อาหารเมดิเตอร์เรเนียนกำลังตกอยู่ในอันตราย
อาหารสำเร็จรูปที่ใส่บรรจุภัณฑ์และอาหารพร้อมรับประทานได้เริ่มเข้ามามีบทบาทในสเปนในช่วงปลายทศวรรษ 1990 และหลังจากนั้นก็เติบโตแบบก้าวกระโดด ยกตัวอย่างเช่น สลัดสำเร็จรูปขยายตัวถึงร้อยละ 50 ระหว่างปี ค.ศ. 1995 — 2007 ขณะที่ความต้องการอาหารแช่แข็งและแช่เย็นก็เพิ่มขึ้นร้อยละ 19 ในช่วงเดียวกัน ซึ่งการซื้ออาหารสำเร็จรูปกลับไปรับประทานที่บ้านเคยเป็นเรื่องแปลกประหลาดสำหรับชาวสเปน แต่กระแสความนิยมอาหารแบบด่วนทันใจกำลังเข้ามาคุกคามตำรับอาหารเมเดิเตอร์เรเนียนดั้งเดิมเสียแล้ว
มันเกิดอะไรขึ้นกับประเทศที่เคยชื่นชอบกับตำรับอาหารของตนเองและยึดติดกับขนบธรรมเนียมการรับประทานเป็นอย่างมากมาอย่างยาวนาน รวมทั้งเคยมีนิสัยการชอบออกไปรับประทานอาหารนอกบ้าน กลับถูกอาหารประเภทพร้อมรับประทานเข้ามารุกตลาดอย่างรวดเร็ว จากสถิติในปี ค.ศ.2006 ครอบครัวชาวสเปนรับประทานอาหารโดยเฉลียที่ประกอบจากอาหารสำเร็จรูปถึงร้อยละ 60
ชาวสเปนเริมมีความกังวลเกียวกับปัญหาสุขภาพทั่วไปเนืองจากการรับประทานอาหารทีไม่มีประโยชน์ต่อร่างกาย จึงต้องหันมาทบทวนว่าจะจัดการกับชีวิตท่ามกลางอาหารพร้อมรับประทานทีเป็นต้นตอของปัญหาเหล่านี1ได้อย่างไร ประชากรหนึงในสามมีน1หนักเกินมาตรฐาน โรคเบาหวานและโรคหัวใจ ก็เป็นสาเหตุอันดับต้นของการตาย ซึงอาหารทีมีคุณประโยชน์ต่อสุขภาพกลับกลายเป็นทางเลือกทีมีไม่มากนักและยังมีปัญหาในแง่ของค่าใช้จ่ายทีต้องควักเพิมอีก
ตลาดอาหารเพื่อสุขภาพของสเปนยังไม่ได้รับการพัฒนาให้เทียบเท่ากับประเทศตะวันตกอื่นๆ จริงอยู่ที่วิตามินและอาหารเสริมมีสัดส่วนสูงถึงร้อยละ 70 จึงเหลือที่ไม่มากนักสำหรับผลิตภัณฑ์อาหาร ถึงแม้ว่าชาวสเปนจะคิดว่าอาหารในตัวมันเองก็เปรียบเสมือนยารักษาโรคก็ตาม แต่อาหารพวกเกษตรอินทรีย์และอาหารเพื่อสุขภาพก็มีให้เลือกซื้อหาได้อย่างจำกัด
ในปัจจุบันสเปนยังขาดแคลนตลาดพิเศษเฉพาะสำหรับอาหารเพื่อสุขภาพ ซึ่งถือเป็นทางเลือกที่จำกัดยิง เมื่อพิจารณาถึงราคาและความหายากในท้องตลาด โยเกิร์ตปราศจากไขมันหรือนมพร่องไขมัน รวมทั้งอาหารที่ปรับลดไขมันก็พอหาซื้อได้ แต่ความหลากหลายยังมีอย่างจำกัด สเปนยังล้าหลังประเทศอย่างเช่น เยอรมนีและสหราชอาณาจักรในความพร้อมของทางเลือกอาหารเพื่อสุขภาพทั้งๆ ที่ต้องเสียค่าใช้จ่ายไปพอๆ กับประเทศเหล่านี้ ในซูเปอร์มาร์เก็ตมีส่วนจำหน่ายอาหารเกษตรอินทรีย์หรืออาหารเพื่อสุขภาพเป็นทางเลือกที่น้อยมาก ผลิตภัณฑ์ถั่วเหลืองหรือเต้าหู้จะสามารถพบได้ในร้านค้าเฉพาะที่เรียกว่า "herbolarios" แต่ส่วนมากแล้วก็ยังคงขาดความหลากหลายในตัวสินค้าอยู่ดี
