1.การจัดหา
การจัดหาปิโตรเลียมปี 2552 มีทั้งจากแหล่งภายในประเทศและแหล่งต่างประเทศ ดังนี้
1.1 แหล่งภายในประเทศ ปิโตรเลียมที่ผลิตได้จากแหล่งภายในประเทศ ประกอบด้วยน้ำมันดิบปี2552 มีการผลิตน้ำมันดิบรวมทั้งสิ้น 8,820 ล้านลิตร หรือเฉลี่ย 151,984 บาร์เรลต่อวันเพิ่มขึ้นในอัตราร้อยละ3.6 ทั้งนี้เป็นการผลิตจากแหล่งบนบก คือ แหล่งสิริกิติ์เป็นสัดส่วนร้อยละ 14.0 หรือ 21,323 บาร์เรลต่อวัน แหล่งฝางสัดส่วนร้อยละ0.7 หรือ 1,121 บาร์เรลต่อวัน แหล่งบึงหญ้า แหล่งบึงม่วง แหล่งกำแพงแสน แหล่งอู่ทอง แหล่งวิเชียรบุรี แหล่งศรีเทพ แหล่งสังขจาย แหล่งบึงหญ้าตะวันตก แหล่งบึงม่วงตะวันตก แหล่งบึงหญ้าเหนือ แหล่งนาสนุ่น แหล่งนาสนุ่นตะวันออก และแหล่งหนองสระรวมกันเป็นสัดส่วนร้อยละ6.5 หรือ9,792 บาร์เรลต่อวัน นอกจากนี้ยังผลิตจากบริเวณอ่าวไทยอีกคือ แหล่งเบญจมาศคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ16.9 หรือ 25,660 บาร์เรลต่อวัน แหล่งปลาหมึกเป็นสัดส่วนร้อยละ10.8 หรือ16,447 บาร์เรลต่อวันแหล่งจัสมินเป็นสัดส่วนร้อยละ9.1 หรือ 13,795 บาร์เรลต่อวัน และจากแหล่งทานตะวัน แหล่งราชพฤกษ์ แหล่งกะพง แหล่งสุราษฎร์ แหล่งปลาทอง แหล่งยะลา แหล่งมะลิวัลย์ แหล่งจามจุรีเหนือ แหล่งเบญจมาศเหนือ แหล่งบานเย็น แหล่งบัวหลวง และแหล่งสงขลา รวมกันคิดเป็นสัดส่วน ร้อยละ33.8 หรือ 51,345 บาร์เรลต่อวัน และแหล่งใหม่อีก 2 แหล่ง ได้แก่ แหล่งลันตา และแหล่งชบารวมกันคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ8.2 หรือ 12,501 บาร์เรลต่อวัน
ก๊าซธรรมชาติ ปี2552มีการผลิตก๊าซธรรมชาติรวมทั้งสิ้น1,079,562 ล้านลูกบาศก์ฟุตหรือเฉลี่ย 2,958 ล้านลูกบาศก์ฟุตต่อวันเพิ่มขึ้นจากปีก่อนอัตราร้อยละ6.2 ทั้งนี้เป็นการผลิตจากบริเวณอ่าวไทยและแหล่งพื้นที่พัฒนาร่วมไทย-มาเลเซียคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ94.7 หรือ 2,802 ล้านลูกบาศก์ฟุตต่อวัน และจากแหล่งบนบกคือ แหล่งสิริกิติ์ แหล่งน้ำพองและแหล่งสินภูฮ่อมอีกร้อยละ5.3 หรือ 156 ล้านลูกบาศก์ฟุตต่อวัน
คอนเดนเสทปี2552 มีการผลิตคอนเดนเสทรวมทั้งสิ้น4,845 ล้านลิตรหรือเฉลี่ย83,493 บาร์เรลต่อวันลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ2.8 ทั้งนี้เป็นการผลิตในบริเวณอ่าวไทยจากแหล่งบงกชมากที่สุดเป็นสัดส่วนร้อยละ21.9 แหล่งอาทิตย์สัดส่วนร้อยละ20.2 แหล่งเอราวัณสัดส่วนร้อยละ15.0 แหล่งไพลินสัดส่วนร้อยละ13.4 แหล่งไพรินเหนือ แหล่งโกมินทร์ แหล่งตราด แหล่งสตูล แหล่งจักรวาลตะวันตก แหล่งสตูลใต้ แหล่งบรรพต แหล่งฟูนาน และแหล่งจักรวาล รวมกันเป็นสัดส่วนร้อยละ 28.2 และแหล่งใหม่ได้แก่ แหล่งอาทิตย์เหนือสัดส่วนร้อยละ 0.8 ทั้งนี้มีการผลิตจากแหล่งบนบก คือ แหล่งสินภูฮ่อมสัดส่วนร้อยละ0.5
