กฏระเบียบชั่วคราวเรื่องประกันสังคมของชาวต่างชาติที่ทำงานในประเทศจีน
ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2521 ประเทศจีนเริ่มใช้นโยบายปฏิรูปและเปิดประเทศ ชาวต่างชาติเริ่มมาลงทุนที่ประเทศจีน ทำให้ชาวต่างชาติที่มาทำงานในประเทศจีนมีมากขึ้นเรื่อยๆ นับถึงปี พ.ศ. 2553 ชาวต่างชาติที่ประจำในประเทศจีนและได้รับใบอนุญาตทำงานของชาวต่างชาติ มีจำนวนมากกว่า 230,000 คน เนื่องจากชาวต่างชาติที่มาทำงานในประเทศจีนมีจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ รัฐบาลจีนจึงได้ประกาศกฏระเบียบชั่วคราวเรื่องประกันสังคมของชาวต่างชาติที่ประจำประเทศจีนตั้งแต่วันที่ 15 มิถุนายน พ.ศ.2554 เพื่อป้องกันสิทธิประโยชน์ของชาวต่างชาติที่ทำงานในประเทศจีนให้เสมือนชาวจีน
ตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม ปี 2554 เป็นต้นมา กฏหมายประกันสังคมของประเทศจีนที่ได้กำหนดรายละเอียดเกี่ยวกับประกันสังคมต่างๆ เริ่มประกาศใช้อย่างเป็นทางการ และกฏระเบียบฯ เป็นกฏระเบียบเสริมของกฏหมายประกันสังคมที่คุ้มครองสิทธิประโยชน์ของชาวต่างชาติที่ทำงานในจีน
ตามกฏระเบียบฯ สำนักงานว่าจ้างต้องลงทะเบียนประกันสังคมให้กับลูกจ้างชาวต่างชาติภายใน 30 วันที่ได้รับใบอนุญาติทำงานของชาวต่างชาติ หลังจากนั้น ชาวต่างชาติที่ได้ลงทะเบียนประกันสังคมและชำระค่าประกันสังคมตามระเบียบการ จะได้รับสิทธิประกันสังคมตามกฏหมายจีน เช่นกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ ประกันสุขภาพ ประกันการว่างงาน ประกันอุบัติเหตุ กองทุนซื้อบ้าน กองทุนคลอดบุตร เป็นต้น ตามประเภทสังคมที่สำนักงานว่าจ้างเลือกซื้อให้
ชาวต่างชาติจัดซื้อประกันสังคมในประเทศที่เข้าทำงาน เป็นธรรมเนียมสากลที่คุ้มครองสิทธิประโยชน์ของมนุษย์ ทำให้ชาวต่างชาติได้รับสิทธิประโยชน์เท่าเทียมกับประชาชนในประเทศนั้นอีกด้วย ชาวต่างชาติจัดซื้อประกันสังคมในจีน จะสามารถได้รับสิทธิประโยชน์ด้านประกันสังคมเหมือนประชาชนจีน ซึ่งได้กำหนดอย่างชัดเจนในกฏหมายประกันสังคม อนึ่ง ชาวต่างชาติที่มาทำงานในจีนมีมากขึ้นเรื่อยๆ มีจำนวนมากได้ทำงานในจีนในระยะยาวและอาศัยอยู่ในจีนถาวร จึงสนใจสิทธิประกันสังคมของจีนเป็นพิเศษ บางกลุ่มอาศัยจัดซื้อประกันสังคมของจีน แต่บางสถาบันประกันสังคมในเมืองเล็กยังไม่สามารถดำเนินการให้ เนื่องจากรัฐบาลยังไม่มีกฏระเบียบที่เกี่ยวข้องประกาศใช้อย่างชัดเจน ปัจจุบันนี้ รัฐบาลจีนได้ประกาศกฏหมายประกันสังคมและกฏระเบียบฯ ซึ่งได้คุ้มครองสิทธิด้านประกันสังคมของชาวต่างชาติตามกฏหมาย สามารถคุ้มครองและปกป้องสิทธิประโยชน์ของบุคคลต่างชาติอย่างเป็นธรรม
ในกรณีชาวต่างชาติที่ได้จัดซื้อประกันสังคมในประเทศของตนเอง แต่มาทำงานที่จีน ซึ่งต้องจ่ายค่าประกันสังคมซ้ำกัน เพื่อปกป้องสิทธิของพวกเขาในประเทศที่เขาทำงานอยู่ และหลีกเลี่ยงการชำระค่าประกันซ้ำกัน รัฐบาลจีนจะปฏิบัติตามธรรมเนียมสากล กล่าวคือเจรจาและลงนามในข้อตกลงสองฝ่ายหรือหลายฝ่ายเกี่ยวกับการประกันสังคม ซึ่งสามารถยกเว้นค่าประกันสังคมซึ่งกันและกัน กล่าวคือพนักงานชาวต่างชาติที่ได้จัดซื้อประกันสังคมในประเทศของตนแล้ว จะสามารถขอไม่จัดซื้อประกันสังคมในประเทศทำงานโดยมีใบรับรองการจัดซื้อประกันสังคมในประเทศตนเองและเอกสารที่เกี่ยวข้อง ข้อตกลงนี้เป็นข้อตกลงสองฝ่ายหรือหลายฝ่าย และสามารถคุ้มครองสิทธิประโยชน์ของบุคคลที่ทำงานข้ามประเทศซึ่งกันและกัน ในปี พ.ศ. 2544 และ พ.ศ. 2546 ประเทศจีนได้ลงนามในข้อตกลงสองฝ่ายเกี่ยวกับการประกันสังคมกับประเทศเยอรมันและเกาหลีใต้มาแล้ว หลังจากกฏระเบียบฯ ได้ประกาศ ประเทศเช่นญี่ปุ่น ฝรั่งเศส เบลเยี่ยมมีความประสงค์จะเจรจาข้อตกลงสองฝ่ายเกี่ยวกับประกันสังคม และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องของจีนกำลังดำเนินการ เพื่อแก้ไขปัญหาการจัดซื้อประกันซ้ำซ้อน
กรณีชาวต่างชาติที่ได้ซื้อประกันสังคมในจีนแล้ว และเดินทางออกจากจีนโดยที่ยังไม่ถึงอายุเกษียณ จะเป็นสถานการณ์ที่จ่ายค่าประกันสังคมไปแล้ว แต่กังวลจะไม่ได้รับสิทธิประโยชน์ ซึ่งเป็นข้อกังวลใจของชาวต่างชาติ ในกรณีแบบนี้ กฏระเบียบฯได้กำหนดไว้ว่าสามารถเก็บบัญชีประกันสังคมไว้ก่อน หากวันหลังมาทำงานต่อ จะสามารถจ่ายค่าประกันสังคมอย่างต่อเนื่องได้ หรือผู้ประกันสามารถยื่นคำขอยุติประกันสังคมอย่างเป็นทางการ และจะได้รับเงินจากบัญชีส่วนบุคคล(จำนวนเงินที่จ่ายเอง)ในครั้งเดียว หากว่าผู้ประกันเสียชีวิต ทายาทโดยธรรมจะสามารถรับช่วงต่อเงินของบัญชีส่วนบุคคล
การจ่ายค่าประกันสังคมให้กับพนักงานต่างประเทศเป็นธรรมเนียมสากล เป็นการกระทำที่คุ้มครองสิทธิประกันสังคมของพนักงานต่างชาติ หากบริษัทจีนได้จัดส่งพนักงานไปประจำต่างประเทศ ในกรณีที่ได้จ่ายค่าประกันในประเทศจีนแล้ว แต่ต้องจ่ายค่าประกันตามกฏระเบียบในประเทศนั้นอีกด้วย(หากเป็นประเทศที่จีนได้ลงนามในข้อตกลงสองฝ่ายเกี่ยวกับประกันสังคมมาแล้ว จะสามารถยกเว้นได้) ซึ่งไม่ได้เป็นอุปสรรคของบริษัทจีนที่จะขยายตลาดไปต่างประเทศ ประการที่สอง การที่จ่ายค่าประกันให้กับพนักงานทุกคนเป็นหน้าที่ที่บริษัทต้องปฏิบัติตามกฏหมายของจีน ก่อนหน้าที่กฏระเบียบฯ ยังไม่ได้ประกาศ ชาวต่างชาติที่เข้าร่วมประกันสังคมยังไม่ทั่วถึง ทำให้สำนักงานว่าจ้างไม่ได้จ่ายค่าประกันสังคมให้กับพนักงานต่างชาติ และได้ประหยัดต้นทุนการดำเนินการ ซึ่งเป็นการแข่งขันที่ไม่ยุติธรรม หลังจากประเทศจีนได้ประกาศใช้กฏระเบียบฯ บริษัททั้งหมดต้องปฏิบัติหน้าที่จ่ายค่าประกันสังคมตามกฏหมาย ซึ่งไม่ได้เป็นภาระค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม แต่เป็นหน้าที่ที่ต้องปฏิบัติ นอกจากนี้ การให้ชาวต่างชาติที่มาทำงานในประเทศจีนจัดซื้อประกันสังคมเป็นการคุ้มครองสวัสดิการของพนักงานชาวต่างชาติ และคุ้มครองสิทธิประโยชน์ของเขา ฉะนั้น กฏระเบียบฯ ฉบับนี้ไม่ได้เป็นอุปสรรคของการดึงดูดทุนต่างชาติหรือผู้เชี่ยวชาญต่างประเทศ แต่เป็นกฏระเบียบที่คุ้มครองสิทธิของชาวต่างชาติที่มาทำงานในจีนด้วยซ้ำ
สถานบันประกันสังคมได้มีการปรับปรุงที่เกี่ยวข้อง อำนวยความสะดวกแก่ชาวต่างชาติด้านข้อมูลข่าวสาร ระเบียบการที่เป็นภาษาอังกฤษต่างๆ เพื่อให้บริการแก่ชาวต่างชาติที่มาทำงานในจีนอย่างสะดวก ถึงแม้ว่าอาจจะมีปัญหาหรือสถานการณ์ใหม่เกิดขึ้นมา แต่รัฐบาลจะปรับปรุงนโยบายให้สมบูรณ์แบบยิ่งขึ้น
ที่มา กระทรวงทรัพยกรมนุษย์และประกันสังคมแห่งจีน
http://www.chinadaily.com.cn/hqgj/jryw/2011-10-25/content_4159147.html
เรียบเรียงโดย สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองเซี่ยเหมิน
เดือนเมษายน พ.ศ.2555
เอกสารแนบ กฏระเบียบชั่วคราวเรื่องประกันสังคมของชาวต่างชาติที่ประจำประเทศจีน ภาษาอังกฤษ
เอกสารแนบ
Provisional Measures Regarding Participation in the Social Insurance Scheme by Foreigners Working in China
Decree of the Ministry of Human Resources and Social Security of the People’s Republic of China
No. 16
