สถานการณ์ดุลยภาพพลังงานของประเทศไทยปี ๒๕๕๕

1.การจัดหาพลังงานของประเทศ

1.1.การผลิตจากแหล่งภายในประเทศ ปี 2555 มีการผลิตพลังงานจากแหล่งภายในประเทศรวมทั้งสิ้น 74,421 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปี 2554 ร้อยละ 5.0 เป็นการผลิตพลังงานเชิงพาณิชย์ซึ่งมีสัดส่วนร้อยละ 70.7 พลังงานหมุนเวียน พลังงานหมุนเวียนดั้งเดิม เชื้อเพลิงชีวภาพและพลังงานอื่นๆ มีสัดส่วนร้อยละ 29.3 ของการผลิตพลังงานทั้งหมด

1.1.1 พลังงานเชิงพาณิชย์ น้ำมันดิบ ปี 2555 ผลิตรวมทั้งสิ้น 7,445 พันตัน หรือเฉลี่ย 149,173 บาร์เรลต่อวัน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 8.5 เป็นสัดส่วน ร้อยละ 14.1 ของพลังงานเชิงพาณิชย์ที่ผลิตได้ทั้งหมดจากแหล่งภายในประเทศ

ก๊าซธรรมชาติ ก๊าซธรรมชาตินับเป็นแหล่งพลังงานในประเทศที่สำคัญในปี 2555 ผลิตได้รวมทั้งสิ้น 36,006 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ หรือเฉลี่ย 4,015 ล้านลูกบาศก์ฟุตต่อวัน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ15.0 เป็นสัดส่วนร้อยละ 68.3 ของพลังงานเชิงพาณิชย์ที่ผลิตได้ทั้งหมดจากแหล่งภายในประเทศคอนเดนเสทปี 2555 ผลิตได้รวมทั้งสิ้น 4,500 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ หรือเฉลี่ย 99,066 บาร์เรลต่อวัน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 7.6 โดยเป็นสัดส่วนร้อยละ 8.6 ของพลังงานเชิงพาณิชย์ที่ผลิตได้ทั้งหมดจากแหล่งภายในประเทศลิกไนต์ ลิกไนต์เป็นพลังงานที่สำคัญอีกแหล่งหนึ่งของประเทศไทยซึ่งนอกจากใช้ในการผลิตกระแสไฟฟ้าแล้วยังใช้เป็นเชื้อเพลิงในโรงงานอุตสาหกรรมอีกด้วย ในปี 2555 ผลิตได้รวมทั้งสิ้น 4,754 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ หรือเฉลี่ย 49,504 ตันต่อวัน ลดลงจากปีก่อนร้อยละ20.7เป็นสัดส่วนร้อยละ 9.0 ของพลังงานเชิงพาณิชย์ที่ผลิตได้ทั้งหมดจากแหล่งภายในประเทศ

1.1.2 พลังงานหมุนเวียนปี2555 ได้มีการผลิตพลังงานหมุนเวียนรวมทั้งสิ้น 8,525 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปี 2554 ร้อยละ 15.3 ทั้งนี้ การผลิตกากอ้อยเป็นสัดส่วนร้อยละ 61.6 ของพลังงานหมุนเวียนที่ผลิตได้ทั้งหมด ส่วนที่เหลือเป็นการผลิต วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร พลังน้ำ ก๊าซชีวภาพ แกลบ ขยะ และอื่น ๆ(ประกอบด้วย ฟืน แสงอาทิตย์ ลม และพลังงานความร้อนใต้พิภพ)คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 15.1 8.7 6.4 5.3 1.1 และ1.8 ตามลำดับ

1.1.3 พลังงานหมุนเวียนดั้งเดิม ปี 2555 ได้มีการผลิตพลังงานหมุนเวียนดั้งเดิมรวมทั้งสิ้น 11,751 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ ลดลงจากปี 2554 ร้อยละ 16.3 ทั้งนี้การผลิตฟืนเป็นสัดส่วนร้อยละ 79.4 ของพลังงานหมุนเวียนดั้งเดิมที่ผลิตได้ทั้งหมด ส่วนที่เหลือเป็นการผลิตวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร และแกลบ คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 6.0 และ 14.6 ตามลำดับ