1.2 แหล่งต่างประเทศน้ำมันดิบการนำเข้าน้ำมันดิบในประเทศปี2552 รวมทั้งสิ้น 46,608 ล้านลิตรหรือเฉลี่ย 803,152 บาร์เรลต่อวันลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ1.1 สำหรับมูลค่าการนำเข้าน้ำมันดิบในปีนี้รวมทั้งสิ้น 623,013 ล้านบาทลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ 37.7
แหล่งนำเข้าน้ำมันดิบที่สำคัญยังคงมาจากกลุ่มประเทศตะวันออกกลางสัดส่วนร้อยละ76.6 รองลงมาจากกลุ่มประเทศอาเซียนสัดส่วนร้อยละ13.3 จากกลุ่มประเทศยุโรปกลุ่มประเทศเอเชียแปซิฟิค(ไม่รวมกลุ่มประเทศอาเซียน) และกลุ่มประเทศแอฟริกา อีกสัดส่วนร้อยละ 4.6 2.8 และ 2.7 ตามลำดับนอกจากนี้ยังมีการนำเข้าวัตถุดิบ (โปรเพน บิวเทน เบนซินพื้นฐาน และดีเซลหมุนเร็วกำมะถันสูง) ปริมาณ 1,487 ล้านลิตร คิดเป็นมูลค่า 16,305 ล้านบาทเพื่อการผลิตน้ำมันสำเร็จรูป
น้ำมันสำเร็จรูปปี 2552 การนำเข้าน้ำมันสำเร็จรูปรวมทั้งสิ้น 493 ล้านลิตร หรือเฉลี่ย 8,495 บาร์เรลต่อวันเพิ่มขึ้นจากปีก่อนในอัตราร้อยละ 22.0 และคิดเป็นมูลค่าการนำเข้ารวมทั้งสิ้น 6,769 ล้านบาทลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ 22.8 โดยมีการนำเข้าน้ำมันเครื่องบินลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ77.1 น้ำมันเตาลดลงอัตราร้อยละ67.3 และน้ำมันสำเร็จรูปที่มีการนำเข้าเพิ่มขึ้นคือ น้ำมันดีเซลหมุนเร็วเพิ่มขึ้นจากปีก่อนกว่า 3 เท่าตัว นอกจากนี้ยังมีการนำเข้าเบนซินไร้สารตะกั่วออกเทน 91 ในปริมาณ 14 ล้านลิตร
ก๊าซธรรมชาติปี2552 มีการนำเข้าก๊าซธรรมชาติจากประเทศสหภาพพม่ารวมทั้งสิ้น 337,563 ล้านลูกบาศก์ฟุต หรือเฉลี่ย 925 ล้านลูกบาศก์ฟุตต่อวัน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนอัตราร้อยละ 0.4 คิดเป็นมูลค่ารวมทั้งสิ้น 82,333 ล้านบาท ลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ 2.5
คอนเดนเสทปี2552 มีการนำเข้าคอนเดนเสทรวมทั้งสิ้น 1,776 ล้านลิตร หรือเฉลี่ย 30,604 บาร์เรลต่อวัน คิดเป็นมูลค่ารวมทั้งสิ้น 24,696 ล้านบาท โดยเป็นการนำเข้าเพื่อใช้เป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรมปิโตรเคมีและสารละลาย
1.3 การส่งออก น้ำมันดิบ เนื่องจากน้ำมันดิบที่ขุดได้ในประเทศมีคุณภาพไม่เหมาะสมกับโรงกลั่นในประเทศ ทำให้ประเทศไทยต้องส่งออกน้ำมันดิบ โดยในปี 2552 มีการส่งออกน้ำมันดิบรวมทั้งสิ้น 2,488 ล้านลิตร หรือเฉลี่ย 42,873 บาร์เรลต่อวัน ลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ10.4 คิดเป็นมูลค่ารวมทั้งสิ้น 28,987 ล้านบาท ลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ 45.6
คอนเดนเสท ในปี 2552 ไม่มีการส่งออกคอนเดนเสทเนื่องจากมีการใช้ในอุตสาหกรรมปิโตรเคมีเพิ่มขึ้น ก๊าซโซลีนธรรมชาติปี 2552 มีการส่งออกก๊าซโซลีนธรรมชาติรวมทั้งสิ้น 112 ล้านลิตร หรือเฉลี่ย 1,930 บาร์เรลต่อวัน ลดลงจากปีก่อนในอัตราร้อยละ 19.4 คิดเป็นมูลค่ารวมทั้งสิ้น 1,494 ล้านบาท ลดลงจากปีก่อนในอัตราร้อยละ 37.4
