สหรัฐฯและการนำเข้าข้าวจากกัมพูชา

สหรัฐฯและการนำเข้าข้าวจากกัมพูชา

กัมพูชาส่งข้าวเข้าสหรัฐฯมานานแล้วแต่ในจำนวนที่น้อยมากไม่สามารถเก็บสถิติได้ ข้าวที่ส่งเข้าสหรัฐฯในระยะแรกๆเป็นข้าวที่มีคุณภาพไม่ได้มาตรฐานและสินค้ามีคุณภาพที่ไม่คงที่ เริ่มตั้งแต่ปี ๒๐๑๐ เป็นต้นมากัมพูชาสามารถส่งข้าวคุณภาพดีและได้มาตรฐานของ FDA เข้าประเทศสหรัฐฯเพิ่มมากขึ้นจนเกิดเป็นการค้าข้าวอย่างจริงจังกับสหรัฐฯและสหรัฐฯเริ่มเก็บสถิตินำเข้าข้าวกัมพูชาเป็นครั้งแรก

ข้าวกัมพูชาที่นำเข้าสหรัฐฯในปี ๒๐๑๐ มีรวมทั้งสิ้นประมาณ ๗.๓ แสนกิโลกรัม ในจำนวนนี้ ๖.๓ แสนกิโลกรัมเป็นข้าวเมล็ดยาวสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนและ ๑.๗ หมื่นกิโลกรัมเป็นข้าวผสมสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วน มูลค่ารวมของการนำเข้าข้าวทั้งสิ้นประมาณ ๕ แสนเหรียญฯ ในจำนวนนี้ ๔ แสนเหรียญฯเป็นการนำเข้าข้าวเมล็ดยาวสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วน และ ๒ หมื่นเหรียญฯเป็นการนำเข้าข้าวผสมสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนราคานำเข้าข้าวของกัมพูชาในปีดังกล่าวตกประมาณ ๗๓ เซ็นต์ต่อหนึ่งกิโลกรัม

ในระยะ ๑๐ เดือนแรก (มกราคม - ตุลาคม) ของปี ๒๐๑๑ สหรัฐฯนำเข้าข้าวจากกัมพูชารวมทั้งสิ้น ๑.๖ ล้านกิโลกรัม เพิ่มขึ้นร้อยละ ๒๐๙.๓๔ จากระยะเวลาเดียวกันของปี ๒๐๑๐ ปริมาณการนำเข้าข้าวขาวเมล็ดยาวฯเพิ่มขึ้นร้อยละ ๒๐๔.๑๕ และปริมาณการนำเข้าข้าวผสมฯเพิ่มขึ้นร้อยละ ๓๒๙.๓๖ ชนิดของข้าวที่สหรัฐฯนำเข้าจากกัมพูชาในปี ๒๐๑๑ เพิ่มขึ้นจากเดิมที่มีอยู่ ๒ ชนิดคือข้าวเมล็ดยาสีแล้วบางส่วนหรือทั้งหมด และข้าวผสมสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วน มาเป็นการนำเข้าข้าวจากกัมพูชา ๖ ชนิดคือ

          ประเภทของข้าว                               ปริมาณนำเข้า(โดยประมาณ) ในระยะ ๑๐
                                                     เดือนแรกของปี ๒๐๑๑ (หน่วย: กิโลกรัม)
                                                          กัมพูชา              ไทย
๑.  ข้าวเมล็ดยาวสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309055    ๑.๒ ล้าน               -
๒.  ข้าวเมล็ดยาสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309010      ๕ แสน             3.2 ร้อยล้าน
๓.  ข้าวชีวภาพสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309015       ๒ แสน                -
๔.  ข้าวเมล็ดกลางสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309065    ๘ หมื่น                -
๕.  ข้าวข้าวเมล็ดยาวที่เป็นข้าวนึ่งสีแล้วบางส่วนหรือทั้งหมด
    รหัสศุลกากร1006301020                                  ๔ หมื่น               7 แสน
๖.  ข้าวผสมที่สีแล้วทั้งหมดหรือเป็นบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309040     ๒ หมื่น               3 ล้าน

