?ปลากระป๋อง? อาหารสำเร็จรูปที่พกพาไปได้ทุกที่ เก็บได้นาน มีราคาไม่สูง แต่เป็นอาหารแปรรูปจากเนื้อปลาทะเลที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง จึงได้รับความนิยมจากผู้บริโภคทั่วโลก กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ ระบุว่า ในปี 2567 ปลา กระป๋องกลายเป็นสินค้าส่งออกแถวหน้าของไทยจนสามารถขยายการส่งออกได้มากเป็นอันดับ 2 ของโลก และมากเป็นอันดับ 1 ของอาเซียน ปัจจัยที่ส่งเสริมให้ปลากระป๋องไทยเติบโตสูงในตลาดโลกมาจากคุณภาพและราคาที่เหมาะสม ซึ่งคุณนาเดีย หวันหล๊ะเบ๊ะ กรรมการผู้จัดการ บริษัท ทวีชัย ฟู้ด แมนูแฟคเจอริ่ง จำกัด ผู้ผลิตและส่งออกปลากระป๋องในซอสมะเขือเทศและน้ำมัน ยืนยันว่า ผู้ประกอบการไทยตั้งใจทำธุรกิจด้วยการคำนึงถึงความยั่งยืน ปฏิบัติตามกฎระเบียบด้านสิ่งแวดล้อมอย่างเคร่งครัด ยกระดับการผลิตสินค้าให้ได้มาตรฐานสากล ทำให้ปลากระป๋องไทยเติบโตไกลในต่างประเทศ
คุณนาเดียเปิดเผยว่า ก่อนจะมาเป็นผู้ผลิตและผู้ส่งออกปลากระป๋องรายใหญ่ที่สุดในจังหวัดสงขลา ย้อนกลับไปเมื่อ 28 ปีที่ผ่านมา ครอบครัวทำธุรกิจแพปลาและมีเรือประมงเป็นของตัวเองหลายลำ ในช่วงนั้นจับปลาแมคเคอเรลและปลาทูน่าได้จำนวนมาก แต่การแปรรูปปลามีน้อย จึงคิดจะแปรรูปปลาให้เก็บได้นานและมีมูลค่าเพิ่ม จนมาลงตัวที่การผลิตปลากระป๋องโดยใช้จุดแข็งที่มีวัตถุดิบต้นน้ำเอง จากนั้นก็เริ่มศึกษาการทำธุรกิจ ในช่วงแรกใช้วิธีการเป็นโรงงานรับจ้างผลิต (OEM) ปลาซาร์ดีน ปลาแมคเคอเรลในซอสมะเขือเทศ ในน้ำมันและในน้ำเกลือให้กับแบรนด์อื่น หลังจากผ่านไป 2-3 ปี ก็เริ่มทำแบรนด์สินค้าของตัวเอง ปัจจุบันมีสินค้า 4 แบรนด์ ได้แก่ เฮง เฮง เอ็ม แอนด์ เค มาดีน่า และพีพี นอกจากนี้ได้รับจ้างทำ OEM ให้กับแบรนด์ในต่างประเทศอย่างต่อเนื่อง
?จุดแข็งผลิตภัณฑ์ของเราคือ ใช้ปลาสดจากประเทศไทยเป็นวัตถุดิบหลัก ทำให้เนื้อหวานกลมกล่อมกว่าปลาแช่แข็ง นำมะเขือเทศสดมาผลิตเป็นซอสเข้มข้นมีรสหวานธรรมชาติ ปลาที่นำมาใช้มาจากอ่าวไทย ได้แก่ ชุมพร และสงขลา จากฝั่งอันดามัน ได้แก่ ภูเก็ต พังงา และตรัง ซึ่งบริษัทได้พัฒนาผลิตภัณฑ์มาตลอด 20 ปี โดยร่วมมือกับมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา และสถาบันอาหาร จนได้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพดี มีรสอร่อย เมื่อนำไปทดลองทำตลาดแล้วได้รับการตอบรับจากผู้บริโภคเป็นอย่างดี และปัจจุบันนี้ก็ยังพัฒนาผลิตภัณฑ์อย่างต่อเนื่องเพราะต้องการขยายตลาดส่งออก? คุณนาเดีย กล่าว
คุณนาเดีย กล่าวว่า ธุรกิจนี้มีความท้าทาย (Challenges) อย่างมาก เนื่องจากปลากระป๋องเป็นอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง มีโปรตีนสูง ไขมันต่ำ แต่ราคาต้องย่อมเยา ต้องทำให้ผู้บริโภคเห็นคุณค่าของผลิตภัณฑ์ โดยสินค้าต้องมีราคาคงที่ บริหารต้นทุนการผลิตให้ดี ดังนั้นเราจึงรักษาความสัมพันธ์กับคู่ค้าและ Suppliers ที่ทำธุรกิจกันมาอย่างยาวนาน ดูแลกันเหมือนคนในครอบครัว มีปัญหาก็ช่วยกันแก้ไข ทำให้สินค้าของเรายังสู้ราคาในตลาดได้
