ห้างได้เงิน ผู้ประกอบการโอดครวญ

สินค้าในห้างนั้นเรื่องคุณภาพอาจไม่จำเป็นต้องดีกว่าสินค้านอกห้าง แต่ราคามักจะแพงกว่าเสมอ การนำของเข้าห้างมีค่าใช้จ่ายมากมายทั้ง ค่าวันครบรอบห้าง, ค่าสินค้าชำรุด ทำให้ผู้ประกอบการหลายรายได้รับความเดือนร้อน แม้ว่าห้างสรรพสินค้าหลายแห่งจะเอ่ยปากว่าได้ยกเลิกการเก็บค่าใช้จ่ายเหล่านี้ไปแล้ว แต่ในความเป็นจริงค่าใช้จ่ายเหล่านั้นยังคงมีอยู่ ยกตัวอย่างเช่น ห้างในแต่ละสถานที่ตั้ง ราคาที่เรียกเก็บจะ ไม่เท่ากัน ค่าใช้จ่ายที่ซุปเปอร์มาเก็ตเหล่านี้เรียกเก็บสูงถึง 30%-40% ของราคาสินค้า ส่งผลให้ผู้ประกอบการต่างๆ ทั้งในจีนและต่างประเทศ รวมถึงผู้ประกอบการไทยได้รับความเดือดร้อน

จากการสอบถามผู้ประกอบการ 2 รายที่เซ็นสัญญาการนำสินค้าเข้าวางขายในซุปเปอร์มาเก็ต รายแรกคือ ผู้ผลิตผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในห้องครัวและห้องน้ำ รายที่สองคือผู้ผลิตเครื่องใช้ไฟฟ้า พบว่าทุกปีจะมีการเรียกเก็บค่าใช้จ่ายสำหรับวันหยุดประจำปีทั้งหมด 18 รายการ ยกตัวอย่างผู้ผลิตเครื่องใช้ในครัว

รายจ่ายที่เกี่ยวข้องกับบริษัทของเขา ในสัญญาฉบับนี้ระบุไว้ถึง 11 รายการ

1.วันขึ้นปีใหม่, วันแรงงาน, วันชาติ, วันตรุษจีน 4 เทศกาลที่เป็นวันหยุดตามกฎหมายของจีน จะเรียกเก็บ 1800 หยวน / ผู้ประกอบการ1 ราย

2.ค่าตกแต่งสถานที่สำหรับผู้ประกอบการรายใหม่ เรียกเก็บ 1500 หยวน / ผู้ประกอบการ 1 ราย, ค่าผู้ประกอบการรายใหม่เริ่มดำเนินธุรกิจอย่างเป็นทางการ 4,000 หยวน / ผู้ประกอบการ 1 ราย

3.วันครบรอบห้าง - ฉลองวันเปิดสาขาใหม่ 1800 หยวน / ร้าน, วันครบรอบบริษัท 1,800 หยวน /ร้าน

4.เทศกาลโปรโมชั่น : เทศกาลเครื่องใช้ไฟฟ้าในครัว 1800 หยวน / ผู้ประกอบการ 1 ราย, เทศกาลเครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้าน 1800 หยวน / ผู้ประกอบการ 1 ราย

รายจ่าย 11 รายการที่กล่าวมานี้เป็นรายจ่ายที่ผู้ประกอบการจะต้องจ่ายสำหรับ ผู้ประกอบการ 1 ราย /1 ห้าง รวมแล้วเป็นเงิน 20,000 กว่าหยวน และยังมี ค่าสนับสนุนการจัดการของทางห้าง ค่าธรรมเนียมโปรโมชั่นที่เรียกเก็บสูงสุดมากถึง 20 % ค่าตัวอย่างสินค้า ค่าผิดสัญญา สรุปรวมทั้งหมดแล้ว ค่าใช้จ่ายที่จะต้องจ่ายให้ห้างนั้น มากถึง 30% ของยอดขาย แต่ถ้ายอดขายลดลง นั่นหมายถึงการขาดทุน

