เรื่อง ร่างกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการประเมินความพร้อมในการจัดการการอาชีวศึกษา
ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. ....
คณะรัฐมนตรีอนุมัติหลักการร่างกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการประเมินความพร้อมในการจัดการการอาชีวศึกษาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. .... ตามที่กระทรวงศึกษาธิการเสนอ และให้ส่งสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณา แล้วดำเนินการต่อไปได้
ข้อเท็จจริง
กระทรวงศึกษาธิการเสนอว่า
1. เนื่องจากพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 บัญญัติให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีสิทธิ จัดการศึกษาในระดับใดระดับหนึ่งหรือทุกระดับตามความพร้อม ความเหมาะสม และความต้องการภายในท้องถิ่น โดยให้กระทรวงศึกษาธิการกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการประเมินความพร้อมในการจัดการศึกษาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ประกอบกับมาตรา 21 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2546 บัญญัติให้การกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการประเมินความพร้อมในการจัดการศึกษาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้เป็นไปตามที่กำหนดในกฎกระทรวง
2. แผนปฏิบัติการกำหนดขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551 ได้กำหนดให้มีแผนภารกิจด้านการศึกษา ซึ่งได้กำหนดภารกิจที่ให้ถ่ายโอนคือส่งเสริมการอาชีวศึกษา โดยกำหนดขอบเขตการถ่ายโอน ดังนี้
2.1 รูปแบบการดำเนินภารกิจ คือ ภารกิจที่รัฐยังคงดำเนินการอยู่แต่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถดำเนินการได้
2.2 ให้กระทรวงศึกษาธิการและคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นร่วมกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการประเมินความพร้อมในการจัดการศึกษาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และมีหน้าที่ในการประสานและส่งเสริมองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้สามารถจัดการศึกษาให้สอดคล้องกับนโยบายและได้มาตรฐานการศึกษา รวมทั้งการเสนอแนะ การจัดสรรงบประมาณอุดหนุน การจัดการศึกษาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นตามที่กฎหมายกำหนด เพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถจัดการอาชีวศึกษาได้เอง
2.3 กระทรวงศึกษาธิการกำหนดมาตรฐานเพื่อเป็นแนวทางปฏิบัติให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
3. สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษาได้พิจารณายกร่างกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการประเมินความพร้อมในการจัดการการอาชีวศึกษาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. .... และส่งให้คณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นพิจารณา
4. ประธานคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้แต่งตั้งคณะอนุกรรมการสนับสนุนการถ่ายโอนภารกิจด้านการศึกษาให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อทำหน้าที่พิจารณาร่างกฏกระทรวง ดังกล่าว ซึ่งที่ประชุมคณะอนุกรรมการสนับสนุนการถ่ายโอนภารกิจด้านการศึกษาให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีความเห็นว่า ร่างกฎกระทรวงฯ ในการจัดการอาชีวศึกษาของสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ใช้หลักเกณฑ์เดียวกับกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการประเมินความพร้อมในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2547 ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ซึ่งเป็นเรื่องการถ่ายโอนสถานศึกษาจากกระทรวงศึกษาธิการให้กับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น แต่กรณีการจัดการอาชีวศึกษาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเป็นการจัดการอาชีวศึกษาในระดับสายสามัญ และสายอาชีพ (ไม่นับรวมในระดับปริญญาตรี) เป็นการส่งเสริมให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถจัดตั้งโรงเรียนอาชีวศึกษาได้เอง ดังนั้น ร่างกฎกระทรวงฯ ในการจัดการอาชีวศึกษา จึงไม่สอดคล้องกับเจตนารมณ์ในการ ส่งเสริมให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นดำเนินการจัดการอาชีวศึกษาได้เองตามที่แผนปฏิบัติการฯ กำหนด และมีข้อเสนอแนะว่าหลักเกณฑ์การประเมินดังกล่าวควรจะใกล้เคียงกับหลักเกณฑ์ที่กระทรวงศึกษาธิการให้การสนับสนุนเอกชนดำเนินการ โดยหลักเกณฑ์การจัดตั้งโรงเรียนอาชีวศึกษา ควรประกอบด้วย (1) เหตุผลความต้องการ ความจำเป็นของการจัดตั้ง (2) มีแผนการจัดตั้งที่ประกอบด้วยหลักสูตรสาขาวิชาต่าง ๆ ที่สอดคล้องกับความต้องการของประชาชนและตลาดแรงงานในพื้นที่ มีแผนงาน แผนงบประมาณ และแผนบุคลากร (3) ที่ดินและอาคารสถานที่ที่เหมาะสมในการจัดตั้ง และอาคารที่ใช้ในการประกอบกิจกรรม (4) รายได้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการอาชีวศึกษา ซึ่งควรกำหนดขั้นต่ำไว้ 100 ล้านบาท เพื่อเป็นหลักประกันในการจัดตั้ง (5) คณะกรรมการประเมิน ควรมี 1 ชุด ประกอบด้วย 3 ฝ่าย คือ กระทรวงศึกษาธิการ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และผู้ทรงคุณวุฒิ มีวาระการดำรงตำแหน่ง 3 ปี (6) ระยะเวลายื่นขอประเมินควรเสนอ ล่วงหน้า 1 ปีการศึกษา และ (7) ให้สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษาทำหน้าที่ควบคุมคุณภาพการศึกษาเช่นเดียวกับควบคุมอาชีวศึกษาเอกชน และได้นำผลการพิจารณาเสนอในที่ประชุมคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ครั้งที่ 1/2552 เมื่อวันที่ 15 มกราคม 2552 ซึ่งที่ประชุมมีมติเห็นชอบตามที่คณะอนุกรรมการสนับสนุนการถ่ายโอนภารกิจด้านการศึกษาให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเสนอ และให้คณะอนุกรรมการสนับสนุนการถ่ายโอนภารกิจด้านการศึกษาให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและกระทรวงศึกษาธิการไปหารือในรายละเอียดร่วมกันเพื่อให้เป็นไปตามที่แผนปฏิบัติการกำหนดขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (ฉบับที่ 2) กำหนด
สาระสำคัญของร่างกฎกระทรวง
1. กำหนดคำนิยาม “การประเมิน” “องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น” และ “สำนักงาน” (ร่างข้อ 1)
2. กำหนดเกณฑ์ และเงื่อนไขประกอบเกณฑ์การประเมินความพร้อมขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (ร่างข้อ 2)
3. กำหนดให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีความประสงค์จะจัดการการอาชีวศึกษา ยื่นคำขอต่อสำนักงานล่วงหน้าไม่น้อยกว่าสามร้อยวันก่อนวันเริ่มต้นปีการศึกษาที่จะเปิดทำการสอน (ร่างข้อ 3)
4. กำหนดองค์ประกอบของคณะกรรมการเพื่อทำการประเมินเพื่อทำหน้าที่ประเมินความพร้อมในการจัดการการอาชีวศึกษาและแจ้งผลให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทราบ (ร่างข้อ 4 ร่างข้อ 5 และร่างข้อ 6)
--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2553--จบ--