ผ้าผืน เสื้อผ้าและสิ่งทอเป็นสินค้าส่งออกสำคัญอีกอย่างหนึ่งของประเทศอิตาลี ไม่เพียงแต่เป็นสินค้าอุปโภคทั่วไปเท่านั้น ยังเป็นสินค้าที่มีมูลค่าเพิ่ม เนื่องจากเป็นสินค้าแฟชั่น ซึ่งอิตาลีมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักดีของโลกไม่ว่าจะเป็นเสื้อผ้าหรือเครื่องหนัง
หากกล่าวถึงแฟชั่นเสื้อผ้าหรือเครื่องหนังอิตาลี ต้องนึกถึงศูนย์กลางแห่งแฟชั่นดังกล่าว คือ เมือง Florence ในขณะที่เมือง Prato ที่ตั้งอยู่ใกล้เมือง Florence เป็นศูนย์กลางการผลิตผ้าผืนและสิ่งทอที่สำคัญที่สุดของอิตาลี และเป็นกำลังในการผลักดันให้เมือง Florence เป็นเมืองแห่งการค้าสินค้าแฟชั่น
เมือง Prato มีชื่อเสียงในการผลิตผ้าผืน (Textile) ประเภทผ้าขนสัตว์ (Carded Wool) ซึ่งมีการผลิตมานานมากแล้วที่เมืองดังกล่าว นับตั้งแต่ปี ค. ศ. 1107
การผลิตผ้าผืนของเมือง Prato ขยายตัวจนกลายเป็นนิคมอุตสาหกรรมในช่วงต้นทศวรรษที่80 ซึ่งเป็นช่วงที่มีการขยายตัวทางการค้าอย่างสูงสุด โดยนักลงทุนเมือง Prato, Mr. Giovan Battista Mazzoni สนับสนุนและลงทุนการผลิตผ้าผืนอย่างจริงจัง ทำให้เกิดการลงทุนจากผู้ประกอบการรายอื่นๆตามมา และเกิดการรวมตัวของธุรกิจที่เกี่ยวข้องมากมาย รวมถึงเป็นยุคที่มีการพัฒนาและนำเครื่องจักรกลมาใช้อย่างแพร่หลาย นอกจากนี้ ยังมีการเข้ามาลงทุนก่อตั้งโรงงานขนาดใหญ่ของครอบครัวชาวออสเตรีย คือ Koessler และ Mayer ซึ่งเป็นโรงงานขนาดใหญ่กว่าโรงงานทั่วๆไปในยุคสมัยนั้น
เมือง Prato กลายเป็นศูนย์ผลิตผ้าผืนและสิ่งทอไม่ใช่เฉพาะสำหรับตลาดอิตาลีเองเท่านั้น แต่ยังส่งออกไปยังประเทศยุโรปอื่นๆ มีการพัฒนาระบบธุรกิจแบบครบวงจร อันประกอบด้วยผู้ประกอบการขนาดกลางและเล็กจำนวนมาก ซึ่งจัดสรรการผลิตและการทำงานกันอย่างชัดเจนผู้ประกอบการแต่ละรายจะสร้างความโดดเด่นและความชำนาญทางธุรกิจเฉพาะตนขึ้น สินค้าจึงมีความหลากหลาย และตอบสนองความต้องการของตลาดได้ทุกรูปแบบ
เมือง Prato นอกจากจะผลิตผ้าขนสัตว์แล้ว ยังมีชื่อเสียงในด้านการนำเสื้อผ้าทำจากผ้าขนสัตว์ที่ใช้แล้ว และเศษผ้าขนสัตว์ที่เหลือจากอุตสาหกรรมการผลิตเสื้อผ้าสำเร็จรูป นำมาผลิตใหม่ สร้างรายได้ให้มากเช่นกันนอกจากนี้ มีการพัฒนาคุณภาพของผ้าให้มีคุณภาพดีขึ้น มีความเบา เหมาะกับการนำไปตัดเย็บเสื้อผ้าที่สวมใส่ได้สบายขึ้น ด้วยการผสมไนล่อน ค๊อตตอน หรือใยสังเคราะห์อื่นๆเป็นต้น
