อินเดียจัดเป็นหนึ่งในดินแดนแห่งเทศกาลเฉลิมฉลอง แทบไม่มีเดือนไหนที่อินเดียไม่มีเทศกาลรื่นเริง เนื่องจากแดนภารตะแห่งนี้ประกอบด้วยประชากรหลากหลายเชื้อชาติภาษา และศาสนา อย่างไรก็ตาม การที่ชาวอินเดียนับถือศาสนาฮินดูมากถึงกว่า 80% ของประชากรทั้งประเทศที่มีอยู่ราว 1,150 ล้านคน เทศกาลสำคัญๆ ของอินเดียที่มีการเฉลิมฉลองกันทั่วประเทศจึงมักมีความเกี่ยวข้องกับศาสนาฮินดูเป็นหลัก ทั้งนี้ ชาวอินเดียนิยมซื้อของขวัญเพื่อมอบให้แก่กันในเทศกาลสำคัญต่าง ๆ จึงเป็นช่องทางของผู้ประกอบการไทยที่ผลิตและส่งออกสินค้าประเภทของขวัญที่จะเข้าไปเจาะตลาดอินเดียในแต่ละเทศกาล
เทศกาลสำคัญๆ ของอินเดีย
1. เทศกาล Holi หรือเทศกาลแห่งสีสันของชาวอินเดีย จัดขึ้นเป็นประจำในช่วงเดือนมีนาคมของทุกปี เป็นเทศกาลเริ่มต้นของฤดูใบไม้ผลิและเทศกาลแห่งความรัก ในคืนแรกที่เริ่มเทศกาลจะมีการจัดซุ้มกองไฟเพื่อทำพิธีบูชา Holika หญิงที่เสียสละชีวิตเพื่อช่วยเหลือพระพรหม ในวันที่สองชาวอินเดียทุกคนจะเล่นสาดสีและสาดน้ำกันอย่างสนุกสนานคล้ายกับประเพณีสงกรานต์ของไทย เทศกาล Holi ให้ความสำคัญมากกับของขวัญ ของขวัญที่ได้รับความนิยมได้แก่ ของหวาน ช็อกโกแลต ผลไม้แห้ง เสื้อผ้า เทปหรือซีดีเพลง รวมถึงสีสำหรับใช้เล่นในเทศกาล อาทิ สีเมจิก สีน้ำ และสีสเปรย์ ตลอดจนชุดของขวัญสำหรับเทศกาล Holi โดยเฉพาะ ซึ่งประกอบด้วยขนม รูปปั้นพระกฤษณะ ตะเกียงน้ำมัน(Diyas) แป้งสี (Abeer) หรือ Gulal) เป็นต้น
2. เทศกาล Diwali หรือ Deepavali เป็นเทศกาลแห่งการประดับไฟของชาวอินเดีย มีการเฉลิมฉลองนาน 5 วัน จัดขึ้นเป็นประจำในช่วงเดือนตุลาคมหรือพฤศจิกายนของทุกปี(ตรงกับช่วงหลังออกพรรษาของไทย) เทศกาล Diwali เป็นหนึ่งในเทศกาลสำคัญของชาวอินเดีย เนื่องจากเป็นการแสดงความรำลึกถึงการกลับมาสู่เมืองอโยธยาของพระรามชาวอินเดียจะประดับประดาบ้านเรืองของตนด้วยการจุดประทีป นอกจากนี้ยังมีการจุดประทัดดอกไม้ไฟ และพลุจำนวนมาก ในส่วนของภาคธุรกิจถือว่าเทศกาลดังกล่าวเป็นเทศกาลขึ้นปีใหม่ ซึ่งเป็นวันเริ่มต้นสิ่งใหม่หรือเปลี่ยนแปลงร้านใหม่ เทศกาล Diwali เปรียบเสมือนเทศกาลแห่งการใช้จ่าย แต่ละครอบครัวจะจับจ่ายซื้อของกันอย่างสนุกสนาน โดยเฉพาะเสื้อผ้าชุดใหม่เพื่อสวมใส่ในวันเทศกาล ทั้งนี้ ของขวัญที่ได้รับความนิยมในเทศกาลนี้ได้แก่ ผลไม้แห้ง เสื้อผ้า ขนมหวาน