แผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจำปีงบประมาณ

คณะรัฐมนตรีอนุมัติแผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจำปีงบประมาณ 2553 ตามที่รองนายกรัฐมนตรี (นายกอร์ปศักดิ์ สภาวสุ) เสนอ ทั้ง 5 ข้อ ดังนี้

1. อนุมัติแผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจำปีงบประมาณ 2553 โดยมีวงเงินดำเนินการรวมทั้งสิ้น 1,637,896.68 ล้านบาท

2. อนุมัติกรอบวงเงินเพื่อรองรับการปรับปรุงแผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจำปีงบประมาณ 2553 ในส่วนของการกู้เงินเพื่อดำเนินกิจการทั่วไปและอื่นๆ ภายใต้แผนการบริหารและจัดการเงินกู้ในประเทศของรัฐวิสาหกิจ จำนวน 50,000 ล้านบาท

3. อนุมัติการกู้เงินและการค้ำประกันเงินกู้ในประเทศและต่างประเทศของรัฐบาลและรัฐวิสาหกิจภายใต้กรอบวงเงินของแผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจำปีงบประมาณ 2553

4. อนุมัติให้กระทรวงการคลังเป็นผู้พิจารณาการกู้เงิน วิธีการกู้เงิน เงื่อนไข และรายละเอียดต่างๆ ของการกู้เงินและการค้ำประกันในแต่ละครั้งได้ตามความเหมาะสมและจำเป็น ภายใต้แผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจำปีงบประมาณ 2553 แต่หากรัฐวิสาหกิจสามารถดำเนินการกู้เงินได้เอง ก็ให้สามารถดำเนินการได้ตามความเหมาะสมและจำเป็นของรัฐวิสาหกิจนั้น ๆ

5. อนุมัติให้กระทรวงการคลัง โดยสำนักงานบริหารหนี้สาธารณะดำเนินธุรกรรมเพื่อการบริหารความเสี่ยงหนี้ของรัฐบาล รวมทั้งให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังหรือผู้ที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังมอบหมายเป็นผู้ลงนามผูกพันการกู้เงินและหรือการค้ำประกันเงิน และเอกสารที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้ กระทรวงการคลังจะรายงานผลการดำเนินการตามแผนการบริหารหนี้สาธารณะดังกล่าวตามที่กำหนดไว้ในพระราชบัญญัติการบริหารหนี้สาธารณะ พ.ศ. 2548 และที่แก้ไขเพิ่มเติม และระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการบริหารหนี้สาธารณะ พ.ศ. 2549 สาระสำคัญของเรื่อง

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ประธานกรรมการนโยบายและกำกับการบริหารหนี้ สาธารณะรายงานว่า

1. คณะกรรมการนโยบายและกำกับการบริหารหนี้สาธารณะได้ประชุมเมื่อวันที่ 17 สิงหาคม 2552 เห็นชอบแผนการบริหารหนี้สาธารณะประจำปีงบประมาณ 2553 โดยมีวงเงินดำเนินการรวมทั้งสิ้น 1,637,896.68 ล้านบาท ประกอบด้วยแผนงานย่อย 6 แผนงาน ดังนี้

หน่วย: ล้านบาท

แผนงาน                                                วงเงินกู้ใหม่        วงเงินบริหารหนี้             รวม
1. การบริหารและจัดการเงินกู้ในประเทศ                      350,000.00          323,000.00      673,000.00
ของรัฐบาล
2. การบริหารและจัดการเงินกู้เพื่อชดใช้ความ                            -          139,171.02      139,171.02
เสียหายให้ FIDH
3. การบริหารและจัดการเงินกู้เพื่อฟื้นฟูและ                     320,000.00                   -      320,000.00
เสริมสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจ
4. การบริหารและจัดการเงินกู้ในประเทศของ                    56,252.90          232,279.02      288,531.92
รัฐวิสาหกิจ
5. การก่อหนี้จากต่างประเทศ                               118,662.30                   -      118,662.30
6. การบริหารหนี้ต่างประเทศ                                        -           98,531.44       98,531.44
รวม                                                  844,915.20          792,981.48    1,637,896.68

โดยในการจัดทำแผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจำปีงบประมาณ 2553 มีกรอบการพิจารณา ดังนี้

1.1 นโยบายของรัฐบาลและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง

(1) นโยบายของรัฐบาล : เร่งรัดการลงทุนที่สำคัญของประเทศ เพื่อสร้างความเชื่อมั่นในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่อง และเพิ่มความสามารถในการแข่งขันของประเทศ

(2) แนวทางการบริหารราชการแผ่นดินในแผนบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2551-2554

