ร่างประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง หลักเกณฑ์การลดหย่อนค่าธรรมเนียมจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเป็นพิเศษ ตามประมวลกฎหมายที่ดิน

เรื่อง ร่างประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง หลักเกณฑ์การลดหย่อนค่าธรรมเนียมจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเป็นพิเศษ ตามประมวลกฎหมายที่ดิน สำหรับกรณีการโอนและการจำนองอสังหาริมทรัพย์ในภารกิจของสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน) ตามหลักเกณฑ์ที่คณะรัฐมนตรีกำหนด [การลดหย่อนค่าธรรมเนียมในการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมตามภารกิจของสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน)]

คณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติในหลักการร่างประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง หลักเกณฑ์การลดหย่อนค่าธรรมเนียมจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเป็นพิเศษ ตามประมวลกฎหมายที่ดิน สำหรับกรณีการโอนและการจำนองอสังหาริมทรัพย์ในภารกิจของสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน) ตามหลักเกณฑ์ที่คณะรัฐมนตรีกำหนด ตามที่สถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน) (บจธ.) เสนอ และให้ส่งคณะกรรมการตรวจสอบร่างกฎหมายและร่างอนุบัญญัติที่เสนอคณะรัฐมนตรีตรวจพิจารณาเป็นเรื่องด่วน แล้วดำเนินการต่อไปได้

1. เนื่องจาก บจธ. ยังต้องดำเนินโครงการตามภารกิจต่อไปเพื่อแก้ไขปัญหาที่ดินของเกษตรกรและผู้ยากจน ซึ่งต้องมีการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์ ตามที่พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน) พ.ศ. 2554 และที่แก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 7 (1) และ (5) กำหนดไว้ แต่พระราชกฤษฎีกาดังกล่าวไม่มีบทบัญญัติให้ บจธ. หรือคู่สัญญาได้รับการยกเว้นหรือลดหย่อนค่าธรรมเนียมในการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมดังกล่าว ประกอบกับประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง หลักเกณฑ์การลดหย่อนค่าธรรมเนียมจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเป็นพิเศษ ตามประมวลกฎหมายที่ดิน สำหรับกรณีการโอนและการจำนองอสังหาริมทรัพย์ในภารกิจของสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน) ตามหลักเกณฑ์ที่คณะรัฐมนตรีกำหนด ลงวันที่ 23 ธันวาคม 2559 และฉบับลงวันที่ 9 กรกฎาคม 2562 จะพ้นกำหนดใช้บังคับในวันที่ 8 มิถุนายน 2563 จึงมีความจำเป็นต้องขยายกรอบระยะเวลาการลดหย่อนค่าธรรมเนียมในการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรม ตามภารกิจของ บจธ. ต่อไป

2. บจธ. จึงได้ประชุมหารือร่วมกับกรมธนารักษ์ กรมที่ดิน และกรมส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่น สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม และสำนักงานเศรษฐกิจการคลัง เพื่อพิจารณาให้การช่วยเหลือเกษตรกรให้มีที่ดินทำกินเป็นของตนเอง รวมทั้งป้องกันและแก้ไขปัญหาการสูญเสียสิทธิในที่ดินของเกษตรกร และเพื่อลดภาระค่าใช้จ่ายในการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมตามภารกิจของ บจธ. อย่างต่อเนื่อง ซึ่งที่ประชุมมีความเห็นชอบให้ บจธ. และคู่สัญญาได้รับการลดหย่อนค่าธรรมเนียมการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมตามกฎกระทรวง ฉบับที่ 47 (พ.ศ. 2541) ออกตามความในพระราชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2497 กรณีการโอนและการจำนองอสังหาริมทรัพย์จากอัตราร้อยละ 2 และร้อยละ 1 เหลือในอัตราร้อยละ 0.01 ตั้งแต่วันที่ 8 มิถุนายน 2563 ถึงวันที่ 7 มิถุนายน 2565

3. บจธ. ได้จัดทำประมาณการสูญเสียรายได้ของรัฐตามมาตรา 27 แห่งพระราชบัญญัติวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 โดยมีประมาณการสูญเสียรายได้ของรัฐ จำนวน 14,126,450 บาท จากโครงการที่คาดว่าจะดำเนินการในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 – พ.ศ. 2565 ดังนี้