ในระยะ ๑๐ เดือนแรกของปี ๒๐๑๑ สหรัฐฯไม่มีสถิติการนำเข้าจากประเทศไทยสำหรับข้าวในข้อที่ ๑ ข้อที่ ๓ และข้อที่ ๔ ข้างต้น

ในระยะ ๑๐ เดือนแรกของปี ๒๐๑๑ ราคานำเข้าเฉลี่ยของข้าวกัมพูชาทั้งหมดเพิ่มขึ้นร้อยละ ๑๗.๗๘ เป็น ๘๒ เซ็นต์ต่อกิโลกรัมราคานำเข้าเฉลี่ยของข้าวไทยทั้งหมดคือ ๑.๐๒ เหรียญฯต่อกิโลกรัม เพิ่มขึ้นร้อยละ ๒๑.๕๗

          ประเภทของข้าว                              ในระยะ ๑๐ เดือนแรกของปี ๒๐๑๑
                                                    ราคานาเข้าเฉลี่ยต่อกิโลกรัม (เหรียญฯ)
                                                        กัมพูชา          ไทย
๑.  ข้าวเมล็ดยาวสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309055    ๑.๐๐            -
๒.  ข้าวเมล็ดยาสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309010     ๐.๖๗           ๑.๐๓
๓.  ข้าวชีวภาพสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309015      ๐.๘๘            -
๔.  ข้าวเมล็ดกลางสีแล้วทั้งหมดหรือบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309065   ๑.๐๐            -
๕.  ข้าวข้าวเมล็ดยาวที่เป็นข้าวนึ่งสีแล้วบางส่วนหรือทั้งหมด
รหัสศุลกากร1006301020                                     ๑.๐๔           ๑.๑๕
๖.  ข้าวผสมที่สีแล้วทั้งหมดหรือเป็นบางส่วนรหัสศุลกากร 1006309040    ๑.๑๗           ๑.๐๑

การเก็บสถิตินำเข้าข้าวของสหรัฐฯไม่มีการแยกระบุประเภทของข้าวที่เจาะจงว่าเป็นข้าวหอมมะลิ แต่เป็นที่รู้กันว่าข้าวขาวเมล็ดยาวในรหัสศุลกากร1006309010 ที่มีระบุในสถิติการนำเข้าจากประเทศที่ผลิตและส่งออก ข้าวเมล็ดยาวที่มีกลิ่นหอมนั้นหมายถึงว่าเป็นข้าวหอมมะลิ ข้าวเมล็ดยาวนำเข้าจากกัมพูชาทั้งหมดที่วางตลาดค้าปลีกในสหรัฐฯขณะนี้จะระบุบนถุงว่าเป็น "ข้าวหอมมะลิกัมพูชา" (Jasmine Rice of Cambodia)

