อียิปต์เป็นแหล่งกำเนิดอารยธรรมโบราณของโลกที่มีชื่อเสียงด้านประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมมาช้านาน แต่ในเชิงเศรษฐกิจและการค้ากลับมีผู้ส่งออกและนักลงทุนไทยทราบข้อมูลเกี่ยวกับประเทศนี้ไม่มากนัก อียิปต์นับเป็นตลาดใหม่ที่มีความน่าสนใจสำหรับการกระจายสินค้าสู่ภูมิภาคตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ แม้ในปี 2552 ไทยส่งออกไปอียิปต์เพียง 587 ล้านดอลลาร์สหรัฐ คิดเป็นสัดส่วน 0.4% ของมูลค่าส่งออกทั้งหมดของไทย แต่ที่ผ่านมาการส่งออกไปอียิปต์มีแนวโน้มเติบโตมากขึ้น โดยอัตราการเติบโตของมูลค่าส่งออกเฉลี่ย 3 ปีย้อนหลังสูงกว่า 30% สินค้าที่ส่งออกไปอียิปต์ส่วนใหญ่ได้แก่ อาหารทะเลกระป๋องและแปรรูป รถยนต์ อุปกรณ์ และส่วนประกอบ และผลิตภัณฑ์ยาง
เนื่องจากอียิปต์เป็นประเทศที่ประชาชนส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม รวมทั้งมีวัฒนธรรมที่แตกต่างจากประเทศไทยค่อนข้างมาก การเข้าไปติดต่อธุรกิจในอียิปต์จึงควรทราบถึงธรรมเนียมปฏิบัติต่างๆ ดังนี้
1. ภาษา ภาษาราชการคือ ภาษาอารบิก (Arabic) อย่างไรก็ตาม ผู้ที่มีการศึกษาส่วนใหญ่สามารถใช้ภาษาอังกฤษหรือภาษาฝรั่งเศสได้
2. ศาสนา ประชาชนส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม ซึ่งต้องมีการละหมาด 5 เวลาต่อวัน จึงไม่ควรนัดติดต่อธุรกิจในช่วงเวลาดังกล่าว โดยกำหนดเวลาละหมาดในแต่ละวันจะเผยแพร่ทางหนังสือพิมพ์รายวันนอกจากนี้ วันศุกร์ถือเป็นวันสำคัญทางศาสนาและวันหยุดราชการ มีบางบริษัทปิดทำการตั้งแต่วันพฤหัสบดี ส่วนในช่วงเดือนเราะมะฎอนชาวอียิปต์ส่วนใหญ่จะถือศีลอดในช่วงเวลากลางวันและรับประทานอาหารในช่วงเวลากลางคืน แต่ยังคงดำเนินธุรกิจตามปกติ
3. การทักทาย ชาวอียิปต์ส่วนใหญ่นิยมทักทายด้วยการจับมือระหว่างผู้ชายกับผู้ชายและผู้หญิงกับผู้หญิง โดยทั่วไปผู้ชายกับผู้หญิงไม่นิยมจับมือกัน แต่อาจใช้การโค้งศีรษะเล็กน้อยในการทักทาย สำหรับเพื่อนหรือญาติสนิทอาจทักทายด้วยการหอมแก้ม การทักทายมักใช้คำว่า"Asalamu Alaikum (อัสลามมูอาลัยกุม)"
ชาวอียิปต์นิยมเรียกชื่อด้วยคำนำหน้า (Title) แล้วตามด้วยนามสกุล คำนำหน้าที่พบส่วนใหญ่ เช่น Doctor ใช้สำหรับทั้งแพทย์และนักวิชาการ Muhendis (มูฮันดีส) สำหรับวิศวกร และ Sheikh (ชีค) สำหรับผู้นำกลุ่ม/ชนเผ่า อย่างไรก็ตามหากไม่ทราบคำนำหน้า อาจใช้คำว่า Mr. หรือ Mrs. แทนได้
4. การแต่งกาย ควรแต่งกายอย่างเหมาะสม เนื่องจากชาวอียิปต์ให้ความสำคัญกับการแต่งกายอย่างมาก การแต่งกายเพื่อไปเจราจาหรือติดต่อทางธุรกิจควรเป็นทางการและอนุรักษ์นิยม สำหรับผู้ชายควรสวมสูทสีดำและไม่ควรใส่เครื่องประดับที่บริเวณหน้าและคอ สำหรับผู้หญิงควรแต่งกายสุภาพ หากสวมกระโปรงควรยาวคลุมเข่า แขนเสื้อควรยาวเกินข้อศอก แต่ไม่จำเป็นต้องมีผ้าคลุมศีรษะ
