แนวโน้มความนิยมในรสชาติอาหารของชาวญี่ปุ่น
ความชื่นชอบในรสชาติอาหารของผู้บริโภคชาวญี่ปุ่นมีความเปลี่ยนแปลงไปมาก จากผลการสำรวจของวารสาร Nikkei Restaurant สื่อเชี่ยวชาญในวงการธุรกิจอาหาร ซึ่งได้สำรวจความคิดเห็นของชาวญี่ปุ่นที่อาศัยอยู่ในเมืองใหญ่ เช่น โตเกียวและโอซาก้าเมื่อเร็วๆ นี้พบว่า ชาวญี่ปุ่นชื่นชอบอาหารคาวที่มีรสชาติผสมของความอร่อยที่กลมกล่อม หรือใช้คำในภาษาญี่ปุ่นว่า "อุมามิ" ไม่นิยมอาหารที่มีรสจัด โดยทั้วไปดูเหมือนจะเอนเอียงไปทางชื่นชอบอาหารรสกลมกล่อมที่เจือความเผ็ดเล็กน้อย และปัจจุบันให้ความสนใจในเรื่องของสุขภาพ ชาวญี่ปุ่นจึงชอบที่จะเลือกเมนูอาหารที่มีส่วนประกอบของผักชนิดต่างๆ มากเป็นอันดับหนึ่ง ตามด้วยเมนูที่มีแคลอรี่ต่ำเป็นอันดับสองและรสชาติอ่อนๆ (Light taste) เป็นอันดับสาม
นอกจากนี้ จากการสำรวจของสมาคม Japna Management Association ในกลุ่มผู้บริโภคชาย-หญิงวัย 20-50 ปี ใน 10 เขตการปกครองทั้วประเทศ พบว่าความนิยมในรสชาติอาหารของชาวญี่ปุ่นมีการเปลี่ยนแปลงจากที่เคยสำรวจในปี 2009 ปัจจุบันชาวญี่ปุ่นที่ไม่ชอบรสขมและรสเปี้ยวมีสัดส่วนเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน โดยมีแนวโน้มความชอบรสหวานมากขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มเพศหญิง แต่กระนั้นผู้ตอบแบบสอบถามก็ให้ความเห็นว่ายังคงมีความระมัดระวังในเรื่องของปริมารณน้ำตาลอยู่ด้วย และรสชาติที่มีคำตอบว่าไม่ชอบมากที่สุดคือ รสขม ซึ่งเพิ่มขึ้นกว่า 10% จากการสำรวจของปี 2009 แทนที่รสชาติเผ็ดร้อน (hot&spicy) ที่เคยนำอยู่เป็นอันดับ 1 ทำให้ปัจจุบันรสขมและรสเปี้ยวกลายเป็นรสของผู้สูงวัย ในขณะที่รสชาติของคนญี่ปุ่นรุ่นใหม่มีความอ่อนวัยมากขึ้น
ความนิยมบริโภคอาหารประเภท fast food เพิ่มสูงขึ้นในทุกกลุ่มผู้บริโภค แต่การประกอบอาหารในครัวเรือนก็ยังคงได้รับความนิยม ประเภทสไตล์อาหารที่ชาวญี่ปุ่นนิยม 3 อันดับแรก ได้แก่ Japan home cooking (87%), Western home cooking (70%) และ Chinese home cooking (64%) ซึ่งปัจจุบันมีเครื่องปรุงและส่วนประกอบอาหารสำเร็จรูปที่สะดวกต่อการปรุงบริโภคเองออกจำหน่ายแพร่หลายจำนวนมาก โดยเฉพาะเครื่องปรุงสำเร็จรูปสำหรับการประกอบอาหารเมนูหลักๆ ของชาวญี่ปุ่น เช่น instant seasoning สำหรับหุงข้าว Takilomi-gohan และ soup stock สำหรับอาหารประเภทน้ำแกงและก๋วยเตี๋ยว เป็นต้น
หนึ่งในเมนูอาหารที่ชาวญี่ปุ่นชื่นชอบคือข้าวราดแกง curry rice นับว่าเป็นอาหารที่มีศักยภาพในการเป็นเมนูยอดนิยม เนื่องจากประกอบด้วยส่วนผสมของความมีรสชาติ "อุมามิ" ที่เจือความเผ็ดและสามารถเป็นอาหารเพื่อสุขภาพจากสมุนไพรต่างๆ ซึ่งกำลังอยู่ในแนวโน้มความนิยม ทำให้ family restaurant และร้านอาหาร chain fast food หลายแห่งออกเมนูอาหารใหม่ในประเภท curry rice โดยประยุกต์เมนูเพิ่มส่วนประกอบของผักหลายชนิด ปรากฏว่าได้รับการตอบรับจากลูกค้าเป็นอย่างดี
แกงเขียวหวานของไทยเป็นที่รู้จักกันดีในหมู่ผู้บริโภคชาวญี่ปุ่นที่ชื่นชอบอาหารไทย และมีโอกาสที่จะได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ หากคุณสมบัติของรสชาติและขนาดความเผ็ดต้องตามรสนิยมของชาวญี่ปุ่น อีกทั้งเมื่อเร็วๆ นี้ได้มีข่าวเผยแพร่ในหนังสือพิมพ์เกี่ยวกับการได้รับความนิยมของแกงเขียวหวานไทยว่า ในการเปิดชั้นเรียนสอนทำอาหาร แกงเขียวหวานไทยเป็นเมนูหนึ่งที่ได้รับความสนใจ แม้แต่กลุ่มผู้บริโภควัยหนุ่มสาวก็สนใจเข้าเรียนจำนวนมาก สามารถช่วยลบล้างความเข้าใจแต่เดิมว่าเป็นเมนูอาหารที่ทำรับประทานเองได้ยาก อีกทั้งช่วยส่งเสริมภาพลักษณ์ของอาหารไทยในสายตาชาวญี่ปุ่นได้ดีขึ้นมาก และน่าจะเป็นโอกาสในการประชาสัมพันธ์ส่งเสริมเมนูอาหารแกงไทยชนิดอื่นๆ ให้เป็นที่นิยมในหมู่ผู้บริดภคชาวญี่ปุ่นได้มากขึ้นต่อๆ ไป
แหล่งข้อมูล: nikkei Marketing Journal ฉบับวันที่ 15 June 2012 และ 27 June 2012