คณะรัฐมนตรีรับทราบรายงานเกี่ยวกับสถานะกองทุนเพื่อจัดตั้งระบบเตือนภัยสึนามิในมหาสมุทรอินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ตามที่กระทรวงการต่างประเทศเสนอ
สาระสำคัญของเรื่อง
ตามที่คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศลงนามในร่างความตกลงจัดตั้งกองทุนเพื่อจัดตั้งระบบเตือนภัยสึนามิในมหาสมุทรอินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Tsunami Regional Trust Fund) และอนุมัติเงินบริจาคของรัฐบาลไทยในการจัดตั้งกองทุนในวงเงิน 10 ล้านดอลลาร์สหรัฐ นั้น กระทรวงการต่างประเทศขอรายงานเกี่ยวกับสถานะของกองทุนดังกล่าว ดังนี้
1. การบริหารกองทุน คณะกรรมาธิการเศรษฐกิจและสังคมสำหรับเอเชียและแปซิฟิก (Economic and Social Commission for Asia and the Pacific :ESCAP) เป็นผู้บริหารกองทุน โดยมีสภาที่ปรึกษา (Advisory Council) ทำหน้าที่ดูแลการใช้เงินกองทุน โดยสมาชิกของสภาที่ปรึกษาประกอบด้วยผู้แทน ESCAP ผู้บริจาคเงินตั้งต้นกองทุน (ประเทศไทย) และผู้บริจาคหลักอื่น ๆ ซึ่งจะต้องบริจาคเงินสมทบกองทุนคิดเป็นร้อยละ 20 ของยอดเงินคงเหลือของกองทุน (ปัจจุบันมีเฉพาะสวีเดนประเทศเดียว) ทั้งนี้ สภาที่ปรึกษาได้ประชุมไปแล้วทั้งสิ้น 7 ครั้ง)
2. สถานะการเงินของกองทุน (ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2551) กองทุนได้รับเงินบริจาครวมทั้งสิ้น 12.7 ล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยรัฐบาลไทยได้บริจาคเงินตั้งต้นกองทุนจำนวน 10 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เมื่อปี 2548 ส่วนที่เหลือได้รับบริจาคจากสวีเดน (2.6 ล้านดอลลาร์สหรัฐ) ตุรกี 1 แสนดอลลาร์สหรัฐ และเนปาล 2,000 ดอลลาร์สหรัฐ จนถึงสิ้นปี 2551 กองทุนได้อนุมัติโครงการแล้ว 11 โครงการ มูลค่า 9.2 ล้านดอลลาร์สหรัฐ จึงทำให้กองทุนมีเงินคงเหลือประมาณ 3.5 ล้านดอลลาร์สหรัฐ อย่างไรก็ตาม เงินจำนวน 9.2 ล้านดอลลาร์สหรัฐที่กองทุนได้อนุมัติให้โครงการต่างๆ นั้น ครอบคลุมโครงการที่ได้รับอนุมัติจากกองทุน แต่ยังไม่ได้รับโอนเงินจาก ESCAP จำนวน 1.4 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และโครงการที่ได้รับโอนเงินจากกองทุนแล้วแต่ยังไม่ได้นำไปดำเนินกิจกรรมจำนวน 3.7 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
3. สถานะของโครงการที่ได้รับเงินจากกองทุน (ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2551) สภาที่ปรึกษาได้อนุมัติโครงการแล้ว 11 โครงการ โดยผู้ดำเนินโครงการได้แก่ ศูนย์เตรียมความพร้อมป้องกันภัยพิบัติแห่งเอเชีย (Asian Disaster Preparedness Center : ADPC) 3 โครงการ ศูนย์การลดภัยพิบัติแห่งเอเชีย (Asian Disaster Reduction Center : ADRC) 2 โครงการ (ดำเนินเสร็จสิ้นแล้ว 1 โครงการ) โครงการและทบวงการชำนัญพิเศษต่างๆ ภายใต้สหประชาชาติ 4 โครงการ รัฐบาลศรีลังกา 1 โครงการ และรัฐบาลมัลดีฟส์ 1 โครงการ ทั้งนี้ ผู้ดำเนินโครงการได้นำเงินที่ได้รับจัดสรรไปดำเนินกิจกรรมแล้ว 1.9 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
4. การเปลี่ยนชื่อและขยายขอบเขตของกองทุน ESCAP ได้ว่าจ้างคณะผู้เชี่ยวชาญให้ทำการศึกษาข้อจำกัดและความต้องการของภูมิภาคในการจัดตั้งระบบเตือนภัยสึนามิในมหาสมุทรอินเดีย ซึ่งผลการศึกษาระบุถึงความจำเป็นที่ระบบเตือนภัยสึนามิจะต้องเชื่อมโยงกับระบบเตือนภัยพิบัติทางธรรมชาติอื่น ๆ เพื่อป้องกันการสูญเสียชีวิตของประชาชน และโดยที่ในปัจจุบันยังไม่มีกองทุนอื่นใดสนับสนุนการจัดตั้งระบบเตือนภัยพิบัติทางธรรมชาติอื่นๆ การเปลี่ยนชื่อและขยายขอบเขตของกองทุน Tsunami Regional Trust Fund ให้ครอบคลุมภัยพิบัติธรรมชาติอื่นๆ จะช่วยเพิ่มขีดความสามารถของระบบเตือนภัยพิบัติในภูมิภาคให้สูงยิ่งขึ้น และอาจจะช่วยให้มีการบริจาคเงินสมทบเข้ากองทุนมากขึ้นด้วย และขณะนี้ ESCAP กำลังจัดทำร่างแผนยุทธศาสตร์ (Strategic Plan) ของกองทุน และเอกสารสรุปข้อมูลเกี่ยวกับการเปลี่ยนชื่อและขยายขอบเขตของกองทุน เพื่อประกอบการพิจารณาของหน่วยงานไทยต่อไป
--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 30 มิถุนายน 2552 --จบ--