รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฯ ฉบับปัจจุบัน ร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฯ (วาระที่หนึ่ง) ร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฯ (วาระที่สอง) บันทึกประเด็น ความเห็นและข้อสังเกตุ
หมวด ๖ หมวด ๖ หมวด ๖
รัฐสภา รัฐสภา รัฐสภา
-------- -------- --------
ส่วนที่ ๔ ส่วนที่ ๕ ส่วนที่ ๕
บทที่ใช้แก่สภาทั้งสอง บทที่ใช้แก่สภาทั้งสอง บทที่ใช้แก่สภาทั้งสอง
--------------- --------------- ---------------
มาตรา ๑๕๓ การจ่ายเงินแผ่นดิน จะกระทำ มาตรา ๑๘๒ การจ่ายเงินแผ่นดินจะกระทำ มาตรา ๑๘๑ การจ่ายเงินแผ่นดินจะกระทำ
ได้ก็เฉพาะที่ได้อนุญาตไว้ในกฎหมายว่าด้วยงบประมาณ ได้ก็เฉพาะที่ได้อนุญาตไว้ในกฎหมายว่าด้วยงบ ได้ก็เฉพาะที่ได้อนุญาตไว้ในกฎหมายว่าด้วยงบ
รายจ่าย กฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณหรือ ประมาณรายจ่าย กฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณ ประมาณรายจ่าย กฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณ
กฎหมายเกี่ยวด้วยการโอนงบประมาณ หรือกฎหมายว่า กฎหมายเกี่ยวด้วยการโอนงบประมาณ หรือกฎหมาย กฎหมายเกี่ยวด้วยการโอนงบประมาณ หรือกฎหมาย
ด้วยเงินคงคลังเว้นแต่ในกรณีจำเป็นรีบด่วนจะจ่ายไป ว่าด้วยเงินคงคลัง เว้นแต่ในกรณีจำเป็นรีบด่วนจะจ่าย ว่าด้วยเงินคงคลัง เว้นแต่ในกรณีจำเป็นรีบด่วนจะจ่าย
ก่อนก็ได้แต่ต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และ ไปก่อนก็ได้ แต่ต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่ ไปก่อนก็ได้ แต่ต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่
วิธีการที่กฎหมายบัญญัติ ในกรณีเช่นว่านี้ ต้องตั้งงบ กฎหมายบัญญัติ ในกรณีเช่นว่านี้ต้องตั้งงบประมาณ กฎหมายบัญญัติ ในกรณีเช่นว่านี้ต้องตั้งงบประมาณ
ประมาณรายจ่ายชดใช้ในพระราชบัญญัติโอนงบประมาณ รายจ่ายชดใช้ในพระราชบัญญัติโอนงบประมาณราย รายจ่ายชดใช้ในพระราชบัญญัติโอนงบประมาณราย
รายจ่ายหรือพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม จ่าย พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม หรือ จ่าย พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม หรือ
หรือพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบ พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบ พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบ
ประมาณถัดไป ประมาณถัดไป หรือเว้นแต่เป็นกรณีตามมาตรา ๒๒๙ วรรคสอง ประมาณถัดไป หรือเว้นแต่เป็นกรณีตามมาตรา ๒๓๐ วรรคสอง
มาตรา ๑๕๔ วุฒิสภา และสภาผู้แทนราษฎร มาตรา ๑๘๓ สภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภา มาตรา ๑๘๒ สภาผู้แทนราษฎรและวุฒิ
มีอำนาจควบคุมการบริหารราชการแผ่นดินโดยบท มีอำนาจควบคุมการบริหารราชการแผ่นดินโดยบท สภามีอำนาจควบคุมการบริหารราชการแผ่นดินโดยบท
บัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้ บัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้ บัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้
มาตรา ๑๕๕ สมาชิกวุฒิสภา หรือสมาชิก มาตรา ๑๘๔ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรหรือ มาตรา ๑๘๓ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรหรือ
เรื่องใดเกี่ยวกับงานในหน้าที่ได้ แต่รัฐมนตรีย่อมมีสิทธิที่ เรื่องใดเกี่ยวกับงานในหน้าที่ได้ แต่รัฐมนตรีย่อมมีสิทธิ เรื่องใดเกี่ยวกับงานในหน้าที่ได้ แต่รัฐมนตรีย่อมมีสิทธิ
จะไม่ตอบ เมื่อคณะรัฐมนตรีเห็นว่าเรื่องนั้นยังไม่ควร ที่จะไม่ตอบเมื่อคณะรัฐมนตรีเห็นว่าเรื่องนั้นยังไม่ควร ที่จะไม่ตอบเมื่อคณะรัฐมนตรีเห็นว่าเรื่องนั้นยังไม่ควร
