1.1 การส่งออกชิ้นส่วนยานยนต์ และอิเล็คทรอนิกส์ลดลงอย่างมาก ภายหลังจากการเกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหว ส่งผลให้ญี่ปุ่นขาดดุลการค้าถึง 463.7 พันล้านเยนในเดือนเมษายน ซึ่งเป็นการขาดดุลการค้าครั้งแรกในเดือนเมษายนนับจากปี 2523
มูลค่าการส่งออกทั้งสิ้น 5.16 ล้านล้านเยน ลดลงร้อยละ 12.5 จากปี 2553 การส่งออกสินค้าอุปกรณ์ดิจิตอล รวมถึงกล้องถ่ายรูปดิจิตอล ลดลงร้อยละ 48.6 ส่วนการส่งออกสินค้าอาหารลดลงร้อยละ 22.8 จากความเข้มงวดของต่างประเทศในการนำเข้าสินค้าอาหารจากญี่ปุ่น
1.2 บริษัท Kansai Electric Power ผู้ผลิตกระแสไฟฟ้าในเขตคันไซได้ปิดโรงปฏิกรณ์จำนวนหนึ่งเพื่อตรวจสอบ รวมทั้งจะปิดอีก 2 แห่งที่ ทากาฮาม่า และฟูกุย จะส่งผลให้กระแสไฟฟ้าขาดแคลนประมาณร้อยละ 5 บริษัทฯ ได้ขอร้องให้บริษัทและที่พักอาศัยต่างๆลดปริมาณการใช้กระแสไฟฟ้าลงร้อยละ 15 ซึ่งจะส่งผลกับบริษัทที่กำลังจะเร่งการผลิตสินค้าในภูมิภาคตะวันตกเพื่อชดเชยการผลิตที่สูญเสียไปจากเหตุการณ์แผ่นดินไหว ส่วนบริษัทที่ทำธุรกิจเกียวกับเทคโนโลยี่ประหยัดพลังงานจะมีบทบาทมากขึ้น เช่นพานาโซนิกส์กำลังพัฒนาระบบขดลวดไฟฟ้าเพื่อช่วยประหยัดพลังงานภายในบ้าน โดยระบบนี้ สามารถจ่ายไฟฟ้ากระแสตรงลดกระแสไฟฟ้าลงร้อยละ 30 ทั้งนี้ ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีเทคโนโลยีประหยัดพลังงานชั้นแนวหน้าของโลก และ สามารถเป็นธุรกิจส่งออกเพื่อชดเชยธุรกิจรถยนต์และเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ได้รับผลกระทบดังกล่าว
2.1 ภายหลังจากการเลิกใช้นโยบาย "Eco Point" ของรัฐบาล รวมทั้งจากการเปลี่ยนระบบจากอะนาล็อกเป็นดิจิตอล ส่งผลให้บริษัทผู้ผลิตเครื่องใช้ไฟฟ้า รวมทั้งร้านค้าปลีกแข่งขันกันตัดราคาสินค้า ราคาโทรทัศน์จอแบนลดลงประมาณ 53,800 เยน ในเดือนพฤษภาคม เช่น พานาโซนิกส์รุ่น TH-P50VT2 ขนาด 50 นิ้ว ลดลงเหลือเพียงประมาณ 205,800-247,800 เยน ส่วนโทรทัศน์ขนาดเล็กมีความต้องการเพิ่มขึ้น โดยเป็นโทรทัศน์เครื่องที่ 2 ที่ใช้ในห้องนอน หรือห้องอื่นๆ ดังนั้นราคาจึงไม่ค่อยมีการเปลี่ยนแปลง
2.2 โซนี่ จะวางจำหน่ายคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล 7 รุ่นในฤดูร้อนนี้ รวมทั้งรุ่น Vaio L ที่สามารถแสดงภาพเป็น 3 มิติได้ โดยใช้ระบบเดียวกับโทรทัศน์รุ่น บราโว รวมทั้งสามารถเชื่อมต่อ กับเครื่องเล่นเกม Playstation ระบบ 3 มิติได้ ผู้ใช้สามารถจะวาดภาพ 3 มิติ โดยใช้โปรแกรมพิเศษ และชมโดยใช้แว่นตา การแสดงภาพสามารถเปลี่ยน จาก 2 มิติ เป็น 3 มิติ ได้ คาดว่าจะจำหน่ายที่ ราคา 250,000 เยน
