ร้านสปาในประเทศจีนมีหลายลักษณะ เช่น Day spa , Resort spa , Club spa , Hotel spa โดยทั่วไปจะมีขนาดพื้นที่ประมาณ200 - 6,000 ตารางเมตร ราคาค่าบริการประมาณ 200-1,000 หยวน ร้านระดับสูงบางแห่งมีราคาสูงถึง 3,000-4,000 หยวน ผู้บริโภคส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงที่มีรายได้ปานกลาง-สูง ปัจจุบันเริ่มมีร้านสปาสำหรับผู้ชายแล้ว แต่ยังมีจำนวนไม่มากนัก
กลุ่มคนรุ่นใหม่ซึ่งมีทัศนคติในการดำรงชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไป สาว ๆ รุ่นใหม่เหล่านี้มองว่า การลงทุนในด้านรูปร่างหน้าตาและผิวพรรณที่ดูดี เป็นการลงทุนที่คุ้มค่า เนื่องจากเป็นตัวชี้วัดคุณค่าและคุณภาพชีวิตของตน แทนตัววัดเดิมประเภทความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจ อาทิ การมีบ้าน และของใช้หรูหรา
ทัศนคติดังกล่าวส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากข้อมูลจำนวนมากผ่านช่องทางที่หลากหลายในปัจจุบันทั้งโทรทัศน์ นิตยสารแฟชั่น และเว็บไซต์ที่สอนให้สาวๆ รู้จักความสำคัญของการถนอมผิวพรรณตั้งแต่วัยสาว และคนรุ่นใหม่เริ่มตระหนักว่า เมื่อร่างกายและจิตใจมีความเครียดจะทำให้ดูอิดโรย ดังนั้นการบำบัดผิวหน้าและผิวตัวจะทำให้รู้สึกผ่อนคลายตั้งแต่ภายใน ซึ่งเป็นวิธีการรักษาความงามให้คงไว้ได้นาน แนวโน้มจากผู้บริโภคกลุ่มใหม่ดังกล่าว ได้เปลี่ยนกรอบความคิดใหม่และรูปแบบความต้องการให้ธุรกิจสปาและธุรกิจเสริมความงามในจีน กลายเป็นโอกาสสำหรับการสร้างตลาดใหม่ให้ธุรกิจบริการด้านความงามและผิวพรรณส่วนบุคคล โดยปัจจุบันธุรกิจเสริมความงามในจีนได้ขยายบริการจากเดิมที่เน้นเฉพาะส่วนใบหน้าไปสู่การดูแลบำบัดทั่วทั้งเรือนร่าง
ในมณฑลกวางตุ้ง เมืองกวางโจวถือได้ว่าเป็นเมืองที่มีธุรกิจสปาเป็นจำนวนมากเมืองหนึ่ง กลุ่มลูกค้าหลักที่นิยมไปใช้บริการยังสถานเสริมความงามและบำรุงผิวพรรณในจีน มีแนวโน้มเปลี่ยนแปลงอย่างน่าสนใจ โดยเปลี่ยนจากผู้หญิงวัยกลางคน อายุเฉลี่ย 30-50 ปี ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีหน้าที่การงานดี หรือแม่บ้านจากครอบครัวที่มีฐานะดี มาสู่กลุ่มสาววัยรุ่น พนักงานออฟฟิศ อายุ 20-30 ปีที่หันมาให้ความสนใจในเรื่องรูปร่างหน้าตา และใส่ใจผิวพรรณตั้งแต่วัยสาว จนถึงขนาดที่ต้องการใช้บริการจากผู้เชี่ยวชาญด้านนี้โดยเฉพาะ