ช็อกโกแลต คุกกี้ นาฬิกาข้อมือ กล้องถ่ายรูป อุปกรณ์อิเล็คทรอนิกส์ โทรศัพท์มือถือ เครื่องครัว เชิงเทียนและเทียน ดอกไม้ อัญมนีและเครื่องประดับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งทองคำได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในหลากหลายรูปแบบ ทั้งสร้อยข้อมือ แหวน กำไล หรือสร้อยคอขึ้นอยู่กับรสนิยมของแต่ละบุคคล ทั้งนี้หลังจากเทศกาล Diwali 1 วัน จะมีพิธีรับขวัญพี่ชาย (Bhai Duj) โดยน้องสาวจะเจิมหน้าผากพี่ชายขอให้พี่ชายมีความสุข ขณะที่พี่ชายจะมอบของขวัญเพื่อเป็นการสัญญาว่าจะปกป้องน้องสาว
3. เทศกาล Navratri หรือ Dussehra เป็นเทศกาลบวงสรวงพระแม่อุมาเทวีจัดขึ้นเป็นประจำในเดือนตุลาคมของทุกปี มีการเฉลิมฉลองกันนานถึง 9 วัน ตามภาคอวตาร 9 ปางของพระแม่อุมาเทวี ซึ่งชาวอินเดียให้ความเคารพนับถือมากในช่วงเทศกาลนี้ผู้บูชาพระแม่อุมาเทวีต้องถือศิลและรับประทานอาหารมังสวิรัติ ขณะที่รูปแบบของการเฉลิมฉลองแตกต่างกันไปในแต่ละรัฐ ของขวัญที่ชาวอินเดียนิยมซื้อให้กันในเทศกาล Navaratri ได้แก่เครื่องแต่งกาย เช่น เสื้อผ้าโดยเฉพาะชุดพื้นบ้านของอินเดีย อัญมณีและเครื่องประดับ
4. เทศกาล Ganesh Chaturthi เป็นเทศกาลบูชาพระพิฆเนศ จัดขึ้นเป็นประจำราวเดือนสิงหาคม-กันยายน ของทุกปี ซึ่งชาวอินเดียเชื่อว่าเป็นวันที่พระพิฆเนศถือกำเนิดขึ้นมีการเฉลิมฉลองกันอย่างยิ่งใหญ่ทั่วประเทศประมาณ 10 วัน และมีการจัดสร้างเทวรูปพระพิฆเนศขนาดต่างๆ จำนวนมากเพื่อเข้าพิธีบูชาและแห่ไปรอบเมือง จากนั้นจึงมีพิธีลอยเทวรูปลงแม่น้ำหรือทะเล ของขวัญที่นิยมมอบให้กันในเทศกาลนี้ได้แก่ รูปปั้นพระพิฆเนศ จี้รูปพระพิฆเนศ ชุดตะเกียง การ์ดอวยพร ดอกไม้ และลูกอม เป็นต้น
นอกจากเทศกาลดังกล่าวข้างต้นแล้ว อินเดียยังมีเทศกาลเฉลิมฉลองที่สำคัญอีกกว่า 60 เทศกาล อาทิ Onam, Durga Puja และ Lohri เป็นต้น ซึ่งแต่ละเทศกาลมักมีระยะเวลาของการเฉลิมฉลองมากกว่า 1 วัน เทศกาลต่างๆ เหล่านี้จึงเป็นโอกาสสำหรับนักธุรกิจที่กำลังมองหาตลาดส่งออกซึ่งมิได้จำกัดเฉพาะของประดับตกแต่งในเทศกาล แต่ยังรวมถึงสินค้าอีกหลากหลายหมวดทั้งอาหาร เครื่องแต่กาย เครื่องครัว อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ รวมถึงอัญมณีและเครื่องประดับ
--ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย เมษายน 2552--