ร่างกฎกระทรวงกำหนดการปฏิบัติงานการทะเบียนราษฎรด้วยระบบดิจิทัลและค่าธรรมเนียม พ.ศ. ....

คณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติหลักการร่างกฎกระทรวงกำหนดการปฏิบัติงานการทะเบียนราษฎรด้วยระบบดิจิทัลและค่าธรรมเนียม พ.ศ. .... ตามที่กระทรวงมหาดไทย (มท.) เสนอ และให้ส่งสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณา โดยให้รับประเด็นตามข้อสังเกตของสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา และความเห็นของสมาคมธนาคารไทย และสภาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งประเทศไทยไปประกอบการพิจารณาด้วย แล้วดำเนินการต่อไปได้ และให้ มท. รับความเห็นของกระทรวงการคลัง กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม สำนักงบประมาณ และธนาคารแห่งประเทศไทยไปพิจารณาดำเนินการต่อไปด้วย

1. โดยที่มาตรา 12 แห่งพระราชบัญญัติการทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2534 บัญญัติให้เพื่อประโยชน์ในการเก็บรักษาและควบคุมการทะเบียนราษฎร การตรวจสอบพิสูจน์ตัวบุคคลและประมวลผลข้อมูลทะเบียนประวัติราษฎร ให้สำนักทะเบียนกลางดำเนินการจัดเก็บข้อมูลทะเบียนประวัติราษฎรตามที่ผู้อำนวยการทะเบียนกลางกำหนด และปรับปรุงข้อมูลทะเบียนประวัติราษฎรให้ตรงต่อความเป็นจริงอยู่เสมอ ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กำหนดในกฎกระทรวง

2. เนื่องจากปรากฏการณ์ New Normal ซึ่งเป็นผลจากการเกิดวิกฤตการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโรนา 2019 (Covid-19) ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการใช้ชีวิตและการทำงานของคนในสังคม และได้กำหนดกรอบในการพัฒนาระบบการทำงานของกรมการปกครอง เช่น ให้สำนัก/กอง ดำเนินการพัฒนาปรับปรุงระบบงานการให้บริการอิเล็กทรอนิกส์ ระบบการจองคิวอิเล็กทรอนิกส์ ระบบการทำธุรกรรมทางการเงินออนไลน์ หรือระบบบริหารงานอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งในเบื้องต้นสำนักบริหารการทะเบียนโดยส่วนบริหารและพัฒนาเทคโนโลยีการทะเบียน ได้ดำเนินการพัฒนาระบบการให้บริการด้านงานทะเบียนและบัตรประจำตัวประชาชนที่สำนักทะเบียน โดยทำการจองคิวหรือนัดหมายล่วงหน้าแบบออนไลน์ ซึ่งประชาชนสามารถเข้าใช้งานผ่านเว็บไซต์ http://Q-Online.bora.dopa.go.th

3. ปัจจุบันได้มีการวางระบบคอมพิวเตอร์ด้านการทะเบียนราษฎรไว้ทุกสำนักทะเบียนทั่วประเทศเพื่อให้บริการประชาชนและหน่วยงานต่าง ๆ โดยได้ออกกฎกระทรวงกำหนดการปฏิบัติงานการทะเบียนราษฎรด้วยระบบคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2547 ซึ่งกำหนดให้สำนักทะเบียนกลางจัดให้มีระบบคอมพิวเตอร์เชื่อมโยงการปฏิบัติงานการทะเบียนราษฎรทุกสำนักทะเบียนไว้ประจำสำนักทะเบียนกรุงเทพมหานคร สำนักทะเบียนจังหวัด สำนักทะเบียนอำเภอ และสำนักทะเบียนท้องถิ่น แต่อย่างไรก็ตาม การให้บริการดังกล่าวยังไม่ครอบคลุมถึงการให้บริการงานทะเบียนราษฎรด้วยระบบดิจิทัล เช่น การให้บริการประชาชนที่สามารถยืนยันตัวตนเพื่อยื่นคำขอแจ้งย้ายผ่านระบบดิจิทัล หรือการขอเลขที่บ้านใหม่หรือการขอคัดสำเนาทะเบียนบ้าน เป็นต้น

4. ดังนั้น เพื่อเป็นการปรับปรุงระบบการทำงานของเจ้าหน้าที่และการให้บริการประชาชนด้วยระบบดิจิทัลในการขอรับบริการงานทะเบียนราษฎรที่ประชาชนจะได้รับความสะดวก รวดเร็ว ลดความแออัดที่ประชาชนจะต้องมาขอรับบริการ มท. จึงได้ยกร่างกฎกระทรวงกำหนดการปฏิบัติงานการทะเบียนราษฎรด้วยระบบดิจิทัลและค่าธรรมเนียม พ.ศ. .... เพื่อกำหนดการปฏิบัติงานการทะเบียนราษฎรด้วยระบบดิจิทัล ตลอดจนเพื่อเป็นการอำนวยความสะดวกแก่ประชาชนและสอดคล้องกับหลักวิถีใหม่หรือ New Normal ซึ่งเป็นผลจากการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19)