1.1.4 พลังงานอื่น ๆพลังงานอื่น ๆ ซึ่งได้แก่ แบล็คลิเคอและก๊าซเหลือใช้จากขบวนการผลิตได้ถูกพัฒนานำมาใช้กับการผลิตกระแสไฟฟ้าตั้งแต่ปี 2538 และในปี2555 มีการใช้แบล็คลิเคอและก๊าซเหลือใช้จากขบวนการผลิตในการผลิตกระแสไฟฟ้ารวมทั้งสิ้น 238 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ

1.2.แหล่งต่างประเทศ ปี 2555 มีการนำเข้าพลังงานรวมทั้งสิ้น 69,705 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบเพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 8.1 คิดเป็นมูลค่านำเข้า รวมทั้งสิ้น 1,429,696 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 15.6 โดยเป็นการนำเข้าพลังงานเชิงพาณิชย์เกือบทั้งหมด ดังมีรายละเอียดดังนี้

1.2.1 พลังงานเชิงพาณิชย์น้ำมันดิบปี 2555 มีการนำเข้าน้ำมันดิบรวมทั้งสิ้น 43,048 พันตัน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 8.6 เป็นสัดส่วนร้อยละ 61.8 ของการนำเข้าพลังงานเชิงพาณิชย์ทั้งหมด คิดเป็นมูลค่านำเข้าทั้งสิ้น 1,119,564 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 14.6 ก๊าซธรรมชาติปี2555 มีการนำเข้าก๊าซธรรมชาติรวมทั้งสิ้น8,805 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ และเป็นสัดส่วนร้อยละ 12.6 ของ การนำเข้าพลังงานเชิงพาณิชย์ทั้งหมด ลดลงจากปีก่อนร้อยละ 9.6 คิดเป็นมูลค่านำเข้าทั้งสิ้น 116,743 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 24.3 นอกจากนี้ยังมีการนำเข้าก๊าซธรรมชาติเหลวปริมาณ 1,146 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ คิดเป็นมูลค่า 24,024 ล้านบาทคอนเดนเสทปี2555 มีการนำเข้าคอนเดนเสทรวมทั้งสิ้น 1,466 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบเป็นสัดส่วนร้อยละ 2.1 ของการนำเข้าพลังงานเชิงพาณิชย์ทั้งหมดคิดเป็นมูลค่านำเข้ารวมทั้งสิ้น 38,519 ล้านบาท โดยเป็นการนำเข้าเพื่อใช้เป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรมปิโตรเลียมเคมีและสารละลายน้ำมันสำเร็จรูปปี 2555 มีการนำเข้าน้ำมันสำเร็จรูป(รวมการนำเข้าเบนซินพื้นฐาน โปรเทน และบิวเทน)รวมทั้งสิ้น 2,623 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบเป็นสัดส่วนร้อยละ 3.8 ของการนำเข้าพลังงานเชิงพาณิชย์ทั้งหมด คิดเป็นมูลค่านำเข้ารวมทั้งสิ้น 70,909 ล้านบาท ถ่านหิน ปี 2555 มีการนำเข้าถ่านหินรวมทั้งสิ้น 11,642 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 11.9 โดยคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 16.7 ของการนำเข้าพลังงานเชิงพาณิชย์ทั้งหมด คิดเป็นมูลค่าทั้งสิ้น 46,620 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 10.7 ไฟฟ้าปี 2555 มีการนำเข้าไฟฟ้ารวมทั้งสิ้น 880 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ ลดลงจากปีก่อนร้อยละ 3.3 เป็นสัดส่วนร้อยละ1.3 ของการนำเข้าพลังงานเชิงพาณิชย์ทั้งหมด คิดเป็นมูลค่าทั้งสิ้น 13,317 ล้านบาท ลดลงจากปีก่อนร้อยละ 3.3

