ปัจจุบันรัฐบาลพม่ากำลังเร่งผลักดันดำเนินการจัดตั้งเขตเศรษฐกิจพิเศษ (Special Economics Zones : SEZs) ในประเทศ 3 แห่ง คือ เขตเศรษฐกิจพิเศษติละวา (Thilawa SEZ) เขตเศรษฐกิจพิเศษทวาย (Dawei SEZ) และเขตเศรษฐกิจเจ้าผิว (Kyaukphyu SEZ) ให้สำเร็จลุล่วงก่อนก้าวสู่การเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (ASEAN Economic Community : AEC) ในปี 2558 เพื่อเร่งการสร้างงานและส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ ทั้งนี้ เขตเศรษฐกิจพิเศษติละวากำลังเป็นที่สนใจและเป็นที่จับตามองจากนักลงทุนต่างชาติในฐานะแหล่งรองรับโครงการลงทุนขนาดใหญ่ (Mega Projects) อีกทั้งยังเป็นโครงการที่มีการดำเนินการคืบหน้ามากที่สุด เทียบกับเขตเศรษฐกิจพิเศษทวายที่ประสบปญหาความล่าช้าของโครงการและปัญหาด้านเงินทุน จนทางการพม่าต้องปรับแผนพัฒนาเขตเศรษฐกิจทวายใหม่ ส่วนการจัดตั้งเขตเศรษฐกิจพิเศษเจ้าผิวซึ่งมุ่งเน้นการเชื่อมโยงกับจีนยังไม่มีความชัดเจนนักด้านหลักเกณฑ์การลงทุน
เขตเศรษฐกิจพิเศษติละวาครอบคลุมพื้นที่ 2,400 เฮกตาร์ (ประมาณ 1.5 หมื่นไร่) ตั้งอยู่ระหว่างเขต Thanlyin และเขต Kyauktan ใกล้กับเมืองย่างกุ้ง ซึ่งเป็นเมืองใหญ่ที่สุดของพม่าและเป็นเมืองหลวงเก่า โดยอยู่ห่างจากเมืองย่างกุ้งไปทางใต้เพียง 25 กิโลเมตร จึงเหมาะกับการเป็นฐานการผลิตใหม่ เพราะใกล้พื้นที่เศรษฐกิจหลัก รวมทั้งเป็นศูนย์กระจายสินค้าและศูนย์กลางการขนส่ง ทั้งนี้ การดำเนินการจัดตั้งเขตเศรษฐกิจพิเศษติละวามีขึ้นหลังจากรัฐบาลพม่าและรัฐบาลญี่ปุ่นได้ลงนามในบันทึกความเข้าใจที่จะร่วมกันพัฒนาโครงการเมื่อเดือนธันวาคม 2555 โดยเป็นการร่วมลงทุนระหว่างรัฐบาลพม่าซึ่งถือหุ้นในสัดส่วนร้อยละ 51 และบริษัทเอกชนญี่ปุน 3 แห่ง คือ บริษัท Mitsubishi Corp. บริษัท Marubeni Corp. และบริษัท Sumitomo Corp. ซึ่งถือหุ้นรวมกันในส่วนที่เหลืออีกร้อยละ 49 นับเป็นโครงการนำร่องขนาดใหญ่ด้านการลงทุนของญี่ปุนที่มีวัตถุประสงค์เพื่อกลับเข้ามามีบทบาทอีกครั้งในพม่า โดยรัฐบาลญี่ปุนให้การสนับสนุนการพัฒนาโครงการนี้อย่างเต็มที่ทั้งการสนับสนุนด้านการเงินและการจัดหาแหล่งเงินทุน ในการนี้ทั้งสองฝายได้ร่วมทุนจัดตั้งบริษัท Myanmar Japan Thilawa Development Ltd.(MJTD) เพื่อเข้ามาบริหารจัดการโครงการ
