แรงงานต่างชาติในอิตาลี

ในปี 2551 รัฐบาลอิตาลี โดยกระทรวงมหาดไทย (www.interno.it) ได้กำหนดโควต้าแรงงานต่างชาติของประเทศนอกกลุ่มสหภาพยุโรปที่สามารถเข้ามาทำงานในอิตาลีไว้ จำนวน 170,000 ราย โดยกำหนดให้ยื่นคำร้องได้ในวันที่ 15 ธันวาคม 2550 ตั้งแต่เวลา 08.00 น. เรียกกันว่าเป็นวัน Click day สำหรับประเทศที่มีการตกลงกับรัฐบาลอิตาลี ได้แก่ อัลบาเนีย (4,500 คน) อัลจีเรีย (1,000 คน) บังกลาเทศ (3,000 คน) อียิปต์ (8,000 คน) ฟิลิปปินส์ (5,000 คน) กาน่า (1,000 คน) โมรอคโก (4,500 คน) โมดาเวีย (6,500 คน) ไนจีเรีย (1,500 คน) ปากีสถาน (1,000 คน) เซเนกัล (1,000 คน) โซมาเลีย (1,000 คน) ศรีลังกา (3,500 คน) ตูนีเซีย (4,000 คน) ในวันที่ 18 ธันวาคม 2550 ตั้งแต่เวลา 08.00 น. สำหรับยื่นคำร้องขอแรงงานของประเทศอื่นๆที่เหลือ และในวันที่ 21 ธันวาคม 2550 ตั้งแต่เวลา 08.00 น. สำหรับยื่นคำร้องงานประเภทอื่นๆที่ไม่เข้าพวก

รัฐบาลอิตาลีจะพิจารณาคำร้องและมีหนังสือแจ้งให้ทราบว่าได้หรือไม่ได้ภายในเดือนพฤษภาคม 2551

ปี 2551 มีผู้ยื่นคำร้องขอแรงงานต่างชาติจำนวนกว่า 7 แสนราย

สามารถแบ่งประเภทแรงงานออกเป็นกลุ่มใหญ่ๆ ดังนี้

• งานประเภทงานทำความสะอาดบ้านหรือดูแลคนป่วย คนเจ็บและคนชรา จำนวน 65, 000 คน
• แรงงานสำหรับงานก่อสร้าง จำนวน 14, 200 คน
• แรงงานระดับผู้บริหาร ผู้จัดการ ทีมีความรู้และคุณวุฒิสูง จำนวน 1, 000 คน
• คนขับรถบรรทุกขนส่ง ที่มีใบขับขี่ยุโรป จำนวน 500 คน
• แรงงานในภาคประมง จำนวน 200 คน
• แรงงานประเภทอื่นๆที่ไม่อยู่ไนกลุ่มข้างต้น 30, 000 คน

ในปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงขั้นตอนการขอแรงงานใหม่ กล่าวคือ ใช้วิธีการยื่นคำร้องขอแรงงานผ่านทาง internet เท่านั้น ซึ่งเป็นการปรับปรุงงานบริการให้เข้ากับยุคปัจจุบัน ที่ได้รับความสะดวกทั้งผู้ที่จะขอยื่นคำร้องคือนายจ้างและหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้อง โดยสามารถเข้าไปกรอกแบบฟอร์มและส่งคำร้องได้เลยที่ไหนก็ได้ที่มีการเชื่อมต่อ internet ไม่ต้องไปเข้าแถวยื่นที่ไปรษณีย์เหมือนที่ผ่านมาอีกแล้ว (ตราประทับที่มีวันและเวลาจะเป็นปัจจัยหนึ่งในการใช้พิจารณาให้โควต้า แบบใครมาก่อนได้ก่อน จึงมีการไปต่อคิวแบบนอนรอตั้งแต่คืนก่อนหน้าวันที่เปิดรับเรื่อง) ในส่วนของรัฐบาลฯก็ไม่ต้องเผชิญหน้ากับความโกรธเคืองของผู้มารอยื่นเอกสาร ซึ่งมักเหน็ดเหนื่อยจากการรอคอยอันยาวนาน และเกิดการทะเลาะวิวาทกันเสมอในการต่อคิว) หากใช้คอมพิวเตอร์ไม่เป็น ก็สามารถไปติดต่อหอการค้าหรือสมาคมที่บำเพ็ญประโยชน์เพื่อสังคม ได้แก่Arci (www.arci.it) Acli (www.acli.it), Caritas (www.caritas.it ), Anolf (www.anolf.it )ให้ช่วยดำเนินการให้ก็ได้

