คณะรัฐมนตรีเห็นชอบ (ร่าง) นโยบายและแผนยุทธศาสตร์ระดับชาติด้านการพัฒนาเด็กตามแนวทาง “โลกที่เหมาะสมสำหรับเด็ก” (พ.ศ. 2550-2559) ตามที่กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เสนอ และประกาศใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาเด็กของทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยให้จัดทำแผนปฏิบัติการระยะสั้น 3 ปี (พ.ศ.2550-2552) ทั้งในระดับแผนบูรณาการระดับชาติและระดับจังหวัด และให้กระทรวงที่รับผิดชอบสนับสนุนการดำเนินงานให้เกิดการปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม
กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ รายงานว่า
1. สำนักงานส่งเสริมสวัสดิภาพและพิทักษ์เด็ก เยาวชน ผู้ด้อยโอกาส คนพิการและผู้สูงอายุ (สท.) ได้ดำเนินการจัดทำ (ร่าง) นโยบายและแผนยุทธศาสตร์ระดับชาติด้านการพัฒนาเด็กตามแนวทาง “โลกที่เหมาะสมสำหรับเด็ก” (พ.ศ. 2550-2559) ตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2545 เสนอที่ประชุมคณะกรรมการส่งเสริมและประสานงานเยาวชนแห่งชาติ (กยช.) ในการประชุมครั้งที่ 1/2550 เมื่อวันที่ 7 มีนาคม 2550 ซึ่ง (ร่าง) นโยบายดังกล่าว มีสาระสำคัญสรุปได้ดังนี้
1.1 นโยบายของรัฐระดับชาติด้านเด็ก
1) รัฐต้องรับผิดชอบด้านการจัดบริการต่าง ๆ ให้ทั่วถึงและมีคุณภาพในทุกพื้นที่เพื่อพัฒนาเด็กทุกคนให้มีชีวิตอยู่รอด และให้เด็กได้พัฒนาเต็มตามศักยภาพของตนอย่างรอบด้าน อันรวมถึงการพัฒนาทางกาย สติปัญญา จิตใจ อารมณ์ สังคม และจิตวิญญาณ
2) รัฐต้องขจัดการเลือกปฏิบัติต่อเด็กทุกรูปแบบ และสร้างโอกาสที่เท่าเทียมกันสำหรับเด็กทุกคน
3) รัฐต้องยึดถือหลักการคำนึงถึงประโยชน์สูงสุดของเด็กเป็นสำคัญในทุกกรณีที่เกี่ยวกับเด็ก อาทิ บริการเชิงสังคมด้านต่าง ๆ กระบวนการยุติธรรมทั้งทางด้านนิตินัยและพฤตินัย เป็นต้น
4) รัฐต้องส่งเสริมการมีส่วนร่วมของเด็กอย่างเหมาะสมตามวัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการตัดสินใจในเรื่องที่เกี่ยวกับเด็กเอง ทั้งในครอบครัว สถานศึกษา สถาบันสังคม และกิจกรรมทางเศรษฐกิจในชุมชนและสังคม
5) รัฐต้องให้ความปกป้องคุ้มครองเป็นพิเศษสำหรับเด็กทุกกลุ่มและในรูปแบบต่าง ๆ พร้อมทั้งขจัดการเอารัดเอาเปรียบ ตลอดจนการละเมิดสิทธิเด็กที่กระทำโดยรัฐ โดยบุคคล โดยองค์กรเอกชน องค์กรภาคธุรกิจ ชุมชน สื่อมวลชน และสังคม
6) รัฐต้องเอาใจใส่เด็กโดยเน้นการป้องกันมิให้เด็กมีหรือเป็นปัญหา และให้บริการแก้ไขพื้นฟูเยียวยาที่มีประสิทธิผล
7) รัฐต้องส่งเสริมและสนับสนุนการระดมทรัพยากรเต็มที่ โดยเฉพาะให้หน่วยงานภาครัฐและชุมชนที่เป็นแหล่งทรัพยากร จัดสรรทรัพยากรเพื่อการพัฒนาเด็กให้เป็นบุคคลที่สามารถจรรโลงและพัฒนาชาติให้มีความเจริญรุ่งเรืองและสันติสุขสืบต่อไป
8) รัฐต้องให้ความสำคัญอย่างต่อเนื่องกับแผนและยุทธศาสตร์สำหรับการพัฒนาเด็กให้ความสำคัญด้านการพัฒนาบุคลากร และคุณภาพการบริหารจัดการ เพื่อให้บรรลุเป้าหมาย รวมทั้งการจัดระบบข้อมูล ตัวบ่งชี้ การวิจัย พัฒนา การติดตาม และการประเมินผลการพัฒนาเด็ก เพื่อให้ทราบสถานภาพของเด็กอย่างสม่ำเสมอและปรับปรุงยุทธศาสตร์และการบริหารจัดการให้ทันต่อเหตุการณ์ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
