การมอบอำนาจการแบ่งส่วนราชการภายในกรม

1. เห็นชอบในหลักการมอบอำนาจการแบ่งส่วนราชการภายในกรมตามที่สำนักงาน ก.พ.ร. เสนอ ทั้งนี้ ให้สำนักงาน ก.พ.ร. รับความเห็นของกระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี สำนักงบประมาณ สำนักงาน ก.พ. สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปราม การทุจริตในภาครัฐ ไปพิจารณาดำเนินการต่อไปด้วย

2. เห็นชอบให้ยกเว้นการปฏิบัติตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2550 (เรื่อง การซักซ้อมความเข้าใจเกี่ยวกับขั้นตอนการจัดตั้งหน่วยงานของรัฐ) ในกรณีการขอจัดตั้งส่วนราชการระดับต่ำกว่ากรม โดยไม่เพิ่มจำนวนกองหรือจำนวนหน่วยงานของราชการส่วนกลางที่ตั้งในภูมิภาค หรือจำนวนหน่วยงานในต่างประเทศ ทั้งที่ปรากฏในกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการ หรือตามที่รัฐมนตรีประกาศกำหนด และยังคงจำนวน กองหรือหน่วยงานในภาพรวมเท่าที่มีอยู่เดิมของส่วนราชการให้ดำเนินการตามหลักการ เงื่อนไข และขั้นตอนที่สำนักงาน ก.พ.ร. เสนอ ส่วนการกำหนดตำแหน่งหัวหน้าส่วนราชการที่ต่ำกว่าระดับกรม ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่ ก.พ. กำหนด

3. ให้สำนักงาน ก.พ.ร. แก้ไขหนังสือสำนักงาน ก.พ.ร. ที่ นร 1200/ว 13 ลงวันที่ 28 สิงหาคม 2550 เรื่อง การซักซ้อมความเข้าใจเกี่ยวกับขั้นตอนการจัดตั้งหน่วยงานของรัฐ ให้สอดคล้องกับหลักการมอบอำนาจการแบ่งส่วนราชการภายในกรมดังกล่าวต่อไป

4. ให้สำนักงาน ก.พ. นำข้อเสนอแนะของคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการและความเห็นของกระทรวงแรงงานเกี่ยวกับหลักเกณฑ์และเงื่อนไขการกำหนดตำแหน่ง และการประเมินคุณภาพงานของตำแหน่งตามหลักเกณฑ์การประเมินค่างานของตำแหน่ง เสนอต่อคณะกรรมการข้าราชการพลเรือนเพื่อพิจารณาทบทวนต่อไป

5. ให้กระทรวงการต่างประเทศ (กต.) แก้ไขระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการบริหารราชการในต่างประเทศ พ.ศ. 2552 เกี่ยวกับการจัดตั้งหรือรวมหน่วยงานในต่างประเทศ กรณีไม่เพิ่ม จำนวนหน่วยงานในต่างประเทศ

สำนักงาน ก.พ.ร. รายงานว่า การปฏิบัติหน้าที่ของส่วนราชการในปัจจุบันต้องสามารถปรับเปลี่ยนได้อย่างรวดเร็ว และตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงและสถานการณ์ต่าง ๆ ได้อย่างทันท่วงที อย่างไรก็ดี การแบ่งส่วนราชการในปัจจุบัน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การแบ่งส่วนราชการภายในกรมซึ่งเป็นหน่วยปฏิบัติโดยตรงมีกระบวนการขั้นตอนที่ต้องใช้เวลาดำเนินการไม่ต่ำกว่า 6 เดือน และมีกระบวนการที่ซับซ้อน ดังนั้น สำนักงาน ก.พ.ร. จึงเสนอหลักเกณฑ์การมอบอำนาจการแบ่งส่วนราชการภายในกรมให้หัวหน้าส่วนราชการ เพื่อให้การบริหารราชการภายในส่วนราชการมีความคล่องตัว รวดเร็ว และสามารถปรับเปลี่ยนส่วนราชการให้ตอบสนองต่อประชาชนได้ อย่างทันท่วงที ตลอดจนสามารถขับเคลื่อนภารกิจที่มีความสำคัญเร่งด่วนของรัฐบาลได้ ซึ่งในคราวประชุม ก.พ.ร. ครั้งที่ 4/2561 เมื่อวันที่ 4 กันยายน 2561 [โดยมีรองนายกรัฐมนตรี (นายวิษณุ เครืองาม) เป็นประธาน] ที่ประชุมมีมติเห็นชอบกับหลักการมอบอำนาจการแบ่งส่วนราชการภายในกรม ตามที่สำนักงาน ก.พ.ร.เสนอ และให้นำเสนอคณะรัฐมนตรี เพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบต่อไป โดยสรุปสาระสำคัญได้ ดังนี้