เปิดเผย เพราะเกี่ยวกับความปลอดภัย หรือประโยชน์ เปิดเผยเพราะเกี่ยวกับความปลอดภัยหรือประโยชน์ เปิดเผยเพราะเกี่ยวกับความปลอดภัยหรือประโยชน์
สำคัญของแผ่นดิน สำคัญของแผ่นดิน สำคัญของแผ่นดิน
การตอบกระทู้ถามของสมาชิกวุฒิสภาตาม
วรรคหนึ่ง ให้ตอบในราชกิจจานุเบกษา
มาตรา ๑๘๕ การบริหารราชการแผ่นดิน มาตรา ๑๘๔ การบริหารราชการแผ่นดิน
เรื่องใดที่เป็นปัญหาสำคัญที่อยู่ในความสนใจของ เรื่องใดที่เป็นปัญหาสำคัญที่อยู่ในความสนใจของ
ประชาชน เป็นเรื่องที่กระทบถึงประโยชน์ของประเทศ ประชาชน เป็นเรื่องที่กระทบถึงประโยชน์ของประเทศ
ชาติหรือประชาชน หรือที่เป็นเรื่องเร่งด่วน สมาชิกสภา ชาติหรือประชาชน หรือที่เป็นเรื่องเร่งด่วน สมาชิกสภา
ผู้แทนราษฎรอาจแจ้งเป็นลายลักษณ์อักษรต่อประธาน ผู้แทนราษฎรอาจแจ้งเป็นลายลักษณ์อักษรต่อประธาน
สภาผู้แทนราษฎรก่อนเริ่มประชุมในวันนั้นว่าจะถาม สภาผู้แทนราษฎรก่อนเริ่มประชุมในวันนั้นว่าจะถาม
นายกรัฐมนตรีหรือรัฐมนตรีผู้รับผิดชอบในการบริหาร นายกรัฐมนตรีหรือรัฐมนตรีผู้รับผิดชอบในการบริหาร
ราชการแผ่นดินเรื่องนั้น โดยไม่ต้องระบุคำถาม ให้ ราชการแผ่นดินเรื่องนั้นโดยไม่ต้องระบุคำถาม และให้
ประธานสภาผู้แทนราษฎรบรรจุเรื่องดังกล่าวไว้ในวาระ ประธานสภาผู้แทนราษฎรบรรจุเรื่องดังกล่าวไว้ในวาระ
การประชุมวันนั้น และให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรตั้ง การประชุมวันนั้น
กระทู้ถามด้วยวาจาเรื่องการบริหารราชการแผ่นดินนั้น การถามและการตอบกระทู้ตามวรรคหนึ่งให้
ได้เรื่องละไม่เกินสามคำถาม การถามและการตอบ กระทำได้สัปดาห์ละหนึ่งครั้งและให้สมาชิกสภาผู้แทน
กระทู้ตามมาตรานี้ ให้กระทำได้สัปดาห์ละหนึ่งครั้ง ครั้ง ราษฎรผู้นั้นตั้งกระทู้ถามด้วยวาจาเรื่องการบริหารราช
ละไม่เกินหนึ่งชั่วโมง การแผ่นดินนั้นได้เรื่องละไม่เกินสามครั้ง ทั้งนี้ ตามข้อ
บังคับการประชุมสภาผู้แทนราษฎร
มาตรา ๑๕๖ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร มาตรา ๑๘๖ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร มาตรา ๑๘๕ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
จำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมด จำนวนไม่น้อยกว่าสองในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมด จำนวนไม่น้อยกว่าสองในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมด
เท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎรมีสิทธิเข้าชื่อเสนอญัตติ เท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎร มีสิทธิเข้าชื่อเสนอ เท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎร มีสิทธิเข้าชื่อเสนอ
ขอเปิดอภิปรายทั่วไป เพื่อลงมติไม่ไว้วางใจรัฐมนตรีเป็น ญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจนายก ญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจนายก
รายบุคคลหรือทั้งคณะ รัฐมนตรี เพราะนโยบายหรือการบริหารราชการแผ่นดิน รัฐมนตรี ญัตติดังกล่าวต้องเสนอชื่อผู้สมควรดำรง
เมื่อการเปิดอภิปรายทั่วไปสิ้นสุดลง โดยมิใช่ ตามนโยบายผิดพลาด ไม่ได้ผล หรืออาจก่อให้เกิด ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนต่อไปซึ่งเป็นบุคคลตาม
ด้วยมติให้ผ่านระเบียบวาระเปิดอภิปรายนั้นไป ให้สภาผู้ ความเสียหายแก่ประเทศชาติ หรือประชาชนได้ โดย มาตรา ๒๐๑ วรรคสองด้วย และเมื่อได้มีการเสนอ
แทนราษฎรลงมติไว้วางใจหรือไม่ไว้วางใจ การลงมติใน ญัตติดังกล่าวต้องเสนอชื่อผู้สมควรดำรงตำแหน่งนายก ญัตติแล้ว จะมีการยุบสภาผู้แทนราษฎรมิได้ เว้นแต่จะ
กรณีเช่นว่านี้มิให้กระทำในวันเดียวกับวันที่การอภิปราย รัฐมนตรีคนต่อไปซึ่งเป็นบุคคลตามมาตรา ๒๐๑ วรรค มีการถอนญัตติหรือการลงมตินั้นไม่ได้คะแนนเสียงตามวรรคสาม