น้ำมันสำเร็จรูปปี2552 มีการส่งออกน้ำมันสำเร็จรูปรวมทั้งสิ้น 11,682 ล้านลิตร หรือเฉลี่ย 201,305 บาร์เรลต่อวันเพิ่มขึ้นจากปีก่อนอัตราร้อยละ12.3 มูลค่าการส่งออกรวมทั้งสิ้น 174,512 ล้านบาทลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ 22.5
2.การกลั่น
ปี2552 ประเทศไทยมีโรงกลั่นน้ำมันรวม 8 โรง มีกำลังการกลั่นรวมกันทั้งสิ้น 1,094,500 บาร์เรลต่อวัน นอกจากนี้ยังมีโรงแยกก๊าซธรรมชาติ 5 โรง มีขนาดรวม 1,710 ล้านลูกบาศก์ฟุตต่อวัน และโรงแยกก๊าซพลังเพชรซึ่งทำการผลิตก๊าซปิโตรเลียมเหลวเป็นหลักอีก 1 โรงมีขนาด 120 ล้านลูกบาศก์ฟุตต่อวัน
ปี 2552 โรงกลั่นน้ำมันทั้ง8 โรงรับน้ำมันดิบและคอนเดนเสทเข้ากลั่นรวมทั้งสิ้น 56,746 ล้านลิตรหรือ 977,851 บาร์เรลต่อวัน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนในอัตราร้อยละ 2.5 โดยเป็นการใช้ปิโตรเลียมภายในประเทศคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ11.3 และน้ำมันดิบจาก
แหล่งต่างประเทศเป็นสัดส่วนร้อยละ88.7 ซึ่งสามารถผลิตน้ำมันสำเร็จรูปได้รวมทั้งสิ้น 48,336 ล้านลิตร ประกอบด้วยน้ำมันดีเซล น้ำมันเบนซิน น้ำมันเตา น้ำมันเครื่องบินก๊าซปิโตรเลียมเหลว และน้ำมันก๊าด เป็นสัดส่วนร้อยละ46.5 18.3 14.3 12.4 8.3 และ 0.2 ตามลำดับเมื่อเปรียบเทียบกับปีที่แล้วมีการกลั่นเพิ่มขึ้นของน้ำมัน คือ ก๊าซปิโตรเลียมเหลวน้ำมันดีเซล น้ำมันเบนซิน และน้ำมันเตา ในอัตราร้อยละ14.4 5.5 4.7 และ 0.2 ส่วนน้ำมันที่มีการกลั่นลดลงคือ น้ำมันก๊าดและน้ำมันเครื่องบิน ในอัตราร้อยละ47.2 และ 0.4 ตามลำดับ
สำหรับการผลิตก๊าซปิโตรเลียมเหลว และก๊าซโซลีนธรรมชาติจากโรงแยกก๊าซธรรมชาติมีปริมาณรวมทั้งสิ้น 4,492 ล้านลิตร และ 792 ล้านลิตรตามลำดับโดยก๊าซปิโตรเลียมเหลวมีการผลิตลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ2.8 และก๊าซโซลีนธรรมชาติผลิตลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ1.6 นอกจากนี้ยังมีการผลิตก๊าซปิโตรเลียมเหลวอีกเล็กน้อยจากโรงงานอุตสาหกรรมปิโตรเคมี มีปริมาณ 667 ล้านลิตร
3. การใช้
3.1 น้ำมันสำเร็จรูปปี2552 มีการใช้น้ำมันสำเร็จรูปรวมทั้งสิ้น 39,661 ล้านลิตร หรือเฉลี่ย 683,441 บาร์เรลต่อวัน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนในอัตราร้อยละ0.9 ดังรายละเอียดคือ
ก๊าซปิโตรเลียมเหลวปี2552มีการใช้ก๊าซปิโตรเลียมเหลวรวมทั้งสิ้น 6,450 ล้านลิตร หรือเฉลี่ย 111,147 บาร์เรลต่อวัน ลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ 2.1 ทั้งนี้เป็นการใช้สูงสุดในสาขาบ้านอยู่อาศัยและธุรกิจการค้าคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 64.0 รองลงมาคือสาขาการขนส่ง อุตสาหกรรมการผลิต และการเกษตรเป็นสัดส่วนร้อยละ 19.1 16.8 และ 0.1 ตามลำดับ ทั้งนี้เป็นการใช้ในเขตกรุงเทพมหานครเป็นสัดส่วนร้อยละ18.1 และเป็นการใช้ในส่วนภูมิภาคเป็นสัดส่วนร้อยละ81.9