1. ก.พ.ร. จะมอบอำนาจให้ส่วนราชการพิจารณาจัดโครงสร้างส่วนราชการระดับต่ำกว่ากรมได้เอง ภายใต้เงื่อนไขดังต่อไปนี้

1.1 เป็นการจัดโครงสร้าง (rearrange) เพื่อให้การดำเนินภารกิจของส่วนราชการเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ โดยไม่เพิ่มจำนวนกองในภาพรวมของส่วนราชการและจำนวนกองที่ปรากฏในกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการยังคงเท่าเดิม เช่น การยุบเลิก/ยุบรวมกองเดิม และจัดตั้งกองใหม่ เพื่อรับผิดชอบภารกิจใหม่ ๆ ตามยุทธศาสตร์ นโยบายและภารกิจที่มีความสำคัญเร่งด่วนของรัฐบาล โดยคำนึงถึงผลประโยชน์ที่ประชาชนจะได้รับเป็นสำคัญ ทั้งนี้ หากเป็นการจัดโครงสร้างส่วนราชการของภารกิจสนับสนุนอื่น ๆ ซึ่งประกอบด้วย งานยุทธศาสตร์และแผนงาน งานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร งานตรวจราชการ งานบริหารทรัพยากรบุคคล งานบริหารการคลัง งานกฎหมาย งานการต่างประเทศ งานพัฒนาบุคลากร และงานเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ ยังคงให้ดำเนินการตามหลักเกณฑ์ที่ ก.พ.ร.กำหนดไว้

1.2 เป็นการจัดหน่วยงานของราชการส่วนกลางในภูมิภาคใหม่โดยไม่เพิ่มจำนวนหน่วยงาน เช่น การจัดพื้นที่จังหวัดที่อยู่ในความรับผิดชอบใหม่ รวมถึงการย้ายสถานที่ตั้งของสำนักงานจากจังหวัดหนึ่งไปยังอีกจังหวัดหนึ่ง ตามการจัดพื้นที่จังหวัดที่อยู่ในความรับผิดชอบใหม่

1.3 เป็นการจัดหน่วยงานในต่างประเทศใหม่ โดยไม่เพิ่มจำนวนหน่วยงาน เช่น การย้ายสถานที่ตั้งของสำนักงานจากประเทศหนึ่งไปยังอีกประเทศหนึ่ง ซึ่งอยู่ในกลุ่มประเทศประเภทเดียวกัน หรือจากเมืองหนึ่งไปยังอีกเมืองหนึ่งภายในประเทศเดียวกัน ทั้งนี้ สำนักงานดังกล่าวต้องเป็นสำนักงานตามกฎหมาย/ตามที่รัฐมนตรีประกาศกำหนด ในส่วนของการแบ่งส่วนราชการในกรม กรณีเพิ่มจำนวนกองในภาพรวมของส่วนราชการ เช่น การจัดตั้งกอง การจัดตั้งหน่วยงานส่วนกลางในภูมิภาค การจัดตั้งส่วนราชการส่วนภูมิภาค การจัดตั้งหน่วยงานในต่างประเทศขึ้นใหม่ เป็นต้น ให้ส่วนราชการดำเนินการตามขั้นตอนปกติ