The Provisional Measures Regarding Participation in the Social Insurance Scheme by Foreigners Working in China have been deliberated and adopted at the 67th session of the Ministry of Human Resources and Social Security, and have been approved by the State Council. They are hereby released for promulgation and will come in force on October 15, 2011.
Yin Weimin
Minister
September 6, 2011
Provisional Measures Regarding Participation in the Social Insurance Scheme by Foreigners Working in China
Article I These Measures are formulated in accordance with The Social Insurance Law of the People’s Republic of China with a view to safeguarding the legitimate rights and interests of foreigners working in China, ensuring their access to social insurance benefits, and strengthening the administration of social insurance.
Article II Foreigners working in China refer to people of non-Chinese nationality who are legally employed in China and hold a Foreigner Work Permit, a Foreign Expert Certificate, a Resident Foreign Correspondents Card, or anther employment certificate and a foreigner residency permit, as well as people holding a Permanent Residency Permit.
Article III Businesses, institutions, social organizations, privately-run non-enterprise entities, foundations, law firms, accounting firms and other organizations (hereinafter referred to as “the employer”) which have been legally registered in China and recruit foreign employees, shall participate in the schemes of basic employee pension insurance, basic employee medical insurance, industrial injury insurance, unemployment insurance, and maternity insurance. The employer and the employee shall both pay social insurance fees in accordance with regulations.
Foreigners who have been assigned to branches representative offices (hereinafter referred to as domestic work units) registered in China after signing an employment contract with their employers, shall participate in the schemes of basic employee pension insurance, basic employee medical insurance, industrial injury insurance, unemployment insurance, and maternity insurance. The employer and his or her work unit shall both pay social insurance fees in accordance with regulations.
Article IV Employers hiring foreigners shall complete social insurance registration for their foreign employees within 30 days of obtainment of work permits.
For foreigners who have been assigned to a domestic work unit by their overseas employers, the domestic work unit shall complete social insurance registration for them in accordance with the provisions of the preceding paragraph.
Organizations applying for foreigner work permits shall promptly submit the information of the foreign employees who are to work in China to the local entity handling social insurance. The local entity handling social insurance shall check the status of the processing of applications for foreigner work permits with related government agencies on a regular basis.
Article V Foreigners participating in social insurance who meet the conditions are eligible for social insurance benefits according to the law.