น้ำมันเบนซินไร้สารตะกั่วออกเทน 95(รวมน้ำมันแก๊สโซฮอล์อี 10 ออกเทน 95 แก๊สโซฮอล์อี 20 และ อี 85) ปี 2552 มีการใช้น้ำมันเบนซินไร้สารตะกั่วออกเทน 95 (รวมน้ำมันแก๊สโซฮอล์อี 10 ออกเทน 95 แก๊สโซฮอล์อี 20 และอี 85)รวมทั้งสิ้น3,233 ล้านลิตรหรือเฉลี่ย 55,708 บาร์เรลต่อวัน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนในอัตราร้อยละ 15.1 ทั้งนี้เป็นการใช้น้ำมันเบนซิน ไร้สารตะกั่วออกเทน 95 รวมทั้งสิ้น 177 ล้านลิตรหรือเฉลี่ย 3,050 บาร์เรลต่อวัน ลดลงจากปีก่อนในอัตราร้อยละ 48.1 และน้ำมันแก๊สโซฮอล์ อี 10 ออกเทน 95 รวมทั้งสิ้น 2,972 ล้านลิตรหรือเฉลี่ย 51,214 บาร์เรลต่อวัน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนในอัตราร้อยละ 21.8 แก๊สโซฮอล์อี 20 และอี 85 รวมทั้งสิ้น 83 ล้านลิตร สำหรับสัดส่วนการใช้น้ำมันเบนซินไร้สารตะกั่วออกเทน 95 (รวมน้ำมันแก๊สโซฮอล์อี 10 ออกเทน 95 แก๊สโซฮอล์อี 20 และอี 85) มีดังนี้คือ เป็นการใช้ในสาขาการขนส่งสัดส่วนร้อยละ 99.6 และสาขาอื่น ๆ รวมกันอีกร้อยละ 0.4 โดยเป็นการใช้ในเขตกรุงเทพมหานครเป็นสัดส่วนร้อยละ 42.7 และส่วนภูมิภาคเป็นสัดส่วนร้อยละ 57.3
น้ำมันเบนซินไร้สารตะกั่วออกเทน 91 (รวมน้ำมันแก๊สโซฮอล์อี 10 ออกเทน 91) ปี 2552 มีการใช้น้ำมันเบนซินไร้สารตะกั่วออกเทน 91 (รวมน้ำมันแก๊สโซฮอล์อี 10 ออกเทน 91) รวมทั้งสิ้น 4,292 ล้านลิตรหรือเฉลี่ย 73,960 บาร์เรลต่อวัน ลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ 0.4 ทั้งนี้เป็นการใช้น้ำมันเบนซินไร้สารตะกั่วออกเทน 91 รวมทั้งสิ้น 2,877 ล้านลิตรหรือเฉลี่ย49,577 บาเรลต่อวัน ลดลงจากปีก่อนในอัตราร้อยละ15.1 และน้ำมันแก๊สโซฮอล์อี 10 ออกเทน 91 รวมทั้งสิ้น 1,415 ล้านลิตรหรือเฉลี่ย 24,383 บาเรลต่อวัน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนอัตราร้อยละ 53.1 สำหรับสัดส่วนการใช้น้ำมันเบนซินไร้สารตะกั่วออกเทน 91(รวมน้ำมันแก๊สโซฮอล์อี 10 ออกเทน 91) มีดังนี้คือเป็นการใช้ในสาขาการขนส่งสัดส่วนร้อยละ 98.3 และสาขาอื่นๆ
รวมกันอีกร้อยละ 1.7 โดยเป็นการใช้ในเขตกรุงเทพมหานครเป็นสัดส่วนร้อยละ 31.6 และส่วนภูมิภาคเป็นสัดส่วนร้อยละ 68.4
น้ำมันเครื่องบินปี 2552 มีการใช้น้ำมันเครื่องบินรวมทั้งสิ้น 4,432 ล้านลิตร หรือเฉลี่ย 76,373 บาร์เรลต่อวัน ลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ4.4 เป็นการใช้สำหรับการบินภายในประเทศเป็นสัดส่วนร้อยละ 7.9 และการบินระหว่างประเทศเป็นสัดส่วนร้อยละ 92.1
