ตามที่สำนักงานฯ อิสตันบูล ได้ติดตามและเฝ้าระวังสถานการณ์ความไม่สงบในตะวันออกกลางอย่างใกล้ชิด และรายงานกรมฯ ทราบเป็นระยะ ๆ นั้น สำนักงานฯ ขอรายงานสถานการณ์ความไม่สงบในประเทศซีเรีย ดังนี้
จากเหตุการณ์ความไม่สงบตั้งแต่ช่วงกลางเดือนมีนาคม 2554 เกี่ยวกับประชาชนเดินขบวนประท้วงไม่พอใจการบริหารของรัฐบาล และเรียกร้องให้มีการปฏิรูปทางการเมือง พิจารณายกเลิกกฎหมายสถานการณ์ฉุกเฉิน และขอให้มีการลงประชามติเพื่อสิ้นสุดการปกครองของรัฐบาลพรรคเดียว ภายใต้การนำของประธานาธิบดี บาชาร์ อัล อัซซาร์ด ซึ่งรัฐบาลซีเรียได้ประกาศใช้ตั้งแต่ ปี พ.ศ.2506 เป็นต้นมา ได้มีการชุมนุมประท้วง และเกิดการปะทะกันระหว่างกองทัพรัฐบาลและฝ่ายต่อต้าน ในเขตจังหวัดต่าง ๆ ทางภาคเหนือของประเทศ ( 5-6 จังหวัด) และในพื้นที่ชานเมืองกรุงดามัสกัต ก็มีการชุมนุมประท้วงอยู่เป็นระยะ ๆ โดยฝ่ายรัฐบาลได้ออกกวาดล้าง และยึดพื้นที่คืนจากฝ่ายกบฎตามจังหวัดต่าง ๆ ได้เป็นบางส่วนเพิ่มขึ้น แต่ส่งผลให้ประชาชนอพยพออกจากพื้นที่ไปอยู่ในจังหวัดทางภาคใต้ของประเทศ (ติดกับประเทศเลบานอน) และบางส่วนได้อพยพไปยังประเทศเพื่อนบ้าน อาทิ ตุรกี และอิรัค เป็นต้น
ปัญหาทางการเมืองได้ส่งผลกระทบต่อภาวะเศรษฐกิจของประเทศซีเรียโดยตรง โดยมีการแทรกแซงจากอเมริกา ยุโรปและอาหรับบางประเทศ แต่อย่างไรก็ตาม ได้มีการปรับทิศทางเศรษฐกิจของประเทศ ยังพึ่งพาการนำเข้าจาก จีน และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มากขึ้น โดยเฉพาะ มูลค่าการค้าระหว่างไทยกับซีเรียอยู่ในระดับปานกลาง โดยในปี 2554 มีมูลค่าประมาณ 220 ล้านเหรียญสหรัฐฯ โดยแบ่งเป็น
2.1 การส่งออก
ในปี 2554 ไทยส่งออกสินค้าไปซีเรีย คิดเป็นมูลค่า 220 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ลดลงจากปี 2553 มูลค่า 287 ล้านเหรียญสหรัฐฯ หรือลดลงร้อยละ 23 โดยซีเรียเป็นประเทศที่ไทยส่งออกเป็นอันดับที่ 62 ของการส่งออกไปทั่วโลก มีส่วนแบ่งตลาดการส่งออกน้อยกว่าร้อยละ 1
สินค้าที่ไทยส่งออกไปยังซีเรียสูงสุด 10 อันดับแรก ได้แก่ รถยนต์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ ข้าว ไม้และผลิตภัณฑ์ อาหารทะเลกระป๋องและแปรรูป ยางพาราและผลิตภัณฑ์ ด้ายและเส้นใยประดิษฐ์ กระดาษและผลิตภัณฑ์ เม็ดพลาสติก และสถิติล่าสุด ปี 2555 (ม.ค.-มิย.) ไทยส่งออกไปยังตุรกี เป็นมูลค่า 122 ล้านเหรียญสหรัฐ มีมูลค่าเพิ่มขึ้นจากปี 2554 ในช่วงระยะเวลาเดียวกัน อยู่ 15 ล้านเหรียญสหรัฐ หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 15 ซึ่งอนุมานได้ว่าการส่งออกชองไทยไปยังซีเรีย ยังมีการดำเนินธุรกิจได้ตามปกติ โดยเฉพาะสินค้าที่มีศักยภาพในการส่งออกไปซีเรียได้แก่
- สินค้าข้าว มีอัตราการขยายตัวร้อยละ 460 มูลค่า 52.3 ล้านเหรียญสหรัฐ เพราะอาหารเป็นที่ต้องการของประชาชน เพื่อเก็บเสบียงและกักตุนไว้ในยามฉุกเฉิน
- ยางพารา มูลค่านำเข้า 75 ล้านเหรียญสหรัฐ
- ด้ายและเส้นใยประดิษฐ์ เป็นวัตถุดิบสำหรับโรงงานอุตสาหกรรม มูลค่า 160 ล้านเหรียญสหรัฐ
- รถยนต์และส่วนประกอบ (15 ล้านเหรียญสหรัฐ) อาหารทะเลกระป๋อง(8 ล้านเหรียญสหรัฐ) มีอัตราการขยายตัวที่ลดลงเล็กน้อย
