1. อนุมัติหลักการร่างกฎกระทรวงและร่างระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีรวม 8 ฉบับ ตามที่กระทรวงคมนาคมเสนอ และให้ส่งสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณา โดยให้รับความเห็นของสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติไปประกอบการพิจารณาด้วย แล้วดำเนินการต่อไปได้
2. ให้กระทรวงคมนาคมรับความเห็นของสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติไปพิจารณาดำเนินการต่อไปด้วย
3. ให้กระทรวงคมนาคมและกระทรวงการคลังเร่งดำเนินการออกกฎหมายลำดับรองที่อยู่ในความรับผิดชอบและจะต้องดำเนินการให้เป็นไปตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2562 โดยเร็ว
4. ให้หน่วยงานของรัฐทุกแห่งตรวจสอบกฎหมายที่อยู่ในความรับผิดชอบทุกฉบับเพื่อดำเนินการออกกฎหมายลำดับรองให้ทันภายในกำหนดเวลาตามมาตรา 22 แห่งพระราชบัญญัติหลักเกณฑ์การจัดทำร่างกฎหมายและการประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย พ.ศ. 2562 อย่างเคร่งครัดเพื่อมิให้เกิดปัญหาข้อกฎหมาย
1. ร่างกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการกำหนดราคาเบื้องต้นสำหรับที่ดินที่เวนคืน พ.ศ. .... กำหนดให้ในการกำหนดราคาเบื้องต้นสำหรับที่ดินที่เวนคืน ให้คำนึงถึงสภาพและทำเลที่ตั้ง เหตุและวัตถุประสงค์ในการเวนคืน ประกอบกับราคาซื้อขายกันตามปกติในท้องตลาด ราคาประเมินที่ดินของทางราชการที่กำหนดขึ้น เพื่อประโยชน์ในการจัดเก็บภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างของหน่วยงานตามกฎหมายว่าด้วยภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง กำหนดราคาประเมินทุนทรัพย์เพื่อเรียกเก็บค่าธรรมเนียมในการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมตามประมวลกฎหมายที่ดิน โดยให้คณะกรรมการกำหนดราคาอสังหาริมทรัพย์เบื้องต้น และเงินค่าทดแทนเป็นผู้กำหนด
2. ร่างกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไข การกำหนดราคาสูงขึ้นหรือลดลงของที่ดินที่เหลือจากการเวนคืน และการกระทำการให้ที่ดินเปลี่ยนสภาพไปจากเดิม พ.ศ. ....
2.1 กำหนดลักษณะของที่ดินที่เหลือจากการเวนคืนในกรณีที่มีราคาสูงขึ้นหรือลดลง
2.2 กำหนดให้ราคาสูงขึ้นหรือลดลงของที่ดินที่เหลือจากการเวนคืน หมายถึง ผลต่างของราคาที่ดินที่เหลือจากการเวนคืนแปลงหนึ่งแปลงใด ระหว่างราคาก่อนที่จะได้รับผลกระทบจากการเวนคืนกับราคาหลังจากการเวนคืน ทั้งนี้ ให้คำนวณราคาในวันที่ได้มีการกำหนดราคาเบื้องต้นในกรณีที่มีการตราพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตที่ดินที่จะเวนคืน หรือในวันที่ได้มีการกำหนดค่าทดแทนในกรณีที่มีพระราชบัญญัติเวนคืนโดยไม่มีการตราพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตที่ดินที่จะเวนคืน และกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการคำนวณราคาสูงขึ้นหรือลดลง
2.3 กำหนดห้ามมิให้เจ้าของหรือผู้ครอบครองที่ดินที่ถูกเวนคืนในแนวพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตที่ดินที่จะเวนคืน กระทำอย่างใดให้ที่ดินเปลี่ยนสภาพไปจากเดิม ในลักษณะที่จะทำให้เกิดความเสียหาย หรือไม่เหมาะสมที่จะใช้ประโยชน์จากที่ดินนั้น หลังจากวันที่พระราชกฤษฎีกาเวนคืนหรือพระราชบัญญัติเวนคืนในกรณีไม่ได้ตราพระราชกฤษฎีกาเวนคืนมีผลใช้บังคับ และกำหนดมาตรการในกรณีที่เจ้าของหรือผู้ครอบครองที่ดินที่ถูกเวนคืนแปลงใดได้กระทำการฝ่าฝืนข้อห้ามดังกล่าว
3. ร่างกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์การชดใช้เงินค่าทดแทนสำหรับความเสียหายที่เกิดขึ้นเป็นพิเศษเนื่องจากการเข้าครอบครองหรือใช้ประโยชน์ในอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. .... กำหนดให้ในกรณีที่เจ้าหน้าที่ได้เข้าครอบครองหรือใช้ประโยชน์ในอสังหาริมทรัพย์ก่อนการเวนคืน แล้วทำให้มีความเสียหายที่เกิดขึ้นเป็นพิเศษ ให้ผู้เสียหายมีสิทธิได้รับเงินค่าทดแทนสำหรับความเสียหายที่เกิดขึ้นตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้ตามกฎกระทรวงนี้ โดยให้เจ้าหน้าที่แต่งตั้งคณะกรรมการขึ้นมาคณะหนึ่งเพื่อทำหน้าที่ตรวจสอบข้อเท็จจริงและประเมินความเสียหาย
4. ร่างกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการกำหนดค่ารื้อถอน ค่าขนย้าย ค่าโรงเรือน สิ่งปลูกสร้าง หรืออสังหาริมทรัพย์อื่นอันติดอยู่กับที่ดิน ค่าปลูกสร้างโรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างใหม่และอสังหาริมทรัพย์อื่นอันติดอยู่กับที่ดิน ค่าเสียสิทธิจากการใช้อสังหาริมทรัพย์และค่าเสียหายอื่นอันเกิดจากการ ที่เจ้าของต้องออกจากที่ดินที่เวนคืน พ.ศ. ....