9) รัฐต้องร่วมมือกับทุกภาคส่วนของสังคมไทยและสังคมโลกในการพัฒนาเด็ก โดยให้ทุกภาคส่วนมีบทบาท และทำงานในเชิงรุก ส่งเสริมสนับสนุนให้สังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งครอบครัวมีบทบาทที่มีพลังในการพัฒนาเด็ก เพื่อให้เด็กมีและเป็นพลังสำคัญในการพัฒนาตนเองและสังคม
1.2 เป้าหมายหลัก/มาตรการ
1) ด้านครอบครัวกับเด็ก
2) ด้านสุขภาพกายและสุขภาพจิตของเด็ก
3) ด้านการเสริมสร้างความปลอดภัยและการป้องกันการบาดเจ็บในเด็ก
4) ด้านเด็กกับผลกระทบจากโรคเอดส์
5) ด้านการศึกษากับเด็ก
6) ด้านเด็กกับนันทนาการ
7) ด้านสื่อมวลชนกับเด็ก
8) ด้านวัฒนธรรมและศาสนากับเด็ก
9) ด้านการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของเด็ก
10) ด้านการปกครองคุ้มครองเด็กที่ต้องการการคุ้มครองเป็นพิเศษ
11) ด้านกฎหมาย กฎ และระเบียบที่เกี่ยวกับเด็ก
1.3 วิธีการดำเนินงานตามแผน
1.3.1 ใช้กลไกในรูปแบบของคณะอนุกรรมการฯ ภายใต้ กยช. ชุดหนึ่งเพื่อทำหน้าที่จัดทำแผนปฏิบัติการเป็นรายละเอียดให้สอดคล้องกับข้อเสนอแนะ รวมทั้งให้มีหน้าที่ติดตามงานและประเมินผล
1.3.2 การแปลงแผนฯ ไปสู่ระดับปฏิบัติ ควรที่จะต้องให้จังหวัดร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น องค์กรเอกชน ผู้ทรงคุณวุฒิในพื้นที่ รวมทั้งคณะอนุกรรมการ คณะทำงาน ศูนย์ปฏิบัติการต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับเด็กที่มีอยู่แล้วในพื้นที่ ร่วมกันจัดทำแผนปฏิบัติการ รายละเอียด สำหรับการพัฒนาเด็กในแต่ละพื้นที่
1.3.3 สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติและสำนักงบประมาณเป็นหน่วยงานที่สำคัญที่จะทำให้การดำเนินงานตามแผนฯ เป็นไปได้จะต้องเข้าใจแนวคิดพื้นฐานในการพัฒนาเด็ก ปัญหา นโยบายภาครัฐ ยุทธศาสตร์และมาตรการต่าง ๆ รวมทั้งเป้าหมายหลักและตัวชี้วัด หน่วยงานทั้งสองนี้ควรมีผู้แทนในคณะอนุกรรมการตามข้อ 1.3.1 ด้วย
1.4 การติดตามและการประเมินผล ให้มีคณะอนุกรรมการติดตามงานและประเมินผลใน กยช. ที่ประกอบด้วยผู้แทนทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ผู้ทรงคุณวุฒิ รวมทั้งนักวิชาการ โดยติดตามงานตามแผนปฏิบัติการรายละเอียดทุกสามปีและประเมินผลปลายแผน ผลการติดตามงานให้นำเสนอ กยช. และคณะรัฐมนตรีเพื่อทราบสถานการณ์ด้านเด็ก เพื่อให้ทราบผลการดำเนินงาน และเพื่อปรับเปลี่ยนแผนปฏิบัติการและเป้าหมายหลักตามความเหมาะสม ซึ่งผลงานของคณะอนุกรรมการจะช่วยในการรายงานต่อคณะกรรมการสิทธิเด็กของสหประชาชาติในปี พ.ศ. 2553 การรายงานประเมินผล A World Fit For Children ในปี พ.ศ. 2555 และการรายงานผลบางส่วนของ
เป้าหมายการพัฒนาแห่งสหัสวรรษ ในปี พ.ศ. 2558 ต่อสหประชาชาติด้วย
2. สำหรับการดำเนินงานด้านเด็กและเยาวชนระดับจังหวัดทุกจังหวัดมีคณะกรรมการที่เกี่ยวข้องด้านเด็กและเยาวชน ได้แก่ คณะกรรมการคุ้มครองเด็ก คณะกรรมการจัดสวัสดิการสังคม คณะกรรมการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ด้านสังคม ซึ่งมีงบประมาณและกองทุนที่สามารถสนับสนุนดำเนินการในการจัดทำแผน