ช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 การผลิตเริ่มแยกออกเป็น 2 ประเภทอย่างชัดเจนขึ้น ได้แก่ การผลิตผ้าผืนสำหรับตลาดกลางและล่าง (product oriented) เช่น พรม หรือ ผ้าห่มทหาร เป็นต้น เพื่อส่งออกไปยังตลาดที่มีฐานะยากจน เช่น อาฟริกา และอินเดีย ส่วนผู้ประกอบการอีกส่วนหนึ่งมุ่งพัฒนาการผลิตผ้าผืนสำหรับอุตสาหกรรมเสื้อผ้าสำเร็จรูป มุ่งสนองความต้องการของตลาด (market oriented) ซึ่งกำลังขยายตัว การผลิตผ้าผืนสำหรับอุตสาหกรรมแฟชั่นเสื้อผ้า ขยายตัวสูงสุดในช่วงทศวรรษที่ 70 ซึ่งเป็นช่วงเดียวกับที่เศรษฐกิจและอุตสาหกรรมอื่นๆ ของอิตาลีกำลังรุ่งเรืองเช่นกัน ชนชั้นฐานะดีมีเพิ่มมากขึ้น และสนใจสินค้าแฟชั่นมากขึ้นด้วย
การขยายตัวของนิคมอุตสาหกรรมเมือง Prato ส่งผลให้เกิดความต้องการแรงงานจำนวนมากจนกระทั่งจำนวนคนงานที่เป็นชาวท้องถิ่นเองมีไม่เพียงพอ จึงมีการอพยพแรงงานครั้งสำคัญ เพื่อเข้ามาทำงานในโรงงานเมือง Prato เริ่มต้นจากการอพยพของชาวชนบทในเมืองเล็กๆใกล้เคียงก่อน และขยายไปจนถึงการอพยพของชาวเมืองทางภาคใต้ของอิตาลี ซึ่งเมืองเล็กๆในชนบทบางแห่งย้ายกันมาทั้งชุมชน นอกจากนี้ มีการใช้แรงงานอพยพชาวต่างชาติบ้าง แต่สมัยนั้นชาวต่างชาติยังมีจำนวนน้อย แรงงานต่างชาติเข้ามามากช่วงปลายศตวรรษ
การผลิตที่ขยายตัวอย่างรวดเร็วและขาดการวางแผนอย่างรอบคอบในช่วงทศวรรษที่ 70 เริ่มก่อให้เกิดปัญหาสินค้าล้นตลาดในช่วงปลายทศวรรษที่80 ส่งผลกระทบให้เกิดการยกเลิกการจ้างงานลงถึงร้อยละ 28 และบริษัทร้อยละ 37 ต้องปิดกิจการลง และลดจำนวนลงเรื่อยๆอย่างค่อยเป็นค่อยไปตามความสามารถในการปรับตัวของผู้ประกอบการแต่ละราย มีการสำรวจจำนวนคนทำงานในอุตสาหกรรมดังกล่าว พบว่าในปี 1991 มีจำนวน 50,333 ราย ส่วนในปี 2001 มีจำนวน 48,098 ราย ซึ่งขณะนั้นอุตสาหกรรมส่วนใหญ่ยังคงเป็นของผู้ประกอบการอิตาเลียน
ในช่วงทศวรรษที่ 90 ผู้ประกอบการที่สามารถผ่านวิกฤตการณ์มาได้ ต้องปรับตัวโดยหันไปผลิตสินค้าที่มีการออกแบบให้มีรูปแบบแตกต่างจากเดิม และค้นคว้าเทคโนโลยีชั้นสูงเพื่อผลิตสินค้าคุณภาพดีสำหรับตลาดบนโดยไม่เน้นการผลิตเชิงปริมาณอีกต่อไป ทำให้ผู้ผลิตกลุ่มดังกล่าวของอิตาลียังสามารถครองตลาดและรักษาชื่อเสียงด้านผ้าผืนที่มีคุณภาพดีที่สุดแห่งหนึ่งของโลกได้จนถึงปัจจุบัน ถึงแม้ว่าจะต้องเผชิญกับอุปสรรคทั้งภายในประเทศ จากการแข่งขันกับผู้ผลิตชาวจีน และการนำเข้าสินค้าราคาถูกกว่าจากต่างประเทศ
ยุคแห่งการเข้ามาของชาวจีน
เมื่อความเจริญของอุตสาหกรรมฯถึงระดับสูงสุดแล้ว อุตสาหกรรมผ้าผืนและสิ่งทอของเมือง Prato ก็เริ่มขยายตัวคงที่ และไม่สามารถกลับมารุ่งเรืองเหมือนก่อน หลัง ค.