ขอความเห็นชอบการดำเนินโครงการเสริมสร้างความเข้มแข็งของเศรษฐกิจฐานรากเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน

1. เห็นชอบให้เปลี่ยนแปลงชื่อและวัตถุประสงค์โครงการจากโครงการยกระดับโครงสร้างพื้นฐานระดับหมู่บ้าน เป็นโครงการเสริมสร้างความเข้มแข็งของเศรษฐกิจฐานรากเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน

2. เห็นชอบการยุติโครงการและการขอเปลี่ยนแปลงการใช้งบประมาณ ตามข้อเท็จจริง 2.2

3. รับทราบการทำความตกลงกับสำนักงบประมาณ ตามข้อเท็จจริง 2.3

ข้อเท็จจริง

1. คณะรัฐมนตรีมีมติเมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน 2562 เห็นชอบในหลักการโครงการยกระดับโครงสร้างพื้นฐานระดับหมู่บ้าน ภายในกรอบวงเงิน 14,491.4 ล้านบาท โดยให้สำนักงานกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติพิจารณาใช้จ่ายงบประมาณของกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติโดยพิจารณาจากโครงการที่ได้เคยมีมติอนุมัติไว้ ซึ่งได้ดำเนินการบรรลุวัตถุประสงค์แล้ว และ/หรือโครงการที่มีผลการปฏิบัติงานล่าช้า ไม่เป็นไปตามแผนการปฏิบัติงานและแผนการใช้จ่ายตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ ทั้งนี้ ให้สำนักงานกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ (สทบ.) จัดทำรายละเอียดให้เป็นไปตามกฎหมายระเบียบข้อบังคับ หลักเกณฑ์ที่เกี่ยวข้อง และเสนอคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาตามขั้นตอนต่อไป ตามความเห็นของสำนักงบประมาณ

2. คณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ ในคราวประชุมครั้งที่ 2/2562 เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2562 มีมติให้นำเสนอคณะรัฐมนตรี ดังนี้

2.1 ขอเปลี่ยนแปลงชื่อและวัตถุประสงค์โครงการจากโครงการยกระดับโครงสร้างพื้นฐานระดับหมู่บ้าน เป็นโครงการเสริมสร้างความเข้มแข็งของเศรษฐกิจฐานรากเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน ทั้งนี้เพื่อให้เหมาะสม สอดคล้องกับวัตถุประสงค์และเป้าหมายของโครงการที่มุ่งสนับสนุนการพัฒนาศักยภาพในด้านการประกอบอาชีพ ทั้งด้านการผลิต การแปรรูป และการบริการของประชาชน รวมทั้งการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน การจ้างแรงงาน การส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชน เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากและการพัฒนาหมู่บ้านและชุมชนอย่างยั่งยืน

2.2 ให้ใช้งบประมาณโครงการที่ได้เคยมีมติอนุมัติไว้ ซึ่งได้ดำเนินการบรรลุวัตถุประสงค์แล้วโดยขอยุติการดำเนินโครงการและขอเปลี่ยนแปลงการใช้งบประมาณ จำนวน 3 โครงการ ในวงเงินงบประมาณ 2,407,700,000 บาท มาใช้ในการดำเนินโครงการเสริมสร้างความเข้มแข็งของเศรษฐกิจฐานรากเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน ดังนี้

(1) โครงการเพิ่มทุนกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมือง ระยะที่ 2 (งบประมาณโครงการภายใต้แผนปฏิบัติการไทยเข้มแข็ง 2555) จำนวนเงิน 22,800,000.-บาท ซึ่งเป็นโครงการที่ดำเนินการตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 29 กันยายน 2552

(2) โครงการหมู่บ้านจัดตั้งใหม่ (งบประมาณโครงการภายใต้แผนปฏิบัติการไทยเข้มแข็ง 2555) จำนวนเงิน 934,000,000 บาท ซึ่งเป็นโครงการที่ดำเนินการตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 25 มิถุนายน 2556

(3) โครงการพัฒนาศักยภาพของหมู่บ้านและชุมชน (SML) จำนวนเงิน 1,450,900,000 บาท ซึ่งเป็นโครงการที่ดำเนินการตามมติคณะรัฐมนตรี โดยงบประมาณได้รับจากงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2556

2.3 ให้ทำความตกลงกับสำนักงบประมาณโดยขอใช้งบประมาณดำเนินโครงการจำนวน12,083,700,000 บาท จากงบประมาณดำเนินโครงการอื่นที่ยังดำเนินการอยู่ของ สทบ. ไปก่อน รวม 6 โครงการ ดังนี้

(1) โครงการเพิ่มทุนกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมือง ระยะที่ 3 จำนวนเงิน 9,107,000,000 บาท ซึ่งเป็นโครงการที่ได้รับการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2556 โดยยังต้องดำเนินการจัดเพิ่มทุนให้กองทุนที่ได้ดำเนินการฟื้นฟูและพัฒนาตามแนวทางที่กำหนดแล้ว

(2) โครงการพัฒนาเมือง จำนวนเงิน 1,671,569,548.01 บาท ซึ่งเป็นโครงการที่ได้รับโอนงบประมาณจากสำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี เพื่อให้ดำเนินโครงการแทน โดยยังต้องดำเนินการจัดงบประมาณให้ชุมชนที่เสนอขอมาและผ่านการพิจารณาอนุมัติจากคณะกรรมการ ซึ่งขณะนี้มีโครงการรอการพิจารณาอนุมัติจำนวน 1,026 โครงการ