ในหมวดสินค้าที่มีประโยชน์ทางโภชนาการจะมีศักยภาพมากในอนาคต ด้วยประชากรที่ก้าวไปสู่สังคมผู้สูงอายุและโรคอ้วนที่คุกคามระดับสุขภาพทั่วไปในสเปน คนจำนวนมากขึ้นจะเปลียนไปรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ ในปี ค.ศ. 2007 อาหารเพื่อสุขภาพมีส่วนแบ่งการตลาดร้อยละ 26 และมีการคาดการณ์ว่าจะมีการเจริญเติบโตต่อไปทางบวก นวัตกรรมและความหลากหลายจะเป็นหัวใจสำคัญในการขยายอุปสงค์ของตลาด ตามที่ M. Vidal-Guevara นักวิทยาศาสตร์ด้านวิจัยของบริษัทเอโร พบว่าในปี ค.ศ.2008 มีผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ ออกมาเปิดตัวเพิ่มขึ้น 38 ชนิด ซึ่งรวมทั้งผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนช่วยระบบการทำงานย่อยอาหาร 12 ชนิด ผลิตภัณฑ์ช่วยเสริมระบบภูมิคุ้มกัน 8 ชนิด และผลิตภัณฑ์วิตามินและแร่ธาตุอีกหลายๆ อย่าง อย่างไรก็ตาม ตัวเลขนี้ยังต่ำกว่าในประเทศยุโรปอื่นๆ แต่คาดว่าจะยังคงปรับตัวเพิ่มขึ้นอีกต่อไป
การพัฒนาช่องทางการจำหน่ายอาหารในตลาดหลักจะเป็นตัวช่วยแนะนำสินค้าได้เป็นอย่างดี และยังจะช่วยทำให้อาหารพร้อมรับประทานซื้อหาได้ง่ายขึ้นด้วย การพัฒนาร้านค้าอาหารขนาดใหญ่โดยนำเสนอผลิตภัณฑ์ที่หลากหลายขึ้นและมีราคาถูกจะปรับเปลี่ยนพฤติกรรมภายในครัวเรือนของสเปนการเข้าถึงอาหารก็ง่ายขึ้นเพราะขณะนี้ผู้บริโภคสามารถซื้อหาในปริมาณคราวละมากๆ ชาวสเปนมีแนวโน้มที่จะจับจ่ายอาหารสัปดาห์ละครั้งและเป็นผลให้ซื้อผลิตภัณฑ์แช่แข็งมากขึ้นและต้องเป็นสินค้าที่สามารถเก็บแช่เย็นหรือแช่แข็งไว้ได้นานในตู้เย็น นอกจากนั้น จากการที่คนสเปนยิ่งมีรายได้สูงขึ้นเท่าไร อาหารพร้อมรับประทานและอาหารแช่แข็งซึ่งเป็นสินค้าที่มีราคาแพงกว่าก็จะมีบทบาทมากขึ้นในอาหารประจำวันอย่างไรก็ตาม อาหารสดยังคงเป็นส่วนสำคัญของอาหารสเปนแต่ก็เริ่มสูญเสียพื้นที่เพื่อทางเลือกให้กับอาหารแช่แข็งมากขึ้นเป็นลำดับ ผลไม้และผักที่คิดเป็นเกือบหนึ่งในสี่ของค่าใช้จ่ายอาหารทั้งหมดในปี ค.ศ.2007 ปรับตัวเพิ่มขึ้นร้อยละ 5 จากปี ค.ศ.1995 แต่ทั้งนี้ส่วนมากของวิวัฒนาการนี้ก็เนื่องมาจากราคาสินค้าที่ปรับตัวเพิ่ม ขึ้นรวมทั้งอัตราการรับประทานผลไม้ของผู้บริโภคที่สูงขึ้นอีกเล็กน้อย