2.3 บริษัทโตชิบา และ โซนี่ พยายามจะควบรวมการผลิตจอภาพ LCD ขนาดเล็ก เพื่อการแข่งขันในตลาดโลก เดิมญี่ปุ่นเป็นผู้นำในตลาด แต่จากการที่คู่แข่งอย่าง Samsung รวมทั้งผู้ผลิตในไต้หวัน ต่างเร่งการผลิค ทำให้บริษัทญี่ปุ่นต้องหันมาร่วมมือกัน เพื่อแข่งขันในยุคที่เทคโนโลยี่กำลังจะ เปลี่ยนจาก LCD เป็น OEL (organic electroluminescent) โดยรัฐบาลจะเข้าถือหุ้นร้อยละ 80 เพื่อตอบสนองความต้องการของตลาดที่ต้องการจอภาพขนาดเล็กที่ใช้กับ smartphone และอื่นๆ การรวมเทคโนโลยี่ของสองบริษัทเข้าด้วยกัน เพื่อที่จะสามารถผลิต OEL ได้ปริมาณมาก จึงนับว่าจำเป็นต่อประเทศญี่ปุ่น
3.1 บริษัทชาร์ป คาดว่าผลกำไรในปีงบประมาณ 2554 จะลดลงร้อยละ 69.1 จากการปรับโครงสร้างการผลิตของบริษัท ที่หันมาเน้นการผลิตจอภาพ LCD ขนาดกลางและเล็ก โดยชาร์ปได้ประกาศในวันที่ 3 มิถุนายน ว่าจะลดปริมาณการผลิต จอภาพขนาด 30-40 นิ้วที่โรงงานในจังหวัดมิเอะ และจะผลิตจอขนาดเล็กที่ใช้กับ smartphone แทน บริษัทกำลังเจรจาที่จะจ้างผลิตจอภาพขนาด 30-40 นิ้วที่โรงงานของบริษัทไต้หวัน
ส่วนการผลิตจอภาพ LCD ขนาดใหญ่พิเศษ ชาร์ปคาดหวังการสั่งซื้อจากตลาดต่างประเทศ เช่น ในอเมริกาเหนือ ซึ่งมีความต้องการโทรทัศน์ขนาดใหญ่เป็นพิเศษ เช่น ใหญ่กว่า 60 นิ้ว โดยจะผลิตจอภาพ LCD ขนาดใหญ่พิเศษที่โรงงานในซาไก จังหวัดโอซากา
ส่วนพานาโซนิกส์ เช่นเดียวกัน จะลดการลงทุนผลิตจอภาพ LCD และ plasma ลง ร้อยละ 10 ที่โรงงาน 2 แห่งในจังหวัดเฮียวโกะ รวมทั้งวางแผนจะย้ายฐานการผลิตไปยังประเทศจีน และสั่งซื้อจอภาพจากผู้ผลิตอื่นแทน
3.2 บริษัทฟูจิฟิล์ม จะเริ่มสายการผลิตฟิล์มที่ใช้กับ LCD เพื่อป้อนให้ผู้ผลิต LCD ในประเทศ รวมทั้ง ซัมซุงของเกาหลี และ ชิเม อินโนลักซ์ ของไต้หวัน โดยสานการผลิตจะสามารถผลิตฟิล์มได้กว้างถึง 2,300 มิลลิเมตร คาดว่าจะเริ่มการผลิตที่โรงงานในจังหวัดคุมาโมโตในเดือน ธันวาคม 2555 โดยมีกำลังผลิตถึง 35 ล้านตารางเมตรต่อปี และที่ตั้งโรงงานในคุมาโมโตเพื่อจะสะดวกในการส่งสินค้าให้ผู้ผลิตในเกาหลี และไต้หวัน จากเดิมผลิตฟิล์มที่โรงงานในคานากาว่า และชิซูโอกะ