ศ. 2001 เป็นต้นมา เกิดการเปลี่ยนแปลงในนิคมอุตสาหกรรมอย่างรวดเร็ว ชาวจีนที่อพยพมาอาศัยอยู่ในเมือง Prato เข้ามาประกอบธุรกิจผ้าผืนและสิ่งทอในนิคมฯ เกิดเป็นนิคมคู่ขนาน “Parallel district” โดยการเปิดธุรกิจผลิตผ้าผืน เสื้อผ้าและสิ่งทอของตนเอง และกว้านซื้อธุรกิจของผู้ประกอบการอิตาเลียนเมื่อมีโอกาส จนสามารถประกอบธุรกิจครอบคลุมสินค้าทุกประเภทที่เกี่ยวข้องทั้งหมดในเวลาอันสั้น ในบริเวณนิคมฯซึ่งได้มีการวางรากฐานทางธุรกิจไว้อย่างดี อีกทั้งยังสามารถผลิตสินค้าราคาถูกกว่าแม้จะมีอายุการใช้งานสั้นกว่าสินค้าของบริษัทอิตาเลียน เพราะคุณภาพด้อยกว่าก็ตาม การเจริญเติบโตของธุรกิจของชาวจีนเป็นไปอย่างรวดเร็วมาก จำนวนชาวจีนเพิ่มขึ้นทวีคูณในระยะเวลาเพียงไม่กี่ปีหน่วยงานทางราชการอิตาลีหรือสหพันธ์การค้าของนิคมอุตสาหกรรมฯสังเกตเห็นการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว แต่กว่าจะหาแนวทางสกัดกั้นการทะลักเข้ามาของชาวจีนอย่างจริงจัง ธุรกิจผ้าผืนและสิ่งทอจำนวนมากก็ตกอยู่ในการบริหารของชาวจีนไปเสียแล้ว
ชุมชนชาวจีน ณ เมือง Prato
ปัจจุบัน เมือง Prato มีจำนวนประชากรที่เป็นชาวต่างชาติถึงร้อยละ 12 สูงกว่าเฉลี่ยประชาชาติอิตาลี (ร้อยละ 5) และสูงกว่าค่าเฉลี่ยของแคว้นที่มีชาวต่างชาติอาศัยอยู่มากที่สุดในอิตาลี อย่างแคว้น Lombardy (ร้อยละ 7,6) และแคว้น Veneto (ร้อยละ 7,3)
ในปี 1990 จากสถิติในทะเบียนราษฎร์ที่อำเภอเมือง Prato มีจำนวนชาวจีนที่ขึ้นทะเบียนไว้เพียง 169 ราย ในขณะที่ในปี 2007 มีทะเบียนประชากรชาวจีน 10,077 ราย มีบริษัทจดทะเบียนโดยชาวจีนจำนวน 3,177 บริษัทเพิ่มขึ้นร้อยละ 65 ในเวลาเพียง 4 ปีที่ผ่านมา
ในความเป็นจริงแล้ว ยังมีชาวจีนอพยพเข้ามาอย่างไม่ขาดสาย ที่ยังไม่มีโอกาสทำเอกสารเพื่อขอเป็นประชากรที่ถูกต้องตามกฎหมายได้ เมื่อรวมชาวจีนเหล่านี้ด้วย จะมีถึงกว่า 25,000 คน ชาวจีนผิดกฎหมาย ต้องทำงานอย่างหลบๆซ่อนๆ ในห้องใต้ดินหรือในห้องลับ ทำงานตลอดวันตลอดคืน โดนกักขังไม่ให้ออกไปข้างนอกมีสถาพความเป็นอยู่ที่ลำบากและขาดสุขอนามัย บ่อยครั้งที่ทางราชการไปตรวจค้น ก็แทบจะไม่เจอสิ่งผิดปกติ หรือไม่สามารถปราบปรามการกระทำอันมิชอบเหล่านี้ได้ เนื่องจากสังคมชาวจีน มีความเป็นมาเฟียสูง มีการขมขู่และการสร้างเขตอิทธิพล ซึ่งเหนียวแน่นจนยากต่อการกวาดล้าง และทางราชการก็เกรงกลัวที่จะเข้าไปจัดการอย่างเด็ดขาด
ชุมชนชาวจีนของเมือง Prato นับเป็นชุมชนชาวจีนที่ใหญ่เป็นอันดับ 2 ในยุโรป เป็นรองชุมชนชาวจีนในกรุงปารีสเท่านั้น
นิคมอุตสาหกรรมเมือง Prato
ปัจจุบัน นิคมอุตสาหกรรมเมือง Prato ประกอบด้วยอำเภอ 12 แห่ง ดังนี้
อำเภอในเขตเมือง Prato ได้แก่
Cantagallo, Carmignano, Montemurlo, Poggio a Caiano, Prato, Vaiano, Vernio
อำเภอในเขตเมือง Florence ได้แก่
Calenzano, Campi Bisenzio
อำเภอในเขตเมือง Pistoia ได้แก่
