คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบร่างกฎกระทรวงออกตามความในพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. 2560 จำนวน 12 ฉบับ ที่สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณาแล้ว ตามที่กระทรวงยุติธรรมเสนอ และให้ดำเนินการต่อไปได้
ทั้งนี้ ร่างกฎกระทรวงจำนวน 12 ฉบับ ที่กระทรวงยุติธรรมเสนอ เป็นการกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการปฏิบัติต่อผู้ต้องขังให้มีความเหมาะสม และเป็นไปตามพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. 2560 โดยกำหนดให้มีมาตรการหรือกลไกเพื่อช่วยสนับสนุนด้านการควบคุม การพัฒนาพฤตินิสัยผู้ต้องขังเพื่อคืนคนดีสู่สังคม และเอื้ออำนวยต่อการบริหารงานตามภารกิจของกรมราชทัณฑ์ในปัจจุบันให้บรรลุตามวัตถุประสงค์
สาระสำคัญของร่างกฎกระทรวง
1. ร่างกฎกระทรวงกำหนดประเภท ชนิด และขนาดของเครื่องพันธนาการที่ใช้แก่ผู้ต้องขัง พ.ศ. .... สาระสำคัญ ออกโดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 7 วรรคหนึ่ง และมาตรา 21 วรรคห้า แห่งพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. 2560 เพื่อกำหนดประเภทเครื่องพันธนาการที่จะใช้แก่ผู้ต้องขัง ซึ่งมีจำนวน 7 ประเภท ได้แก่ สายรัดข้อมือ เสื้อพันธนาการ กุญแจมือ กุญแจเท้า ชุดกุญแจมือและกุญแจเท้า ตรวน และโซ่ล่าม
2. ร่างกฎกระทรวงกำหนดประเภทหรือชนิดของอาวุธอื่นนอกจากอาวุธปืนที่เจ้าพนักงานเรือนจำจะพึงมีไว้ในครอบครองหรือใช้ในการปฏิบัติหน้าที่ พ.ศ. .... สาระสำคัญ ออกโดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 7 วรรคหนึ่ง และมาตรา 22 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. 2560 เพื่อกำหนดอาวุธอื่นนอกจากอาวุธปืนที่เจ้าพนักงานเรือนจำจะมีไว้ใช้ในการปฏิบัติหน้าที่ ซึ่งมีจำนวน 3 ประเภท ได้แก่ ตะบองไม้กลม ตะบองโลหะชนิดยืดหดได้ และตะบองพลาสติกหรือไฟเบอร์หรือทำจากวัสดุสังเคราะห์อื่นที่คล้ายกัน
3. ร่างกฎกระทรวงกำหนดสถานที่คุมขัง พ.ศ. .... สาระสำคัญ ออกโดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 7 วรรคหนึ่ง และมาตรา 33 แห่งพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. 2560 เพื่อกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการกำหนดสถานที่อื่นที่ไม่ใช่เรือนจำให้เป็นสถานที่คุมขัง เพื่อดำเนินกิจการตามภารกิจของกรมราชทัณฑ์ เช่น สถานที่คุมขังต้องเป็นสถานที่อื่นที่ไม่ใช่เรือนจำซึ่งเป็นสถานที่ของทางราชการ หรือเอกชนที่เจ้าของหรือผู้ปกครองดูแลรักษาสถานที่อนุญาตหรือยินยอมเป็นหนังสือให้ใช้ประโยชน์ในการควบคุมผู้ต้องขัง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อการปฏิบัติตามระบบการจำแนกและการแยกคุมขัง การดำเนินการตามระบบพัฒนาพฤตินิสัย การรักษาพยาบาลหรือการเตรียมความพร้อมก่อนปล่อย
4. ร่างกฎกระทรวงกำหนดระบบการจำแนกลักษณะของผู้ต้องขัง การควบคุมและการแยกคุมขัง และการย้ายผู้ต้องขัง พ.ศ. .... สาระสำคัญ ออกโดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 7 วรรคหนึ่ง มาตรา 40 วรรคหนึ่ง และมาตรา 41 แห่งพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. 2560 เพื่อกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขใน การจำแนกลักษณะของผู้ต้องขัง เช่น การจำแนกลักษณะของผู้ต้องขัง มี 3 ขั้นตอน ได้แก่ 1) ขั้นพื้นฐาน 2) ขั้นแก้ไข บำบัด ฟื้นฟู และพัฒนาพฤตินิสัย และ 3) ขั้นเตรียมความพร้อมก่อนไป พร้อมกำหนดแนวทางการควบคุม การแยกคุมขังผู้ต้องขัง และการย้ายผู้ต้องขัง เพื่อเป็นแนวทางในการปฏิบัติงานให้กับเรือนจำ
5. ร่างกฎกระทรวงการร้องทุกข์ การยื่นเรื่องราวใด ๆ หรือการทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาของผู้ต้องขัง พ.ศ. .... สาระสำคัญ ออกโดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 7 วรรคหนึ่ง และมาตรา 46 แห่งพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. 2560 เพื่อกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการร้องทุกข์ การยื่นเรื่องราวใด ๆ หรือทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาของผู้ต้องขัง ต่อเจ้าพนักงานเรือนจำ ผู้บัญชาการเรือนจำ อธิบดี รัฐมนตรี หรือหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้อง หรือทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาต่อพระมหากษัตริย์