--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรีชุดพลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 1 พฤษภาคม 2550--จบ--
กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ รายงานว่า
1. สำนักงานส่งเสริมสวัสดิภาพและพิทักษ์เด็ก เยาวชน ผู้ด้อยโอกาส คนพิการและผู้สูงอายุ (สท.) ได้ดำเนินการจัดทำ (ร่าง) นโยบายและแผนยุทธศาสตร์ระดับชาติด้านการพัฒนาเด็กตามแนวทาง “โลกที่เหมาะสมสำหรับเด็ก” (พ.ศ. 2550-2559) ตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2545 เสนอที่ประชุมคณะกรรมการส่งเสริมและประสานงานเยาวชนแห่งชาติ (กยช.) ในการประชุมครั้งที่ 1/2550 เมื่อวันที่ 7 มีนาคม 2550 ซึ่ง (ร่าง) นโยบายดังกล่าว มีสาระสำคัญสรุปได้ดังนี้
1.1 นโยบายของรัฐระดับชาติด้านเด็ก
1) รัฐต้องรับผิดชอบด้านการจัดบริการต่าง ๆ ให้ทั่วถึงและมีคุณภาพในทุกพื้นที่เพื่อพัฒนาเด็กทุกคนให้มีชีวิตอยู่รอด และให้เด็กได้พัฒนาเต็มตามศักยภาพของตนอย่างรอบด้าน อันรวมถึงการพัฒนาทางกาย สติปัญญา จิตใจ อารมณ์ สังคม และจิตวิญญาณ
2) รัฐต้องขจัดการเลือกปฏิบัติต่อเด็กทุกรูปแบบ และสร้างโอกาสที่เท่าเทียมกันสำหรับเด็กทุกคน
3) รัฐต้องยึดถือหลักการคำนึงถึงประโยชน์สูงสุดของเด็กเป็นสำคัญในทุกกรณีที่เกี่ยวกับเด็ก อาทิ บริการเชิงสังคมด้านต่าง ๆ กระบวนการยุติธรรมทั้งทางด้านนิตินัยและพฤตินัย เป็นต้น
4) รัฐต้องส่งเสริมการมีส่วนร่วมของเด็กอย่างเหมาะสมตามวัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการตัดสินใจในเรื่องที่เกี่ยวกับเด็กเอง ทั้งในครอบครัว สถานศึกษา สถาบันสังคม และกิจกรรมทางเศรษฐกิจในชุมชนและสังคม
5) รัฐต้องให้ความปกป้องคุ้มครองเป็นพิเศษสำหรับเด็กทุกกลุ่มและในรูปแบบต่าง ๆ พร้อมทั้งขจัดการเอารัดเอาเปรียบ ตลอดจนการละเมิดสิทธิเด็กที่กระทำโดยรัฐ โดยบุคคล โดยองค์กรเอกชน องค์กรภาคธุรกิจ ชุมชน สื่อมวลชน และสังคม
6) รัฐต้องเอาใจใส่เด็กโดยเน้นการป้องกันมิให้เด็กมีหรือเป็นปัญหา และให้บริการแก้ไขพื้นฟูเยียวยาที่มีประสิทธิผล
7) รัฐต้องส่งเสริมและสนับสนุนการระดมทรัพยากรเต็มที่ โดยเฉพาะให้หน่วยงานภาครัฐและชุมชนที่เป็นแหล่งทรัพยากร จัดสรรทรัพยากรเพื่อการพัฒนาเด็กให้เป็นบุคคลที่สามารถจรรโลงและพัฒนาชาติให้มีความเจริญรุ่งเรืองและสันติสุขสืบต่อไป
8) รัฐต้องให้ความสำคัญอย่างต่อเนื่องกับแผนและยุทธศาสตร์สำหรับการพัฒนาเด็กให้ความสำคัญด้านการพัฒนาบุคลากร และคุณภาพการบริหารจัดการ เพื่อให้บรรลุเป้าหมาย รวมทั้งการจัดระบบข้อมูล ตัวบ่งชี้ การวิจัย พัฒนา การติดตาม และการประเมินผลการพัฒนาเด็ก เพื่อให้ทราบสถานภาพของเด็กอย่างสม่ำเสมอและปรับปรุงยุทธศาสตร์และการบริหารจัดการให้ทันต่อเหตุการณ์ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