น้ำมันก๊าดปี2552 มีการใช้น้ำมันก๊าดรวมทั้งสิ้น 18 ล้านลิตร หรือเฉลี่ย310 บาร์เรลต่อวันเพิ่มขึ้นจากปีก่อนอัตราร้อยละ 12.5 ทั้งนี้ เป็นการใช้ในสาขาอุตสาหกรรมการผลิตสัดส่วนร้อยละ 62.4 รองลงมาใช้ในสาขาบ้านอยู่อาศัยและธุรกิจการค้าสัดส่วนร้อยละ
36.0 และสาขาอื่น ๆ อีกร้อยละ1.6
น้ำมันดีเซลหมุนเร็ว (รวมน้ำมันปาล์มดีเซลและน้ำมันดีเซลหมุนเร็วบี 2 และบี 5)ปี2552มีการใช้น้ำมันดีเซลหมุนเร็ว (รวมน้ำมันปาล์มดีเซลและน้ำมันดีเซลหมุนเร็วบี 2 และบี 5) รวมทั้งสิ้น 18,475 ล้านลิตร หรือเฉลี่ย318,362 บาร์เรลต่อวัน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนอัตราร้อยละ4.7 สำหรับสัดส่วนการใช้น้ำมันดีเซลหมุนเร็ว(รวมน้ำมันปาล์มดีเซลและน้ำมันดีเซลหมุนเร็วบี 2 และบี 5) มีดังนี้คือ เป็นการใช้ในสาขาการขนส่งมากที่สุดคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ72.0 รองลงมาใช้ในสาขาการเกษตร สาขาอุตสาหกรรมการผลิตและสาขาอื่นๆ เป็นสัดส่วนร้อยละ 21.3 5.6 และ 1.1 ตามลำดับเป็นการใช้ในเขตกรุงเทพมหานครสัดส่วนร้อยละ31.2 และส่วนภูมิภาคสัดส่วนร้อยละ 68.8
น้ำมันดีเซลหมุนช้าปี 2552 ไม่มีการใช้น้ำมันดีเซลหมุนช้าเนื่องจากปริมาณการผลิตมีไม่เพียงพอ น้ำมันเตา ปี 2552 มีการใช้น้ำมันเตารวมทั้งสิ้น 2,762 ล้านลิตร หรือเฉลี่ย 47,595 บาร์เรลต่อวัน ลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ 16.4 สำหรับสัดส่วนการใช้มีดังนี้คือ เป็นการใช้ในสาขาการขนส่งสัดส่วนร้อยละ 56.4 สาขาอุตสาหกรรมการผลิตสัดส่วนร้อยละ 37.1 สาขาไฟฟ้าสัดส่วนร้อยละ 5.7 และสาขาอื่น ๆ สัดส่วนร้อยละ 0.8 เป็นการใช้ในเขตกรุงเทพมหานครเป็นสัดส่วนร้อยละ 38.5 และส่วนภูมิภาคสัดส่วนร้อยละ 61.5
3.2 ก๊าซธรรมชาติปี2552มีการใช้ก๊าซธรรมชาติรวมทั้งสิ้น1,073,552 ล้านลูกบาศก์ฟุตหรือเฉลี่ย 2,941 ล้านลูกบาศก์ฟุตต่อวัน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนอัตราร้อยละ3.4 โดยใช้ในการผลิตไฟฟ้า2,537 ล้านลูกบาศก์ฟุตต่อวันเพิ่มขึ้นจากปีก่อนอัตราร้อยละ 2.0 ใช้ในอุตสาหกรรมการผลิต 261 ล้านลูกบาศก์ฟุตต่อวัน ลดลงจากปีก่อนอัตราร้อยละ7.6 ใช้ในสาขาการขนส่ง143 ล้านลูกบาศก์ฟุตต่อวันเพิ่มขึ้นจากปีก่อนอัตราร้อยละ92.6 เป็นผลจากมีการนำก๊าซธรรมชาติสำหรับยานยนต์ไปใช้ในยานพาหนะสำหรับการใช้
ก๊าซธรรมชาติในสาขาอุตสาหกรรมการผลิตมีการใช้ในอุตสาหกรรมปิโตรเคมี อุตสาหกรรมอโลหะ อุตสาหกรรมโลหะขั้นมูลฐาน อุตสาหกรรมอื่น ๆ อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม อุตสาหกรรมสิ่งทอ และอุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์อโลหะเป็นสัดส่วนร้อยละ 43.3 30.4 9.1 7.9 5.4 2.0 และ 1.9 ตามลำดับ
4.ข้อกำหนดคุณภาพน้ำมันสำเร็จรูป
ปี 2552 มีการเพิ่มข้อกำหนดคุณภาพก๊าซธรรมชาติสำหรับยานยนต์