คุณนาเดียเล่าถึงจุดเริ่มต้นของการส่งออกว่า คุณลุงและคุณป้าซึ่งเป็นผู้ก่อตั้งบริษัทในยุคแรกได้ไปร่วมออกบูทกับกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ และได้เจอ Trader ชาวไทยที่มีความจริงใจในการทำธุรกิจและช่วยเหลือกัน Trader รายนี้นำสินค้าของบริษัทไปเปิดตลาดที่อเมริกาใต้ ทำให้ได้ออเดอร์ OEM จากแบรนด์ท้องถิ่นต่อเนื่อง ส่งผลให้บริษัทกลายเป็นผู้ส่งออกรายใหญ่ในตลาดนี้
ปัจจุบันสินค้าของบริษัท ทวีชัย ฟู้ด แมนูแฟคเจอริ่ง จำกัดมีกำลังการผลิตปลากระป๋องปีละ 300 คอนเทนเนอร์ ใช้ปลาเป็นวัตถุดิบราว 300,000 กิโลกรัม หรือ 30,000 ตันต่อปี ส่งออก 80% ขายในประเทศ 20% มีตลาดส่งออกหลักในทวีปอเมริกากลางและอเมริกาใต้ อาทิ นิการากัว ฮอนดูรัส และประเทศเพื่อนบ้านอย่าง มาเลเซีย เวียดนาม และบรูไน
?สิ่งสำคัญในการส่งออกคือ มาตรฐานสินค้าที่จะต้องมีให้ครบทั้งมาตรฐานในประเทศและมาตรฐานของประเทศที่เราส่งสินค้าไปจำหน่าย ซึ่งแต่ละประเทศมีมาตรฐานแตกต่างกัน การส่งออกกับการทำตลาดในประเทศยากคนละอย่าง สำหรับมาตรฐานในประเทศหลัก ๆ คือ เครื่องหมาย อย. จากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (Food and Drug Administration) เพื่อรับรองว่าผลิตภัณฑ์มีคุณภาพ ความปลอดภัย ถูกต้องตรงตามมาตรฐานเกณฑ์การผลิต ต่อมาคือ มาตรฐาน GMP (Good Manufacturing Practice) การผลิตอาหารปลอดภัยตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และการปฏิบัติที่ดี และมาตรฐาน HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point) เป็นระบบควบคุมการผลิตอาหารเพื่อให้ได้อาหารที่ปลอดภัยจากสารเคมี เชื้อโรค และสิ่งแปลกปลอม? คุณนาเดีย กล่าว
สำหรับเครื่องหมาย HALAL ที่เป็นมาตรฐานการผลิตหรือการบริการที่ไม่ขัดต่อบัญญัติของศาสนาอิสลาม รับรองโดยคณะกรรมการกลางอิสลามแห่งประเทศไทยนั้น จำเป็นต้องมี หากจะส่งออกไปยังกลุ่มประเทศที่นับถือศาสนาอิสลาม แต่ถ้าส่งออกไปยังประเทศอื่นก็ไม่มีความจำเป็นมาก อย่างไรก็ตามการมีเครื่องหมายรับรองมาตรฐานให้ครบก็จะดีกว่าสำหรับสินค้าส่งออก
คุณนาเดีย กล่าวว่า ขณะนี้ได้เตรียมขยายตลาดส่งออกไปยังกลุ่มประเทศในตะวันออกกลาง หลังจากไปออกบูทงานแสดงสินค้า ?THAIFEX? และเข้าพบกับผู้นำเข้าสินค้าในตะวันออกกลางหลายราย จนได้ข้อมูลตลาดสำหรับพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้ตรงกับความต้องการของผู้บริโภคซึ่งพบว่า กลุ่มประเทศในตะวันออกกลางไม่ค่อยได้บริโภคปลาเนื่องจากมีภูมิประเทศเป็นทะเลทราย นิยมบริโภคปลากระป๋องในน้ำแร่เป็นหลัก แต่เขาชื่นชอบผลิตภัณฑ์ปลากระป๋องในซอสมะเขือเทศของเรา บอกว่ามีความหอม น่ารับประทาน และชอบที่เราเป็นผู้ผลิตสินค้าที่เป็นมุสลิมทำให้บริโภคสินค้าได้อย่างสบายใจ