การขอแรงงานผ่านทาง internet มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 ธันวาคม 2550 เป็นต้นไป โดยนายจ้างต้องเข้าไปใน web site www.interno.it ของกระทรวงมหาดไทย และทำการติดตั้งโปรแกรมที่กำหนดไว้ โดยทำตามขั้นตอนที่มีระบุไว้ ซึ่งไม่ซับซ้อน และลงทะเบียนเพื่อให้ได้รหัสผ่านส่วนตัว และเพื่อจะสามารถเข้าไปค้นหาข้อมูลโดยละเอียด ทำการกรอกแบบฟอร์มต่างๆที่กำหนดไว้ตามแต่ละประเภทงาน ซึ่งเป็นข้อมูลส่วนตัวของนายจ้างและลูกจ้าง และส่งคำร้องตามกำหนดวันและเวลาที่กำหนดโดยผ่านโปรแกรมที่ติดตั้งไว้เข้าไป หากส่งก่อนหรือหลังกำหนดเวลา ระบบของกระทรวงฯจะตอบไม่รับเรื่อง และเมื่อส่งผ่านแล้ว จะได้เอกสารใบตอบรับกลับมาไว้เป็นหลักฐาน

ในปี2552 รัฐบาลอิตาลีกำหนดรับแรงงานต่างชาติ จำนวน 80,000 ราย ลดลงมากกว่าครึ่งหนึ่งของปีที่ผ่านมา เนื่องจากประสบกับปัญหาความถดถอยทางเศรษฐกิจ คนในประเทศว่างงานเพิ่มขึ้น และปัญหาจากแรงงานต่างชาติ ไม่ว่าจะเป็นปัญหาอาชญากรรม ความเป็นอยู่ ภาษา ฯลฯ ซึ่งสร้างปัญหาให้กับสังคม อีกทั้งความต้องการแรงงานในภาคอุตสาหกรรม ซึ่งเป็นตลาดรองรับแรงงานต่างชาติที่สำคัญลดความต้องการลง อันเกิดจากการปิดกิจการของผู้ประกอบการรายใหญ่อย่างต่อเนื่อง หรือการย้ายฐานการผลิตไปประเทศที่ค่าจ้างแรงงานถูกกว่า

จากเหตุผลดังกล่าว รัฐบาลอิตาลีได้พยายามตั้งเงื่อนไขที่ซับซ้อนและค่อนข้างยุ่งยากในการปฏิบัติตามเพื่อปกป้องแรงงานในประเทศ เช่น ผู้จ้างต้องแสดงรายได้ที่ไม่ต่ำกว่าเกณฑ์ที่กำหนดตามประเภทของงานที่ขอซึ่งรัฐบาลอิตาลีกำหนดไว้ค่อนข้างสูงมาก นายจ้างที่จะมีอัตราเงินเดือนสูงกว่าที่รัฐบาลฯกำหนดส่วนใหญ่เป็นผู้บริหารระดับสูงหรือผู้ประกอบธุรกิจการค้า ดังนั้นหากนายจ้างทำงานประเภทกินเงินเดือนตามปกติและ ต้องการ คนทำงานบ้าน ดูแลเด็กหรือคนชรามาประจำบ้าน ก็แทบจะเป็นไปไม่ได้ นอกจากนั้นยังมีการขอตรวจสอบที่พักอาศัยที่จะรองรับคนงานต่างชาติซึ่งจะต้องเหมาะสมรวมถึงการพิจารณาถึงความจำเป็นของงานที่จะให้ทำด้วย จึงทำให้การตรวจสอบและพิจารณาอนุญาตใช้เวลานานหลายเดือนเมื่อได้รับอนุญาตแล้วบางครั้งชาวต่างชาติที่เคยตกลงกันไว้ก่อนก็อาจติดปัญหาอื่นจนไม่สามารถรับทำงานอีกต่อไปเป็นต้น