ด่านนำเข้าข้าวของกัมพูชาในสหรัฐฯในระยะ ๑๐ เดือนแรกของปี ๒๐๑๑

• เกินกว่าครึ่งหนึ่งของข้าวนำเข้าจากกัมพูชาหรือประมาณร้อยละ ๖๘.๕๗ จะถูกขนถ่ายขึ้นที่มลรัฐ แคลิฟอร์เนียที่ด่านศุลกากร Los Angeles ที่ท่าเรือ Los Angeles และท่าเรือ Long Beach และ ที่ด่านศุลกากร San Francisco ที่ท่าเรือ Oakland อัตราการขยายตัวของการขนถ่ายสินค้า ที่ด่านศุลกากรนครลอสแอนเจลิสเพิ่มขึ้นร้อยละ ๑๐๗.๗๑ และที่ด่านศุลกากร San Francisco หรือที่ท่าเรือOakland เพิ่มสูงถึงร้อยละ ๑,๒๔๑.๑๔ คาดการณ์ว่าเป็นการขนถ่ายเพื่อส่งโดยตรงเข้าสู่ตลาดการบริโภคของคนเชื้อสายกัมพูชาที่อยู่อาศัยหนาแน่นในบริเวณตอนกลางของรัฐ แคลิฟอร์เนียและในรัฐในเขต Pacific Northwest (โอเรกอน และ วอชิงตัน)
• ร้อยละ ๑๕.๘๕ ขึ้นที่ด่านศุลกากร New York, New York
• ร้อยละ ๕.๗๒ มีการขนถ่ายขึ้นที่ด่านศุลกากร Seattle, Washington
• ร้อยละ ๔.๗๐ ขนถ่ายขึ้นที่ด่านศุลกากร Boston, MA
• ร้อยละ ๒.๙๘ ขนถ่ายขึ้นที่ด่านศุลกากร Miami, Florida(อัตราการขนถ่ายสินค้าที่ด่านนี้เพิ่มขึ้นร้อยละ ๑๐๔.๙๔)
• ร้อยละ ๒.๑๗ ขนถ่ายขึ้นที่ด่านศุลกากร Baltimore, Maryland (อัตราการขนถ่ายสินค้าที่ด่านนี้เพิ่มขึ้นร้อยละ ๑๒๒.๒๒

ข้าวกัมพูชาที่วางจำหน่ายในสหรัฐฯขณะนี้มีอยู่ในบรรจุภัณฑ์เพียงสองขนาดคือขนาดถุงละ ๕๐ ปอนด์และขนาดถุงละ ๒๕ ปอนด์ ขณะที่ข้าวไทยมีวางจำหน่ายตั้งแต่ขนาดถุงละ ๕ ปอนด์ขึ้นไป ราคาขายปลีกข้าวกัมพูชาที่ไม่ต่างจากข้าวไทยนัก ราคาจำหน่ายปลีกข้าวกัมพูชาถุงขนาด ๕๐ ปอนด์เริ่มต้นที่ ๓๐ เหรียญฯ และข้าวถุง ๒๕ ปอนด์ที่เป็นข้าวเก่าเริ่มต้นที่ ๑๕ เหรียญฯ ที่เป็นข้าวใหม่เริ่มต้นที่ ๑๙ เหรียญฯ

ผู้นำเข้าข้าวจากกัมพูชาในสหรัฐฯปัจจุบันมีอยู่ ๓ รายด้วยกันคือ ๑. Angkor International, LLC , (www.angkorint.com) 1305 Raymond Ave., Suite C, Long Beach, CA 90804, Tel: 562 366-3779 ขายข้าวหอมมะลิคุณภาพสูงยี่ห้อCambodian Farmer กระจายสินค้าในตลาดแคลิฟอร์เนียเป็นหลัก ส่วนใหญ่จะวางจำหน่ายในตลาดค้าปลีกของคนเชื้อชาติกัมพูชาและเวียดนามจำนวน ๒๔ แห่งด้วยกันคือในเมือง Long Beach จำนวน ๑๓ แห่งในนครลอสแอนเจลิส เมืองซานดิเอโก และเมืองสต๊อกตั้น เมืองละ ๒ แห่ง ในเมืองซานตาอาน่า เมืองเวสมินสเตอร์ เมืองซานเกเบียล เมืองเอล มอนเต้ และเมืองซาคาเมนโต้ เมืองละ ๑ แห่ง นอกจากนี้ยังมีวางจำหน่ายในตลาดค้าปลีกในเมืองซีแอตเติ้ล รัฐวอชิงตันอีก ๑ แห่ง ปัจจุบันตั้งราคาขายปลีกข้าวถุงขนาด ๕๐ ปอนด์เริ่มต้นที่ ๓๖.๙๙ ราคาขายปลีกขนาด ๒๕ ปอนด์เริ่มต้นที่ ๑๘.๙๙ เหรียญฯ

