จากการสำรวจพบว่าปริมาณการขายผลิตภัณฑ์ดูแลความสะอาดบ้านที่เพิ่มมากขึ้นนั้น ไม่ได้มาจากความต้องการของผู้บริโภคในสังคมเมืองเท่านั้น ผู้บริโภคที่อาศัยอยู่แถบชานเมืองหรือชนบทก็มีการใช้ผลิตภัณฑ์ประเภทนี้เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ เช่น ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดเครื่องปรับอากาศภายในบ้าน ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดพื้นผิวบ้าน ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดห้องน้ำ เป็นต้น ในสายตาผู้บริโภคในแถบชนบท ผลิตภัณฑ์เหล่านี้จะถูกจัดอยู่ในหมวดสินค้าพรีเมี่ยมสำหรับครอบครัวที่มีกำลังซื้อสูงเท่านั้น อย่างไรก็ตาม ด้วยจำนวนบ้านเรือนที่อยู่อาศัยที่เพิ่มมากขึ้น กอปรกับเครื่องใช้ต่างๆภายในบ้านที่เพิ่มจำนวนขึ้นอย่างหลากหลายไม่ว่าจะเป็นเตาทำกับข้าว เครื่องครัว อุปกรณ์ภายในห้องน้ำ ห้องนอน และส่วนอื่นๆของบ้าน ส่งผลให้ปริมาณการใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลทำความสะอาดบ้านเพิ่มสูงขึ้น และเนื่องด้วยด้วยชนิดสินค้าที่หลากหลายมากขึ้น เพื่อตอบสนองความต้องการผู้บริโภคในทุกๆด้านในการใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลทำความสะอาดบ้าน ผู้บริโภคจึงสามารถเลือกซื้อสินค้าที่สามารถตอบโจทย์ความต้องการของตนเองได้ ในปี 2011 บริษัทผู้ผลิตจีนหลายแห่งได้ขยายประเภทสินค้าเพื่อการดูแลทำความสะอาดบ้านมากยิ่งขึ้น เช่น บริษัท Guangzhou Blue Moon ออกผลิตภัณฑ์น้ำยาซักผ้าชนิดสำหรับซักมือเป็นครั้งแรก ซึ่งสินค้าประเภทนี้ไม่เคยมีมาก่อนในตลาดจีน บริษัท Amway ออกผงซักฟอกชนิดใหม่มาจับกลุ่มลูกค้าเพิ่มขึ้น เนื่องจากสมัยก่อนมีเพียงชนิดน้ำเพียงอย่างเดียว
สำหรับช่องทางการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ดูแลทำความสะอาดบ้านนั้น จากการสำรวจพบว่า ซุปเปอร์มาร์เกตและห้างสรรพสินค้ายังคงเป็นช่องทางการจำหน่ายหลักของสินค้าประเภทนี้และมีปริมาณการจำหน่ายมากขึ้นเรื่อยๆ ผิดกับร้านขายของชำเล็กๆที่ลดปริมาณการจำหน่ายสินค้าชนิดนี้ลง เนื่องจากการแข่งขันทางด้านราคาที่สูงมากจากห้างสรรพสินค้าใหญ่ๆ การจำหน่ายสินค้าชนิดนี้ผ่านทางอินเตอร์เนตก็เป็นอีกหนึ่งช่องทางที่เป็นที่นิยมของผู้บริโภคจีน หากแต่ผู้ซื้อที่อยู่ไกลหรือในแถบชนบทจะต้องพบกับปัญหาค่าใช้จ่ายในการขนส่งที่เพิ่มขึ้นมา การซื้อสินค้าชนิดนี้ผ่านอินเตอร์เนตจึงมีความสามารถในการตีตลาดได้ต่ำอยู่เมื่อเทียบกับช่องทางอื่นที่กล่าวมาข้างต้น
แนวโน้มของการบริโภค
ปัจจุบันนี้ จำนวนประชากรจีนมีการย้ายที่อยู่อาศัยเข้ามาอยู่ในเมืองสูงขึ้นอย่างมาก จากการสำรวจสถิติแห่งชาติ ประจำปี 2554 ลักษณะความเป็นสังคมเมืองของจีนนั้นเพิ่มขึ้นถึง 51% ด้วยวิถีการดำเนินชีวิตของกลุ่มคนในช่วงวัยรุ่นหรือทำงานปัจจุบัน (young consumers) ส่งผลและผลักดันให้ต้องเข้ามาใช้ชีวิตอยู่ในเมืองด้วยตนเอง หรือเป็นในรูปแบบครอบครัวเล็กๆ กล่าวคือ เป็นการแยกออกมาอยู่คนเดียวหรือแยกออกมาจาก ครอบครัวใหญ่ของตนที่มีทั้งพ่อแม่และญาติ และหากกล่าวถึงรูปแบบการบริโภคของผู้บริโภคกลุ่มนี้นั้นอาจะกล่าวได้ว่า มีรูปแบบการบริโภคแตกต่างจากคนในสมัยก่อนมาก คือว่า มีรูปแบบการบริโภคแตกต่างจากคนในสมัยก่อนมาก คือ
1.ใส่ใจในสุขภาพ: ผู้บริโภคจีนในยุคปัจจุบันหันมาใส่ใจในเรื่องสุขภาพมากขึ้น จึงมักเลือกซื้อสินค้าที่ไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย รวมถึงไม่เป็นอันตรายต่อสภาพแวดล้อมของตนเองด้วย
2.ต้องการความสะดวกสบาย: ด้วยชีวิตประจำวันที่ยุ่งอยู่กับการเรียนหรือการทำงาน สินค้าหรือผลิตภัณฑ์ที่ช่วยเบาแรงหรือประหยัดเวลาจะเป็นที่นิยมในหมู่ผู้บริโภคจีนยุคปัจจุบันอย่างมาก นอกจากนี้ การซื้อสินค้าผ่านอินเตอร์เนต ก็เป็นอีกหนึ่งพฤติกรรมของการบริโภคสินค้าที่พบเห็นได้มากในปัจจุบัน
3.ช่างเลือกสรรสินค้าที่มีคุณภาพ: ผู้บริโภคจีนโดยเฉพาะกลุ่มวัยรุ่นวัยทำงานจะมีความสนใจในยี่ห้อและคุณภาพของผลิตภัณฑ์เป็นพิเศษ เพราะต้องการบริโภคเฉพาะสินค้าที่คุ้มค่า คุ้มราคา และปลอดภัยเท่านั้น
ดังนั้น จากการสำรวจตลาดในปี 2554 ผู้ผลิตจีนในปัจจุบันจึงมุ่งเน้นการขายสินค้าไปยังกลุ่มผู้บริโภคในเมืองที่อยู่ในช่วงวัยรุ่นและวัยทำงาน หรือครอบครัวขนาดเล็กเป็นหลัก เพราะเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มผู้บริโภคที่อยู่ในวัยสูงอายุแล้วนั้น ผู้บริโภคในกลุ่มวัยรุ่นและทำงาน มีความต้องการที่จะซื้อและใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลทำความสะอาดบ้านมากกว่าด้วยเหตุผลที่กล่าวมาแล้วข้างต้น อีกทั้ง ยังเลือกซื้อเฉพาะสินค้าที่มีคุณภาพและมีประโยชน์ใช้สอยตรงตามที่ต้องการเท่านั้น นอกจากนี้ ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณสมบัติพิเศษแตกต่างจากผลิตภัณฑ์ชนิดอื่นก็จะเป็นที่ยอมรับในหมู่ผู้บริโภคกลุ่มนี้เช่นเดียวกัน เช่น ผลิตภัณฑ์ซักผ้า ที่มีความสามารถในการถนอมเนื้อผ้า ถนอมสีผ้า ผลิตภัฑณ์ทำความสะอาดและฆ่าเชื้อโรคบนพื้น เป็นต้น
ปัจจุบัน จากการสำรวจตลาดผลิตภัณฑ์ดูแลทำความสะอาดบ้าน หรือผลิตภัณฑ์ดูแลทำความสะอาดที่ใช้ภายในครัวเรือนของจีนส่วนใหญ่จะเป็นสินค้าที่ผลิตภายในประเทศ ซึ่งจะทำการผลิตโดยผู้ผลิตรายใหญ่และจะส่งไปขายทั่วทุกภูมิภาคในจีน เช่น บริษัท Guangzhou Liby Enterprise Group Co., Ltd, Nice Group, Procter & Gamble (Guangzhou) Ltd, Unilever China, Shanghai Johnson Ltd, และ Guangzhou Blue Moon Co. Ltd เป็นต้น อย่างไรก็ตาม สำหรับผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดภายในครัวเรือนที่เป็นสินค้านำเข้านั้น พบว่ายังมีน้อยมากและจะมีราคาสูง เนื่องจากวางขายในตลาดระดับบนเท่านั้น เช่น ซุปเปอร์มาร์เกตในเมืองใหญ่ที่มีแผนกจำหน่ายสินค้านำเข้า ซึ่งลูกค้าส่วนใหญ่จะเป็นชาวต่างชาติ หรือผู้บริโภคจีนที่มีกำลังซื้อสูง สำหรับประเทศที่จีนนำเข้าสินค้าประเภทนี้ ได้แก่ ญี่ปุ่น และเกาหลี ซึ่งมักจะพบเห็นได้บ่อยตามร้านค้าในตลาดระดับบน
ผู้ประกอบการที่ต้องการทำตลาดในจีนนั้น นอกจากจะจำเป็นต้องทราบถึงพฤติกรรมผู้บริโภคจีนที่เปลี่ยนแปลงแล้ว ยังจำเป็นต้องศึกษาถึงปัจจัยที่ส่งผลให้พฤติกรรมการบริโภคเปลี่ยนแปลงไปอีกด้วย เพื่อจะได้นำเสนอสินค้าที่เข้าถึงความต้องการของผู้บริโภคได้มากที่สุด จึงไม่น่าแปลกใจเลยว่า ในปัจจุบันนี้ สินค้าต่างๆของจีนถูกพัฒนาและปรับปรุงเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว เพื่อตอบรับกับความต้องการของผู้บริโภค ผลิตภัณฑ์ถูกผลิตออกมาในหลายรูปแบบ หลายราคา แตกต่างกันไปตามคุณภาพและอรรถประโยชน์ของสินค้า ผู้บริโภคที่มีอำนาจในการซื้อสินค้าสูง ก็จะพยายามเฟ้นหาผลิตภัณฑ์ที่ดีอย่างสูงสุดเพื่อตนเองและครอบครัว
อนึ่ง ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดบ้านและอุปกรณ์เครื่องใช้ในบ้านที่ให้ความปลอดภัยสูง ไม่มีสารเคมีและสารตกค้าง ก็เป็นอีกหนึ่งสินค้าที่ผู้บริโภคจีนให้ความสนใจ เนื่องจากปลอดภัยต่อร่างกายและสภาพแวดล้อม ดังนั้น หากต้องการเข้ามาแข่งขันในตลาดผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดบ้านและอุปกรณ์เครื่องใช้ของจีน ทางผู้ประกอบการไทยควรหาจุดเด่นของสินค้าที่สามารถเข้ามาทำตลาดในตลาดระดับบน เช่น ผลิตภัณฑ์ล้างจานที่ผลิตจากสารสกัดจากธรรมชาติ ผลิตภัณฑ์ซักทำความสะอาดที่ไม่มีโทษต่อผิวหนังหรือร่างกาย และไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม เป็นต้น ซึ่งการเข้ามาแข่งขันในตลาดระดับบนนั้น จะมีปริมาณการแข่งขันของสินค้าในตลาดต่ำกว่าตลาดระดับกลางและระดับล่าง จึงสามารถทำกำไรได้ดีกว่า และสามารถสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้กับสินค้าไทยอีกด้วย
ทั้งนี้ สามารถสอบถามข้อมูลการค้าเพิ่มเติมได้ที่ สำนักงานส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ ณ เมืองกวางโจว โทร. (86) 20-8384-9453 e-mail: thaitcguangzhou@ditp.go.th
สำนักงานส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ ณ เมืองกวางโจว