การดำเนินธุรกิจด้านการค้าต่างประเทศของผู้ประกอบการฮ่องกง

1. แหล่งผลิตและแสวงหาสินค้า

จีนแผ่นดินใหญ่ยังคงเป็นฐานการผลิตและแหล่งแสวงหาสินค้าที่สำคัญของผู้ประกอบการฮ่องกง และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเป็นลำดับ โดยมีสัดส่วนเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 56 ในปี 2006 เป็นร้อยละ 62 ในปี 2009 ในขณะที่การผลิตในฮ่องกงเองหรือจากแหล่งผลิตในประเทศอื่นๆ ลดลงอย่างต่อเนื่อง สำหรับแหล่งผลิตและหาสินค้าในจีนแหล่งใหญ่จะอยู่บริเวณมณทลกวางตุ้ง แถบลุ่มแม่น้ำเพิรล์ (Pearl River Delta) เป็นหลัก มีเพียงร้อยละ 10 เท่านั้นที่อยู่มณฑลอื่น เขตมณฑลอื่นที่นิยมได้แก่ Yangtze River Delta (Shanghai, Zhejiang, Jiangsu) Bohai Region (Beijing, Tianjin, Liaoning, Shandong, Hebei)

2. สถานการณ์การผลิตจากแหล่งต่างๆ

ในปี 2009 กว่าร้อยละ 83 ของสินค้าที่ฮ่องกงส่งออก เป็นสินค้าที่ผลิตในจีนแผ่นดินใหญ่ มีการผลิตในฮ่องกง เพียงร้อยละ 6 และผลิตจากแหล่งผลิตในประเทศอื่นๆ ร้อยละ 11 (ลดลงเป็นลำดับ)

แม้ว่า ข้อตกลงความร่วมมือทางเศรษฐกิจระหว่างฮ่องกงกับจีน (Closer Economic Partnership Arrangment: CEPA) ที่เริ่มบังคับใช้ในปี 2003 จะเป็นประโยชน์ทำให้การผลิตสินค้าบางอย่างยังดำเนินการในฮ่องกงเพื่อส่งออกไปจีนโดยไม่ต้องเสียภาษี แต่ด้วยปัจจัยแวดล้อมอื่น ๆ เช่น การยกเลิกโควต้าสิ่งทอของสหภาพยุโรปและสหรัฐอเมริกาต่อสินค้าจีน ก็ทำให้ฮ่องกงไม่เป็นที่ดึงดูดในการเป็นฐานการผลิตเพื่อส่งออกอีกต่อไป

สินค้าของผู้ประกอบการฮ่องกง ที่ผลิตในจีนส่วนใหญ่ ได้แก่ ของเด็กเล่น กระเป๋าถือและกระเป๋าเดินทาง รองเท้า เครื่องใช้ในครัวเรือน ของขวัญของชำร่วย เสื้อผ้า เครื่องเขียนและอุปกรณ์บนโต๊ะทำงาน ผลิตภัณฑ์พลาสติก นาฬิกา ในขณะที่สินค้าที่ผลิตในฮ่องกง จะเป็นสินค้าคุณภาพสูงสำหรับตลาดระดับบน ได้แก่ สินค้าอาหารและเครื่องดื่ม วัสดุสิ่งพิมพ์และบรรจุภัณท์ เครื่องประดับ ซึ่งแม้ว่าต้นทุนการผลิตในจีนจะถูกกว่าแต่สินค้าเหล่านี้ไม่ได้พิจารณาประเด็นด้านราคาเป็นสำคัญ

สาเหตุที่บริษัทฮ่องกงบางบริษัทยังคงโรงงานผลิตสินค้าไว้ในฮ่องกง นอกจากจะด้วยเหตุผลด้านตัวสินค้า ที่มีมูลค่าสูง ต้องการความแน่นอนในคุณภาพและบริการขนส่งที่สะดวกรวดเร็ว รวมทั้ง เพื่อเป็นการใช้ประโยชน์จาก CEPA อีกเหตุผลหนึ่งที่สำคัญได้แก่ เพื่อเลี่ยงโควต้าหรือกฎข้อบังคับต่างๆ ที่ประเทศคู่ค้ามีต่อจีน

สำหรับแหล่งผลิตในประเทศอื่นๆ ส่วนใหญ่จะเป็นสินค้าอาหารเครื่องดื่ม เครื่องจักรและชิ้นส่วน และวัตถุดิบที่เป็นโลหะและสินค้าโภคภัณฑ์ (commodities)

การจัดการด้านการขนส่งสินค้า

ดำเนินการ 4 วิธี ดังนี้

• ขนส่งโดยตรงจากฮ่องกง (Domestic Export)
• ขนส่งผ่านฮ่องกงเพื่อส่งออกต่อ (re-export through Hong Kong)
• ขนส่งผ่านฮ่องกงด้วยเอกสารใบขน Bill of Lading (Transshipment via Hong Kong with through B.L.)
• ขนส่งตรงจากแหล่งผลิตในจีน