๒. Imperial Rina Group Co., Ltd. (IRG) www.myirg.com บริษัทแม่อยู่ในกรุงพนมเปญ บริษัทสาขาในสหรัฐฯ (www.trademyirg.com) ทำหน้าที่นำเข้าและขายส่งสินค้าเกษตร สำนักงานตั้งอยู่ที่ 1701 Park Ave., Richmond, VA 23220, Tel: 804 212 2299, Fax: 800 339-7083, dream@myirg.com ขายสินค้าเกษตรหลายอย่างภายใต้ยี่ห้อของบริษัทคือ Just For Me และยี่ห้ออื่นๆที่ลูกค้าต้องการข้าวที่บริษัทนำเข้าไปวางจำหน่ายในสหรัฐฯมีทั้งข้าวหอมมะลิกัมพูชา (Sen Kro Oub) และข้าวพื้นเมืองอื่นๆของกัมพูชาแหล่งสำคัญของกระจายสินค้าข้าวของบริษัทนี้คือรัฐแคลิฟอร์เนีย เช่นกัน

๓. Angkor Trading,978 610- 1701 แหล่งกระจายสินค้าสำคัญในรัฐแมสซาจูเซท โรดไอแลนด์ และเพนซิลวาเนีย กระจายสินค้าข้าวหอมมะลิภายใต้ยีห้อ White Gold เข้าสู่ร้านค้าปลีกของคนเอเซียเชื้อสายจีน เวียดนาม ไทยและคนเชื้อสายกัมพูชา ๑๘ แห่งในรัฐแมสซาจูเซท (๑๑ แห่ง) รัฐฟิลาเดลเฟีย (๔ แห่ง) และรัฐโรดไอแลนด์ (๓ แห่ง) วางจำหน่ายข้าวขนาดเดียวคือถุงละ ๒๕ ปอนด์ราคาจำหนายปลีกในแมสซาจูเซทระหว่าง ๒๐ - ๒๑ เหรียญฯ

ผู้นำเข้าข้าวรายใหญ่ของไทยรายหนึ่งในสหรัฐฯระบุว่า ค่อนข้างจะวิตกกังวลกับการเข้าสู่ตลาดสหรัฐฯของข้าวหอมมะลิกัมพูชามากกว่าการเข้าสู่ตลาดสหรัฐฯของข้าวเวียดนาม เพราะเห็นว่าข้าวกัมพูชามีกลิ่นที่ใกล้เคียงกับข้าวหอมมะลิไทยและมีกลิ่นแรงกว่าข้าวเวียดนาม จากการเดินทางไปสำรวจตลาดการค้าปลีกข้าวหอมกัมพูชาในชุมชนกัมพูชาบริเวณที่เรียกว่า Little Cambodia ในเมือง Long Beach ซึ่งเป็นแหล่งอยู่อาศัยหนาแน่นของคนกัมพูชา (มีประมาณการณ์ว่ามีคนเชื้อสายกัมพูชาอาศัยอยู่ไม่ต่ำกว่าหนึ่งแสนกว่าคน) และซื้อข้าวหอมมะลิกัมพูชามาทดลองหุงบริโภค สำนักงานฯลอสแอนเจลิสเชื่อว่าขณะนี้ข้าวหอมมะลิกัมพูชายังห่างไกลกับการเป็นคู่แข่งขันสำคัญของข้าวหอมมะลิไทยในตลาดการบริโภคส่วนใหญ่ ทั้งในเรื่องของคุณภาพของข้าวราคา ปริมาณการวางจำหน่ายในตลาด และเงื่อนไขที่ว่าผู้บริโภคข้าวแต่ละรายจะมีความคุ้นเคยและนิยมข้าวเฉพาะชนิดที่ยากจะเปลี่ยนนิสัยของการบริโภค อย่างไรก็ดีผลกระทบอันแรกของการขยายตัวของข้าวหอมมะลิกัมพูชาในตลาดสหรัฐฯคือข้าวหอมมะลิไทยจะสูญเสียส่วนแบ่งตลาดจำนวนหนึ่งที่เป็นผู้บริโภคเชื้อสายคนกลุ่มน้อยที่นิยมบริโภคข้าวกัมพูชาและผู้บริโภคกลุ่มอื่นที่นิยมรสชาติของข้าวกัมพูชาขณะนี้เจ้าหน้าที่รัฐบาลกัมพูชาในประเทศสหรัฐฯ นักธุรกิจ และผู้นำชุมชนกัมพูชาในสหรัฐฯกำลังเร่งส่งเสริมการบริโภคข้าวกัมพูชาในชุมชนของตนผ่านทางสื่อสิ่งพิมพ์และ social media ของชุมชน โดยเน้นเรื่องความรักชาติและการสนับสนุนช่วยเหลือประเทศชาติและความ คุ้นเคยกับข้าวประจำชาติของตน ขณะนี้นักธุรกิจร้านอาหารกัมพูชาหลายรายได้หันมาสั่งข้าวกัมพูชาสำหรับใช้ในธุรกิจให้บริการอาหารของตน