1.2.2 พลังงานหมุนเวียนดั้งเดิม ปี 2555 มีการนำเข้าพลังงานหมุนเวียนคือ ถ่านไม้และฟืนเพียงเล็กน้อยรวมทั้งสิ้น 95 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 20.3 คิดเป็นมูลค่าทั้งสิ้น 478 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปีก่อนถึงร้อยละ 26.1

1.3.การส่งออก ปี 2555 มีการส่งออกพลังงานรวมทั้งสิ้น 12,853 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 14.8 ทั้งนี้เป็น การส่งออกพลังงานเชิงพาณิชย์เกือบทั้งหมด โดยมีการส่งออกน้ำมันสำเร็จรูป รวมทั้งสิ้น 10,077 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 10.2 และคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 79.7 ของการส่งออกพลังงานเชิงพาณิชย์ทั้งหมด ส่วนที่เหลือเป็นการส่งออกน้ำมันดิบเป็นสัดส่วนร้อยละ 17.2 ก๊าซโซลีนธรรมชาติเป็นสัดส่วนร้อยละ 1.8 ไฟฟ้าเป็นสัดส่วนร้อยละ 1.3 ถ่านหินเป็นสัดส่วนร้อยละ 0.06 และพลังงานหมุนเวียนดั้งเดิมมีการส่งออกถ่านรวมทั้งสิ้น 18 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ ส่วนฟืนมีการส่งออกเพียงเล็กน้อย สำหรับมูลค่าการส่งออกพลังงานรวมทั้งสิ้น332,485 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 18.2 2.การใช้พลังงานการใช้พลังงานในปี 2555 มีปริมาณรวมทั้งสิ้น 73,316 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปี 2554 ร้อยละ 3.9 ประกอบด้วยการใช้พลังงานเชิงพาณิชย์เป็นสัดส่วนร้อยละ 82.3 การใช้พลังงานหมุนเวียนเป็นสัดส่วนร้อยละ 7.7 และที่เหลืออีกร้อยละ 10.0 เป็นการใช้พลังงานหมุนเวียนดั้งเดิม คิดเป็นมูลค่าการใช้พลังงานทั้งสิ้น 1,797,708 ล้านบาท ดังมีรายละเอียดดังนี้

2.1 จำแนกตามประเภทพลังงาน

2.1.1.พลังงานเชิงพาณิชย์ น้ำมันสำเร็จรูปการใช้น้ำมันสำเร็จรูปยังคงเป็นสัดส่วนที่สูงของการใช้พลังงานเชิงพาณิชย์ทั้งหมด ในปี 2555 มีการใช้รวมทั้งสิ้น 34,881 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 5.5 เป็นสัดส่วนร้อยละ 57.8 ของการใช้พลังงานเชิงพาณิชย์ทั้งหมด ทั้งนี้เป็นการใช้ในสาขา การขนส่งมากที่สุด คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 68.1 รองลงมาเป็นการใช้ในสาขาการเกษตร สาขาอุตสาหกรรมการผลิต สาขาบ้านอยู่อาศัย สาขาธุรกิจการค้า และสาขาการก่อสร้างและเหมืองแร่ เป็นสัดส่วนร้อยละ 10.8 10.5 6.8 3.4 และ 0.4 ตามลำดับสำหรับสัดส่วนน้ำมันสำเร็จรูปที่ใช้ประกอบด้วยน้ำมันดีเซล (รวมดีเซลหมุนเร็วบี 5) ร้อยละ 50.7 น้ำมันเบนซิน (รวมแก๊สโซฮอล์) ร้อยละ 16.5 ก๊าซปิโตรเลียมเหลวร้อยละ 15.8 น้ำมันเครื่องบินร้อยละ 11.9 น้ำมันเตาร้อยละ 5.1 และน้ำมันก๊าด ร้อยละ 0.03 ก๊าซธรรมชาติ ปี 2555 มีการใช้ก๊าซธรรมชาติรวมทั้งสิ้น 5,094 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ หรือ 577 ล้านลูกบาศก์ฟุตต่อวัน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 13.6 โดยเป็นสัดส่วนร้อยละ 8.4 ของการใช้พลังงานเชิงพาณิชย์ทั้งหมด ทั้งนี้เป็นการใช้ในสาขาอุตสาหกรรมการผลิตมากที่สุด เป็นสัดส่วนร้อยละ 51.7 ที่เหลืออีกร้อยละ 48.3 เป็นการใช้ในสาขาการขนส่งและสาขาธุรกิจการค้าถ่านหิน ปี 2555 มีการใช้ถ่านหินรวมทั้งสิ้น 6,582 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ ลดลงจากปีก่อนร้อยละ 8.5 เป็นสัดส่วนร้อยละ 10.9 ของการใช้พลังงานเชิงพาณิชย์ทั้งหมด ทั้งนี้เป็นการใช้ในสาขาอุตสาหกรรมการผลิตทั้งหมด ไฟฟ้าปี 2555 มีการใช้ไฟฟ้ารวมทั้งสิ้น 13,783 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 8.8 โดยเป็นสัดส่วน ร้อยละ 22.9 ของการใช้พลังงานเชิงพาณิชย์ ทั้งนี้เป็นการใช้ในสาขาอุตสาหกรรมมากที่สุดคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 40.6 รองลงมาเป็นการใช้ในสาขาธุรกิจการค้า สาขาบ้านอยู่อาศัย และสาขาอื่น ๆ อีกเป็นสัดส่วนร้อยละ 35.6 22.7 และ 1.1 ตามลำดับ