3.1 โครงการบริหารจัดการที่ดินอย่างยั่งยืน

3.1.1 ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 (8 มิถุนายน 2563 – 30 กันยายน 2563) ประมาณ 1,791,000 บาท

3.1.2 ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 (1 ตุลาคม 2563 – 30 กันยายน 2564) ประมาณ 4,847,640 บาท

3.1.3 ปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 (1 ตุลาคม 2564 –7 มิถุนายน 2565) ประมาณ 3,482,500 บาท

3.2 โครงการป้องกันและแก้ไขปัญหาการสูญเสียสิทธิในที่ดินของเกษตรกรและผู้ยากจน

3.2.1 ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 (8 มิถุนายน 2563 – 30 กันยายน 2563) ประมาณ 633,120 บาท

3.2.2 ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 (1 ตุลาคม 2563 – 30 กันยายน 2564) ประมาณ 1,806,960 บาท

3.2.3 ปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 (1 ตุลาคม 2564 –7 มิถุนายน 2565) ประมาณ 1,565,230 บาท

3.3 โครงการดังกล่าวตามข้อ 3.1 และ 3.2 เป็นการดำเนินการเพื่อให้เกษตรกรและผู้ยากจนมีที่ดินทำกินในเชิงเกษตรกรรม แก้ปัญหาการสูญเสียสิทธิในที่ดินของเกษตรกรและผู้ยากจน ป้องกันปัญหาการกระจุกตัวของที่ดินไปสู่นายทุนหรือผู้ถือครองที่ดินรายใหญ่ ซึ่งจะนำไปสู่การกระจายการถือครองที่ดินที่เป็นธรรมและลดความเหลื่อมล้ำด้านที่ดิน

จึงได้เสนอร่างประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง หลักเกณฑ์การลดหย่อนค่าธรรมเนียมจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเป็นพิเศษ ตามประมวลกฎหมายที่ดิน สำหรับกรณีการโอนและการจำนองอสังหาริมทรัพย์ในภารกิจของสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน) ตามหลักเกณฑ์ที่คณะรัฐมนตรีกำหนด มาเพื่อดำเนินการ

กำหนดให้เรียกเก็บค่าธรรมเนียมจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมในการโอนและการจำนองอสังหาริมทรัพย์ ร้อยละ 0.01 ตามข้อ 2 (7) (ฎ) ของกฎกระทรวง ฉบับที่ 47 (พ.ศ. 2541) ออกตามความในพระราชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2497 ในการบริหารจัดการธนาคารที่ดินของสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน) ตั้งแต่วันที่ 8 มิถุนายน 2563 ถึงวันที่ 7 มิถุนายน 2565 ในกรณีดังนี้

1. การโอนอสังหาริมทรัพย์ที่เจ้าของที่ดินโอนให้แก่ บจธ. เพื่อนำไปใช้ประโยชน์ตามวัตถุประสงค์และอำนาจหน้าที่ของ บจธ. ในการให้ความช่วยเหลือเกษตรกรหรือผู้ยากจนที่ไม่มีที่ดินทำกินเป็นของตนเอง หรือมีแต่ไม่เพียงพอ เพื่อใช้ในการประกอบอาชีพเกษตรกรรม ในส่วนที่ผู้โอนและผู้รับโอนอสังหาริมทรัพย์มีหน้าที่ต้องชำระ

2. การโอนอสังหาริมทรัพย์ที่ บจธ. โอนอสังหาริมทรัพย์ให้แก่เกษตรกรหรือผู้ยากจน ในการให้ความช่วยเหลือเกษตรกร หรือผู้ยากจนที่ไม่มีที่ดินทำกินเป็นของตนเอง หรือมีแต่ไม่เพียงพอ เพื่อใช้ในการประกอบอาชีพเกษตรกรรมในส่วนที่ผู้โอนและผู้รับโอนอสังหาริมทรัพย์มีหน้าที่ต้องชำระ

3. การจำนองอสังหาริมทรัพย์ที่ บจธ. เป็นผู้รับจำนองจากเกษตรกรหรือผู้ยากจน ในส่วนที่ผู้ขอจดทะเบียนมีหน้าที่ต้องชำระ

ที่มา: ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 19 พฤษภาคม 2563