4.1 กำหนดหลักเกณฑ์ค่าใช้จ่ายต่าง ๆ เป็นดังนี้
4.1.1 ค่าโรงเรือน สิ่งปลูกสร้าง ค่ารื้อถอน ขนย้าย ปลูกสร้างโรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างใหม่ และอสังหาริมทรัพย์อื่นอันติดอยู่กับที่ดิน เป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการกำหนดราคากลางงานก่อสร้างตามประกาศของคณะกรรมการราคากลางและขึ้นทะเบียนผู้ประกอบการตามกฎหมายว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ โดยอนุโลม
4.1.2 ค่าออกแบบและควบคุมงานให้เป็นไปตามกฎหมายว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ ค่าธรรมเนียมขออนุญาตรื้อถอนและหรือปลูกสร้างให้กำหนดตามอัตราที่ส่วนราชการเรียกเก็บ และค่าป้องกันอุบัติภัยต่าง ๆ ให้ใช้วิธีสืบราคาเหมาจ่าย
4.1.3 ค่าใช้จ่ายอื่น ๆ เช่น ค่าใช้จ่ายในการรื้อย้ายและติดตั้งเกี่ยวกับอุปกรณ์ไฟฟ้า ประปา โทรศัพท์ เครื่องปรับอากาศ อุปกรณ์รับสัญญาณโทรทัศน์ให้กำหนดตามอัตราที่จ่ายจริงที่หน่วยงานเรียกเก็บ
4.1.4 กรณีที่โรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างถูกปล่อยทิ้งร้างจนทรุดโทรมให้หักค่าเสื่อมราคาวัสดุก่อสร้างตามตารางที่กำหนดท้ายกฎกระทรวง
4.2 กำหนดหลักเกณฑ์ในการกำหนดค่าทดแทนอสังหาริมทรัพย์อื่น ค่าเสียสิทธิจากการใช้อสังหาริมทรัพย์ ค่าเสียหายอื่นอันเกิดจากเจ้าของต้องออกจากที่ดินที่เวนคืน ค่าเสียหายจากการขาดรายได้จากการประกอบการค้าขายหรือการงานอันชอบด้วยกฎหมาย ค่าเสียหายแก่บุคคลอื่นซึ่งต้องออกจากอสังหาริมทรัพย์ที่ใช้ประกอบการค้าขายหรือการงานอันชอบด้วยกฎหมายกรณีขาดรายได้จากการประกอบกิจการ ค่าทดแทนความเสียหายจากการที่ต้องใช้จ่ายในการติดต่อกับทางราชการที่เกี่ยวข้องกับการเวนคืน
5. ร่างกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการในการจำหน่ายหรือทำลายโรงเรือน สิ่งปลูกสร้าง หรืออสังหาริมทรัพย์อื่น ตามกฎหมายว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. .... กำหนดหลักเกณฑ์ในการจำหน่ายหรือทำลายโรงเรือน หรือสิ่งปลูกสร้างในกรณีที่เจ้าหน้าที่มีความจำเป็นต้องรื้อถอนโรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้าง ตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2562 หลักเกณฑ์และวิธีการในการคิดมูลค่าทรัพย์สินและค่าแรงรื้อถอนก่อนจำหน่ายหรือทำลาย รวมทั้งการสั่งจ้างรื้อถอน จำหน่าย และทำลาย
6. ร่างกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการนำเงินค่าทดแทนไปวางต่อศาลหรือสำนักงานวางทรัพย์หรือฝากไว้กับธนาคารออมสิน ตามกฎหมายว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. .... กำหนดให้เจ้าหน้าที่วางเงินค่าทดแทนในกรณีมีประกาศเข้าครอบครอง และใช้อสังหาริมทรัพย์ก่อนการเวนคืนเป็นกรณีที่มีความจำเป็นเร่งด่วน และเจ้าของไม่มารับเงินค่าทดแทนภายในระยะเวลาที่เจ้าหน้าที่กำหนด กรณีเจ้าหน้าที่มีหนังสือแจ้งให้ผู้มีสิทธิได้รับเงินค่าทดแทนตามที่ได้ระบุไว้ในสัญญาซื้อขายและผู้มีสิทธิไม่มารับเงินภายในกำหนดเวลา