ค่าธรรมเนียมที่เรียกเก็บโดยห้างขนาดใหญ่นั้นเรียกเก็บจากสินค้าหลายตัว รวมกับค่าเปิดบัญชี ค่าเทศกาล ค่าใช้จ่ายในการเปิดร้านใหม่ ค่าซ่อมบำรุงร้านเก่า ค่าสินค้าใหม่ ค่าผิดสัญญา ค่าโปสเตอร์ ค่าที่พักสินค้า ค่าธรรมเนียมการใช้ข้อมูลร่วมกัน ค่าธรรมเนียมพนักงานจัดโปรโมชั่น ค่าที่ปรึกษา ค่าบริการโปรโมชั่น เป็นต้น 10 กว่าชนิด ทำให้ต้นทุนสินค้าเพิ่มทั้งทางตรงและทางอ้อมและยังมีค่าใช้จ่ายอย่างอื่นที่ยังไม่มีชื่อเรียกอีก ซึ่งทางห้างอาจจะเปลี่ยนชื่อเรียก หรืออาจจะเรียกเก็บรวมกับสินค้ารายการอื่น

สินค้าแบรนด์ชั้นหนึ่งกับแบรนด์ชั้นสองนั้น การนำสินค้าเข้าห้างก็จะมีค่าใช้จ่ายไม่เท่ากัน คือประมาณ 10,000-20,000 หยวน/ ร้าน ถ้าเป็นแบรนด์ดังมีชื่อ ราคาที่เรียกเก็บก็จะต่ำลงมา แต่ถ้าเป็นสินค้าแบรนด์ชั้นสองค่าใช้จ่ายก็จะสูงกว่าแบรนด์ชั้นหนึ่ง

เทศกาลวันหยุดต่างๆก็จะเรียกเก็บเงินไม่เท่ากัน อย่างเช่นในวันเทศกาลถ้าต้องการจัดทำประชาสัมพันธ์โปรโมชั่น ทางห้างจะเรียกเก็บ 200-500 หยวน / สินค้า

ส่วนค่าสินค้าชำรุด เดิมทางห้างจะเป็นคนจัดการ จากการสำรวจตัวเลขที่ออกมาล่าสุด ปี 2010 สินค้าชำรุดมีมูลค่ามากถึง 1,885 ร้อยล้านหยวน อัตราความเสียหายอยู่ที่ 1.56% ปี 2010 ปีเดียว มูลค่าความเสียหายมากกว่าเงินลงทุน the Three Gorges Project เสียอีก ดังนั้นร้านค้าขายส่งเตรียม ที่จะโยนความผิดเรื่องสินค้าชำรุดให้แก่ผู้ประกอบการสินค้ารายนั้นเป็นผู้รับผิดชอบ

ซุปเปอร์ขนาด 10,000 ตร.ม สินค้าประมาน 5,000 ชนิด สินค้าหนึ่งชนิด มีค่าใช้จ่ายในการนำเข้าห้าง อยู่ประมาณ 200-500 หยวน รวมกันเป็นเงินแสนกว่าหยวนแล้วเมื่อบวกกับค่าเช่าชั้นวางของเป็นเงินอีก ประมาน 2-3 แสน การขายสินค้าในห้างยังมีการกำหนดเป้าในการขาย ยกตัวอย่างเช่น กำหนดไว้ให้ขาย 200,000 หยวน/เดือน ถึงแม้ว่าจะขายไม่ได้ตามเป้าแต่อย่างไรก็ยังยึดมูลค่าเงินที่จะต้องจ่ายให้ห้างตามเป้า ที่กำหนดไว้ รายจ่ายมากมายเหล่านี้กลายเป็นรายได้หลักของห้างในประเทศจีนไปแล้ว

มีกรณีที่ว่าพนักงานสั่งของจงใจไม่สั่งของเข้ามาทั้งๆที่ของในคลังสินค้าไม่มีแล้ว ลูกค้าก็จะพบว่า ชั้นวางของติดป้าย "สินค้าหมด" อีกกรณีหนึ่ง คือสินค้าแช่แข็งนั้นไม่สามารถวางทิ้งไว้โดยไม่ได้แช่เย็น พนักงานรับของบางครั้งไปทำอย่างอื่นก่อนแล้วค่อยมาจัดการต่อ กรณีอย่างนี้คนที่จะเสียหายที่สุดก็คือ เจ้าของสินค้าเอง ดังนั้นสิ่งที่ผู้ประกอบการอาจจะต้องทำคือ ให้เงินแก่พนักงานเหล่านี้บ้างในบางเทศกาลสำคัญ การกระทำดังกล่าวจะมีผลดีต่อผู้ประกอบการเองภายหลัง ทำให้ดำเนินการใด ๆ ได้สะดวกมากขึ้น