6. ร่างกฎกระทรวงการปฏิบัติต่อผู้ต้องขังซึ่งถูกล่วงละเมิดทางเพศ พ.ศ. .... สาระสำคัญ ออกโดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 7 วรรคหนึ่ง และมาตรา 47 วรรคหนึ่ง แห่งพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. 2560 เพื่อกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการปฏิบัติต่อผู้ต้องขังซึ่งถูกล่วงละเมิดทางเพศจากการปฏิบัติหน้าที่โดย มิชอบของเจ้าพนักงานเรือนจำและการปฏิบัติต่อผู้ต้องขังหญิงซึ่งถูกล่วงละเมิดทางเพศและตั้งครรภ์
7. ร่างกฎกระทรวงการคำนวณรายได้เป็นราคาเงินและการจ่ายเงินรางวัลให้แก่ผู้ต้องขังซึ่งการงานที่ได้ทำนั้นก่อให้เกิดรายได้ซึ่งคำนวณเป็นราคาเงินได้ พ.ศ. .... สาระสำคัญ ออกโดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 7 วรรคหนึ่ง และมาตรา 50 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. 2560 เพื่อกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการคำนวณรายได้เป็นราคาเงินและการจ่ายเงินรางวัลให้แก่ผู้ต้องขังที่ทำงานซึ่งก่อให้เกิดรายได้และคำนวณเป็นราคาเงินได้ เช่น การคำนวณต้นทุน ค่าใช้จ่าย กำไร รวมตลอดถึงสัดส่วนการจ่ายเงินรางวัลที่ต้องจ่ายให้แก่ผู้ต้องขัง
8. ร่างกฎกระทรวงการรับเงินทำขวัญของผู้ต้องขังซึ่งได้รับบาดเจ็บ เจ็บป่วย หรือตาย เนื่องจากการทำงาน พ.ศ. .... สาระสำคัญ ออกโดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 7 วรรคหนึ่ง และมาตรา 51 วรรคหนึ่ง แห่งพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. 2560 เพื่อกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการจ่ายเงินทำขวัญให้ แก่ผู้ต้องขังซึ่งได้รับบาดเจ็บ เจ็บป่วย หรือตาย เนื่องจากการทำงาน เช่น กรณีบาดเจ็บจนเป็นอันตรายแก่กายหรือจิตใจ
9. ร่างกฎกระทรวงการส่งตัวผู้ต้องขังไปรักษาตัวนอกเรือนจำ พ.ศ. .... สาระสำคัญ ออกโดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 7 วรรคหนึ่ง และมาตรา 55 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. 2560 เพื่อกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการในการส่งตัวผู้ต้องขังที่มีอาการเจ็บป่วย มีปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพจิต หรือเป็นโรคติดต่อออกไปรักษาตัวภายนอกเรือนจำ
10. ร่างกฎกระทรวงกำหนดทรัพย์สินของผู้ต้องขังเป็นสิ่งของที่อนุญาตหรือไม่อนุญาตให้เก็บรักษาไว้ในเรือนจำ พ.ศ. .... สาระสำคัญ ออกโดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 7 วรรคหนึ่ง และมาตรา 62 วรรคหนึ่ง แห่งพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. 2560 เพื่อกำหนดทรัพย์สินของผู้ต้องขังเป็นสิ่งของที่อนุญาตหรือไม่อนุญาตให้เก็บรักษาไว้ในเรือนจำ
11. ร่างกฎกระทรวงการดำเนินการทางวินัยผู้ต้องขัง พ.ศ. .... สาระสำคัญ ออกโดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 7 วรรคหนึ่ง และมาตรา 69 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. 2560 เพื่อกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการดำเนินการทางวินัยแก่ผู้ต้องขัง เช่น ขั้นตอนการพิจารณาการลงโทษทางวินัย การออกคำสั่งลงโทษ การเพิกถอนคำสั่งลงโทษ การเปลี่ยนแปลง การงด หรือการรอการลงโทษ การอุทธรณ์คำสั่งลงโทษทางวินัยของผู้ต้องขัง และการเยียวยาผู้ต้องขังภายหลังเพิกถอนคำสั่งลงโทษ
12. ร่างกฎกระทรวงการดำเนินการกับสิ่งของต้องห้ามตามมาตรา 73 ในกรณีที่ไม่มีการดำเนินการฟ้องร้องตามกฎหมาย พ.ศ. .... สาระสำคัญ ออกโดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 7 วรรคหนึ่ง และมาตรา 74 วรรคสาม แห่งพระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. 2560 เพื่อกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการดำเนินการกับสิ่งของต้องห้ามตามมาตรา 73 ในกรณีที่ไม่มีการดำเนินการฟ้องร้องตามกฎหมาย
ที่มา: ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 15 กันยายน 2563