โครงการเขตเศรษฐกิจพิเศษติละวาเริ่มก่อสร้างพื้นที่ Class A ซึ่งถือเป็นการก่อสร้างเฟสแรกเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2556 โดยมีการจัดทำผังการใช้ประโยชน์ที่ดินและโครงสร้างพื้นฐาน เช่น ถนน ระบบระบายน้ำ ระบบกำจัดของเสีย ไฟฟ้า ไว้อย่างชัดเจน ครอบคลุมพื้นที่ 400 เฮกตาร์ (ราว 2,500 ไร่) คาดว่าจะแล้วเสร็จในปี 2558 ซึ่งเมื่อการก่อสร้างแล้วเสร็จพื้นที่ Class A จะประกอบไปด้วยพื้นที่อุตสาหกรรมซึ่งเป็นที่ตั้งของโรงงานและเป็นพื้นที่หลักของโครงการ รายล้อมไปด้วยที่อยู่อาศัยและพื้นที่เชิงพาณิชย์ อาทิ ท่าเทียบเรือ พื้นที่วางตู้คอนเทนเนอร์ ศูนย์วิจัยและพัฒนา ซูเปอร์มาร์เก็ต โรงเรียนนานาชาติ โรงพยาบาล ศูนย์นันทนาการ ฯลฯ นอกจากนี้ ภายในพื้นที่ Class A ยังแบ่งเป็นเขต Exempted Zone และเขต Promotion Zone ซึ่งนักลงทุนจะได้รับสิทธิประโยชน์แตกต่างกัน ทั้งนี้ อุตสาหกรรมการผลิตเพื่อส่งออกจะตั้งอยู่ภายในเขต Exempted Zone ขณะที่อุตสาหกรรมการผลิตเพื่อบริโภคภายในประเทศจะตั้งอยู่ในเขต Promotion Zone
เมื่อวันที่ 23 มกราคม 2557 รัฐบาลพม่าได้ประกาศใช้กฎหมายเขตเศรษฐกิจพิเศษ (Special Economic Zone Law : SEZ Law) ฉบับใหม่ ซึ่งกฎหมายดังกล่าวรองรับการจัดตั้งเขตเศรษฐกิจพิเศษทั้ง 3 แห่ง ซึ่งรวมถึงเขตเศรษฐกิจพิเศษติละวา โดยรัฐบาลพม่าประกาศใช้กฎหมายฉบับใหม่เพื่อดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศให้เข้ามาในพม่ามากขึ้น ซึ่งภายใต้ SEZ Law ฉบับใหม่ได้ปรับกฎเกณฑ์ต่างๆ เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับนักลงทุนต่างชาติ รวมทั้งให้สิทธิประโยชน์ด้านการลงทุนแก่นักลงทุนต่างชาติมากขึ้น ทั้งนี้ การประกาศใช้ SEZ Law ฉบับใหม่ทำให้ SEZ Law ปี 2554 และกฎหมายเขตเศรษฐกิจพิเศษทวาย (Dewai SEZ Law) ปี 2554 ถูกยกเลิก สำหรับสิทธิประโยชน์ด้านการลงทุนสำหรับนักลงทุนต่างชาติภายใต้ SEZ Law ฉบับใหม่ มีรายละเอียดที่น่าสนใจ ดังนี้
สิทธิประโยชน์ด้านการลงทุน
ด้านที่ดิน กำหนดระยะเวลาการเช่าที่ดินได้นานถึง 50 ปี และสามารถต่ออายุได้อีก 25 ปี ด้านภาษี ภาษีเงินได้ เขต Exempted Zone
- ได้รับยกเว้นภาษีเงินได้นิติบุคคลปีที่ 1-7
- ได้รับสิทธิลดหย่อนภาษีเงินได้นิติบุคคลร้อยละ 50 ปีที่ 8-12
- ได้รับสิทธิลดหย่อนภาษีเงินได้นิติบุคคลร้อยละ 50 ปีที่ 13-17 สำหรับการนำผลกำไรกลับมาลงทุน
เขต Promotion Zone
- ได้รับยกเว้นภาษีเงินนิติบุคคลได้ปีที่ 1-5
- ได้รับสิทธิลดหย่อนภาษีเงินได้นิติบุคคลร้อยละ 50 ปีที่ 6-10
- ได้รับสิทธิลดหย่อนภาษีเงินได้นิติบุคคลร้อยละ 50 ปีที่ 11-15 สำหรับการนำผลกำไรกลับมาลงทุน
- ได้รับการยกเว้นภาษีนำเข้าวัตถุดิบ เครื่องจักร อุปกรณ์สำหรับการก่อสร้างในเขต Exempted Zone
เขต Promotion Zone
- ได้รับสิทธิลดหย่อนภาษีร้อยละ 50 ระยะเวลา 5 ปี สำหรับการนำเข้าวัตถุดิบ เครื่องจักรและอุปกรณ์สำหรับการก่อสร้าง
