อิหร่านเป็นตลาดใหม่ที่ผู้ส่งออกไทยควรให้ความสนใจ เพราะตลาดอิหร่านมีประชากรถึง 70 ล้านคนและมีความต้องการสินค้าและบริการจำนวนมาก รวมทั้งมีกำลังซื้อสูง ทั้งนี้ ถึงแม้ว่าอิหร่านจะถูกคว่ำบาตรจากสหประชาชาติและสหรัฐอเมริกา แต่การค้าระหว่างประเทศก็ยังคงดำเนินไปได้ โดยการชำระเงินด้วยเงินสด หรือผ่านประเทศที่สาม
สภาพตลาดภายในอิหร่านมีคู่แข่งค่อนข้างน้อย เนื่องจากผู้ส่งออกจากสหรัฐอเมริกาและสหภาพยุโรปยังไม่เข้าสู่ตลาดอิหร่าน ประกอบกับอิหร่านมีนโยบายขยายความสัมพันธ์ทางการค้ากับประเทศตะวันออก เช่น จีน อินเดีย ไทย มาเลเซีย เวียดนาม ทำให้ผู้นำเข้าอิหร่านหันมาค้าขายกับไทยมากขึ้น เพื่อทดแทนการค้าที่หดหายจากยุโรปเนื่องจากผลกระทบจากมาตรการคว่ำบาตรฯ
ทั้งนี้ การค้าระหว่างไทย-อิหร่าน ในช่วง 6 เดือนแรกของปี 2554 (มค-มิย) สูงเพิ่มขึ้นมาก โดยมีมูลค่าทั้งสิ้น 558.72 ล้านเหรียญสหรัฐฯ คิดเป็นร้อยละ 0.25 ของมูลค่าการค้ารวมของไทย เพิ่มขึ้นจากปี 2553 ในช่วงเดียวกัน ร้อยละ 33.58
ไทยส่งออกไปอิหร่านส่งออกมีมูลค่า 485.90 ล้านเหรียญฯ คิดเป็นร้อยละ 0.42 ของมูลค่าการส่งออกรวมของไทย และเพิ่มขึ้นจากปี 2553 ของช่วงเดียวกันร้อยละ 120.84
ไทยนำเข้าจากอิหร่านเป็นมูลค่า 72.81 ล้านเหรียญฯ คิดเป็นร้อยละ 0.07 ของมูลค่าการนำเข้ารวมของไทย และลดจากปี 2553 ในช่วงเดียวกัน ร้อยละ 63.27
ในปี 2554 (มค-มิย) ไทยได้เปรียบดุลการค้ากับอิหร่าน เป็นมูลค่า 413.09 ล้านเหรียญสหรัฐฯ
ในปี 2554 อิหร่านเป็นตลาดการส่งออกลำดับที่ 36 ของไทย โดยระหว่างปี 2551-2554 มูลค่าการส่งออกของไทยไปอิหร่านผันผวนตามการกดดันทางการเมืองและการคว่ำบาตรทางการค้าจากนานาชาติ อย่างไรก็ดี ในปี 2552 ไทยเคยมีมูลค่าการส่งออกไปอิหร่านสูงสุดถึง 854.08 ล้านเหรียญสหรัฐฯ การส่งออกไทยไปอิหร่านในช่วงเดือนมกราคม-มิถุนายน 2554 เฉลี่ยประมาณเดือนละ 81 ล้านเหรียญสหรัฐฯ
สินค้าส่งออกของไทยอันดับแรกเป็นสินค้าข้าว ร้อยละ 29.58 อันดับสองได้แก่สินค้าอิเล็กทรอนิกส์ ร้อยละ 21.76 อันดับสามเป็นกลุ่มสินค้าอาหาร ร้อยละ 15.74 เสื้อผ้าและสิ่งทอร้อยละ 9.77 กลุ่มสินค้าไม้และผลิตภัณฑ์ไม้ ร้อยละ 7.27 ผลิตภัณฑ์ยางร้อยละ 2.11% อุปกรณ์ส่วนยานยนต์ร้อยละ 1.06 สินค้ากระดาษร้อยละ 0.74 และอื่นๆ ร้อยละ 10.30
สินค้าส่งออกของไทยที่เพิ่มขึ้นได้แก่ ข้าว (ร้อยละ 2,193.06) เครื่องรับวิทยุโทรทัศน์และส่วนประกอบ (ร้อยละ 153.88) ไม้และผลิตภัณฑ์ไม้ (ร้อยละ 146.72) เม็ดพลาสติก (ร้อยละ 133.96) ผลไม้กระป๋องและแปรรูป (ร้อยละ 80.45) เส้นใยประดิษฐ์ (ร้อยละ 99.15) ยางพารา (ร้อยละ 12.98) เครื่องดื่ม (ร้อยละ 345.74) ผลิตภัณฑ์ยาง (ร้อยละ 24.52) ตู้เย็น ตู้แช่แข็งและส่วนประกอบ (ร้อยละ 4.43) อาหารทะเลกระป๋องและแปรรูป (ร้อยละ 81.12) เครื่องคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ (ร้อยละ 524.52) รองเท้าและชิ้นส่วน (ร้อยละ 44.86) ผักกระป๋องและแปรรูป (ร้อยละ 23.37) กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ (ร้อยละ 8.43)
สินค้าส่งออกของไทยที่ลดลง ได้แก่ เครื่องปรับอากาศและส่วนประกอบ (ร้อยละ - 12.5) เหล็ก เหล็กกล้าและผลิตภัณฑ์ (ร้อยละ -1.79) รถยนต์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ (ร้อยละ - 3.21) เครื่องจักรกลและส่วนประกอบของเครื่อง (ร้อยละ -61.66)
สินค้าไทยที่มีโอกาสขยายตลาดอีกมากได้แก่สินค้าประเภทอาหาร เช่น ข้าว ผลไม้บรรจุกระป๋อง น้ำจิ้มประเภทต่างๆ เครื่องปรุง เครื่องเทศ เป็นต้น ทั้งนี้ ชาวอิหร่านนิยมผลไม้สดที่มีรสเปรี้ยว เช่น มะม่วง มะขาม มังคุต เป็นต้น สินค้าประเภทเนื้อสัตว์ก็เป็นที่ต้องการ แต่ต้องได้รับการตรวจสอบและรับรองตราอาหารฮาลาลก่อน เช่น ไก่แช่แข็ง เป็นต้น
อิหร่านมีลงทุนการก่อสร้างเพื่อที่อยู่อาศัยสูง ดังนั้นอิหร่านจึงต้องการสินค้าประเภทอุปกรณ์ก่อสร้าง ของตกแต่งบ้าน เช่น กระเบื้อง หน้าต่าง สินค้าอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับที่อยู่อาศัยเช่น เฟอร์นิเจอร์ เครื่องปรับอากาศ เครื่องครัว ม่าน เครื่องไฟฟ้าต่างๆ ก็เป็นที่ต้องการของผู้บริโภคเช่นกัน
นอกจากนี้ อิหร่านมีความต้องการสินค้ากึ่งสำเร็จรูปเพื่อป้อนโรงงานในอิหร่านเป็นจำนวนมาก เช่น สินค้าด้ายและผ้าผืน ไม้ Medium-density fiberboard (MDF) สินค้าชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ และสินค้าอะไหล่รถยนต์ต่างๆ เป็นต้น
สคร ณ กรุงเตหะราน
ที่มา: http://www.depthai.go.th