คณะรัฐมนตรีเห็นชอบการลงนามความตกลงว่าด้วยการจัดตั้งคณะกรรมาธิการร่วมสำหรับความร่วมมือทวิภาคีระหว่างรัฐบาลแห่งราชอาณาจักรไทยกับรัฐบาลแห่งสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ ตามที่กระทรวงการต่างประเทศเสนอ
สาระสำคัญของเรื่อง
กระทรวงการต่างประเทศรายงานว่า
1. แอฟริกาใต้ได้เสนอจัดทำความตกลงว่าด้วยการจัดตั้งคณะกรรมาธิการร่วมสำหรับความร่วมมือทวิภาคีระหว่างรัฐบาลแห่งราชอาณาจักรไทยกับรัฐบาลแห่งสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ เมื่อ พ.ศ. 2549 ต่อมา ฝ่ายไทยและแอฟริกาใต้ได้มีการแลกเปลี่ยนร่างโต้ตอบความตกลงฯ ระหว่างกันมาเป็นลำดับ และบัดนี้ทั้งสองฝ่ายได้เห็นชอบต่อร่างความตกลงฯ ดังกล่าวแล้ว และเห็นพ้องกันว่าหากจะจัดให้มีการลงนามในความตกลงฯ ดังกล่าวในช่วงการเยือนแอฟริกาใต้ของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศตามคำเชิญของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศแอฟริกาใต้ ระหว่างวันที่ 18-20 มิถุนายน 2552 ก็น่าจะเป็นโอกาสที่เหมาะสม
2. ความตกลงฯ ดังกล่าวมีสาระสำคัญเป็นการจัดตั้งคณะกรรมาธิการร่วมสำหรับความร่วมมือทวิภาคีระหว่างรัฐบาลแห่งราชอาณาจักรไทยกับรัฐบาลแห่งสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ เพื่อพิจารณาส่งเสริมและศึกษาการพัฒนาความร่วมมือทางเศรษฐกิจ สนับสนุนการจัดทำความตกลงเฉพาะเรื่อง (specific agreements) เกี่ยวกับโครงการต่างๆ และการปรึกษาหารือกันในด้านต่าง ๆ เช่น การค้าและการลงทุน เกษตรกรรม การศึกษา ศิลปะและการท่องเที่ยว วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เป็นต้น และให้กระทรวงการต่างประเทศไทย และกระทรวงการต่างประเทศแอฟริกาใต้รับผิดชอบการประสานงานการประชุมและการปฏิบัติงานของคณะกรรมาธิการร่วมสำหรับความร่วมมือทวิภาคีฯ รวมทั้งการเตรียมเอกสารสำหรับการประชุม (ซึ่งจะมีการประชุมเต็มคณะทุกสองปี) และงานองค์กรด้านต่างๆ โดยเคารพกิจกรรมของคณะกรรมาธิการร่วมสำหรับความร่วมมือทวิภาคีฯ
3. ไทยสถาปนาความสัมพันธ์ทางการกงสุลกับแอฟริกาใต้เมื่อวันที่ 9 มีนาคม 2535 และได้สถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างกันเมื่อวันที่ 9 ธันวาคม 2536 แอฟริกาใต้เป็นประเทศที่มีความสำคัญที่สุดประเทศหนึ่งสำหรับไทยในทวีปแอฟริกา โดยเป็นหุ้นส่วนหลักทางยุทธศาสตร์ของไทยทั้งด้านเศรษฐกิจ การเมือง และสังคม แอฟริกาใต้เป็นคู่ค้าอันดับหนึ่งของไทยในทวีปแอฟริกาและไทยเป็นคู่ค้าอันดับหนึ่งของแอฟริกาใต้ในกลุ่มประเทศอาเซียน ในปี 2551 การค้ารวมระหว่างไทยกับแอฟริกาใต้มีมูลค่า 2,297.52 ล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยไทยได้เปรียบดุลการค้าเป็นมูลค่า 878.45 ล้านดอลลาร์สหรัฐ สินค้าหลักที่ไทยส่งออกไปแอฟริกาใต้ ได้แก่ ข้าว รถยนต์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ อาหารทะเล อาหารกระป๋อง อาหารแปรรูป (กุ้งสดแช่เย็น แช่แข็ง ไก่แปรรูป) ผลิตภัณฑ์มันสำปะหลัง เสื้อผ้าสำเร็จรูป เครื่องปรับอากาศและส่วนประกอบยางพารา สินค้าหลักที่ไทยนำเข้าจากประเทศแอฟริกาใต้ ได้แก่ แร่เหล็ก เหล็กกล้า และผลิตภัณฑ์ สินแร่โลหะอื่นๆ เศษโลหะและผลิตภัณฑ์ เยื่อกระดาษและเศษกระดาษ เครื่องเพชรพลอย อัญมณี เงินแท่งและทองคำ เคมีภัณฑ์ ของปรุงแต่งที่ทำจากผักและผลไม้ ปัจจุบันมีคนไทยอาศัยอยู่ในแอฟริกาใต้ประมาณ 2,000-2,500 คน ขึ้นอยู่กับฤดูการจ้างงาน แบ่งเป็นหญิงไทยซึ่งทำงานบริการประมาณ 1,000 คน คู่สมรสกับชาวต่างชาติและผู้ที่ทำธุรกิจร้านอาหารประเภทละประมาณ 300 คน แรงงานไทยประมาณ 800-1,000 คน นักเรียนไทยมุสลิม 130 คน และนักโทษ 1 คน
4. การทำความตกลงฯ ดังกล่าวจะสนับสนุนยุทธศาสตร์ไทยในแอฟริกา โดยเฉพาะในด้านการแสวงหาแหล่งวัตถุดิบและการบุกเบิกตลาดใหม่ และเนื่องจากร่างความตกลงฯ ไม่น่าจะเปลี่ยนแปลงอาณาเขตไทย หรือเขตพื้นที่นอกอาณาเขต ซึ่งประเทศไทยมีสิทธิอธิปไตยหรือมีเขตอำนาจตามหนังสือสัญญาหรือตามกฎหมายระหว่างประเทศ หรือมีผลกระทบต่อความมั่นคงทางเศรษฐกิจหรือสังคมของประเทศอย่างกว้างขวาง หรือมีผลผูกพันด้านการค้า การลงทุนหรืองบประมาณของประเทศ อย่างมีนัยสำคัญ ดังนั้น หากส่วนราชการเจ้าของเรื่องสามารถปฏิบัติได้ภายใต้กฎหมายและ ข้อบังคับ โดยไม่ต้องออกพระราชบัญญัติเพื่อให้การเป็นไปตามหนังสือสัญญา ร่างความตกลงฯ ก็ไม่ต้องได้รับความเห็นชอบของรัฐสภาก่อนดำเนินการให้มีผลผูกพัน
--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 30 มิถุนายน 2552 --จบ--