สิ้นสุด มติไม่ไว้วางใจต้องมีคะแนนเสียงมากกว่ากึ่งหนึ่ง สองด้วย และเมื่อได้มีการเสนอญัตติแล้ว จะมีการยุบ การเสนอญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปตาม
ของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎร สภาผู้แทนราษฎรมิได้ เว้นแต่จะมีการถอนญัตติหรือ วรรคหนึ่ง ถ้าเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับพฤติกรรมของนายก
ในกรณีที่มติไม่ไว้วางใจ มีคะแนนเสียงไม่มาก การลงมตินั้นไม่ได้คะแนนเสียงตามวรรคสาม รัฐมนตรีที่มีพฤติการณ์ร่ำรวยผิดปกติ ส่อไปในทาง
กว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมด เท่าที่มีอยู่ของ การเสนอญัตติขอเปิดอภิปรายเกี่ยวกับพฤติ ทุจริตต่อหน้าที่ราชการ หรือจงใจฝ่าฝืนบทบัญญัติแห่ง
สภาผู้แทนราษฎร สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรซึ่งเข้าชื่อ กรรมของนายกรัฐมนตรีที่มีพฤติการณ์ร่ำรวยผิดปกติ รัฐธรรมนูญหรือกฎหมาย จะเสนอโดยไม่มีการยื่นคำ
เสนอญัตติขอเปิดอภิปรายนั้นเป็นอันหมดสิทธิที่จะเข้า ส่อไปในทางทุจริตต่อหน้าที่ราชการ หรือจงใจใช้อำนาจ ร้องขอตามมาตรา ๓๐๕ ก่อน มิได้ และเมื่อได้มีการ
ชื่อเสนอญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจ หน้าที่กระทำหรือฝ่าฝืนบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญหรือ ยื่นคำร้องขอตามมาตรา ๓๐๕ แล้ว ให้ดำเนินการต่อ
รัฐมนตรีเป็นรายบุคคลหรือทั้งคณะอีกตลอดสมัยประชุมนั้น กฎหมาย โดยมิได้ดำเนินการตามบทบัญญัติในหมวด ไปได้โดยไม่ต้องรอผลการดำเนินการตามมาตรา ๓๐๕
๑๐ จะกระทำมิได้ เมื่อการอภิปรายทั่วไปสิ้นสุดลงโดยมิใช่ด้วย
เมื่อการอภิปรายทั่วไปสิ้นสุดลงโดยมิใช่ด้วย มติให้ผ่านระเบียบวาระเปิดอภิปรายนั้นไป ให้สภาผู้
มติให้ผ่านระเบียบวาระเปิดอภิปรายนั้นไป ให้สภาผู้ แทนราษฎรลงมติไว้วางใจหรือไม่ไว้วางใจ การลงมติ
แทนราษฎรลงมติไว้วางใจหรือไม่ไว้วางใจ การลงมติ ในกรณีเช่นว่านี้ มิให้กระทำในวันเดียวกับวันที่การ
ในกรณีเช่นว่านี้ มิให้กระทำในวันเดียวกับวันที่การ อภิปรายสิ้นสุด มติไม่ไว้วางใจต้องมีคะแนนเสียงมาก
อภิปรายสิ้นสุด มติไม่ไว้วางใจต้องมีคะแนนเสียงมาก กว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของ
กว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของ สภาผู้แทนราษฎร
สภาผู้แทนราษฎร ในกรณีที่มติไม่ไว้วางใจมีคะแนนเสียงไม่มาก
ในกรณีที่มติไม่ไว้วางใจมีคะแนนเสียงไม่มาก กว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของ
กว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของ สภาผู้แทนราษฎร สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรซึ่งเข้าชื่อ
สภาผู้แทนราษฎร สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรซึ่งเข้าชื่อ เสนอญัตติขอเปิดอภิปรายนั้น เป็นอันหมดสิทธิที่จะเข้า
เสนอญัตติขอเปิดอภิปรายนั้น เป็นอันหมดสิทธิที่จะเข้า ชื่อเสนอญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วาง
ชื่อเสนอญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วาง ใจนายกรัฐมนตรีอีกตลอดสมัยประชุมนั้น
ใจนายกรัฐมนตรีอีกตลอดสมัยประชุมนั้น ในกรณีที่มติไม่ไว้วางใจมีคะแนนเสียงมาก
ในกรณีที่มติไม่ไว้วางใจมีคะแนนเสียงมาก กว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของ
กว่ากึ่งหนึ่งของของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ สภาผู้แทนราษฎร ให้ประธานสภาผู้แทนราษฎรนำชื่อผู้
ของสภาผู้แทนราษฎร ให้ประธานรัฐสภานำชื่อผู้ที่ได้รับ ที่ได้รับการเสนอชื่อตามวรรคหนึ่งกราบบังคมทูลเพื่อ
การเสนอชื่อตามวรรคหนึ่งกราบบังคมทูลเพื่อทรงแต่งตั้งต่อไป ทรงแต่งตั้งต่อไป และมิให้นำมาตรา ๒๐๒ มาใช้บังคับ
มาตรา ๑๕๖ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร มาตรา ๑๘๗ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร มาตรา ๑๘๖ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
จำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมด จำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมด จำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวนสมาชิกทั้ง
เท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎรมีสิทธิเข้าชื่อเสนอญัตติ เท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎร มีสิทธิเข้าชื่อเสนอ หมดเท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎร มีสิทธิเข้าชื่อ
ขอเปิดอภิปรายทั่วไป เพื่อลงมติไม่ไว้วางใจรัฐมนตรีเป็น ญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจรัฐ เสนอญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจ
รายบุคคลหรือทั้งคณะ มนตรีเป็นรายบุคคล เพราะการบริหารราชการแผ่นดิน รัฐมนตรีเป็นรายบุคคล
เมื่อการเปิดอภิปรายทั่วไปสิ้นสุดลง โดยมิใช่ ตามนโยบายผิดพลาด ไม่ได้ผล หรืออาจก่อให้เกิด ให้นำบทบัญญัติมาตรา ๑๘๕ วรรคสอง
ด้วยมติให้ผ่านระเบียบวาระเปิดอภิปรายนั้นไป ให้สภาผู้ ความเสียหายแก่ประเทศชาติหรือประชาชนได้ วรรคสาม และวรรคสี่ มาใช้บังคับโดยอนุโลม
แทนราษฎรลงมติไว้วางใจหรือไม่ไว้วางใจ การลงมติใน ให้นำบทบัญญัติมาตรา ๑๘๖ วรรคสอง
กรณีเช่นว่านี้มิให้กระทำในวันเดียวกับวันที่การอภิปราย วรรคสาม และวรรคสี่ มาใช้บังคับโดยอนุโลม
สิ้นสุด มติไม่ไว้วางใจต้องมีคะแนนเสียงมากกว่ากึ่งหนึ่ง
ของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎร
ในกรณีที่มติไม่ไว้วางใจ มีคะแนนเสียงไม่มาก
กว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมด เท่าที่มีอยู่ของ
สภาผู้แทนราษฎร สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรซึ่งเข้าชื่อ
เสนอญัตติขอเปิดอภิปรายนั้นเป็นอันหมดสิทธิที่จะเข้า
ชื่อเสนอญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจ
รัฐมนตรีเป็นรายบุคคลหรือทั้งคณะอีกตลอดสมัยประชุมนั้น
มาตรา ๑๘๗ สมาชิกวุฒิสภาจำนวนไม่
น้อยกว่าสามในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่
ของวุฒิสภา มีสิทธิเข้าชื่อขอเปิดอภิปรายทั่วไปในวุฒิ
สภาเพื่อให้คณะรัฐมนตรีแถลงข้อเท็จจริงหรือชี้แจง
ปัญหาสำคัญเกี่ยวกับการบริหารราชการแผ่นดิน โดย
ไม่มีการลงมติ
การขอเปิดอภิปรายทั่วไปตามมาตรานี้ จะ
กระทำได้ครั้งเดียวในสมัยประชุมหนึ่ง
มาตรา ๑๕๗ การประชุมวุฒิสภา การ มาตรา ๑๘๘ การประชุมสภาผู้แทนราษฎร มาตรา ๑๘๘ การประชุมสภาผู้แทนราษฎร
ประชุมสภาผู้แทนราษฎรและการประชุมร่วมกันของ การประชุมวุฒิสภา และการประชุมร่วมกันของรัฐสภา การประชุมวุฒิสภา และการประชุมร่วมกันของรัฐสภา
รัฐสภา ย่อมเป็นการเปิดเผยตามลักษณะที่กำหนดไว้ใน ย่อมเป็นการเปิดเผยตามลักษณะที่กำหนดไว้ในข้อ ย่อมเป็นการเปิดเผยตามลักษณะที่กำหนดไว้ในข้อ
ข้อบังคับการประชุมแต่ละสภา แต่ถ้าหากคณะรัฐมนตรี บังคับการประชุมแต่ละสภา แต่ถ้าคณะรัฐมนตรี หรือ บังคับการประชุมแต่ละสภา แต่ถ้าคณะรัฐมนตรี หรือ
หรือสมาชิกของแต่ละสภา หรือสมาชิกของทั้งสองสภา สมาชิกของแต่ละสภา หรือสมาชิกของทั้งสองสภาร่วม สมาชิกของแต่ละสภา หรือสมาชิกของทั้งสองสภารวม
ร่วมกัน มีจำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในสี่ของจำนวนสมาชิก กันมีจำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในสี่ของจำนวนสมาชิกทั้ง กัน มีจำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในสี่ของจำนวนสมาชิกทั้ง
ทั้งหมด เท่าที่มีอยู่ของแต่ละสภา หรือของจำนวนสมาชิก หมดเท่าที่มีอยู่ของแต่ละสภา หรือจำนวนสมาชิกของ หมดเท่าที่มีอยู่ของแต่ละสภา หรือจำนวนสมาชิกของ
ของทั้งสองสภาเท่าที่มีอยู่รวมกัน แล้วแต่กรณี ร้องขอให้ ทั้งสองสภาเท่าที่มีอยู่รวมกัน แล้วแต่กรณี ร้องขอให้ ทั้งสองสภาเท่าที่มีอยู่รวมกัน แล้วแต่กรณี ร้องขอให้