ผู้ต้องการขอนำเข้าแรงงานต่างชาติของปี 2552 สามารถเข้าไปลงทะเบียนเพื่อกรอกแบบฟอร์ม หรือหาข้อมูลล่วงหน้า ได้ตั้งแต่เวลา 08.00 น วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2551 และวัน Click day กำหนดให้เป็นวันเดียวกันกับปีที่แล้วคือวันที่15 ธันวาคม 2551 ส่วนการขอแรงงานประเภทงานอาชีพที่ต้องใช้คุณวุฒิสูงหรือความสามารถเฉพาะสามารถยื่นคำร้องตั้งแต่วันที่ 19 พฤษภาคม 2551 เป็นต้นไป

เมื่อได้รับอนุญาตให้จ้างแรงงานต่างชาติแล้ว รัฐบาลอิตาลีจะออก Nulla Osta ให้ เพื่อให้ลูกจ้างนำเอกสารนี้ไปขอวีซ่าที่สถานทูตอิตาลีในประเทศของลูกจ้าง และเมื่อเดินทางมาถึงอิตาลีแล้ว ต้องไปติดต่อสถานีตำรวจเพื่อยื่นคำร้องขอทำ Permit of Stay (Permesso di soggiorno) ภายใน 8 วัน นับจากวันที่เดินทางมาถึงอิตาลี

แรงงานไทยที่เป็นที่ต้องการของตลาดแรงงานอิตาลีในปัจจุบัน ได้แก่ งานบริการนวดและสปา และพ่อครัวแม่ครัวประจำร้านอาหารไทยซึ่งเป็นแรงงานที่จัดอยู่ในประเภทอื่นๆ เท่าที่ผ่านมาผู้ประกอบการหลายรายจะประสบกับปัญหาความไม่แน่นอนด้านเวลาและความชัดเจนในการได้ใบอนุญาตจากรัฐบาลอิตาลี จึงทำให้การไปติดต่อขอแรงงานกับสถาบันสปาและนวดไทยมีอุปสรรคมากมาย เนื่องจากไม่สามารถดำเนินการจัดจ้างและนำ แรงงานมาอิตาลีได้ทันที ต้องยื่นคำร้องและรอคำตอบซึ่งใช้เวลานานและบางครั้งก็ไม่ได้รับอนุญาตตามที่ขอเสมอไป

ผู้ประกอบการหลายรายต้องแก้ปัญหาเฉพาะหน้าโดยการจ้างคนไทยที่มีครอบครัวอาศัยอยู่ในอิตาลี ซึ่งส่วนใหญ่ไม่ได้ศึกษาและทำงานในสาขาดังกล่าวมาโดยตรง แต่จะใช้วิธีไปเมืองไทยเพื่อเรียนหลักสูตรระยะสั้นๆ แรงงานจึงไม่มีความรู้และคุณภาพเพียงพอ ทำให้ไม่สามารถพัฒนาธุรกิจให้เติบโตอย่างมีประสิทธิภาพได้รวมทั้งบางครั้งอาจทำให้เกิดปัญหาและเสื่อมเสียชื่อเสียงต่อภาพลักษณ์ของธุรกิจบริการของไทยด้วยความรู้เท่าไม่ถึงการอีกด้วย

อย่างไรก็ดี โดยที่ภาวะเศรษฐกิจอิตาลีในปัจจุบันอยู่ในภาวะถดถอย อันเนื่องมาจากผลกระทบจากวิกฤติการเงินสหรัฐและทั่วโลก ทำให้รัฐบาลอิตาลีโดยกระทรวงมหาดไทย ได้ออกมาให้ความเห็นว่าอาจจะชะลอการนำเข้าแรงงานต่างชาติ ในช่วง 2 ปี ข้างหน้าไว้ก่อน อันเนื่องมาจากปัญหาการว่างงานของคนอิตาลีที่มีอัตราเพิ่มสูงขึ้นอย่างมากซึ่งเป็นผลจากภาวะวิกฤติเศรษฐกิจที่ถดถอยดังกล่าว

สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ กรุงโรม

ที่มา: http://www.depthai.go.th