เมืองกวางโจวเป็นตลาดที่มีโอกาสและช่องทางในการขยายธุรกิจสปามาก เนื่องจากสปาไทยมีจุดเด่นในเรื่องภาพลักษณ์ทั้งด้านสไตล์และด้านผลิตภัณฑ์ ผลิตภัณฑ์ส่วนใหญ่ของไทย ล้วนทำมาจากพืชสมุนไพรและดอกไม้นานาพันธุ์ ซึ่งชาวจีนนิยมใช้ผลิตภัณฑ์ที่ทำจากธรรมชาติอยู่แล้ว เพราะอ่อนโยน ไม่มีส่วนผสมของสารเคมีที่เป็นอันตรายต่อผิว ผลิตภัณฑ์สปาไทยจึงเป็นที่นิยมในกลุ่มลูกค้าชาวจีน รวมไปถึงวิธีการนวดและภูมิปัญญาไทยในการบำบัดรักษาผ่อนคลายร่างกายและจิตใจได้ดี พนักงานนวดชาวไทยมีความเชี่ยวชาญ เด่นในเรื่องให้บริการที่ประทับใจแก่ลูกค้า ซึ่งสปาของประเทศอื่นไม่ค่อยเน้นจุดเด่นในด้านนี้
1. ธุรกิจสปาไทยมีข้อได้เปรียบทางด้านวัตถุดิบที่ใช้ล้วนมาจากธรรมชาติ เช่น ดอกไม้สด เครื่องดื่มสมุนไพรที่พร้อมให้บริการแก่ลูกค้า ความพิถีพิถันปราณีตและบริการที่ครบวงจร ทำให้สปาไทยมีแนวโน้มความต้องการในการใช้บริการสปาและนวดแผนไทยจากลูกค้าชาวจีนและต่างชาติมากขึ้น เนื่องจากลูกค้าจดจำภาพลักษณ์ที่ดีต่อการบริการ ผลิตภัณฑ์สปาและสมุนไพรไทยได้ โดยเฉพาะลูกค้าที่เคยไปเที่ยวประเทศไทยและเคยใช้บริการสปาไทยมาก่อน ก็จะกลับมาใช้บริการสปาไทยในประเทศของตนเองอีก
2. ผู้ประกอบการธุรกิจสปาระดับสูงของจีนมีความต้องการร่วมมือกับผู้ประกอบการธุรกิจสปาระดับสูงของไทย เนื่องจากผู้ประกอบการธุรกิจสปาระดับสูงของจีนต้องการยกระดับธุรกิจสปาของตนให้มีมาตรฐานสากล มีการนวดและการทำสปาหลากหลายรูปแบบครบวงจรอยู่ด้วยกัน เพื่อสนองความต้องการของลูกค้าทุกระดับ
3. ลูกค้าชาวจีนในปัจจุบันมีความตื่นตัวด้านสุขภาพและชอบทดลองสิ่งแปลกใหม่จากต่างชาติมากขึ้น บวกกับมีทัศนคติที่ดีกับการนวดและสปาไทย รวมไปถึงธุรกิจสปาไทยนั้น มีบริการหลากหลายระดับที่ลูกค้าสามารถมาเลือกใช้บริการได้
4. ผู้ประกอบธุรกิจสปาสามารถใช้ประโยชน์จากข้อตกลงเขตการค้าเสรีอาเซียน- จีน (China -ASEAN Free Trade Area) ในเรื่องของการนำเข้าอุปกรณ์หรือเครื่องมือที่ใช้ในการนวดและผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในการนวด ผลิตภัณฑ์สปาในหมวดสินค้าที่เป็นวัตถุดิบ เช่น พืชสมุนไพร เป็นต้น
สำหรับสินค้าผลิตภัณฑ์สปาจัดอยู่ในสินค้า Cosmetic การนำเข้าผลิตภัณฑ์สปามีกฎระเบียบที่เข้มงวดและอัตราภาษีนำเข้าสูง รวมทั้งภาษีมูลค่าเพิ่ม17% ดังนั้นผู้ส่งออกจะต้องขอใบอนุญาตด้านสุขอนามัย มีการ และตรวจสอบฉลากโดยเตรียมข้อมูลฉลากสินค้าที่เป็นภาษาจีนติดบนสินค้าและส่งให้หน่วยงาน AQSIQ ( General Administration of Quality Supervision, Inspection and Quarantine of the People's Republic of China ) ตรวจสอบก่อน เมื่อได้รับการพิจารณาอนุญาตแล้วถึงจะสามารถนำเข้าได้