5. มท. ได้รายงานผลการดำเนินการตามมาตรา 27 แห่งพระราชบัญญัติวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 ว่ามาตรการยกเว้นค่าธรรมเนียมระยะเริ่มแรกเป็นเวลา 1 ปีสำหรับการใช้บริการผ่านระบบดิจิทัล โดยงานทะเบียนราษฎรที่ผู้อำนวยการทะเบียนกลางจะประกาศเพื่อให้บริการในช่วงแรก ได้แก่ การแจ้งย้ายที่อยู่ปลายทางอัตโนมัติ ซึ่งช่วงเดือนพฤศจิกายน 2562 ถึงเดือนพฤศจิกายน 2563 มีการเก็บค่าธรรมเนียมได้จำนวน 21,783,316 บาท ซึ่งการดำเนินการยกเว้นค่าธรรมเนียมดังกล่าวก่อให้เกิดการสูญเสียรายได้จากการเก็บค่าธรรมเนียมไปจำนวนหนึ่ง ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับจำนวนของประชาชนผู้ขอรับบริการผ่านระบบดิจิทัล

จึงได้เสนอร่างกฎกระทรวงกำหนดการปฏิบัติงานการทะเบียนราษฎรด้วยระบบดิจิทัลและค่าธรรมเนียม พ.ศ. .... มาเพื่อดำเนินการ

1. กำหนดนิยามคำว่า ?การพิสูจน์และยืนยันตัวตน? หมายความว่า กระบวนการพิสูจน์และยืนยันความถูกต้องของตัวบุคคล และคำว่า ?ระบบการพิสูจน์และยืนยันตัวตนทางดิจิทัล? หมายความว่า เครือข่ายทางอิเล็กทรอนิกส์ที่เชื่อมโยงข้อมูลระหว่างบุคคลใด ๆ หรือหน่วยงานของรัฐเพื่อประโยชน์ในการพิสูจน์ และยืนยันตัวตนและการทำธุรกรรมอื่น ๆ ที่เกี่ยวเนื่องกับการพิสูจน์และยืนยันตัวตน

2. กำหนดให้ผู้ประสงค์จะเข้าใช้บริการเกี่ยวกับงานทะเบียนราษฎรผ่านระบบดิจิทัลขอลงทะเบียนเพื่อการพิสูจน์และยืนยันตัวตนและกำหนดรหัสประจำตัว โดยยื่นความประสงค์ต่อนายทะเบียน ณ สำนักทะเบียนอำเภอ สำนักทะเบียนท้องถิ่น หรือสำนักทะเบียนอื่นตามที่ผู้อำนวยการทะเบียนกลางกำหนด

3. กำหนดให้มีการบริการงานทะเบียนราษฎรด้วยระบบดิจิทัล เพื่อให้ประชาชนที่ได้รับการพิสูจน์และยืนยันตัวตนทางดิจิทัลแล้ว สามารถขอรับบริการผ่านระบบดิจิทัลได้ด้วยตนเอง

4. การขอรับบริการงานทะเบียนด้วยระบบดิจิทัลผ่านการให้บริการงานทะเบียนด้วยระบบดิจิทัล ให้ถือว่าเป็นการยื่นคำขอหรือแจ้งตามกฎหมายว่าด้วยการทะเบียนราษฎร และเป็นการปฏิบัติตามอำนาจหน้าที่ของนายทะเบียนหรือนายทะเบียนผู้รับแจ้ง

5. วิธีการจัดเก็บค่าธรรมเนียมและการรับรองรายการทะเบียนที่เกิดจากการบริการด้วยระบบดิจิทัล ให้เป็นไปตามระเบียบที่ผู้อำนวยการทะเบียนกลางกำหนด ทั้งนี้ ในระยะเริ่มแรกเป็นเวลาหนึ่งปี ให้ยกเว้นค่าธรรมเนียมเกี่ยวกับการทะเบียนราษฎรที่จะต้องเรียกเก็บจากผู้ใช้บริการด้วยระบบดิจิทัล และอัตราค่าธรรมเนียมการให้บริการงานทะเบียนด้วยระบบดิจิทัล

6. กำหนดให้ผู้อำนวยการทะเบียนกลางจัดให้มีระบบการตรวจสอบ ติดตามและประมวลผล การให้บริการงานทะเบียนด้วยระบบดิจิทัล และการปรับปรุงรายการที่เกิดจากการให้บริการด้วยระบบดิจิทัลในฐานข้อมูลการทะเบียนด้วยระบบคอมพิวเตอร์ให้ถูกต้องเป็นปัจจุบันตลอดเวลา

ที่มา: ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 7 เมษายน 2564