2. ก.พ.ร.มีข้อเสนอแนะต่อ ก.พ. ว่า ก.พ. อาจพิจารณาให้ตำแหน่งผู้อำนวยการกองของกองเดิมที่ปรับปรุงบทบาทภารกิจคงตำแหน่งประเภทอำนวยการระดับสูงและให้ตำแหน่งผู้อำนวยการกองของกองที่จัดตั้งใหม่เป็นตำแหน่งประเภทอำนวยการระดับสูง โดยไม่ต้องมีการประเมินคุณภาพงานของตำแหน่งด้วยโปรแกรมการประเมินค่างาน (Jethro) แต่ให้คณะกรรมการกำหนดตำแหน่งระดับสูงของกระทรวงพิจารณาประเมินคุณภาพของตำแหน่งโดยการเทียบเคียงความยุ่งยากซับซ้อนของงาน ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่ ก.พ. กำหนด

3. เพื่อให้การดำเนินการตามหลักการมอบอำนาจการแบ่งส่วนราชการภายในกรมมีประสิทธิภาพและเป็นไปตามเจตนารมณ์ สำนักงาน ก.พ.ร. จึงมีความจำเป็นต้องเสนอขอยกเว้นการปฏิบัติตามมติคณะรัฐมนตรี และแก้ไขระเบียบและหนังสือเวียนที่เกี่ยวข้อง ดังนี้

3.1 ขอยกเว้นมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2550 เรื่อง การซักซ้อมความเข้าใจเกี่ยวกับขั้นตอนการจัดตั้งหน่วยงานของรัฐ และให้สำนักงาน ก.พ.ร. แก้ไขหนังสือสำนักงาน ก.พ.ร. ที่ นร 1200/ว 13 ลงวันที่ 28 สิงหาคม 2550 กรณีการขอจัดตั้งส่วนราชการระดับต่ำกว่ากรม โดยไม่เพิ่มจำนวนกองในภาพรวมของส่วนราชการ ให้ดำเนินการให้เป็นไปตามขั้นตอนที่สำนักงาน ก.พ.ร. ปรับปรุงแก้ไขใหม่ ดังนี้

(1) จัดตั้งคณะทำงานฯ ตามแนวทางที่กำหนดไว้เดิม โดยมีการกำหนดเพิ่มเติมใน 2 ส่วน คือ

(1.1) กำหนดให้มีเงื่อนไขเพิ่มเติมในการจัดทำข้อเสนอการแบ่งส่วนราชการภายในกรม ได้แก่

(1) ภารกิจไม่ซ้ำซ้อนกับส่วนราชการและหน่วยงานอื่นของรัฐ

(2) ความสอดคล้องของภารกิจของหน่วยงานกับยุทธศาสตร์ชาติ นโยบายสำคัญของรัฐบาล แผนการปฏิรูปประเทศ และมติคณะรัฐมนตรี พร้อมเหตุผลความจำเป็นที่ต้องปรับปรุงหน่วยงาน

(3) ผลสัมฤทธิ์ ตัวชี้วัดการดำเนินงานที่ชัดเจน

(4) แสดงกระบวนการดำเนินงานระหว่างหน่วยงานภายในกรม และ

(5) กรณีการจัดหน่วยงานในต่างประเทศใหม่ (โดยไม่เพิ่มจำนวนหน่วยงาน) ต้องไม่ขัดกับนโยบายด้านการต่างประเทศและไม่กระทบต่อความสัมพันธ์อันดีระหว่างประเทศ ตลอดจนคำนึงถึงภาระงบประมาณ ผลประโยชน์ ความคุ้มค่าของประเทศ และเหมาะสมกับบริบทปัจจุบัน

(1.2) สำนักงาน ก.พ.ร. จะสร้างกลไกการทำงานร่วมกับสำนักงาน ก.พ.และส่วนราชการ ในการพิจารณาการแบ่งส่วนราชการภายในกรมเพื่อให้ได้ข้อยุติเกี่ยวกับเรื่องหน้าที่และอำนาจของหน่วยงาน กรอบอัตรากำลัง และหน้าที่ความรับผิดชอบของตำแหน่ง และเมื่อคณะทำงานฯ พิจารณาข้อเสนอได้ข้อยุติในประเด็นดังกล่าวแล้วให้นำเสนอต่อคณะกรรมการพัฒนาโครงสร้าง ฯ เพื่อพิจารณาต่อไป