2.1.2.พลังงานหมุนเวียน ปี 2555 มีการใช้รวมทั้งสิ้น 5,635 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 23.7 เป็นสัดส่วนร้อยละ 7.7 ของการใช้พลังงานทั้งหมด ทั้งนี้เป็นการใช้ในสาขาอุตสาหกรรมการผลิตมากที่สุดคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 99.9 และที่เหลืออีกร้อยละ 0.1 เป็นการใช้ในสาขาธุรกิจการค้า

2.1.3.พลังงานหมุนเวียนดั้งเดิม ปี 2555 มีการใช้รวมทั้งสิ้น 7,341 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ ลดลงจากปีก่อนร้อยละ 14.5 เป็นสัดส่วนร้อยละ 10.0 ของการใช้พลังงานทั้งหมด ทั้งนี้เป็นการใช้ในสาขาบ้านอยู่อาศัยมากที่สุดคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 65.4 และที่เหลืออีกร้อยละ 34.6 เป็นการใช้ในสาขาอุตสาหกรรมการผลิต

2.2.จำแนกตามสาขาเศรษฐกิจ สาขาเกษตรกรรม ปี 2555 มีการใช้พลังงานรวมทั้งสิ้น 3,790 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 2.8 เป็นสัดส่วนร้อยละ 5.2 ของการใช้พลังงานรวมพลังงานที่ใช้ประกอบด้วย น้ำมันสำเร็จรูปร้อยละ 99.1 ของพลังงานที่ใช้ในสาขานี้และที่เหลือเป็นการใช้ไฟฟ้า สาขาเหมืองแร่ ปี 2555 มีการใช้พลังงานรวมทั้งสิ้น 139 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 6.9 เป็นสัดส่วนร้อยละ0.2ของการใช้พลังงานรวมพลังงานที่ใช้ประกอบด้วยไฟฟ้าร้อยละ 85.6 ที่เหลือเป็นการใช้น้ำมันสำเร็จรูปร้อยละ 14.4 ของการใช้พลังงานรวมในสาขานี้ สาขาอุตสาหกรรมการผลิตปี 2555 มีการใช้พลังงานรวมทั้งสิ้น 26,653 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 8.3 เป็นสัดส่วนร้อยละ 36.4 ของการใช้พลังงานรวม พลังงานที่ใช้ประกอบด้วยถ่านหินเป็นสัดส่วนร้อยละ 24.7 ของการใช้พลังงานในสาขานี้ รองลงมาเป็นพลังงานหมุนเวียน ไฟฟ้า น้ำมันสำเร็จรูป ก๊าซธรรมชาติ และพลังงานหมุนเวียนดั้งเดิมเป็นสัดส่วนร้อยละ 21.1 21.0 13.8 9.9 และ 9.5 ของการใช้พลังงานในสาขานี้ตามลำดับ สาขาก่อสร้างปี 2555 มีการใช้พลังงานรวมทั้งสิ้น 118 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบเพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 5.4 โดยเป็นสัดส่วนร้อยละ 0.2 ของการใช้พลังงานรวม พลังงานที่ใช้ในสาขานี้ คือ น้ำมันสำเร็จรูป สาขาบ้านอยู่อาศัยปี 2555 มีการใช้พลังงานรวมทั้งสิ้น 10,305 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ ลดลงจากปีก่อนร้อยละ 6.7 เป็นสัดส่วน ร้อยละ 14.1 ของการใช้พลังงานรวมพลังงานที่ใช้ประกอบด้วยพลังงานหมุนเวียนดั้งเดิมเป็นสัดส่วนร้อยละ 46.6 ของการใช้พลังงานในสาขานี้ ที่เหลือเป็นไฟฟ้าและน้ำมันสำเร็จรูปร้อยละ 30.3 และ 23.1 ของการใช้พลังงานในสาขานี้ตามลำดับ สาขาธุรกิจการค้า (รวมถึงการบริการภาครัฐ และองค์กรไม่แสวงหากำไร)