- สินค้าวัสดุก่อสร้าง รัฐบาลประกาศหยุดการก่อสร้างชั่วคราว จึงส่งผลให้แรงงานและผลิตภัณฑ์นำเข้าวัสดุก่อสร้าง มีมูลค่าที่ลดลงตามไปด้วย รวมทั้งการเดินทางไป ติดต่อทำธุรกิจของคนซีเรียในไทยก็ลดลงประมาณร้อยละ 50
2.2 การนำเข้า
ในปี 2554 ไทยนำเข้าสินค้าจากซีเรีย มูลค่า 0.8 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นจากปี 2553 มูลค่า 0.3 ล้านเหรียญสหรัฐฯ หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 166 สินค้าที่ไทยนำเข้าจากซีเรียที่ปรากฎอยู่ในสถิติของกรมศุลกากรไทยมีเพียงรายการ พืชและผลิตภัณฑ์ ด้ายเส้นใยที่ใช้ในการทอ กาแฟ ชา เครื่องเทศ
สำนักงานฯ ได้สอบถามไปยัง HTA ประจำซีเรียเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา (ช่วงเทศกาลศีลอด) ปรากฎว่า
3.1 สถานการณ์เศรษฐกิจ การเมือง ในขณะนี้ทั้งในเมืองหลวง และเมืองสำคัญ รวมทั้งท่าอากาศยาน ท่าเรือขนส่งสินค้า ยังสามารถให้บริการ และมีการนำเข้าและส่งออกสินค้าของซีเรียได้ตามปกติ
3.2 โดยเฉพาะสินค้าอาหาร เพราะเป็นที่ต้องการของประชาชน เพื่อเก็บเสบียง และกักตุนไว้ในยามฉุกเฉิน ส่วนสินค้าประเภทอื่น ๆ อยู่ในสภาพคงที่ และมีการซื้อขายไม่มากนัก ตลาดหลักทรัพย์ในประเทศอยู่ในสภาวะเกือบหยุดนิ่ง
3.3 การแลกเปลี่ยนเงินตราเป็นสกุลดอลลาร์สหรัฐ หรือยูโร เป็นที่ต้องการของตลาด เนื่องจากประชาชนขาดความมั่นใจในเงินสกุลท้องถิ่นของซีเรียในช่วงภาวะการณ์ขณะนี้
3.4 นักธุรกิจซีเรียส่วนใหญ่เห็นว่าการเข้าพบและเจรจาของตัวแทนสหประชาชาติ กับผู้นำรัฐบาลซีเรียแล้ว ถึงแม้ผลการเจรจาจะยังไม่บรรลุจุดประสงค์ของทั้ง 2 ฝ่าย แต่ก็สามารถช่วยคลี่คลายสถานการณ์ความรุนแรงให้กลับเข้าสู่ความสงบได้ในอนาคตอันใกล้ ทั้งนี้รัฐบาลซีเรีย ได้ประกาศจะให้มีการเลือกตั้งทั่วไปทั้งประเทศในเร็ว ๆ นี้ รวมทั้งเป็นข้อเสนอแบบประณีประนอมของฝ่ายจัดตั้งรัฐบาลใหม่ร่วมกับตัวแทนของสหประชาชาติ โดยในชั้นแรก ประธานาธิบดีอัซซาร์ด จะต้องลาออกจากตำแหน่ง และคืนอำนาจให้แก่ประชาชน เพื่อจะได้จัดระบบเลือกตั้งทั่วไปครั้งใหม่ โดยนายอัซซาร์ด ก็สามารถที่จะสมัครเพื่อหาเสียงในการเลือกตั้งได้เช่นกัน
3.5 โดยภาพรวมสภาพเศรษฐกิจทั่วไปของซีเรียในตัวเมืองหลวง และย่านธุรกิจการค้าและห้างสรรพสินค้า ศูนย์ขายส่ง ปลีก ยังดำเนินธุรกิจเป็นปกติ และคาดว่าสถานการณ์ในประเทศจะคลี่คลาย และเข้าสู่ภาวะปกติในเร็ววัน
3.6 ข้อสังเกตุ เรื่องความสัมพันธ์ทางการเมืองระหว่างตุรกี และซีเรีย ค่อนข้างอ่อนไหว เนื่องจากซีเรียไม่พอใจที่ฝ่ายต่อต้านรัฐบาล เช่น องค์การปฏิรูปซีเรียแห่งชาติได้ใช้ตุรกีเป็นที่ประชุมทั้งลับและเปิดเผย
3.7 สำหรับประเทศตุรกี ซึ่งเหตุการณ์ความไม่สงบในตะวันออกกลางไม่มีผลกระทบต่อสถานการณ์ในประเทศ ด้านเศรษฐกิจและการท่องเที่ยวแต่อย่างใด แต่กลับทำให้ตุรกีในสายตาประเทศเพื่อนบ้านมีความมั่นคงทั้งทางด้านเศรษฐกิจ การเมือง ส่งผลต่อเนื่องไปยังการนำเข้า/ส่งออก ซึ่งเป็นประตูการค้าไปยังประเทศเพื่อนบ้าน รวมทั้งการท่องเที่ยวจะมีปริมาณเพิ่มสูงขึ้นอีกด้วย
สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ
ณ นครอิสตันบูล สาธารณรัฐตุรกี