ในเขต Promotion Zone ด้านไม่ใช่ภาษี - One Stop Services
- สิทธิในการเปิดบัญชีกับธนาคารต่างชาติ
- ผ่อนคลายมาตรการควบคุมการแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ
- ไม่มีข้อจำกัดในการถือหุ้นของบุคคลต่างชาติหรือนิติบุคคลต่างชาติ
- ไม่มีข้อจำกัดในการกำหนดราคาสินค้า
- ไม่มีข้อจำกัดในการรับสมัครงาน
เป็นที่คาดว่าการลงทุนในเขตเศรษฐกิจพิเศษติละวาส่วนใหญ่จะเป็นโครงการลงทุนขนาดใหญ่เพื่อรองรับการผลิตในอุตสาหกรรมไฮเทค อุตสาหกรรมสิ่งทอ อุตสาหกรรมที่เน้นการใช้แรงงานเป็นหลัก และอุตสาหกรรมการผลิต โดยในช่วงต้นปี 2556 คณะกรรมการส่งเสริมการลงทุนของพม่า (Myanmar Investment Commission : MIC) ได้อนุมัติโครงการลงทุนของบริษัท Suzuki Motor บริษัทผลิตรถจักรยานยนต์ของญี่ปุ่นให้เข้ามาตั้งฐานการผลิตในเขตเศรษฐกิจพิเศษติละวา ล่าสุดบริษัทต่างชาติทั้งหมด 45 บริษัท จาก 11 ประเทศ อาทิ ญี่ปุ่น ฮ่องกง สหภาพยุโรป สหรัฐฯ สิงคโปร์ มาเลเซีย และไทย ได้ยื่นข้อเสนอโครงการลงทุนในเขตเศรษฐกิจพิเศษติละวากับ MIC แล้ว โดยส่วนใหญ่เป็นบริษัทผลิตเสื้อผ้า บริษัทผลิตอาหารและเครื่องดื่มบริษัทผลิตเครื่องใช้ไฟฟ้า บริษัทผลิตผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในห้องน้ำ และบริษัทผลิตชิ้นส่วนยานยนต์
แม้ว่าเขตเศรษฐกิจพิเศษติละวาจะมีขนาดเล็กกว่าเขตเศรษฐกิจพิเศษทวาย แต่นักวิเคราะห์มองว่ามีศักยภาพเหนือกว่าโครงการทวายในหลายด้าน โดยเฉพาะทำเลที่ตั้งที่อยู่ใกล้กับเมืองย่างกุ้ง และยังสามารถเชื่อมโยงกับท่าเรือที่ปากแม่น้ำย่างกุ้งได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ ยังมองว่าเขตเศรษฐกิจพิเศษติละวาจะเป็นฐานการผลิตสินค้าสำคัญสำหรับทั้งการส่งออกและตอบสนองความต้องการของตลาดภายในประเทศ รวมทั้งเป็นแหล่งดึงดูดการลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศที่สำคัญของพม่า ขณะเดียวกันการพัฒนาโครงการเขตเศรษฐกิจพิเศษติละวาไม่เพียงแต่เป็นการช่วยพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ แต่ยังช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนที่อาศัยอยู่โดยรอบพื้นที่อีกด้วย
Disclaimer : ข้อมูลต่างๆ ที่ปรากฏเป็นข้อมูลที่ได้จากแหล่งข้อมูลที่หลากหลาย และการเผยแพร่ข้อมูลเป็นไปเพื่อวัตถุประสงค์ ในการให้ข้อมูลแก่ผู้ที่สนใจเท่านั้น โดยธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทยจะไม่รับผิดชอบในความเสียหายใดๆ ที่อาจเกิดขึ้นจากการที่มีบุคคลนำข้อมูลนี้ไปใช้ไม่ว่าโดยทางใด
--ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย มิถุนายน 2557--