ข้อมูลที่ได้จากการสำรวจตลาดในชุมชนกัมพูชาและการชิมข้าวหอมมะลิกัมพูชา คือ

๑. ในชุมชนกัมพูชามีตลาดค้าปลีกที่เป็น supermarket และ grocery ของคนกัมพูชาอยู่เป็นจำนวนมาก เกือบทุกตลาดจะมีข้าวกัมพูชาวางขายโดยข้าวยี่ห้อ Cambodian Farmers มีวางแพร่หลายมากที่สุด ในขณะเดียวกันก็จะมีข้าวไทยวางขายในปริมาณการวางขายที่มากกว่า มีหลากหลายยี่ห้อ หลากหลายขนาดบรรจุ และหลากหลายราคาให้เลือก

๒. สำนักงานฯลอสแอนเจลิสได้ซื้อตัวอย่างข้าวกัมพูชายี่ห้อ Cambodian Farmers ที่โฆษณาว่าเป็น premium quality มาหุงพบว่า ผู้บริโภคข้าวหอมมะลิไทยเป็นประจำจะสามารถแยกข้าวหอมมะลิไทยออกจากข้าวหอมกัมพูชาได้โดยทันทีจากรูปลักษณ์ที่มองเห็น จากกลิ่นและเนื้อของข้าว

(ก) ข้าวหอมกัมพูชามีกลิ่นที่แตกต่างจากข้าวหอมมะลิไทยอย่างมากจนสังเกตได้ชัดเจน กลิ่นข้าวกัมพูชาไม่หอมหวานเหมือนข้าวหอมมะลิ

ไทย แต่เป็นกลิ่นที่ฉุนกว่าและแรงกว่าเหมือนกลิ่นถั่วไหม้หรือกลิ่นไข่ข้าว

(ข) เวลาหุงไม่มีกลิ่นหอมเหมือนเวลาหุงข้าวหอมมะลิไทยและเมื่อหุงทิ้งไว้ข้าวจะหมดกลิ่นโดยเร็วในขณะที่ข้าวหอมมะลิไทยยังคงมีกลิ่น

อยู่

(ค) สีขาวและรูปลักษณ์ของข้าวเมื่อหุงแล้วแตกต่างจากข้าวหอมมะลิไทยอย่างเห็นได้ชัดเจน

กล่าวคือข้าวกัมพูชาจะมีสีขาวใสกว่าข้าวไทยและมีลักษณะเหมือนว่าเป็นข้าวแฉะเพราะแต่ละเมล็ดดูเหมือนจะอุ้มน้ำเอาไว้มากกว่า

(ง) เวลารับประทาน เนื้อ (texture) ของข้าวกัมพูชาเหมือนเนื้อข้าวเมล็ดเล็กที่นิยมใช้ทำซูชิเป็นข้าวที่ขาด "ยางข้าว" หรือความหนึบในขณะเคี้ยว

กองข้าวหอมมะลิกัมพูชาวางอยู่หน้าตลาดรอการขนส่งเข้าไปจัดวางในตลาด ป้ายที่ปิดหน้าตลาดคือป้ายส่งเสริมการขายข้าวหอมกัมพูชายี่ห้อ Combodian Farmer ที่ขณะนี้มีการปิดประกาศไปทั่วทุกตลาดในชุมชนกัมพูชา

สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ นครลอสแอนเจลิส

๑๓ มกราคม ๒๕๕๕