Agliana, Montale, Quarrata
นอกจากนี้ เมือง Prato ยังมีพิพิธภัณฑ์ผ้าผืนแห่งชาติที่สำคัญที่สุดของอิตาลีคือ Museo del Tessuto(www.museodeltessuto.it) รวบรวมประวัติศาสตร์ผ้าผืน และจัดแสดงผ้าผืนสมัยต่างๆที่สำคัญและหายากไว้ให้ศึกษาอย่างน่าสนใจยิ่ง รวมถึง เป็นสถานที่จัดกิจกรรม นิทรรศการ การประชุม สัมมนา ที่เกี่ยวข้อง เพื่อเผยแพร่ข่าวสาร และความรู้ต่างๆแก่ผู้ประกอบการ
จะเห็นได้ว่าสินค้าผ้าผืน เสื้อผ้าและสิ่งทอที่ผลิตในอิตาลี มีจำนวนมากที่ผลิตโดยชาวจีนที่มาตั้งถิ่นฐานโดยเฉพาะสินค้าสำหรับตลาดกลางและล่าง และยังสามารถผลิตสินค้าตามแฟชั่นที่อิตาลีเป็นผู้กำหนดแนวโน้มตลาดโลกได้อีกด้วย รวดเร็วทันต่อความต้องการของตลาด นอกจากชาวจีนเมือง Prato แล้ว ยังมีชุมชนชาวจีนในเมืองอื่นๆอีกหลายเมืองที่ประกอบธุรกิจแบบเดียวกัน และมีความสามารถผลิตหรือรับจ้างผลิตสินค้าให้กับ Brand Name ดังๆหลายราย ไม่ว่าจะเป็นเสื้อผ้า รองเท้า กระเป๋า และเครื่องหนังอื่นๆ
การเข้าใจที่มาที่ไปของอุตสาหกรรมสินค้าผ้าผืน เสื้อผ้าและสิ่งทออิตาลี จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ประกอบการไทยในการวางแผนการผลิตและการตลาดเพื่อการส่งออกได้ดีขึ้น และตระหนักถึงความแข่งขันของคู่แข่งที่ได้เปรียบกว่า อย่างไรก็ตาม ชาวอิตาเลียนเป็นชนชาติที่รักสวยรักงาม และให้ความสำคัญกับการแต่งตัวมากยังนิยมสินค้าที่มีคุณภาพและรูปแบบดี ซึ่งสินค้าไทยก็ยังมีโอกาสสูงในการเข้ามาตลาดอิตาลี
หากผู้ผลิต/ผู้ส่งออกไทยต้องการรายละเอียดหรือให้ประสานงานใดเพิ่มเติม สามารถติดต่อ สคต.โรม ได้ที่ Via Erminio Spalla 41, 00142 Rome โทรศัพท์ +39 06 5030804 โทรสาร +39 06 5030805 Email: thaitcrome@thaitcrome.it
จำนวนบริษัท ร้อยละของ การส่งออก
อุตสาหกรรมทั้งหมด (ล้านยูโร)
อุตสากรรมการผลิต (รวมแฟชั่น) (Manufacturing) 8,338 43 2.193,0
อุตสากรรมก่อสร้าง (Construction) 4,650 24
การค้าปลีก ส่ง และงานบริการ 13,710 0,5
(Wholesale,retail and services industry)
เกษตรกรรมและประมง (Agriculture, Fishing) 262 2,9
อื่นๆ 969 2,4
รวมทั้งสิ้น 28,293 65 2.198,0
อุตสาหกรรมผ้าผืน เสื้อผ้าและสิ่งทอเมือง Prato ปี 2007
ผ้าผืน เสื้อผ้าสำเร็จรูปและสิ่งทอ นิคมอุตสาหกรรมเมืองPrato
จำนวนบริษัท (Firms) 3,711 3,684 7,395
ร้อยละของบริษัททั้งหมด 39,5 49,5 44,5
จำนวนคนทำงาน (Labour Force) 26,650 13,930 40,580
ร้อยละของคนทำงานทั้งหมด 73 43 66
มูลค่าการค้า (Income) 3,661 1.192,4 4.853
การส่งออก (Export) 1.894 523 2.417
ร้อยละของมูลค่าการค้ารวม 52 44 50