การขนส่งโดยตรงจากฮ่องกง (Domestic Export) เป็นการขนส่งสำหรับสินค้าที่ผลิตจากโรงงานในฮ่องกง ส่วนอีกสามวิธี เป็นการขนส่งสินค้าที่มีการผลิตจากโรงงานนอกฮ่องกง ถือเป็นการดำเนินธุรกิจในต่างประเทศ (Offshore Trade) ซึ่งจากสถิติการส่งออกของรัฐบาลฮ่องกงจะนับ เฉพาะตัวเลข การส่งออกตรงจากฮ่องกงและการ re-export เป็นตัวเลขการส่งออกสินค้าของฮ่องกง ในขณะที่ การ transshipment และส่งออกโดยตรงจากจีน เป็นตัวเลขที่ปรากฎในการค้าธุรกิจบริการและ GDP ของฮ่องกง

การส่งออกสินค้าที่ผลิตในจีน

แต่เดิม สินค้าของผู้ประกอบการฮ่องกงที่ผลิตในจีนส่วนใหญ่ จะส่งออก โดยผ่านการ re-export ที่ฮ่องกง ดังจะเห็นได้จากสถิติในปี 1988 ร้อยละ 82 ของสินค้าผลิตในจีน re-export ผ่านฮ่องกง มีเพียง ร้อยละ 18 ที่ transshipment ผ่านฮ่องกง/ส่งตรงจากจีน ปัจจุบันการ re-export ผ่านฮ่องกงเริ่มลดลงต่อเนื่อง ส่งออกตรงจากจีนมากขึ้น ในปี 2009 สินค้าฮ่องกงที่ผลิตในจีน ร้อยละ 49 จะส่งออกโดยการ re-export ผ่านฮ่องกง ในขณะที่ การส่งตรง/ transshipment ผ่านฮ่องกง มีสัดส่วนร้อยละ 51 หรืออีกนัยหนึ่ง กว่าครึ่งของสินค้าของผู้ประกอบการฮ่องกงที่ผลิตในจีนจะไม่ผ่านศุลกากรฮ่องกง

ซึ่งสัดส่วนการส่งผ่านฮ่องกง (re-export) ในปี 2009 ถือว่ากระเตื้องขึ้นแล้ว สืบเนื่องจากเป็นปีที่เศรษฐกิจชะลอตัว ผู้ซื้อต่างประเทศยังระมัดระวังในการสั่งซื้อ จะสั่งซื้อในปริมาณน้อย แต่ต้องการให้ใช้เวลาส่งให้เร็วที่สุด ซึ่งระบบขนส่งทางคาร์โก้ ระบบการรวบรวมสินค้า (consolidation) ของฮ่องกงรองรับความต้องการนี้ได้ ทำให้การ re-export ผ่านฮ่องกงในปี 2009 สูงขึ้น

ลักษณะสินค้าก็เป็นเงื่อนไขที่สำคัญในการเลือกวิธีการส่งออก จะเห็นจากสินค้าที่มีมูลค่าสูง เช่น เครื่องประดับอัญมณี นาฬิกา ชิ้นส่วนอิเลคทรอนิกส์ คอมพิวเตอร์และโทรคมนาคม ส่วนใหญ่จะ re-export ผ่านฮ่องกง ในขณะที่สินค้าประเภท เครื่องใช้ในครัวเรือน เคมีภัณฑ์ เครื่องเขียนและอุปกรณ์บนโต๊ะทำงาน รองเท้า จะส่งออกตรงจากจีน

ปัจจัยที่ทำให้ส่งสินค้าตรงจากจีนมากขึ้น ได้แก่ ค่าขนส่งที่ถูกกว่า ความต้องการของผู้ซื้อโรงงานอยู่ไกลจากฮ่องกง

ดังนั้น การเลือกการส่งออกสินค้า ขึ้นกับหลายองค์ประกอบ ได้แก่ ความต้องการลูกค้าต้นทุน ความปลอดภัย เวลา ความรวดเร็ว ตารางเรือ ประเภทสินค้า มาตรฐานการให้บริการและสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ และระยะทางจากฮ่องกง และระยะทางจากฮ่องกง

การส่งออกสินค้าที่ผลิตในประเทศอื่นๆ นอกฮ่องกงและจีนแผ่นดินใหญ่

สินค้าของผู้ประกอบการฮ่องกงที่ผลิตในประเทศอื่นๆ ส่วนใหญ่จะเป็นสินค้าที่ผลิตเพื่อส่งกลับมาผลิตต่อหรือใช้ในจีน ส่วนใหญ่ได้แก่ สินค้าอัญมณีและเครื่องประดับ สินค้าอิเลคทรอนิกส์และอุปกรณ์ สินค้าอาหารและเครื่องดื่ม การส่งออกของสินค้าเหล่านี้จะเป็นการ re-export ผ่านฮ่องกงทางอากาศเป็นส่วนใหญ่

สคร.ฮ่องกง

ที่มา: http://www.depthai.go.th

---