(3) ยุทธศาสตร์และกรอบเป้าหมายความยั่งยืนทางการคลังระยะ 5 ปี (ปีงบประมาณ 2552-2556)

(4) กฎหมาย ระเบียบ หลักเกณฑ์ที่เกี่ยวกับการก่อหนี้

1.2 เกณฑ์การพิจารณาคัดเลือกโครงการที่บรรจุในแผนฯ

(1) เป็นโครงการที่อยู่ระหว่างการนำเสนอหรือได้รับอนุมัติจากคณะรัฐมนตรีหรือ คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติแล้ว ซึ่งมีความพร้อมที่จะดำเนินการในระหว่างปีงบประมาณ

(2) มีความสอดคล้องกับทิศทางและนโยบายการบริหารราชการแผ่นดินของรัฐบาล

(3) มีความสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 : การปรับโครงสร้างเศรษฐกิจให้สมดุลและยั่งยืน

(4) มีความสอดคล้องกับกฎหมาย ระเบียบ หลักเกณฑ์เกี่ยวกับการก่อหนี้

(5) สามารถก่อให้เกิดรายได้และสร้างความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจและพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางเศรษฐกิจและสังคม

(6) สามารถเสริมสร้างความสามารถในการแข่งขันระยะยาวของประเทศ

(7) ความสามารถในการชำระหนี้เงินกู้ของหน่วยงาน

1.3 สภาพคล่องในระบบการเงิน

คณะกรรมการฯ ได้พิจารณาสภาพคล้องในระบบการเงินเพื่อไม่ให้เกิดการแย่งเงินทุน (Crowding out effect) และเสถียรภาพของตลาดเงินที่จะรองรับการกู้เงินตามแผนฯ โดยธนาคารแห่งประเทศไทยได้ประมาณการว่าสภาพคล่องในระบบการเงินซึ่งประเกอบด้วย สภาพคล่องส่วนที่ยังมีเหลืออยู่ในระบบสถาบันรับฝากเงินในปัจจุบันรวมกับสภาพคล่องที่คาดว่าจะเพิ่มขึ้นในระยะ ต่อไปจากการขยายฐานเงินของธนาคารแห่งประเทศไทยยังคงมีอยู่อย่างเพียงพอที่จะรองรับการกู้เงินตามแผนฯ

2. รายการกู้เงินและบริหารหนี้ของรัฐวิสาหกิจที่ได้รับยกเว้นไม่ต้องอยู่ภายใต้กรอบวงเงินกู้และบริหารหนี้ของแผนการบริหารหนี้สาธารณะ

คณะกรรมการฯ ในคราวประชุมครั้งที่ 2/2549 เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 2549 ได้มีมติให้แยกกิจกรรมดังที่จะกล่าวต่อไปนี้ออกมา โดยไม่ต้องขออนุมัติภายใต้กรอบแผนการบริหารหนี้สาธารณะ แต่ยังคงต้องดำเนินการตามขั้นตอนการกู้เงินอื่นและ รายงานให้คณะกรรมการฯ และคณะรัฐมนตรีเพื่อทราบ ได้แก่

2.1 การกู้เงินและบริหารหนี้ของรัฐวิสาหกิจที่มีสถานะเป็นบริษัทมหาชนจำกัด และ

2.2 การกู้เงินเพื่อเป็นทุนหมุนเวียนในลักษณะเงินกู้ระยะสั้นที่ใช้เสริมสภาพคล่องในรูป Credit Line ที่มีการใช้วงเงินต่อเนื่องทุกปี

โดยในปีงบประมาณ 2553 มีการกู้เงินและบริหารหนี้ของรัฐวิสาหกิจในลักษณะดังกล่าววงเงินรวม 148,172.12 ล้านบาท ประกอบด้วย

(1) การกู้เงินและบริหารหนี้ของรัฐวิสาหกิจที่มีสถานะเป็นบริษัทมหาชนจำกัด

(1.1) แผนกู้เงินจากต่างประเทศ มีรัฐวิสาหกิจ 1 แห่ง ได้แก่ บริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน) จะกู้เงินต่างประเทศวงเงิน 408.40 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือเทียบเท่า 14,294 ล้านบาท

(1.2) แผนการบริหารหนี้ในประเทศและต่างประเทศมีรัฐวิสาหกิจ 2 แห่ง จะบริหารหนี้ ดังนี้

บริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน) มีแผนบริหารหนี้ในประเทศและต่างประเทศ โดยการ Roll-over และ Swap Arrangement รวมทั้งสิ้น 97,969.86 ล้านบาท
บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) มีแผนบริหารหนี้ต่างประเทศ โดยการทำ Swap Arrangement จำนวน 16,408.26 ล้านบาท

