เรื่อง ร่างกฎกระทรวงกำหนดสถานที่อื่นที่ใช้ในการขัง จำคุก หรือควบคุมผู้ต้องหา จำเลย
หรือผู้ซึ่งต้องจำคุกตามคำพิพากษาถึงที่สุด พ.ศ. ....
คณะรัฐมนตรีเห็นชอบร่างกฎกระทรวงกำหนดสถานที่อื่นที่ใช้ในการขัง จำคุก หรือควบคุมผู้ต้องหา จำเลย หรือผู้ซึ่งต้องจำคุกตามคำพิพากษาถึงที่สุด พ.ศ. .... ที่สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณาแล้ว ตามที่กระทรวงยุติธรรมเสนอและให้ดำเนินการต่อไปได้
สาระสำคัญของร่างกฎกระทรวง
1. กำหนดนิยามของคำว่า “การขัง” “สถานที่ขัง” “ผู้ถูกขัง” และ “ผู้ดูแลสถานที่ขัง” (ร่างข้อ 1)
2. ให้ปลัดกระทรวงยุติธรรมมีอำนาจออกระเบียบกระทรวงยุติธรรมเพื่อใช้บังคับแก่สถานที่ขังเป็นการทั่วไปโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา (ร่างข้อ 2)
3. กำหนดลักษณะของสถานที่ขัง และในกรณีมีเหตุจำเป็นเพื่อประโยชน์แก่ผู้ถูกขัง ปลัดกระทรวงยุติธรรมอาจกำหนดให้สถานที่ใดเป็นสถานที่ขังได้ ตลอดจนให้กำหนดประเภทของสถานที่ขังและอาณาเขตของสถานที่ขัง รวมทั้งจัดให้มีแผนที่แสดงอาณาเขตของสถานที่ขังไว้ท้ายประกาศด้วย (ร่างข้อ 3,4 และ 5)
4. ให้ผู้ดูแลสถานที่ขังตรวจสอบความถูกต้องของผู้ถูกขังโดยพิจารณาจากหมายขัง หมายจำคุก หรือคำสั่งอนุญาตของศาลให้ทุเลาการบังคับให้จำคุก และจัดแยกผู้ถูกขังตามความเหมาะสม รวมทั้งจัดทำทะเบียนและสมุดประจำตัวของผู้ถูกขังทุกรายให้เป็นไปตามแบบที่ปลัดกระทรวงยุติธรรมประกาศกำหนด (ร่างข้อ 7,8 และ 9)
5. กำหนดกรณีจำเป็นหรือไม่มีผู้เลี้ยงดูเด็กอายุต่ำกว่าสามปีซึ่งอยู่ในความดูแลของผู้ถูกขังหรือเด็กที่คลอดในสถานที่ขัง ผู้ดูแลสถานที่ขังจะอนุญาตให้เด็กนั้นอยู่ในสถานที่ขังไม่เกินสามเดือนก็ได้ แต่ถ้าเด็กนั้นมีอายุสามปีขึ้นไปหรือเป็นเด็กที่ผู้ดูแลสถานที่ขังไม่อนุญาตให้อยู่ในสถานที่ขังหรือเป็นเด็กที่อยู่ครบสามเดือนแล้ว ให้ส่งเด็กนั้นไปยังหน่วยงานที่มีหน้าที่ในการสงเคราะห์ คุ้มครองสวัสดิภาพและพัฒนาฟื้นฟูเด็กต่อไป และในกรณีที่ผู้ถูกขังคลอดบุตรแล้วอายุยังไม่ถึงสามปี ผู้ดูแลสถานที่ขังต้องจัดให้ผู้ถูกขังและบุตรอยู่ด้วยกันในลักษณะที่ผู้ถูกขังสามารถเลี้ยงดูบุตรได้ตามความเหมาะสม เว้นแต่เพื่อประโยชน์ของเด็ก ผู้ดูแลสถานที่ขังจะจัดให้ผู้ถูกขัง และบุตรแยกกันชั่วคราวได้ (ร่างข้อ 10 และ 26)