เนื่องจากซุปเปอร์มาร์เก็ตสามารถนำเสนอสินค้าได้อย่างหลากหลาย อาหารแช่แข็งจะถือว่าเป็นตัวเลือกที่ง่ายสำหรับนำมาเป็นอาหารของครอบครัว สำหรับความรู้สึกคนสเปนที่มีต่ออาหารตามขนบธรรมเนียมประเพณีแล้ว นับว่าเป็นแรงดลใจให้เกิดการผลิตอาหารแบบดั้งเดิมในรูปแบบอาหารแช่แข็งซึ้งถือว่าเป็นหมวดสินค้าที่ขายดีที่สุดในตลาดอาหารแช่เย็น อาหารต่างประเทศ เช่น พิซซ่าก็ไม่สามารถจำหน่ายได้ดีเท่า ก็เพราะความชื่นชอบทัว ไปที่ยังติดยึดกับสูตรอาหารของท้องถิ่นมากกว่า ซึ่งรวมไปธุรกิจถึงการจัดเลี้ยงด้วย
ผู้จำหน่ายอาหารด่วน (Fast Food) รายใหญ่ก็เข้ามามีบทบาทเช่นเดียวกับประเทศอืนๆ โดยเฉพาะกลุ่มผู้บริโภครุ่นใหม่ แต่อาหารเอเชียและอิตาลีประเภทซื้อกลับไปรับประทานที่บ้านยังมีไม่มากเนื่องจากชาวสเปนยังคงมีความสุขกับการใช้เวลาในการรับประทานและเตรียมอาหารของพวกเขาเอง (แม้ว่าคำว่าเตรียมอาหาร จะมีความหมายเพียงแค่นำไปทำให้น้ำแข็งละลายแล้วนำไปอุ่นเท่านั้นก็ตาม) ธรรมเนียมการรับประทานอาหารของสเปนถือเป็นการเข้าสังคมที่ดีที่มีการแบ่งปันและได้พบปะสังสรรค์กันด้วย จึงไม่ใช่เรืองแปลกที่ธุรกิจจัดเลี้ยงและการรับประทานอาหารนอกบ้าน จะทำเงินได้มากกว่ากิจการด้านสาธารณสุขหรือการรักษาเสียอีก อย่างไรก็ตาม ค่าอาหารที่รับประทานนอกบ้านที่แพงขึ้นก็จูงใจให้ประชาชนหันมารับประทานอาหารที่บ้านกันมากขึ้น ขณะเดียวกันก็รับประทานอาหารชนิดพร้อมรับประทานมากขึ้นในทางอ้อมด้วย
การดำเนินชีวิตที่ไม่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพของคนสเปนจำนวนมาก รวมกับการขาดการออกกำลังกายได้ทำให้อัตราโรคอ้วนพุ่งสูงขึ้น โดยเฉพาะเด็กอยู่ในระดับแนวหน้าของปรากฏการณ์นี้เนื่องจากพวกเขาเป็นกลุ่มที่กินขนมปังกรอบ ขนมหวาน และอาหารด่วนมากที่สุด ซึ่งเด็กสเปนจำนวนมากจะรับประทานอาหารเช้าที่ประกอบด้วยขนมปังกรอบ ขนมปังหวาน และนมช็อคโกแลต จึงทำให้มีคนน้ำหนักเกินจำนวนมากขึ้นในสเปนประชากรอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน
ที่มา: http://www.depthai.go.th