มูลค่าการค้าของอุตสาหกรรมผ้าผืน เสื้อผ้าและสิ่งทอเมือง Prato ปี 2007
มูลค่า : ล้านยูโร
2005 2006 2007 2006/05 2007/06
(%) (%)
ด้าย (เทียมและสังเคราะห์) (Yarns,Fibers) 662,0 680,0 663,0 2,7 -2,5
ผ้าทั่วไป (Traditional fabric) 2.180 2.205,0 2.127,8 1,1 -3,5
ผ้าถักทอ (Knitted fabric) 350,0 395,0 379,2 12,9 -4,0
ผ้าอื่นๆ 415,0 425,0 442,0 2,4 4,0
รวมมูลค่าผ้าผืน 3.607,0 3.705,0 3.612,0 2,7 -2,5
เสื้อถักทอ (Knitwear) 350,0 320,0 339,2 -8,6 6,0
เสื้อผ้าสำเร็จรูป (Clothing) 700,0 790,0 853,0 12,9 8,0
ผ้าผืน (Blankets) 50,0 50,0 48,5 0,0 -3,0
รวมมูลค่าผ้าผืน เสื้อผ้าและสิ่งทอ 4.707,0 4.865,0 4.852,9 3,4 -0,2
การส่งออกของอุตสาหกรรมผ้าผืน เสื้อผ้าและสิ่งทอเมือง Prato ปี 2007
มูลค่า : ล้านยูโร
2005 2006 2007 2006/05 2007/06
(%) (%)
ด้าย (เทียมและสังเคราะห์) (Yarns,Fibers) 291,8 289,5 277,8 -0,8 -4,1
ผ้าทั่วไป (Traditional fabric) 1.342,9 1.267,2 1.205,4 -5,6 -4,9
ผ้าถักทอ (Knitted fabric) 176,2 196,3 186,3 11,4 -5,1
ผ้าอื่นๆ 199,4 190,0 208,7 -4,7 9,8
รวมมูลค่าผ้าผืน 2.010,3 1.943,1 1.878,1 -3,3 -3,3
เสื้อถักทอ (Knitwear) 210,8 195,6 210,9 -7,2 7,8
เสื้อผ้าสำเร็จรูป (Clothing) 264,1 291,8 311,9 10,5 6,9
ผ้าผืน (Blankets) 15,4 16,7 16,0 8,3 -3,9
รวมมูลค่าผ้าผืน เสื้อผ้าและสิ่งทอ 2.500,6 2.447,2 2.416,9 -2,1 -1,2
งานแสดงสินค้าผ้าผืน เสื้อผ้าและสิ่งทอ ที่สำคัญในอิตาลี- งานแสดงสินค้าที่จัดโดยบริษัท Pitti Immagine S.r.l. (www.pittimmagine.com) ตั้งอยู่ ณ เมือง Florence เป็นผู้จัดงานแสดงสินค้าด้านแฟชั่นที่สำคัญหลายงาน ได้แก่
1. Pitti Uomo เสื้อผ้าชาย ณ ศูนย์แสดงสินค้าเมืองฟลอเร้นท์
2. Pitti Woman เสื้อผ้าสตรี ณ ศูนย์แสดงสินค้าเมืองฟลอเร้นท์
3. Pitti Bimbo เสื้อผ้าเด็ก ณ ศูนย์แสดงสินค้าเมืองฟลอเร้นท์
4. Filati เส้นด้าย ณ ศูนย์แสดงสินค้าเมืองฟลอเร้นท์
5. Modaprima ผ้าผืนและอุปกรณ์ตกแต่งเสื้อผ้า ณ ศูนย์แสดงสินค้า FieramilanoCity เมืองมิลาน
6. Touch NeoZone Cloudnine เสื้อผ้าวัยรุ่นและเครื่องประดับแฟชั่น ณ เมืองมิลาน
- งานแสดงสินค้าที่จัดโดยสมาคมเครื่องนุ่งห่มอิตาลี ได้แก่
Milanounica (www.milanounica.it) เส้นด้าย สิ่งทอ และผ้าผืน ณ ศูนย์แสดงสินค้า FieramilanoCity เมืองมิลาน
1. www.ui.prato.it — The Pratese Industrial Union
2. www.pratoartestoria.it
3. www.prato.confartigianato.it
4. www.tuscanyvalley.net
สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ กรุงโรม
ที่มา: http://www.depthai.go.th