6. กำหนดให้เมื่อผู้ถูกขังมีอาการเจ็บป่วยให้ผู้ดูแลสถานที่ขังสอบถามอาการหรือความผิดปกติและจัดทำบันทึกเบื้องต้น หากเห็นว่าต้องได้รับการรักษาเป็นพิเศษก็ให้รีบจัดการรักษาโดยเร็ว และหากจำเป็นต้องได้รับการรักษานอกสถานที่ขังให้ผู้ดูแลสถานที่ขังพาผู้ถูกขังไปสถานพยาบาลใกล้เคียงได้ และให้รายงานต่อศาลซึ่งสถานที่ขังนั้นตั้งอยู่ในเขตอำนาจ (ร่างข้อ 11 และ 24)
7. กำหนดบุคคลผู้มีสิทธิเข้าเยี่ยมหรือติดต่อผู้ถูกขัง โดยให้เข้าเยี่ยมได้ตามวัน เวลา และในระยะเวลาที่ผู้ดูแลสถานที่ขังกำหนด (ร่างข้อ 12)
8. ห้ามมิให้ใช้ตรวน กุญแจมือ กุญแจเท้า หรือโซ่ล่าม แก่ผู้ถูกขัง เว้นแต่เมื่อมีเหตุจำเป็น ทั้งนี้ต้องใช้ตาม ความจำเป็นและได้สัดส่วนกับเหตุที่เกิดขึ้น และหากผู้ถูกขังเป็นบุคคลวิกลจริตจะผูกมัดร่างกายหรือแยกผู้ถูกขังไม่ได้เว้นแต่มีเหตุจำเป็นเพื่อป้องกันอันตรายต่อผู้ถูกขังนั้นหรือผู้ถูกขังอื่นหรือทรัพย์สินของผู้อื่น (ร่างข้อ 14 และ 15)
9. กำหนดสิ่งของต้องห้ามมิให้ผู้ถูกขังครอบครองหรือนำเข้าไปในสถานที่ขัง หากผู้ถูกขังมีเงิน ทรัพย์สินมีค่าอื่น หรือเครื่องมือสื่อสารติดตัวมา ให้จัดทำบัญชีฝากทรัพย์สิน แล้วนำทรัพย์สินนั้นเก็บรักษาไว้ในสถานที่ปลอดภัย เพื่อ มอบคืนให้ผู้ถูกขังเมื่อได้รับการปล่อยตัว และกำหนดเงื่อนไขการดำเนินการกับทรัพย์สินหลังผู้ถูกขังได้รับการปล่อยตัวแล้วไม่มารับคืน (ร่างข้อ 17,18 และ 19)
10. กำหนดกรณีมีเหตุอันควรสงสัยว่ามีการซุกซ่อนสิ่งของต้องห้าม ผู้ดูแลสถานที่ขังอาจสั่งให้มีการตรวจค้นตู้เก็บของผู้ถูกขังหรือสถานที่ที่อาจมีการซุกซ่อนสิ่งของได้ โดยต้องแจ้งเหตุผลและความจำเป็นให้ผู้ถูกขังทราบและบันทึกรายละเอียดการตรวจค้นไว้ด้วย (ร่างข้อ 20)
11. กำหนดกรณีมีเหตุฉุกเฉินอันอาจเป็นอันตรายต่อชีวิตหรือความปลอดภัยของผู้ถูกขังและไม่อาจขออนุญาตต่อศาลที่มีคำสั่งได้ ให้ผู้ดูแลสถานที่ขังย้ายผู้ถูกขังไปยังสถานที่ขังอื่น ซึ่งมีสภาพคล้ายคลึงกัน หากไม่มีสถานที่ขังอื่นให้ย้ายไปยังเรือนจำที่ใกล้เคียงและแจ้งให้ศาลทราบโดยไม่ชักช้า (ร่างข้อ 21)
12. ให้ผู้ดูแลสถานที่ขังต้องจัดให้มีการบำบัดรักษาทางจิตแก่ผู้ถูกขังที่วิกลจริต รวมทั้งต้องจัดให้มีการดูแลที่เหมาะสมกับสภาพของผู้ถูกขังที่มีครรภ์และผู้ถูกขังที่เพิ่งคลอดบุตร (ร่างข้อ 23 และ 25)
--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 8 กันยายน 2552 --จบ--