For foreigners who have left China before they reach the statutory age for collecting pension payouts, their personal social insurance accounts will be retained, and their number of years paying social insurance fees will count if they come back to China for work. If a foreigner has requested termination of his or her social insurance relationship, the amounts which have been deposited into his or her personal social insurance account will be paid to him to her in full.
Article VI For foreigners who have deceased, the balance of their social insurance accounts will be inherited by their legal heirs.
Article VII Foreigners who receive social insurance benefits outside of China on a monthly basis shall, at least once a year, provide the paying social insurance organization with living proof issued by a Chinese foreign diplomatic mission abroad or notarized by the related agency of the foreigner’s country of residence with certification from a Chinese foreign diplomatic mission in that country.
Foreigners who have entered China legally may visit the social insurance handling organization in person as living proof, and the living proof specified in the preceding paragraph is not required.
Article VIII Where there is a dispute between a foreigner participating in the social insurance scheme and his or her employer or domestic work unit over social insurance, he or she may file for mediation, arbitration or litigation according to the law. Where his or her employer or domestic work unit has infringed upon his or her social insurance rights and interests, the foreigner may request the social insurance administrative department or the social insurance fees collecting body to take action according to the law.
Article IX Foreign employees in China who hold citizenship of countries which have signed bilateral and multilateral social insurance agreements with China may participate in the social insurance scheme according to the provisions of the agreements.
Article X Social insurance handling organizations shall create social security numbers for foreigners in accordance with The Social Security Numbering System for Foreigners and issue a Social Security Card of the People’s Republic of China to the foreigners.
Article XI Social insurance administrative departments shall supervise and inspect foreigners’ participation in the social insurance scheme in according with the provisions of the Social Insurance Law. Employers or domestic work units which have failed to complete social insurance registration or which have not pay social insurance fees for their foreign employees will face punishments according to the Social Insurance Law, the Regulations on the Supervision of Labor Security, and other applicable laws, administrative statutes, and rules and regulations.
Any employer who hire any foreign who has not legally obtained a work permit or a Foreigner Permanent Residency Permit will face punishments according to The Regulations on the Administration of Foreigners Working in China.
Article XII These Measures shall come into force on October 15, 2011.
Appendix:
Social Security Numbering System for Foreigners
The social security number of a foreigner participating in China's social insurance scheme consists of the code of the foreigner's country or region of origin and the number of his or her valid identification document. The foreigner's passport or Foreigner Permanent Residency Permit is regarded as a valid identification document. A blank digit is reserved between the code of the country or region and the number of the valid identification document; thus, the social security number appears as:
XXX X XXXXXXXXXXXXXX
Valid ID No.
Reserved digit
Country or region code
1. The three-letter country or region code specified in the first part of the "ISO 3166-1-2006" Codes of Countries and Regions is taken as the foreigner's country or region code. For example, Germany is DEU, and Denmark is DNK. If the international standards are upgraded, the Ministry of Human Resources and Social Security will revise the codes accordingly on a specified date.
The country or region code of a foreigner who has obtained permanent residency in China shall be the country or region code appearing in the first to three digits in the number of his or her Foreigner Permanent Residency Permit (also three digits).
2. One digit is reserved and is defaulted at o; in special circumstances, the digit can be 1 to 9.
3. A social security number which uses the number of the foreigner’s passport shall be English letters and Arabic numerals only and shall not contain special bites like "." or "-". A social security number which uses the number of the Foreigner Permanent Residency Permit shall be the fourth to 15th digits of the permit.
(1) For example, for a Germany person who is hired by an employer in China and who holds the passport numbered G01234—56, his or her social security number will be DEU0G0123456.
Country or Region Code Reserved Digit Valid Passport No. DEU 0 G0123456 (2) For another example, for a Danish person who is hired an employer in China and who holds the Foreigner Permanent Residency Permit numbered DNK324578912056, his or her social security number will be DNK0324578912056. Country or Region Code Reserved Digit Foreigner Permanent Residency Permit No. DNK 0 324578912056 4. The databank have reserved space for 18-digit social security numbers for foreigners (a maximum of 14 digits of a valid passport can be used). If the number is less than 18 digits, it is not necessary to add extra digits. 5. A foreigner’s social security number in China is unique and for lifetime use. If his or her ID number has changed, the social security number that he or she obtained when he or she first registered for social insurance will be used as his or her only identifying mark. The social insurance handling organization shall document changes of the type and number of the participant’s identity document. In case of discrepancy, the original version in Chinese shall prevail. (Translated by Guangzhou Association of Foreign Affairs Translators)