(3) โครงการเพิ่มความเข้มแข็งของเศรษฐกิจฐานรากตามแนวทางประชารัฐ จำนวนเงิน 475,817,353.80 บาท ซึ่งเป็นโครงการที่ได้รับการจัดสรรงบประมาณจาก งบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น ในปีงบประมาณ พ.ศ.2559 โดยยังต้องดำเนินการจัดงบประมาณให้กองทุนที่เสนอโครงการ ซึ่งขณะนี้โครงการอยู่ระหว่างการพิจารณาของคณะอนุกรรมการที่รับผิดชอบ

(4) โครงการพัฒนาศักยภาพของหมู่บ้านและชุมชนเพื่อความเข้มแข็งของเศรษฐกิจฐานรากตามแนวทางประชารัฐ จำนวนเงิน 1,922,276,140.-บาท ซึ่งเป็นโครงการที่ได้รับการจัดสรรจากงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2560 โดยยังต้องดำเนินการจัดงบประมาณให้กองทุนที่เสนอโครงการซึ่งขณะนี้โครงการอยู่ระหว่างการพิจารณาของคณะอนุกรรมการที่รับผิดชอบ

(5) โครงการพัฒนาหมู่บ้านและชุมชนอย่างยั่งยืนโดยศาสตร์พระราชาตามแนวทางประชารัฐ จำนวนเงิน 1,041,311,227.- บาท ซึ่งเป็นโครงการที่ได้รับการจัดสรรจากงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2561 โดยยังต้องดำเนินการจัดงบประมาณให้กองทุนที่เสนอโครงการ ซึ่งขณะนี้โครงการอยู่ระหว่างการพิจารณาของคณะอนุกรรมการที่รับผิดชอบ

(6) โครงการประชารัฐเพื่อช่วยเหลือผู้มีรายได้น้อยในกรุงเทพมหานคร จำนวนเงิน1,066,085,370.09 บาท ซึ่งเป็นโครงการที่ได้รับการจัดสรรงบประมาณจาก งบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2559 โดยยังต้องดำเนินการจัดทำงบประมาณให้กองทุนที่เสนอโครงการซึ่งขณะนี้โครงการอยู่ระหว่างการพิจารณาของคณะอนุกรรมการที่รับผิดชอบ

โดยขอให้สำนักงบประมาณตั้งงบประมาณจำนวนเงินดังกล่าว ใช้คืนให้ สทบ.ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 เพื่อจักได้ดำเนินโครงการเหล่านั้นให้เป็นประโยชน์ต่อประชาชนตามวัตถุประสงค์และเป้าหมายของโครงการต่อไป

3. สำนักงบประมาณได้ตอบข้อหารือ กรณีการนำงบประมาณที่มีภาระผูกพันไปใช้สนับสนุนการดำเนินงานตามโครงการยกระดับโครงสร้างพื้นฐานระดับหมู่บ้าน ตามหนังสือสำนักงบประมาณ ด่วนที่สุดที่ นร0714/2550 ลงวันที่ 24 ธันวาคม 2562 ว่าพระราชบัญญัติกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ พ.ศ. 2547 ได้กำหนดให้กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติเป็นหน่วยงานของรัฐมีฐานะเป็นนิติบุคคลและรายได้ของกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติไม่ต้องนำส่งคลังเป็นรายได้แผ่นดิน ซึ่งทำให้งบประมาณรายจ่ายที่จัดสรรให้และกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติเบิกจ่ายไปแล้วเป็นเงินนอกงบประมาณที่กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติสามารถใช้จ่ายได้ตามระเบียบคณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ การที่คณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน 2562 เห็นชอบในหลักการโครงการยกระดับโครงสร้างพื้นฐานระดับหมู่บ้าน โดยให้เบิกจ่ายเงินจากกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติที่มีงบประมาณคงเหลือจากโครงการต่าง ๆ ที่เคยมีมติอนุมัติไว้ ซึ่งได้ดำเนินการบรรลุวัตถุประสงค์แล้ว และ/หรือโครงการที่มีผลการปฏิบัติงานล่าช้า ไม่เป็นไปตามแผนการปฏิบัติงานและแผนการใช้จ่ายงบประมาณตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ จึงเป็นการอนุญาตและเป็นแนวทางให้กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาตินำกรอบวงเงินที่คณะรัฐมนตรีอนุมัติให้ดำเนินการโครงการต่าง ๆ ไว้เดิม มาเป็นวงเงินสำหรับใช้จ่ายในโครงการยกระดับโครงสร้างพื้นฐานระดับหมู่บ้านต่อไป ทั้งนี้ การใช้จ่ายงบประมาณของกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติจะต้องไม่ขัดกับวัตถุประสงค์ของกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ รวมทั้งต้องปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบและข้อบังคับ และหลักเกณฑ์ที่เกี่ยวข้องของกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติด้วย

4. สำนักงานกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ (สทบ.) ได้ประชุมร่วมกับสำนักงบประมาณและสำนักงานเศรษฐกิจการคลัง ในวันที่ 25 ธันวาคม 2562 โดยมีนายกอบศักดิ์ ภูตระกูล รองเลขาธิการนายกรัฐมนตรีฝ่ายการเมือง เป็นประธาน โดยได้พิจารณาแนวทางการใช้งบประมาณตามข้อเท็จจริง 2.2 และ 2.3 เพื่อเสนอคณะรัฐมนตรี

ที่มา: ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 7 มกราคม 2563