- ผู้ลงทุนต้องติดต่อขอหนังสือแจ้งชื่อเพื่อการตรวจสอบและอนุมัติจากหน่วยงานบริหารอุตสาหกรรมและการพาณิชย์ State Administration for Industry and Commerce (SAIC) ระดับอำเภอหรือระดับสูงกว่าของเมืองกวางโจว
- ผู้ลงทุนต้องยื่นหนังสือขออนุญาตต่อองค์กรที่รับผิดชอบด้านเศรษฐกิจการค้า 3 องค์กร คือ Foreign Investment Examine and Approve Department, The Planning Commission และ Guangdong Tourism Bureau หน่วยงานที่รับผิดชอบจะพิจารณากลั่นกรองเบื้องต้น แล้วส่งต่อหน่วยงานรับผิดชอบระดับที่สูงกว่า เพื่อขออนุมัติที่กระทรวงพาณิชย์และจะได้รับคำตอบภายใน 90 วัน
- ผู้ลงทุนด้านธุรกิจสปาต้องยื่นขอใบอนุญาตด้านสุขอนามัย จากหน่วยงานสาธารณสุขและขอใบอนุญาตความปลอดภัย จากหน่วยงานความมั่นคงสาธารณะ (กรมตำรวจ) หลังจากได้รับแล้วจึงดำเนินธุรกิจได้และสามารถนำใบอนุญาตดังกล่าวไปจดทะเบียนที่หน่วยงานบริหารอุตสาหกรรมและการพาณิชย์ State Administration for Industry and Commerce (SAIC) ณ สำนักงานที่ยื่น เพื่อทำใบอนุญาตประกอบการค้า
- ผู้ลงทุนต้องไปจดทะเบียนที่สมาคมธุรกิจความงาม ณ สถานที่ที่ธุรกิจของผู้ประกอบการตั้งอยู่
ประเทศจีนมีระบบนโยบายควบคุมเงินตราต่างประเทศที่เข้มงวด ดังนั้นหลังจากที่ได้รับใบอนุญาตประกอบการแล้วควรไปจดทะเบียนที่หน่วยงานควบคุมเงินตราต่างประเทศภายใน 30 วัน เพื่อขอจดใบทะเบียนเงินตราต่างประเทศและนำมาเปิดบัญชีเงินตราต่างประเทศที่ธนาคาร จึงจะมีสิทธิ์ดำเนินกิจการเงินตราต่างประเทศได้ตามจำนวนที่หน่วยงานควบคุมเงินตราต่างประเทศของจีนระบุไว้ รวมทั้งสามารถฝากเงินตราต่างประเทศในบัญชีของธนาคารดังกล่าวตามจำนวนที่กำหนดไว้
กฎระเบียบด้านภาษี
หลังจากได้รับใบอนุญาตประกอบการนิติบุคคลแล้ว ผู้ลงทุนจะต้องดำเนินการด้านจัดเก็บภาษีภายใน 30 วัน ที่กรมภาษีอากร ทั้งนี้การเสียภาษีมูลค่าเพิ่ม ผู้เสียภาษีธรรมดาจะเสียภาษีมูลค่าเพิ่ม17% ส่วนภาษีประกอบการจะคิดตามยอดเงินของการประกอบการ โดยอัตราภาษีของธุรกิจสปา คือ 5% ภาษีรายได้นิติบุคคล 30% และภาษีรายได้ท้องถิ่น 3%
กฎระเบียบด้านการนำเข้าแรงงาน
การขอใบอนุญาตทำงาน (Work Permit) ผู้ประกอบการต้องยื่นขออนุญาตนำเข้าแรงงานจากกรมแรงงานจีน (Labor Bureau) เพื่อขอใบอนุญาตทำงานซึ่งต้องผ่านการอนุญาตจาก Public Security Bureau ด้วย หลังจากนั้นผู้ประกอบการต้องนำใบอนุญาตทำงานไปยื่นต่อสำนักงานการต่างประเทศ (Guangdong Foreign Affairs Offices ) เพื่อประสานงานกับสถานทูตจีนประจำประเทศไทยให้ออกวีซ่าทำงานให้ และเมื่อแรงงานเดินทางถึงประเทศจีนแล้ว ผู้ประกอบการจะต้องพาไปตรวจสุขภาพที่ Deprtment of Human Quarantine ภายใน 30 วัน