3.3 บริษัทเมอิโกะ อิเล็คทรอนิกส์ ได้เริ่มการผลิตแผ่นวงจรพิมพ์ (Printed circuit board) สำหรับรถยนต์ ที่โรงงานในกรุงฮานอย เวียดนาม จากความต้องการรถที่ใช้พลังงานไฟฟ้า โดยหวังจะเพิ่มยอดขายถึง 1 หมื่นล้านเยนในอีก 2-3 ปี ปัจจุบันบริษัทผลิตแผ่นวงจรพิมพ์ที่โรงงานในญี่ปุ่น และจีน แต่จากการที่ค่าแรงสูงขึ้น และแรงงานขาดแคลนในจีนทำให้บริษัทจึงจะผลิตในเวียดนาม ที่มีแรงงานจำนวนมาก
3.4 บริษัท ฟูจิ อิเล็คทริค ร่วมกับบริษัท โคเรเทค พัฒนาแผ่นเซลล์แสงอาทิตย์ที่สามารถนำมาปูบนพื้นที่ว่างเปล่า โดยมีคุณสมบัติผลิตไฟฟ้า รวมทั้งสามารถกันวัชพืช เช่นหญ้า ได้เซลล์แสงอาทิตย์แบบฟิล์มบางประเภท Amorphous silicon จะนำมาปูบนแผ่นกันหญ้า มีขนาดกว้าง 2 เมตร และสามารถม้วนเก็บได้ เซลล์แสงอาทิตย์แบบฟิล์มบางนี้ มีประสิทธิภาพร้อยละ 8 ในการเปลี่ยนแสงอาทิตย์ให้เป็นพลังงานไฟฟ้า เมื่อเทียบกับเซลล์แสงอาทิตย์ทั่วไปที่ผลิตจากซิลิคอนชนิดผลึก (Crystalline silicon) ที่มีประสิทธิภาพร้อยละ 15 แต่จากการใช้งานที่ง่ายในการติดตั้ง สามารถเคลื่อนย้ายได้ ทำให้สะดวกที่จะใช้ปูบนพื้นที่เปล่าขนาดใหญ่ โดยขนาดพื้นที่ 200 ตารางเมตร จะผลิตไฟฟ้าได้ 10 กิโลวัตต์เท่ากับพลังงานที่ผลิตจากแผงเซลล์แสงอาทิตย์ของบ้านจำนวน 3 หลัง และ ค่าใช้จ่ายอยู่ที่ 5-6 ล้านเยน
ผลกระทบจากเหตุการณ์ แผ่นดินไหว ส่งผลให้การส่งออกสินค้าอิเล็คทรอนิกส์ในเดือนเมษายน 2554 มีมูลค่า 7.38 แสนล้านเยน ลดลง ร้อยละ 18.7 จากเดือนเมษายน ปี 2553 โดยสินค้าเกือบทุกหมวดปรับตัวลดลง ได้แก่ อุปกรณ์วิดิโอลดลงร้อยละ 51.2 เครื่องเสียงลดลงร้อยละ 43.9 คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ ลดลงร้อยละ 32.7 อุปกรณ์อิเล็คทรอนิกส์ ลดลงร้อยละ 19.4 ส่วนสินค้าที่เพิ่มขึ้น ได้แก่ ระบบสื่อสาร เพิ่มขึ้นร้อยละ 103 มาตรวัดไฟฟ้า เพิ่มขึ้นร้อยละ 14.6
ส่วนการนำเข้าสินค้าอิเล็คทรอนิกส์ในเดือนมีนาคม 2554 มีมูลค่า 6.98 แสนล้านเยน เพิ่มขึ้นร้อยละ 0.7 จากเดือนมีนาคม ปี 2553 สินค้าเกือบทุกหมวดปรับตัวเพิ่มสูงขึ้น ได้แก่ อุปกรณ์สื่อสาร เพิ่มขึ้นร้อยละ 65.6 ระบบสื่อสารวิทยุ เพิ่มขึ้นร้อยละ 66.5 อุปกรณ์วิดิโอเพิ่มขึ้นร้อยละ 26.7 ส่วนสินค้าที่ปรับลดลง ได้แก่ หลอดไฟฟ้าลดลง ร้อยละ 25 แผงวงจรไฟฟ้า ลดลงร้อยละ 11.8
สำนักงานส่งเสริมการค้าฯ ณ นครโอซากา
ที่มา: http://www.depthai.go.th