9) รัฐต้องร่วมมือกับทุกภาคส่วนของสังคมไทยและสังคมโลกในการพัฒนาเด็ก โดยให้ทุกภาคส่วนมีบทบาท และทำงานในเชิงรุก ส่งเสริมสนับสนุนให้สังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งครอบครัวมีบทบาทที่มีพลังในการพัฒนาเด็ก เพื่อให้เด็กมีและเป็นพลังสำคัญในการพัฒนาตนเองและสังคม
1.2 เป้าหมายหลัก/มาตรการ
1) ด้านครอบครัวกับเด็ก
2) ด้านสุขภาพกายและสุขภาพจิตของเด็ก
3) ด้านการเสริมสร้างความปลอดภัยและการป้องกันการบาดเจ็บในเด็ก
4) ด้านเด็กกับผลกระทบจากโรคเอดส์
5) ด้านการศึกษากับเด็ก
6) ด้านเด็กกับนันทนาการ
7) ด้านสื่อมวลชนกับเด็ก
8) ด้านวัฒนธรรมและศาสนากับเด็ก
9) ด้านการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของเด็ก
10) ด้านการปกครองคุ้มครองเด็กที่ต้องการการคุ้มครองเป็นพิเศษ
11) ด้านกฎหมาย กฎ และระเบียบที่เกี่ยวกับเด็ก
1.3 วิธีการดำเนินงานตามแผน
1.3.1 ใช้กลไกในรูปแบบของคณะอนุกรรมการฯ ภายใต้ กยช. ชุดหนึ่งเพื่อทำหน้าที่จัดทำแผนปฏิบัติการเป็นรายละเอียดให้สอดคล้องกับข้อเสนอแนะ รวมทั้งให้มีหน้าที่ติดตามงานและประเมินผล
1.3.2 การแปลงแผนฯ ไปสู่ระดับปฏิบัติ ควรที่จะต้องให้จังหวัดร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น องค์กรเอกชน ผู้ทรงคุณวุฒิในพื้นที่ รวมทั้งคณะอนุกรรมการ คณะทำงาน ศูนย์ปฏิบัติการต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับเด็กที่มีอยู่แล้วในพื้นที่ ร่วมกันจัดทำแผนปฏิบัติการ รายละเอียด สำหรับการพัฒนาเด็กในแต่ละพื้นที่
1.3.3 สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติและสำนักงบประมาณเป็นหน่วยงานที่สำคัญที่จะทำให้การดำเนินงานตามแผนฯ เป็นไปได้จะต้องเข้าใจแนวคิดพื้นฐานในการพัฒนาเด็ก ปัญหา นโยบายภาครัฐ ยุทธศาสตร์และมาตรการต่าง ๆ รวมทั้งเป้าหมายหลักและตัวชี้วัด หน่วยงานทั้งสองนี้ควรมีผู้แทนในคณะอนุกรรมการตามข้อ 1.3.1 ด้วย
1.4 การติดตามและการประเมินผล ให้มีคณะอนุกรรมการติดตามงานและประเมินผลใน กยช. ที่ประกอบด้วยผู้แทนทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ผู้ทรงคุณวุฒิ รวมทั้งนักวิชาการ โดยติดตามงานตามแผนปฏิบัติการรายละเอียดทุกสามปีและประเมินผลปลายแผน ผลการติดตามงานให้นำเสนอ กยช. และคณะรัฐมนตรีเพื่อทราบสถานการณ์ด้านเด็ก เพื่อให้ทราบผลการดำเนินงาน และเพื่อปรับเปลี่ยนแผนปฏิบัติการและเป้าหมายหลักตามความเหมาะสม ซึ่งผลงานของคณะอนุกรรมการจะช่วยในการรายงานต่อคณะกรรมการสิทธิเด็กของสหประชาชาติในปี พ.ศ. 2553 การรายงานประเมินผล A World Fit For Children ในปี พ.ศ. 2555 และการรายงานผลบางส่วนของ
เป้าหมายการพัฒนาแห่งสหัสวรรษ ในปี พ.ศ. 2558 ต่อสหประชาชาติด้วย
2. สำหรับการดำเนินงานด้านเด็กและเยาวชนระดับจังหวัดทุกจังหวัดมีคณะกรรมการที่เกี่ยวข้องด้านเด็กและเยาวชน ได้แก่ คณะกรรมการคุ้มครองเด็ก คณะกรรมการจัดสวัสดิการสังคม คณะกรรมการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ด้านสังคม ซึ่งมีงบประมาณและกองทุนที่สามารถสนับสนุนดำเนินการในการจัดทำแผน
--ที่ประชุมคณะรัฐมนตรีชุดพลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ (นายกรัฐมนตรี) วันที่ 1 พฤษภาคม 2550--จบ--