ประชุมลับก็ให้ประชุมลับ ประชุมลับ ก็ให้ประชุมลับ ประชุมลับ ก็ให้ประชุมลับ
(ต่อ)
หมวด ๖ หมวด ๖ หมวด ๖
รัฐสภา รัฐสภา รัฐสภา
-------- -------- --------
ส่วนที่ ๔ ส่วนที่ ๕ ส่วนที่ ๕
บทที่ใช้แก่สภาทั้งสอง บทที่ใช้แก่สภาทั้งสอง บทที่ใช้แก่สภาทั้งสอง
--------------- --------------- ---------------
มาตรา ๑๕๓ การจ่ายเงินแผ่นดิน จะกระทำ มาตรา ๑๘๒ การจ่ายเงินแผ่นดินจะกระทำ มาตรา ๑๘๑ การจ่ายเงินแผ่นดินจะกระทำ
ได้ก็เฉพาะที่ได้อนุญาตไว้ในกฎหมายว่าด้วยงบประมาณ ได้ก็เฉพาะที่ได้อนุญาตไว้ในกฎหมายว่าด้วยงบ ได้ก็เฉพาะที่ได้อนุญาตไว้ในกฎหมายว่าด้วยงบ
รายจ่าย กฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณหรือ ประมาณรายจ่าย กฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณ ประมาณรายจ่าย กฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณ
กฎหมายเกี่ยวด้วยการโอนงบประมาณ หรือกฎหมายว่า กฎหมายเกี่ยวด้วยการโอนงบประมาณ หรือกฎหมาย กฎหมายเกี่ยวด้วยการโอนงบประมาณ หรือกฎหมาย
ด้วยเงินคงคลังเว้นแต่ในกรณีจำเป็นรีบด่วนจะจ่ายไป ว่าด้วยเงินคงคลัง เว้นแต่ในกรณีจำเป็นรีบด่วนจะจ่าย ว่าด้วยเงินคงคลัง เว้นแต่ในกรณีจำเป็นรีบด่วนจะจ่าย
ก่อนก็ได้แต่ต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และ ไปก่อนก็ได้ แต่ต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่ ไปก่อนก็ได้ แต่ต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่
วิธีการที่กฎหมายบัญญัติ ในกรณีเช่นว่านี้ ต้องตั้งงบ กฎหมายบัญญัติ ในกรณีเช่นว่านี้ต้องตั้งงบประมาณ กฎหมายบัญญัติ ในกรณีเช่นว่านี้ต้องตั้งงบประมาณ
ประมาณรายจ่ายชดใช้ในพระราชบัญญัติโอนงบประมาณ รายจ่ายชดใช้ในพระราชบัญญัติโอนงบประมาณราย รายจ่ายชดใช้ในพระราชบัญญัติโอนงบประมาณราย
รายจ่ายหรือพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม จ่าย พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม หรือ จ่าย พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม หรือ
หรือพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบ พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบ พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบ
ประมาณถัดไป ประมาณถัดไป หรือเว้นแต่เป็นกรณีตามมาตรา ๒๒๙ วรรคสอง ประมาณถัดไป หรือเว้นแต่เป็นกรณีตามมาตรา ๒๓๐ วรรคสอง
มาตรา ๑๕๔ วุฒิสภา และสภาผู้แทนราษฎร มาตรา ๑๘๓ สภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภา มาตรา ๑๘๒ สภาผู้แทนราษฎรและวุฒิ
มีอำนาจควบคุมการบริหารราชการแผ่นดินโดยบท มีอำนาจควบคุมการบริหารราชการแผ่นดินโดยบท สภามีอำนาจควบคุมการบริหารราชการแผ่นดินโดยบท
บัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้ บัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้ บัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้
มาตรา ๑๕๕ สมาชิกวุฒิสภา หรือสมาชิก มาตรา ๑๘๔ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรหรือ มาตรา ๑๘๓ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรหรือ
เรื่องใดเกี่ยวกับงานในหน้าที่ได้ แต่รัฐมนตรีย่อมมีสิทธิที่ เรื่องใดเกี่ยวกับงานในหน้าที่ได้ แต่รัฐมนตรีย่อมมีสิทธิ เรื่องใดเกี่ยวกับงานในหน้าที่ได้ แต่รัฐมนตรีย่อมมีสิทธิ
จะไม่ตอบ เมื่อคณะรัฐมนตรีเห็นว่าเรื่องนั้นยังไม่ควร ที่จะไม่ตอบเมื่อคณะรัฐมนตรีเห็นว่าเรื่องนั้นยังไม่ควร ที่จะไม่ตอบเมื่อคณะรัฐมนตรีเห็นว่าเรื่องนั้นยังไม่ควร
เปิดเผย เพราะเกี่ยวกับความปลอดภัย หรือประโยชน์ เปิดเผยเพราะเกี่ยวกับความปลอดภัยหรือประโยชน์ เปิดเผยเพราะเกี่ยวกับความปลอดภัยหรือประโยชน์
สำคัญของแผ่นดิน สำคัญของแผ่นดิน สำคัญของแผ่นดิน