(2) การกู้เงินระยะสั้นเพื่อเสริมสภาพคล่องในรูป Credit Line

รัฐวิสาหกิจ 4 แห่ง ได้แก่ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค บริษัท ธนารักษ์พัฒนาสินทรัพย์ จำกัด และบริษัททีโอที จำกัด (มหาชน) มีแผนกู้เงินเพื่อเสริมสภาพคล่องในรูป Credit Line วงเงินรวม 19,500 ล้านบาท

2.3 กรอบรองรับการปรับปรุงแผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจำปีงบประมาณ 2553

แผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจำปีงบประมาณ 2553 มีวงเงิน ดำเนินการรวม 1,637,896.68 ล้านบาท และเมื่อรวมกับรายการกู้เงินและบริหารหนี้ของรัฐวิสาหกิจที่ได้รับยกเว้นไม่ต้องอยู่ภายใต้กรอบวงเงินของแผนฯ อีกจำนวน 148,172.12 ล้านบาท จะทำให้ภาพรวมของการบริหารและจัดการหนี้สาธารณะประจำปีงบประมาณ 2553 มีวงเงินทั้งสิ้น 1,786,068.80 ล้านบาท อย่างไรก็ตามในช่วงระหว่างปีงบประมาณจะมีรัฐวิสาหกิจบางแห่งที่มีความจำเป็นต้องกู้เงินเพื่อดำเนินกิจการทั่วไปและอื่น ๆ เนื่องจากต้องใช้เงินเพื่อเป็นค่าใช้จ่ายหรือปรับสภาพคล่องในการดำเนินงาน ซึ่งความต้องการในส่วนนี้จะมีความจัดเจน เมื่อรัฐวิสาหกิจสามารถประเมินสถานะทางการเงินจากผลการดำเนินงานในปีงบประมาณ 2553 ในช่วงระยะเวลาหนึ่งแล้วและจะต้องดำเนินการขออนุมัติการกู้เงินตามขั้นตอนที่กำหนดไว้ในกฎหมายจัดตั้งด้วย จึงจะดำเนินการกู้เงินได้

คณะกรรมการฯ ได้ประมาณความต้องการกู้เงินในส่วนนี้ ในเบื้องต้นแล้ว จะมีรัฐวิสาหกิจ 7 แห่ง มีความต้องการกู้เงินเพื่อดำเนินกิจการทั่วไปและอื่น ๆ วงเงินประมาณ 51,262.07 ล้านบาท ดังนั้น เพื่อให้เกิดความคล่องตัวในการดำเนินงาน เพื่อรองรับการกู้เงินที่จะมีความพร้อมในระหว่างปี จึงเห็นสมควรกำหนดวงเงิน เพื่อรองรับความต้องการกู้เงิน ในส่วนนี้ที่วงเงิน 50,000 ล้านบาท ซึ่งจะทำให้สามารถดำเนินการปรับปรุงแผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจำปีงบประมาณ 2553 ได้อย่างคล่องตัว โดยเป็นอำนาจของคณะกรรมการฯ ตามข้อกฎหมายในข้อ 3.1.7

2.4 ผลที่คาดว่าจะได้รับจาการดำเนินการตามแผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจำปีงบประมาณ 2553

2.4.1 ภาพรวมของหนี้สาธารณะ ณ สิ้นเดือนมิถุนายน 2552 มียอดหนี้สาธารณะคงค้าง 3,831,289.79 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 43.38 ของ GDP ประกอบด้วยหนี้ต่างประเทศ 377,974 ล้านบาทและหนี้ในประเทศ 3,453,316 ล้านบาท หรือคิดเป็นร้อยละ 9.87 และร้อยละ 90.13 ตามลำดับ

2.4.2 แผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจำปีงบประมาณ 2553 มีวงเงินดำเนินการ 1,637,896.68 ล้านบาท แบ่งเป็น

การกู้เงินใหม่ 844,915.20 ล้านบาท ประกอบด้วยการกู้เงินในประเทศ 726,252.90 ล้านบาท และการกู้เงินต่างประเทศ 118,662.30 ล้านบาท
การบริหารหนี้ 792,981.48 ล้านบาท ประกอบด้วยการบริหารหนี้ในประเทศ 694,450.40 ล้านบาท และการบริหารหนี้ต่างประเทศ 98,531.44 ล้านบาท

2.4.3 การกู้เงินและการค้ำประกันของรัฐบาลภายใต้แผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจำปีงบประมาณ 2553 เป็นไปตามกรอบการกู้เงินและค้ำประกันที่พระราชบัญญัติการบริหารหนี้สาธารณะ พ.ศ.2548 และที่แก้ไขเพิ่มเติมได้กำหนดไว้ ได้แก่