- ปัญหาการจดทะเบียนทำธุรกิจ หรือการขอใบอนุญาตนำเข้าผลิตภัณฑ์สปามีขั้นตอนยุ่งยาก ส่วนใหญ่ผู้ประกอบการไทยจะใช้วิธีจ้างบริษัทที่ปรึกษาเป็นผู้ดำเนินการแทน
- ปัญหาการลอกเลียนแบบสปาไทย เรามักจะพบว่าตามสถานบริการสปาทั่วๆ ไปมักจะมีป้ายประชาสัมพันธ์ว่าคือ สปาไทย แต่แท้จริงแล้วไม่ใช่สปาของไทย เป็นเพราะในปัจจุบันสปาไทยเป็นศาสตร์ที่มีชื่อเสียงมากเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง ทำให้มีสปาหลายแห่งนำชื่อสปาไทยมาใช้ แต่ระดับการบริการ การนวด นั้นยังไม่ใช่สปาไทยทั้งหมด ส่วนใหญ่จะเป็นร้านที่เปิดโดยคนจีน แต่จะตกแต่งร้านให้ดูเหมือนเป็นสไตล์ไทย ซึ่งบริการภายในร้านก็จะไม่ใช่แบบไทยจริงๆ บางร้านในช่วงแรกอาจจะมีเจ้าหน้าที่/พนักงานนวดที่เป็นไทยอยู่แต่เมื่อระยะเวลาผ่านไปคนไทยเหล่านี้ก็จะค่อยๆ หายไปจนกระทั่งไม่เหลือคนไทยอยู่เลย เนื่องจากการจ้างคน ไทยมาทำงาน เงินเดือนจะสูงกว่าคนจีนและมีขั้นตอนการจัดจ้างยุ่งยาก ร้านเหล่านี้จึงไม่ค่อยนิยมจ้างคนไทย
- ปัญหาด้านการนำเข้าผลิตภัณฑ์จากไทย มีขั้นตอนยุ่งยาก หากนำเข้ามาเป็นจำนวนมากผู้ประกอบการมักจะใช้บริการจากบริษัท Shipping เป็นผู้ดำนินการนำสินค้าเข้ามา
- ปัญหาการจ้างคนไทยมาทำงาน มีขั้นตอนค่อนข้างยุ่งยาก นอกจากนี้ยังประสบปัญหาในเรื่องของความน่าเชื่อถือในการชักชวนให้คนไทยมาทำงานที่จีน แรงงานฝีมือดีๆ บางคนไม่กล้ามาเพราะกลัวถูกหลอก
จีนเป็นประเทศที่มีโอกาสทางการค้าอีกมากมาย โดยเฉพาะธุรกิจบริการจากไทย เนื่องจากลูกค้าชาวจีนประทับใจในด้านการบริการของสปาไทยและเกิดการบอกต่อ เพราะลักษณะบริการและคุณภาพในการให้บริการ การตกแต่ง กลิ่น สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นสิ่งละเอียดอ่อนที่คนจีนที่มีกำลังซื้อให้ความใส่ใจ และเป็นจุดขายที่ขายได้
ปัจจุบันตลาดจีนเปิดกว้างมาก คนให้ความสำคัญกับความสวยงาม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับว่าผู้ประกอบการสปาจากไทย จะเลือกอะไรเป็นจุดแข็งของการให้บริการ สินค้า การตกแต่งและการฝึกอบรมพนักงานให้มีระดับไฮคลาสเหมาะกับกลุ่มผู้บริโภค สิ่งเหล่านี้เป็นปัจจัยสำคัญปัจจัยหนึ่งที่จะทำให้ธุรกิจสปาไทยประสบความสำเร็จในต่างแดน
สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองกวางโจว