เมื่อวันที่ 14 มีนาคม 2556 องค์การส่งเสริมอุตสาหกรรมแห่งโอซากา และกรมส่งเสริมเศรษฐกิจเขตคินคิ จังหวัดโอซากา จัดสัมมนาในหัวข้อการก้าวกระโดดและพัฒนาของอาเซียนกับกลยุทธ์ทางธุรกิจของญี่ปุ่น โดยมี Dr. Ishikawa อาจารย์จากศูนย์วิจัยเอเชีย มหาวิทยาลัยเอเชียของญี่ปุ่นเป็นวิทยากรบรรยาย และร่วมเสวนาโดยผู้แทนจากภาคธุรกิจญี่ปุ่นในอาเซียน โดยมองว่าการมุ่งสู่ AEC ในปี 2015 มีความคืบหน้าไปมากในแง่ของการเปิดการค้าเสรี แต่ยังประสบปัญหาด้านมาตรการที่มิใช่ภาษี จึงเชื่อว่าการรวมกลุ่มจึงน่าจะเป็นผลสมบูรณ์ได้ในปี 2020
โดยจากการเปรียบเทียบโครงสร้างพื้นฐานของประเทศที่นักลงทุนจับตามอง ได้แก่ ประเทศไทย เวียดนาม อินโดนีเซีย และเมียนมาร์ มีความเห็นว่า
1) ด้านการขนส่งทางทะเล หากเป็นเส้นทางตรงไม่แวะระหว่างทาง เส้นทางขนส่งมาไทยจะใช้เวลาสั้นที่สุด แต่ หากเปรียบเทียบค่าใช้จ่ายจะใกล้เคียงกับเวียดนาม สิงคโปร์ อินโดนีเซียและมาเลเซีย
2) ด้านพิธีการศุลกากร ไทยและสิงคโปร์ดำเนินการได้รวดเร็วเท่ากับญี่ปุ่น คือ ภายใน 1 วันทำการขณะที่มาเลเซีย เวียดนาม ลาว ใช้เวลาประมาณ 1-2 วัน อินโดนีเซีย 2-3 วัน ฟิลิปปินส์ เมียนมาร์ 3-4 วัน และกัมพูชา 5-7 วัน
3) สำหรับปัญหาสำคัญที่ต้องแก้ไขของไทย คือ การจราจรติดขัดทำให้ประสิทธิภาพในการขนส่งต่ำ ขาดแคลนโกดังเก็บสินค้า การตีความของเจ้าหน้าที่ศุลกากร และการพัฒนาการขนส่งแบบปริมาณน้อย ขณะที่ปัญหาของเวียดนาม และอินโดนีเซีย คือ การที่ไม่มีแบ่งแยกระหว่างถนนปกติกับถนนขนส่งสินค้า และความล่าช้าในการพัฒนาท่าอากาศยานและท่าเรือทำให้ระบบโลจิสติกส์ขาดประสิทธิภาพ และมีต้นทุนสูง สำหรับเมียนมาร์ คือ ปัญหาการขาดแคลน ท่าอากาศยาน ท่าเรือ ความล่าช้าในการตรวจสอบของด่านศุลการกร และการให้สินบน
ในภาพรวม แม้ว่าไทยยังได้เปรียบทางด้านโครงสร้างพื้นฐาน และมีความเพียบพร้อมในระบบการดำเนินธุรกิจ แต่ปัจจุบันเวียดนาม และอินโดนีเซีย ได้พยายามปรับปรุงข้อบกพร่องอย่างเร่งด่วน ซึ่งทำให้ความได้เปรียบของไทยลดลง และหากไทยยังไม่แก้ปัญหาอย่างจริงจังอาจสูญเสียความได้เปรียบในอนาคตได้
ประเทศญี่ปุ่น สคร. โอซากา
สำนักพัฒนาตลาดประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนและเอเชีย (สพอ.) กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ
Email : intmk@ditp.go.th Website : www.ditp.go.th