5. นามบัตร ด้านหนึ่งของนามบัตรควรเป็นภาษาอารบิกเพื่อแสดงถึงการให้เกียรติคู่เจรจาและสะดวกต่อการสร้างเครือข่ายธุรกิจในอียิปต์ ควรถือนามบัตรที่เหลือของตนไว้ในมือจนกว่าผู้รับจะอ่านและเก็บนามบัตรเข้ากระเป๋า นอกจากนี้ ควรอ่านชื่อบนนามบัตรให้ถูกต้องทุกครั้งก่อนเก็บเข้ากระเป๋า
6. การเจรจาทางธุรกิจ
- นักธุรกิจอียิปต์นิยมทำธุรกิจกับผู้ที่ตนรู้จักและให้เกียรติเท่านั้น ดังนั้น ก่อนการเจรจาทางธุรกิจจึงมักมีการพูดคุยเรื่องทั่วไปเพื่อทำความรู้จักและสร้างความสัมพันธ์กันก่อน ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลถือเป็นเรื่องสำคัญอย่างมากในการทำธุรกิจในอียิปต์ การอ้างอิงบุคคลที่มีชื่อเสียงหรือเป็นที่รู้จักในแวดวงธุรกิจนั้นๆ จะช่วยให้การติดต่อธุรกิจราบรื่นขึ้น
- หากก่อนหรือระหว่างการเจรจาทางธุรกิจมีการสอบถามถึงความต้องการเครื่องดื่มเพื่อรับรอง เช่น ชา กาแฟ ควรตอบรับ เพราะการปฏิเสธจะเปรียบเสมือนกับปฏิเสธการทำธุรกิจตั้งแต่เริ่มต้น
- การติดต่อธุรกิจในอียิปต์ช่วงแรกอาจต้องใช้เวลานานและต้องติดต่อประสานงานกันหลายครั้ง เนื่องจากสังคมอียิปต์ยังเคยชินและยึดติดกับการบริหารงานแบบราชการ ซึ่งมีขั้นตอนและรายละเอียดมากกว่าการดำเนินงานของภาคเอกชนทั่วไป
- ทีมงานเจรจาธุรกิจควรมีผู้อาวุโสร่วมด้วย เนื่องจากชาวอียิปต์ให้ความสำคัญกับผู้อาวุโสและผู้ที่มีประสบการณ์ยาวนาน
- ชาวอียิปต์ส่วนใหญ่ไม่นิยมตอบปฏิเสธ การไม่ตอบรับข้อเสนอใดๆ จึงมีความหมายว่าปฏิเสธ
- การกล่าวอ้างถึงข้อมูลใดๆ ต้องมั่นใจว่าถูกต้อง เนื่องจากหากพบภายหลังว่าคำกล่าวอ้างไม่เป็นไปตามที่กล่าวไว้ อาจทำให้ข้อตกลงถูกยกเลิกได้
7. ของขวัญ
- ของขวัญไม่ควรเป็นเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เนื่องจากเป็นสิ่งต้องห้ามตามหลักศาสนาอิสลาม แต่อาจมอบของขวัญเป็นน้ำมันหอมหรือผ้า สำหรับการทำละหมาด ซึ่งจะสร้างความประทับใจแก่ผู้รับได้ โดยสามารถหาซื้อได้ทั่วไปในตลาดท้องถิ่น (Local Souq)
- ในการรับของขวัญจากชาวอียิปต์ ควรรับด้วยมือขวาหรือรับพร้อมกันทั้งสองมือและไม่ควรเปิดของขวัญทันทีที่ได้รับ
8. งานเลี้ยงรับประทานอาหาร
- หากถูกเชิญไปรับประทานอาหารที่บ้านของชาวอียิปต์ ควรนำขนมหวานหรือเบเกอรีเป็นของฝากแก่เจ้าภาพด้วย แต่ไม่ควรให้ดอกไม้ เนื่องจากชาวอียิปต์นิยมให้ดอกไม้เฉพาะในงานแต่งงานหรืองานศพเท่านั้น
- ควรถอดรองเท้าก่อนเข้าบ้านชาวอียิปต์ทุกครั้ง
- ควรรอให้เจ้าภาพเป็นผู้เลือกที่นั่งก่อน
- ควรรับประทานอาหารด้วยมือขวาเท่านั้น รวมทั้งควรกล่าวชื่นชมรสชาติอาหาร เมื่อรับประทานอาหารเสร็จเรียบร้อยแล้วควรเหลืออาหารไว้ในจานเล็กน้อย เพื่อไม่ให้เจ้าภาพเติมอาหารให้อีกและทำให้เจ้าภาพทราบว่ารับประทานอาหารเสร็จแล้ว
--ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย--