1.1 ความก้าวหน้ายุทธศาสตร์ชาติ และการขับเคลื่อนแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ
สาระสำคัญ
- คณะกรรมการขจัดความยากจนและพัฒนาคนทุกช่วงวัยอย่างยั่งยืนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (คจพ.) ได้มีการประชุม ครั้งที่ 1/2564 เมื่อวันที่ 19 มีนาคม 2564 โดยมีรองนายกรัฐมนตรี (พลเอก ประวิตร วงษ์สุวรรณ) เป็นประธาน ซึ่งที่ประชุมได้มีมติเห็นชอบ ดังนี้
(1) กลไกการดำเนินการขจัดความยากจนและพัฒนาคนทุกช่วงวัยอย่างยั่งยืนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งแบ่งเป็น 3 ระดับได้แก่ ระดับอำนวยการ ระดับอำนวยการปฏิบัติการ และระดับปฏิบัติการ และได้มอบหมายให้ผู้ว่าราชการจังหวัดทุกจังหวัดจัดตั้งศูนย์อำนวยการขจัดความยากจนและการพัฒนาคนทุกช่วงวัยอย่างยั่งยืนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (ศจพ.) จังหวัดและกรุงเทพมหานคร ทั้งนี้ กลไกขจัดความยากจนและพัฒนาคนทุกช่วงวัยอย่างยั่งยืนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในทุกระดับจะต้องใช้ข้อมูลจากระบบบริหารจัดการข้อมูลการพัฒนาคนแบบชี้เป้า (Thai People Map and Analytics Platform: TPMAP) เป็นข้อมูลหลักในการดำเนินการขจัดความยากจนและความเหลื่อมล้ำ รวมถึงการพัฒนาคนทุกช่วงวัย
(2) แนวทางการขับเคลื่อนการดำเนินงานเพื่อขจัดความยากจน และพัฒนาคนทุกช่วงวัยอย่างยั่งยืนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้วยระบบ TPMAP โดยมีเป้าหมายการพัฒนาเพื่อให้ประชากรในประเทศสามารถ อยู่รอด พอเพียง และยั่งยืน ประกอบด้วย 4 แนวทางและ 1 เงื่อนไขการพัฒนา ได้แก่ (1) เติมเต็มข้อมูลในระบบ TPMAP ให้ครอบคลุมประเด็นการพัฒนาทุกมิติและทุกพื้นที่ (2) ร่วมแก้ไขปัญหาในระดับบุคคล/ครัวเรือน โดยหาเป้าหมายวิกฤตและเยี่ยมบ้าน (3) ร่วมแก้ไขปัญหาและพัฒนาคนอย่างยั่งยืน (4) ร่วมติดตาม ตรวจสอบและประเมินผล โดยใช้ระบบ TPMAP และ (5) พัฒนาระบบ TPMAP ให้สามารถรองรับการดำเนินงาน โดยนำเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์มาสนับสนุนการประเมินสถานการณ์การพัฒนาในระดับต่าง ๆ
ทั้งนี้ คจพ. ได้เร่งรัดให้ ศจพ. ทุกระดับแก้ไขปัญหาความยากจนและความเหลือมล้ำ พร้อมทั้งประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้องนำเข้าข้อมูลที่มีการเชื่อมโยงกับเลขบัตรประชาชน 13 หลัก และมอบหมายให้ สศช. และศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติพัฒนาระบบ TPMAP ให้มีประสิทธิภาพและสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น
- การขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติผ่านแผน 3 ระดับ ตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 4 ธันวาคม 2560 โดย ณ สิ้นเดือนมีนาคม 2564 มีหน่วยงานส่งแผนระดับที่ 3 มายัง สศช. รวมทั้งสิ้น 111 แผน แบ่งเป็น (1) ผ่านกระบวนการพิจารณาและรายงานให้คณะรัฐมนตรีทราบแล้ว 81 แผน (2) อยู่ระหว่าง สศช. พิจารณากลั่นกรองหรือเห็นสมควรทบทวนปรับปรุงแผนให้มีความสมบูรณ์ยิ่งขึ้น 25 แผน (3) ยกเลิกการดำเนินการ 2 แผน และ (4) ผ่านกระบวนการพิจารณา ณ รอบเดือนมกราคม - มีนาคม 2564 จำนวน 3 แผน เช่น (ร่าง) แผนพัฒนาเด็กปฐมวัย พ.ศ. 2563 - 2570 และ (ร่าง) แผนการส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม พ.ศ. 2564 - 2565
1.2 ความก้าวหน้าแผนการปฏิรูปประเทศ
- อยู่ระหว่างจัดทำรายงานความคืบหน้าการดำเนินการตามแผนการปฏิรูปประเทศตามมาตรา 270 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (เดือนตุลาคม - ธันวาคม 2563) โดยประกอบด้วย 3 ส่วน ได้แก่
(1) การรายงานความคืบหน้าของเรื่องและประเด็นปฏิรูปตามแผนการปฏิรูปประเทศ (ฉบับเดิม) โดยจำแนกเฉพาะการดำเนินงานที่ส่งผลต่อการบรรลุเป้าหมายของเรื่องและประเด็นปฏิรูป พร้อมทั้งสรุปความคืบหน้าของการจัดทำหรือปรับปรุงกฎหมายภายใต้แผนการปฏิรูปประเทศแต่ละด้าน ประเด็นท้าทายที่สำคัญต่อการดำเนินการตามแผนการปฏิรูปประเทศ และการดำเนินการในระยะต่อไป
(2) การรายงานประเด็นข้อสังเกตและข้อเสนอแนะของรัฐสภา สศช. ได้รวบรวมประเด็นข้อสังเกตและข้อเสนอแนะของสมาชิกวุฒิสภา และ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในการรายงานความคืบหน้าฯ (เดือนกรกฎาคม - กันยายน 2563) เพื่อเป็นข้อมูลประกอบการรายงานความคืบหน้าฯ และการอภิปรายในรอบนี้ต่อไป
(3) สาระสำคัญของแผนการปฏิรูปประเทศ (ฉบับปรับปรุง) ทั้ง 13 ด้าน โดยแสดงสาระสำคัญของผลอันพึงประสงค์ ผลสัมฤทธิ์ เป้าหมายและตัวชี้วัด รายชื่อกิจกรรมปฏิรูปประเทศที่ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อประชาชนอย่างมีนัยสำคัญ (Big Rock) และรายการกฎหมายที่ต้องจัดทำหรือปรับปรุงแก้ไข พร้อมทั้งแนวทางการขับเคลื่อนแผนการปฏิรูปประเทศสู่การบรรลุเป้าหมาย
ทั้งนี้ จะนำเสนอต่อคณะรัฐมนตรีและรัฐสภาตามขั้นตอนต่อไป
1.3 ผลการดำเนินการอื่น ๆ
- เผยแพร่ข้อมูลในระบบ eMENSCR ผ่านระบบฐานข้อมูลเปิดภาครัฐเพื่อสนับสนุนการติดตามและประเมินผลการดำเนินงานตามยุทธศาสตร์ชาติและทุกภาคส่วนสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในรูปแบบที่มีความเหมาะสมต่อไป
- อยู่ระหว่างจัดทำสื่อวีดิทัศน์โครงการสร้างการตระหนักรู้การขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติในกลุ่มคนรุ่นใหม่ ทั้งหมด 5 ตอน เช่น แว้นซ์ไปทำดี (Ranger Rider สองล้ออาสา) และว่างไปเก็บขยะที่ชายหาดเมืองกระบี่ โดยคาดว่าจะแล้วเสร็จภายในเดือนมิถุนายน 2564 และเผยแพร่ผ่านช่องทางต่าง ๆ ที่เหมาะสมต่อไป
ประเด็นท้าทายที่มีความเสี่ยงสูงในการบรรลุเป้าหมาย คือ การแก้ปัญหามลพิษทางอากาศ โดยเฉพาะปัญหาหมอกควันและฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM 2.5) ทั้งนี้ หน่วยงานของรัฐควรร่วมมือกับภาคส่วนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องสร้างมาตรการในการแก้ไขปัญหาฝุ่นละอองและปัญหาหมอกควันอย่างเคร่งครัด รวมทั้งจะต้องเร่งสร้างความร่วมมือกับประเทศเพื่อนบ้านเพื่อพัฒนาความร่วมมือในการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมข้ามพรมแดน ซึ่งการดำเนินการดังกล่าวสอดคล้องกับห่วงโซ่คุณค่าของเป้าหมายแผนแม่บทย่อย การจัดการมลพิษที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสารเคมีในภาคเกษตรทั้งระบบ
ที่มา: ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 5 พฤษภาคม 2564