การที่บริษัท ทวีชัย ฟู้ด แมนูแฟคเจอริ่ง จำกัด เป็นธุรกิจที่มีสัดส่วนการส่งออกสูงถึง 80% ของกำลังการผลิต และใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติเกือบ 100% ทำให้ต้องสนใจการเปลี่ยนแปลงของกฎระเบียบการค้าโลกยุคใหม่ที่ต้องคำนึงถึงการทำธุรกิจอย่างยั่งยืน ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ลดการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ ลดมลพิษ ส่งเสริมการใช้พลังงานหมุนเวียน สร้างคุณค่าให้สังคม คุณนาเดีย กล่าวว่าปัจจุบันบริษัทต้องปรับตัวเยอะมาก ตั้งแต่ต้นน้ำคือ การทำประมง ต้องปฏิบัติตามข้อบังคับของ IUU ซึ่งเป็นระเบียบการค้าของสหภาพยุโรปเพื่อป้องกัน ยับยั้ง และขจัดการทำประมงที่ผิดกฎหมาย ขาดการรายงาน และไร้การควบคุม ต้องมีการขึ้นทะเบียนเรือประมงของตัวเองและของ Suppliers ไม่ใช้แรงงานผิดกฎหมาย เป็นต้น ซึ่งจะถูกตรวจสอบจากกรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ทุกปี ต้องเรียนรู้และพัฒนาเพิ่มขั้นตอนปฏิบัติตามกฎหมายการทำประมงอย่างเคร่งครัด
?มีลูกค้าเดินทางเข้ามา Audit โรงงานอย่างสม่ำเสมอ ตรวจสอบวิธีการจับปลา การผลิต ความเรียบร้อยของเอกสารการรับรองมาตรฐานต่าง ๆ มีระเบียบใหม่ออกมาบังคับใช้ที่จะต้องให้ปฎิบัติตาม ก็จะอัปเดตให้ตลอดเวลาเพื่อให้การส่งออกไม่มีอุปสรรค? คุณนาเดีย กล่าว
คุณนาเดีย กล่าวต่อไปว่า บริษัทยังได้เตรียมผลักดันเรื่องพลังงานสะอาด กำลังพิจารณาลงทุนด้านโซลาร์เซลล์เพื่อลดการใช้พลังงานไฟฟ้าที่มาจากฟอสซิล รวมทั้งจัดทำโครงการประหยัดพลังงานในองค์กรและชุมชนโดยรอบโรงงาน เน้นเรื่องการรีไซเคิล รียูส นำของที่ใช้ได้นำกลับมาใช้ซ้ำ เช่น เชือก กล่องกระดาษ ที่บริษัทมีอยู่จำนวนมากก็แบ่งปันส่งให้ชุมชน อาทิ โรงเรียน วัด นำไปใช้งานต่อ
คุณนาเดีย กล่าวว่าเมื่อครั้งที่คุณลุงและคุณป้าก่อตั้งบริษัท ก็ได้ EXIM BANK เป็นเพื่อนที่ช่วยผลักดันให้ก้าวไปเติบโตในตลาดโลก โดยสนับสนุนทั้งด้านเงินทุน และความรู้ด้านการส่งออก ให้ความรู้ด้านพิธีการศุลกากร แม้แต่เทคโนโลยีดิจิทัลก็ผลักดันให้บริษัทนำเอาเทคโนโลยีใหม่ ๆ มาใช้ในการหาลูกค้า ส่งออกไปประเทศไหนดี ลูกค้าน่าเชื่อถือหรือไม่ ทำให้เราไม่เสียเปรียบใครในตลาดโลกเลย บริษัทใช้บริการประกันการส่งออกของ EXIM BANK ด้วย มีการเช็กประวัติของคู่ค้ารายใหม่ที่เริ่มทำธุรกิจ เพื่อช่วยลดความเสี่ยงจากการส่งออก
คุณนาเดียให้คำแนะนำแก่ผู้ประกอบการที่ต้องการเริ่มต้นทำธุรกิจว่า ถ้าจะเริ่มทำธุรกิจให้คิดก่อนว่าเราชอบอะไร นำสิ่งที่ชอบมาต่อยอดให้มีมูลค่าเพิ่มได้หรือไม่ ให้เริ่มจากตรงนี้แล้วไปหาลูกค้าว่าจะมีคนสนใจสินค้าของเราไหม ถ้าไม่แน่ใจให้ลองมาขอคำปรึกษาจาก EXIM BANK
คุณนาเดียกล่าวทิ้งท้ายว่า ในยุคเทคโนโลยีดิจิทัล ธุรกิจจะเติบโตได้ต้องเข้าถึงคนมากขึ้น ต้องให้ผู้บริโภครู้ว่า สินค้าเราคืออะไร ดีอย่างไร ต้องสื่อสารกับผู้บริโภคโดยตรงผ่านช่องทางแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียต่าง ๆ ปัจจุบันไม่จำเป็นต้องใช้งบโฆษณาสินค้าเป็นแสนเป็นล้านบาท ไม่ต้องมีพรีเซนเตอร์ก็ได้ แค่บริหารจัดการประชาสัมพันธ์ให้ดี นอกจากนี้ จะต้องรักษาคุณภาพและพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้มีความหลากหลาย มีหลายรสชาติแม้จะเป็นปลากระป๋องก็ต้องทำให้แตกต่าง ให้เป็นที่จดจำของผู้บริโภคให้ได้
ที่มา: ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย เดือนกุมภาพันธ์ 2568