กรณีที่ไม่อาจจ่ายเงินค่าทดแทนให้แก่ผู้มีสิทธิได้รับเงินค่าทดแทนรายใดได้ เพราะมีปัญหาเกี่ยวกับกรรมสิทธิ์หรือสิทธิอื่น ๆ ในอสังหาริมทรัพย์ที่ต้องเวนคืนหรือมีปัญหาเกี่ยวกับการแบ่งส่วนเงินค่าทดแทนของผู้มีสิทธิได้รับเงินค่าทดแทน กรณีเจ้าหน้าที่ไม่อาจจ่ายเงินค่าทดแทนให้แก่ผู้มีสิทธิได้รับเงินค่าทดแทนรายใดได้เนื่องจากมีการโต้แย้งสิทธิและไม่อาจตกลงกันได้ รวมทั้งกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการวางเงินและรับเงินค่าทดแทน
7. ร่างกฎกระทรวงกำหนดแบบและวิธีการขอคืนที่ดินที่ไม่ได้ใช้ประโยชน์ตามวัตถุประสงค์ของการเวนคืนให้เจ้าของเดิมหรือทายาท พ.ศ. .... กำหนดให้เจ้าของที่ดินหรือทายาทผู้มีสิทธิของเจ้าของที่ดินที่ถูกเวนคืนมีสิทธิยื่นคำร้องขอคืนที่ดินที่ถูกเวนคืนต่อเจ้าหน้าที่ ในกรณีที่ดินที่ได้มาตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2562 มิได้นำไปใช้ประโยชน์ตามวัตถุประสงค์แห่งการเวนคืนภายในระยะเวลาตามที่กำหนด หรือเหลือจากการใช้ประโยชน์ โดยไม่รวมถึงที่ดินที่ได้จากการซื้อขาย ที่ดินที่มีการซื้อขายซึ่งรวมเป็นแปลงเดียวกันกับที่ดินที่ไม่ได้มีการซื้อขายแต่มีการขอคืน และเจ้าหน้าที่ยังมิได้นำที่ดินนั้นไปใช้ประโยชน์ และที่ดินที่ถูกเวนคืนนับแต่วันที่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2521 ใช้บังคับจนถึงวันก่อนวันที่พระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2562 ใช้บังคับและไม่ได้นำไปใช้ประโยชน์ตามวัตถุประสงค์แห่งการเวนคืนหรือเหลือจากการใช้ประโยชน์ รวมทั้งกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการขอคืนที่ดิน การโอนคืนที่ดินและการคืนเงินค่าทดแทน
8. ร่างระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการเข้าใช้อสังหาริมทรัพย์ของรัฐหรือที่หน่วยงานของรัฐเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ได้มาโดยการเวนคืน พ.ศ. ....
8.1 กำหนดให้อสังหาริมทรัพย์ของรัฐที่หน่วยงานของรัฐประสงค์จะเข้าใช้ต้องเป็นอสังหาริมทรัพย์ที่หน่วยงานของรัฐเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์หรือที่มีสิทธิใช้ประโยชน์ในอสังหาริมทรัพย์ที่ได้มาโดยการเวนคืน และการเข้าใช้อสังหาริมทรัพย์นั้นไม่ทำให้วัตถุประสงค์ของการเวนคืนต้องเสียไปโดยสิ้นเชิง รวมทั้งวัตถุประสงค์ในการใช้นั้นเป็นวัตถุประสงค์ที่ใช้เป็นเหตุในการเวนคืนได้
8.2 กำหนดให้ผู้ขอเข้าใช้อสังหาริมทรัพย์ที่หน่วยงานของรัฐเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์หรือที่มีสิทธิใช้ประโยชน์ในอสังหาริมทรัพย์ที่ได้มาโดยการเวนคืนต้องเป็นหน่วยงานของรัฐ
8.3 กำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไข ในการยื่นคำขอเข้าใช้อสังหาริมทรัพย์ การสอบสวน ตรวจสอบข้อเท็จจริง การอนุมัติ และการส่งคืนอสังหาริมทรัพย์ที่ขอเข้าใช้
ที่มา: ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 24 มีนาคม 2563