่อเพิ่มสมรรถนะของประเทศกำลังพัฒนา
5) ความโปร่งใสในการจัดซื้อโดยรัฐ ไทยควรเข้าร่วมในความตกลงนี้ภายใต้เงื่อนไขว่าประเทศกำลังพัฒนาควรมีเวลาในการปรับตัวด้วย
2.3 เรื่องที่ไม่ต้องการเจรจาจัดทำความตกลงใหม่
1) การค้ากับการลงทุน และการค้ากับนโยบายการแข่งขัน สนับสนุนให้คณะทำงานใน WTO ดำเนินการศึกษาต่อไป เพื่อให้ประเทศสมาชิก โดยเฉพาะประเทศกำลังพัฒนาและพัฒนาน้อยมีความเข้าใจในเรื่องดังกล่าวอย่างถ่องแท้ก่อน จึงค่อยพิจารณาว่าควรจะมีการเจรจาทำความตกลงในเรื่องนี้หรือไม่ในโอกาสต่อไป
2) การอำนวยความสะดวกทางการค้า สนับสนุนให้ปรับปรุงกฎเกณฑ์ที่มีอยู่ในปัจจุบันเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและช่วยอำนวยความสะดวกด้านการค้า แต่ไม่จำเป็นต้องจัดทำเป็นความตกลงฉบับใหม่
3) สิ่งแวดล้อม สนับสนุนการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม แต่ต้องไม่นำไปเป็นเหตุผลในการกีดกันทางการค้า จึงควรให้คณะกรรมการว่าด้วยการค้าและสิ่งแวดล้อมทำการศึกษาต่อไป
2.4 เรื่องที่คัดค้าน
แรงงาน คัดค้านการนำเรื่องแรงงานเข้าไปเจรจาในองค์การการค้าโลก
--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ชุดพ.ต.ท.ดร.ทักษิณ ชินวัตร) วันที่ 30 ต.ค. 44--
-สส-