เจ้าหน้าที่รายหนึ่งของห้างคาร์ฟูกล่าวว่า ก่อนปี 2006 มีการเรียกเก็บค่านำของเข้าห้างจริง แต่หลังจากปี 2006 กระทรวงพาณิชย์ได้ออกกฎยกเลิกการเรียกเก็บเงินจากสินค้าเข้าห้างเหล่านี้ ห้างคาร์ฟู ก็ยกเลิกการเรียกเก็บเงินดังกล่าวแล้ว ตอนนี้ค่าใช้จ่ายที่ห้างเรียกเก็บทั้งหมด ก็เป็นการเรียกเก็บตามกฎหมายของประเทศจีน

ส่วนเรื่องที่พนักงานของห้างถือโอกาสจากการทำงานเพื่อทำรายได้เล็ก ๆ น้อย ๆ จากผู้ประกอบการนั้น เจ้าหน้าที่คนดังกล่าว เชื่อว่าเป็นเรื่องจริง เป็นการทำแบบลับๆ หากวิเคราะห์ปัญหานี้เกิดจากอะไร ข้อ 1. พนักงานพวกนี้จะถือโอกาสทำให้ผู้ประกอบการหนักใจ คล้ายกับว่าเป็นการกดดันอย่างหนึ่ง เช่น เรื่องที่นำของแช่แข็งวางทิ้งไว้โดยไม่จัดเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อยก่อนจะไปรับสินค้าอื่น ทำให้สินค้าแช่แข็งเหล่านั้นได้รับความเสียหาย โดยผู้ประการก็ต้องยอมจ่ายเงินเล็กๆน้อยๆเพื่อไม่ให้เกิดความเสียหายต่อสินค้าของตน

ข้อ 2. ถ้าแลกกับการที่สินค้าของตนจะได้จัดวางขึ้นชั้นเร็วขึ้นและสามารถเลือกตำแหน่งวางที่ดี ๆ ได้นั้น เรื่องอย่างนี้บางทีอาจเป็นผู้ประกอบการเองที่เสนอเงินจำนวนนั้นให้แก่พนักงาน

เรื่องที่เกิดขึ้นนี้ ทางห้างก็ไม่ได้นิ่งนอนใจมีการออกกฎที่เข้มงวดขึ้น โดยการจัดคนมาดูแลเรื่องนี้โดยเฉพาะ เช่น ถ้าของขาดสต๊อกโดยไม่มีเหตุผลที่สมควรมารองรับ คนที่มีประสบการณ์จะดูออกทันทีว่า มีบางอย่างผิดปกติเกิดขึ้น และผู้มีความผิดต้องรับโทษ โทษสถานเบา คือไล่ออก โทษสถานหนักคือ แจ้งตำรวจ การที่ห้างออกมารับผิดชอบเช่นนี้ ก็ถือว่าเป็นการดีต่อผู้ประกอบการเอง เพราะทำให้รายจ่าย

ผู้ประกอบการไทยส่วนใหญ่ที่นำสินค้าไทยเข้ามาตีตลาดจีน น้อยรายที่จะมีเงินหมุนในการนำของเข้าห้าง คนที่นำของเข้าห้างได้และอยู่ได้นานสายป่านต้องยาวพอสมควร จะมาหวังให้ห้างจ่ายเงินให้เราก่อน แล้วค่อยนำเงินนั้นไปหมุนต่อ เห็นจะเป็นการยาก นี่เป็นเหตุผลหนึ่งที่ทำให้ผู้ประกอบการไทยรายเล็กถอดใจ และถอนสินค้าของตนออกจากห้างมานับไม่ถ้วน เพราะฉนั้นก่อนนำสินค้ามาตีตลาดจีนต้องมั่นใจว่าสินค้าเราดีจริง มีจุดเด่นจริง ถึงจะอยู่ได้

แหล่งที่มา : Guangzhou Daily ฉบับลงวันที่ 16 มิถุนายน 2554 หน้า AII7

สคร. เมืองกวางโจว

ที่มา: http://www.depthai.go.th