การตอบกระทู้ถามของสมาชิกวุฒิสภาตาม
วรรคหนึ่ง ให้ตอบในราชกิจจานุเบกษา
มาตรา ๑๘๕ การบริหารราชการแผ่นดิน มาตรา ๑๘๔ การบริหารราชการแผ่นดิน
เรื่องใดที่เป็นปัญหาสำคัญที่อยู่ในความสนใจของ เรื่องใดที่เป็นปัญหาสำคัญที่อยู่ในความสนใจของ
ประชาชน เป็นเรื่องที่กระทบถึงประโยชน์ของประเทศ ประชาชน เป็นเรื่องที่กระทบถึงประโยชน์ของประเทศ
ชาติหรือประชาชน หรือที่เป็นเรื่องเร่งด่วน สมาชิกสภา ชาติหรือประชาชน หรือที่เป็นเรื่องเร่งด่วน สมาชิกสภา
ผู้แทนราษฎรอาจแจ้งเป็นลายลักษณ์อักษรต่อประธาน ผู้แทนราษฎรอาจแจ้งเป็นลายลักษณ์อักษรต่อประธาน
สภาผู้แทนราษฎรก่อนเริ่มประชุมในวันนั้นว่าจะถาม สภาผู้แทนราษฎรก่อนเริ่มประชุมในวันนั้นว่าจะถาม
นายกรัฐมนตรีหรือรัฐมนตรีผู้รับผิดชอบในการบริหาร นายกรัฐมนตรีหรือรัฐมนตรีผู้รับผิดชอบในการบริหาร
ราชการแผ่นดินเรื่องนั้น โดยไม่ต้องระบุคำถาม ให้ ราชการแผ่นดินเรื่องนั้นโดยไม่ต้องระบุคำถาม และให้
ประธานสภาผู้แทนราษฎรบรรจุเรื่องดังกล่าวไว้ในวาระ ประธานสภาผู้แทนราษฎรบรรจุเรื่องดังกล่าวไว้ในวาระ
การประชุมวันนั้น และให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรตั้ง การประชุมวันนั้น
กระทู้ถามด้วยวาจาเรื่องการบริหารราชการแผ่นดินนั้น การถามและการตอบกระทู้ตามวรรคหนึ่งให้
ได้เรื่องละไม่เกินสามคำถาม การถามและการตอบ กระทำได้สัปดาห์ละหนึ่งครั้งและให้สมาชิกสภาผู้แทน
กระทู้ตามมาตรานี้ ให้กระทำได้สัปดาห์ละหนึ่งครั้ง ครั้ง ราษฎรผู้นั้นตั้งกระทู้ถามด้วยวาจาเรื่องการบริหารราช
ละไม่เกินหนึ่งชั่วโมง การแผ่นดินนั้นได้เรื่องละไม่เกินสามครั้ง ทั้งนี้ ตามข้อ
บังคับการประชุมสภาผู้แทนราษฎร
มาตรา ๑๕๖ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร มาตรา ๑๘๖ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร มาตรา ๑๘๕ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
จำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมด จำนวนไม่น้อยกว่าสองในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมด จำนวนไม่น้อยกว่าสองในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมด
เท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎรมีสิทธิเข้าชื่อเสนอญัตติ เท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎร มีสิทธิเข้าชื่อเสนอ เท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎร มีสิทธิเข้าชื่อเสนอ
ขอเปิดอภิปรายทั่วไป เพื่อลงมติไม่ไว้วางใจรัฐมนตรีเป็น ญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจนายก ญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจนายก
รายบุคคลหรือทั้งคณะ รัฐมนตรี เพราะนโยบายหรือการบริหารราชการแผ่นดิน รัฐมนตรี ญัตติดังกล่าวต้องเสนอชื่อผู้สมควรดำรง
เมื่อการเปิดอภิปรายทั่วไปสิ้นสุดลง โดยมิใช่ ตามนโยบายผิดพลาด ไม่ได้ผล หรืออาจก่อให้เกิด ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนต่อไปซึ่งเป็นบุคคลตาม
ด้วยมติให้ผ่านระเบียบวาระเปิดอภิปรายนั้นไป ให้สภาผู้ ความเสียหายแก่ประเทศชาติ หรือประชาชนได้ โดย มาตรา ๒๐๑ วรรคสองด้วย และเมื่อได้มีการเสนอ
แทนราษฎรลงมติไว้วางใจหรือไม่ไว้วางใจ การลงมติใน ญัตติดังกล่าวต้องเสนอชื่อผู้สมควรดำรงตำแหน่งนายก ญัตติแล้ว จะมีการยุบสภาผู้แทนราษฎรมิได้ เว้นแต่จะ
กรณีเช่นว่านี้มิให้กระทำในวันเดียวกับวันที่การอภิปราย รัฐมนตรีคนต่อไปซึ่งเป็นบุคคลตามมาตรา ๒๐๑ วรรค มีการถอนญัตติหรือการลงมตินั้นไม่ได้คะแนนเสียงตามวรรคสาม
สิ้นสุด มติไม่ไว้วางใจต้องมีคะแนนเสียงมากกว่ากึ่งหนึ่ง สองด้วย และเมื่อได้มีการเสนอญัตติแล้ว จะมีการยุบ การเสนอญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปตาม
ของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎร สภาผู้แทนราษฎรมิได้ เว้นแต่จะมีการถอนญัตติหรือ วรรคหนึ่ง ถ้าเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับพฤติกรรมของนายก
ในกรณีที่มติไม่ไว้วางใจ มีคะแนนเสียงไม่มาก การลงมตินั้นไม่ได้คะแนนเสียงตามวรรคสาม รัฐมนตรีที่มีพฤติการณ์ร่ำรวยผิดปกติ ส่อไปในทาง
กว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมด เท่าที่มีอยู่ของ การเสนอญัตติขอเปิดอภิปรายเกี่ยวกับพฤติ ทุจริตต่อหน้าที่ราชการ หรือจงใจฝ่าฝืนบทบัญญัติแห่ง
สภาผู้แทนราษฎร สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรซึ่งเข้าชื่อ กรรมของนายกรัฐมนตรีที่มีพฤติการณ์ร่ำรวยผิดปกติ รัฐธรรมนูญหรือกฎหมาย จะเสนอโดยไม่มีการยื่นคำ
เสนอญัตติขอเปิดอภิปรายนั้นเป็นอันหมดสิทธิที่จะเข้า ส่อไปในทางทุจริตต่อหน้าที่ราชการ หรือจงใจใช้อำนาจ ร้องขอตามมาตรา ๓๐๕ ก่อน มิได้ และเมื่อได้มีการ
ชื่อเสนอญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจ หน้าที่กระทำหรือฝ่าฝืนบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญหรือ ยื่นคำร้องขอตามมาตรา ๓๐๕ แล้ว ให้ดำเนินการต่อ
รัฐมนตรีเป็นรายบุคคลหรือทั้งคณะอีกตลอดสมัยประชุมนั้น กฎหมาย โดยมิได้ดำเนินการตามบทบัญญัติในหมวด ไปได้โดยไม่ต้องรอผลการดำเนินการตามมาตรา ๓๐๕
๑๐ จะกระทำมิได้ เมื่อการอภิปรายทั่วไปสิ้นสุดลงโดยมิใช่ด้วย
เมื่อการอภิปรายทั่วไปสิ้นสุดลงโดยมิใช่ด้วย มติให้ผ่านระเบียบวาระเปิดอภิปรายนั้นไป ให้สภาผู้
มติให้ผ่านระเบียบวาระเปิดอภิปรายนั้นไป ให้สภาผู้ แทนราษฎรลงมติไว้วางใจหรือไม่ไว้วางใจ การลงมติ
แทนราษฎรลงมติไว้วางใจหรือไม่ไว้วางใจ การลงมติ ในกรณีเช่นว่านี้ มิให้กระทำในวันเดียวกับวันที่การ
ในกรณีเช่นว่านี้ มิให้กระทำในวันเดียวกับวันที่การ อภิปรายสิ้นสุด มติไม่ไว้วางใจต้องมีคะแนนเสียงมาก
อภิปรายสิ้นสุด มติไม่ไว้วางใจต้องมีคะแนนเสียงมาก กว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของ
กว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของ สภาผู้แทนราษฎร
สภาผู้แทนราษฎร ในกรณีที่มติไม่ไว้วางใจมีคะแนนเสียงไม่มาก
ในกรณีที่มติไม่ไว้วางใจมีคะแนนเสียงไม่มาก กว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของ
กว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของ สภาผู้แทนราษฎร สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรซึ่งเข้าชื่อ
สภาผู้แทนราษฎร สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรซึ่งเข้าชื่อ เสนอญัตติขอเปิดอภิปรายนั้น เป็นอันหมดสิทธิที่จะเข้า
เสนอญัตติขอเปิดอภิปรายนั้น เป็นอันหมดสิทธิที่จะเข้า ชื่อเสนอญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วาง
ชื่อเสนอญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วาง ใจนายกรัฐมนตรีอีกตลอดสมัยประชุมนั้น
ใจนายกรัฐมนตรีอีกตลอดสมัยประชุมนั้น ในกรณีที่มติไม่ไว้วางใจมีคะแนนเสียงมาก
ในกรณีที่มติไม่ไว้วางใจมีคะแนนเสียงมาก กว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของ
กว่ากึ่งหนึ่งของของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ สภาผู้แทนราษฎร ให้ประธานสภาผู้แทนราษฎรนำชื่อผู้
ของสภาผู้แทนราษฎร ให้ประธานรัฐสภานำชื่อผู้ที่ได้รับ ที่ได้รับการเสนอชื่อตามวรรคหนึ่งกราบบังคมทูลเพื่อ
การเสนอชื่อตามวรรคหนึ่งกราบบังคมทูลเพื่อทรงแต่งตั้งต่อไป ทรงแต่งตั้งต่อไป และมิให้นำมาตรา ๒๐๒ มาใช้บังคับ
มาตรา ๑๕๖ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร มาตรา ๑๘๗ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร มาตรา ๑๘๖ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
จำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมด จำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมด จำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวนสมาชิกทั้ง
เท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎรมีสิทธิเข้าชื่อเสนอญัตติ เท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎร มีสิทธิเข้าชื่อเสนอ หมดเท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎร มีสิทธิเข้าชื่อ
ขอเปิดอภิปรายทั่วไป เพื่อลงมติไม่ไว้วางใจรัฐมนตรีเป็น ญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจรัฐ เสนอญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจ
รายบุคคลหรือทั้งคณะ มนตรีเป็นรายบุคคล เพราะการบริหารราชการแผ่นดิน รัฐมนตรีเป็นรายบุคคล
เมื่อการเปิดอภิปรายทั่วไปสิ้นสุดลง โดยมิใช่ ตามนโยบายผิดพลาด ไม่ได้ผล หรืออาจก่อให้เกิด ให้นำบทบัญญัติมาตรา ๑๘๕ วรรคสอง
ด้วยมติให้ผ่านระเบียบวาระเปิดอภิปรายนั้นไป ให้สภาผู้ ความเสียหายแก่ประเทศชาติหรือประชาชนได้ วรรคสาม และวรรคสี่ มาใช้บังคับโดยอนุโลม
แทนราษฎรลงมติไว้วางใจหรือไม่ไว้วางใจ การลงมติใน ให้นำบทบัญญัติมาตรา ๑๘๖ วรรคสอง
กรณีเช่นว่านี้มิให้กระทำในวันเดียวกับวันที่การอภิปราย วรรคสาม และวรรคสี่ มาใช้บังคับโดยอนุโลม
สิ้นสุด มติไม่ไว้วางใจต้องมีคะแนนเสียงมากกว่ากึ่งหนึ่ง
ของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎร
ในกรณีที่มติไม่ไว้วางใจ มีคะแนนเสียงไม่มาก
กว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมด เท่าที่มีอยู่ของ
สภาผู้แทนราษฎร สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรซึ่งเข้าชื่อ
เสนอญัตติขอเปิดอภิปรายนั้นเป็นอันหมดสิทธิที่จะเข้า
ชื่อเสนอญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจ
รัฐมนตรีเป็นรายบุคคลหรือทั้งคณะอีกตลอดสมัยประชุมนั้น
มาตรา ๑๘๗ สมาชิกวุฒิสภาจำนวนไม่
น้อยกว่าสามในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่
ของวุฒิสภา มีสิทธิเข้าชื่อขอเปิดอภิปรายทั่วไปในวุฒิ
สภาเพื่อให้คณะรัฐมนตรีแถลงข้อเท็จจริงหรือชี้แจง
ปัญหาสำคัญเกี่ยวกับการบริหารราชการแผ่นดิน โดย
ไม่มีการลงมติ
การขอเปิดอภิปรายทั่วไปตามมาตรานี้ จะ
กระทำได้ครั้งเดียวในสมัยประชุมหนึ่ง
มาตรา ๑๕๗ การประชุมวุฒิสภา การ มาตรา ๑๘๘ การประชุมสภาผู้แทนราษฎร มาตรา ๑๘๘ การประชุมสภาผู้แทนราษฎร
ประชุมสภาผู้แทนราษฎรและการประชุมร่วมกันของ การประชุมวุฒิสภา และการประชุมร่วมกันของรัฐสภา การประชุมวุฒิสภา และการประชุมร่วมกันของรัฐสภา
รัฐสภา ย่อมเป็นการเปิดเผยตามลักษณะที่กำหนดไว้ใน ย่อมเป็นการเปิดเผยตามลักษณะที่กำหนดไว้ในข้อ ย่อมเป็นการเปิดเผยตามลักษณะที่กำหนดไว้ในข้อ
ข้อบังคับการประชุมแต่ละสภา แต่ถ้าหากคณะรัฐมนตรี บังคับการประชุมแต่ละสภา แต่ถ้าคณะรัฐมนตรี หรือ บังคับการประชุมแต่ละสภา แต่ถ้าคณะรัฐมนตรี หรือ
หรือสมาชิกของแต่ละสภา หรือสมาชิกของทั้งสองสภา สมาชิกของแต่ละสภา หรือสมาชิกของทั้งสองสภาร่วม สมาชิกของแต่ละสภา หรือสมาชิกของทั้งสองสภารวม
ร่วมกัน มีจำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในสี่ของจำนวนสมาชิก กันมีจำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในสี่ของจำนวนสมาชิกทั้ง กัน มีจำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในสี่ของจำนวนสมาชิกทั้ง
ทั้งหมด เท่าที่มีอยู่ของแต่ละสภา หรือของจำนวนสมาชิก หมดเท่าที่มีอยู่ของแต่ละสภา หรือจำนวนสมาชิกของ หมดเท่าที่มีอยู่ของแต่ละสภา หรือจำนวนสมาชิกของ
ของทั้งสองสภาเท่าที่มีอยู่รวมกัน แล้วแต่กรณี ร้องขอให้ ทั้งสองสภาเท่าที่มีอยู่รวมกัน แล้วแต่กรณี ร้องขอให้ ทั้งสองสภาเท่าที่มีอยู่รวมกัน แล้วแต่กรณี ร้องขอให้
ประชุมลับก็ให้ประชุมลับ ประชุมลับ ก็ให้ประชุมลับ ประชุมลับ ก็ให้ประชุมลับ
(ต่อ)