2.4.3.1 การกู้เงินเพื่อชดเชยการขาดดุลงบประมาณ (มาตรา 21) กำหนดกรอบวงเงินกู้ไว้ไม่เกินร้อยละ 20 ของงบประมาณรายจ่ายประจำปีที่ใช้บังคับอยู่ในขณะนั้น และงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม และร้อยละ 80 ของงบประมาณรายจ่ายที่ตั้งไว้สำหรับการชำระคืนเงินต้น [ (1,700,000* 0.2 = 340,000)+(50,920.888 * 0.8 = 40,736.71) = 380,736.71 ] ซึ่งวงเงินกู้เพื่อชดเชยการขาดดุลงบประมาณเท่ากับ 350,000 ล้านบาท จึงยังไม่เกินกว่ากรอบวงเงินที่กฎหมายกำหนด

2.4.3.2 การกู้เงินจากต่างประเทศเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม (มาตรา 22) กำหนดกรอบเงินกู้ไว้ไม่เกินร้อยละ 10 ของงบประมาณรายจ่ายประจำปี (1,700,000 * 0.1 = 170,000) ซึ่งวงเงินกู้ต่างประเทศเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมที่บรรจุในแผนฯ เท่ากับ 71,277.20 ล้านบาท จึงยังไม่เกินกว่ากรอบวงเงินของกฎหมาย

2.4.3.3 การค้ำประกันเงินกู้ของรัฐวิสาหกิจภายใต้แผนการบริหารหนี้สาธารณะประจำปีงบประมาณ 2553 มีรัฐวิสาหกิจเสนอขอให้ กค. พิจารณาการค้ำประกันวงเงินรวม 235,875.00 ล้านบาท ซึ่งภายใต้มาตรา 28 ให้อำนาจ กค. ค้ำประกันเงินกู้ในปีงบประมาณหนึ่งได้ไม่เกินร้อยละ 20 ของงบประมาณรายจ่ายประจำปีที่ใช้บังคับอยู่ในขณะนั้นและงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม (1,700.000*0.2=340,000) จึงเห็นได้ว่าวงเงินที่รัฐวิสาหกิจเสนอขอให้ กค. พิจารณาค้ำประกันยังไม่เกินกว่ากรอบวงเงินที่กฎหมายกำหนด

2.2.4 เมื่อพิจารณาระดับของหนี้สาธารณะต่อ GDP หากมีการดำเนินการตามแผนฯ ทั้งหมด ณ สิ้นปีงบประมาณ 2552 รวมกับการกู้เบิกเงินใหม่ที่จะเบิกจ่ายในปีงบประมาณ 2553 บวกด้วยหนี้ที่ผูกพันแล้วและมีการเบิกจ่ายระหว่างปีหักด้วยหนี้ที่ครบกำหนดชำระ ทั้งนี้ หากในปี 2553 มีอัตราความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจเท่ากับร้อยละ 2.5 ต่อปี และอัตราเงินเฟ้อร้อยละ 2.0 ณ สิ้นปีงบประมาณ 2553 คาดว่าจะมีสัดส่วนหนี้สาธารณะต่อ GDP อยู่ในระดับร้อยละ 52.38 และมีภาระหนี้ต่องบประมาณอยู่ในระดับร้อยละ 12.61

2.2.5 ประมาณภาระหนี้ต่างประเทศต่อรายได้จาการส่งออกสินค้าและบริการ (Debt Service Ratio : DSR) ในช่วงปีงบประมาณ 2553-2557 โดยมีการกู้จากต่างประเทศปีละ 3,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งจะทำให้ DSR จะอยู่ที่ระดับร้อยละ 0.55-0.76 โดยในปีงบประมาณ 2553 จะมีสัดส่วนอยู่ที่ร้อยละ 0.61 ซึ่งไม่เกินร้อยละ 9 ตามที่กำหนดในกฎหมายข้อ 3.5

2.2.6 การระดมทุนด้วยวิธีการออกพันธบัตรจะทำให้มีปริมาณการออกพันธบัตรอย่างสม่ำเสมอและเพียงพอที่จะสร้างอัตราดอกเบี้ยอ้างอิง (Benchmark) เพื่อพัฒนาตลาดตราสารหนี้ในประเทศได้

2.2.7 การก่อหนี้ใหม่ทั้งหมดจะสามารถระดมเงินทุนที่เพียงพอต่อการใช้จ่ายของภาครัฐในการบริหารประเทศ และในการฟื้นฟูและเสริมสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจ

--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 22 กันยายน 2552 --จบ--