(2) คณะกรรมการพัฒนาโครงสร้างฯ พิจารณาคำขอปรับปรุงโครงสร้างการแบ่งส่วนราชการภายในกรม (สำหรับกรณีการจัดหน่วยงานในต่างประเทศใหม่ โดยไม่เพิ่มจำนวนหน่วยงาน ให้แต่งตั้งปลัดกระทรวงการต่างประเทศหรือผู้แทน เป็นกรรมการเพิ่มอีกหนึ่งตำแหน่ง) ทั้งนี้ มติที่ประชุมให้ถือเสียงของผู้แทนหน่วยงานกลางเป็นสำคัญ เมื่อคณะกรรมการพัฒนาโครงสร้างฯ มีมติเห็นชอบคำขอปรับปรุงโครงสร้างการแบ่งส่วนราชการภายในกรมแล้ว ให้ปลัดกระทรวงโดยความเห็นชอบของรัฐมนตรีเสนอคำขอปรับปรุงโครงสร้างการแบ่งส่วนราชการภายในกรมพร้อมแนบรายงานการประชุมคณะกรรมการพัฒนาโครงสร้างฯ และหนังสือเสนอความเห็นของหน่วยงานกลางมายังสำนักงาน ก.พ.ร. ทั้งนี้ หากมีความเห็นแย้งระหว่างกระทรวงและหน่วยงานกลางให้ส่งสำนักงาน ก.พ.ร. พิจารณา

(3) สำนักงาน ก.พ.ร. ดำเนินการตรวจสอบความถูกต้องของผลการพิจารณาคำขอปรับปรุงโครงสร้างการแบ่งส่วนราชการภายในกรมที่ผ่านคณะกรรมการพัฒนาโครงสร้างฯ แล้วรายงาน ก.พ.ร. เพื่อทราบ และแจ้งผลให้ส่วนราชการดำเนินการต่อไป

(3.1) กรณีที่ต้องปรับปรุงแก้ไขกฎกระทรวงการแบ่งส่วนราชการ ให้ส่วนราชการจัดส่งกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการให้ สคก. พิจารณาดำเนินการตามขั้นตอนปกติต่อไป ทั้งนี้ สำนักงาน ก.พ.ร. จะร่วมกับ สคก. ในการปรับปรุงการเขียนกฎกระทรวงการแบ่งส่วนราชการ โดยจะเขียนหน้าที่และอำนาจของส่วนราชการระดับกองให้เป็นไปในแนวทางเดียวกันกับการเขียนหน้าที่และอำนาจของส่วนราชการระดับกรม

(3.2) กรณีที่ไม่ต้องปรับปรุงแก้ไขกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการ ให้ส่วนราชการดำเนินการตามขั้นตอนปกติต่อไป เช่น การออกประกาศกระทรวง เป็นต้น

3.2 ให้สำนักงาน ก.พ. นำข้อเสนอแนะของ ก.พ.ร. เกี่ยวกับหลักเกณฑ์และเงื่อนไข การกำหนดตำแหน่ง เกี่ยวกับการประเมินคุณภาพงานของตำแหน่ง ตามหลักเกณฑ์การประเมินค่างานของตำแหน่ง เสนอต่อ ก.พ. เพื่อพิจารณาทบทวน ตลอดจนอาจพิจารณาแก้ไขหนังสือสำนักงาน ก.พ. ที่ นร 1008/ว 2 ลงวันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2558 เรื่อง หลักเกณฑ์และเงื่อนไขการกำหนดตำแหน่ง เพื่อให้สอดคล้องกับหลักการมอบอำนาจการ แบ่งส่วนราชการภายในกรม ในส่วนที่ ก.พ.ร. ได้เสนอแนะไว้แล้วข้างต้น

3.3 ให้ กต. แก้ไขระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วย การบริหารราชการในต่างประเทศ พ.ศ. 2552 เกี่ยวกับการจัดตั้งหรือรวมหน่วยงานในต่างประเทศกรณีไม่เพิ่มจำนวนหน่วยงาน เพื่อให้สอดคล้องกับหลักการมอบอำนาจการแบ่งส่วนราชการภายในกรม

--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 4 ธันวาคม 2561--