ปี2555 มีการใช้พลังงานรวมทั้งสิ้น 6,081 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 10.3 เป็นสัดส่วนร้อยละ 8.3 ของ การใช้พลังงานรวมพลังงานที่ใช้ประกอบด้วย ไฟฟ้าและน้ำมันสำเร็จรูป(ก๊าซธรรมชาติและแสงอาทิตย์(ความร้อน)อีกเล็กน้อย)คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ80.7 และ 19.3 ตามลำดับสาขาคมนาคมและขนส่งปี 2555 มีการใช้พลังงานรวมทั้งสิ้น 26,230 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 3.0 เป็นสัดส่วนร้อยละ 35.8 ของการใช้พลังงานรวมพลังงานที่ใช้ในสาขาคมนาคมขนส่งเกือบทั้งหมดเป็นน้ำมันสำเร็จรูป ประกอบด้วยน้ำมันดีเซล (รวมดีเซลหมุนเร็วบี 5) ร้อยละ 45.9 น้ำมันเบนซิน(รวมแก๊สโซฮอล์)ร้อยละ 21.2 น้ำมันเครื่องบินร้อยละ 15.9 ปิโตรเลียมเหลวร้อยละ4.7 และน้ำมันเตาร้อยละ 2.9 ของการใช้พลังงานรวมในสาขานี้ นอกจากนี้ยังมีการใช้ก๊าซธรรมชาติในรถโดยสารประจำทางปรับอากาศในเขตกรุงเทพฯ ร้อยละ 9.4 และการใช้ไฟฟ้าในการเดินรถไฟฟ้าอีกร้อยละ 0.03 3.เชื้อเพลิงชีวภาพ

ในปี 2555 มีการผลิตเชื้อเพลิงชีวภาพ ซึ่งได้แก่ เอทานอล ถูกนำมาผสมกับน้ำมันเบนซิน(น้ำมันแก๊สโซฮอล์อี10 ออกเทน 91และ 95 น้ำมันแก๊สโซฮอล์อี 20 ออกเทน 91และ 95 และแก๊สโซฮอล์อี 85) และไบโอดีเซล ถูกนำมาผสมกับน้ำมันดีเซล(ดีเซลหมุนเร็วบี2และดีเซลหมุนเร็วบี5) รวมทั้งสิ้น 1,259 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ เพิ่มขึ้นจากปีก่อนร้อยละ 37.0 มีการส่งออกเอทานอลรวมทั้งสิ้น 226 พันตันเทียบเท่าน้ำมันดิบ คิดเป็นมูลค่าการส่งออก 6,383 ล้านบาท