วันนี้ เวลา 08.00 น. ณ บ้านพิษณุโลก พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ นายกรัฐมนตรี ให้สัมภาษณ์ใน รายการ "เปิดบ้านพิษณุโลก" ออกอากาศทางสถานีวิทยุโทรทัศน์แห่งประเทศไทย ช่อง 11 และสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย กรมประชาสัมพันธ์ เป็นครั้งที่ 5 โดยมีนางผุสชา โทณะ วณิก เป็นผู้ดำเนินรายการ
ผู้ดำเนินรายการ สวัสดีค่ะคุณผู้ชมคะ ขอต้อนรับคุณผู้ชมทุกท่านเข้าสู่รายการ "เปิดบ้านพิษณุโลก" ค่ะ ครั้งนี้เป็นครั้งที่ 5 แล้ว ซึ่งในวันนี้ดิฉันผุสชา โทณะวณิก รับหน้าที่เป็น จะบอกว่าเป็นพิธีกรคงจะไม่ได้ ถ้ามาในรายการนี้จะบอกว่าเป็นแขกรับเชิญของในรายการค่ะ และคงต้องขอถือโอกาสกราบสวัสดีท่านเจ้าของบ้านก่อน สวัสดีค่ะ
นายกรัฐมนตรี สวัสดีครับ
ผู้ดำเนินรายการ วันนี้ท่านนายกรัฐมนตรีมาในมาดสบาย ๆ มากเลย ชอบเสื้อตัวนี้มากเลยค่ะ สีเหลือง อยากให้คุณผู้ชมได้เห็นใกล้ ๆ อยู่เหมือนกันว่าท่านใส่เสื้อสีเหลืองแล้วเป็นลายหมูนายกรัฐมนตรี ปีนี้เป็นปีกุน ก็เลยมีเสื้อสีเหลืองและมีลายหมูด้วย
ผู้ดำเนินรายการ ที่นี่เป็นบ้านพิษณุโลก ถ้าจะว่าไปแล้วเป็นบ้านประจำตำแหน่งของท่านนายกรัฐมนตรี
นายกรัฐมนตรี ใช่ครับ เป็นบ้านพักประจำตำแหน่งของนายกรัฐมนตรี
ผู้ดำเนินรายการ แล้วได้มาพักหรือมาทำงานที่นี่มากน้อยแค่ไหนคะ
นายกรัฐมนตรี ก็มาใช้ประโยชน์ครับ ไม่ได้พัก มาใช้ประโยชน์ในการทำงาน ก็มีการพบปะกับบรรดาเพื่อน ๆ สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติบ้าง มีแขกต่างประเทศที่แวะมาเยือนแบบไม่เป็นทางการบ้าง ก็เป็นลักษณะอย่างนั้นที่ได้ใช้ประโยชน์
ผู้ดำเนินรายการ แล้ววันนี้ก็มาใช้ประโยชน์เป็นสถานที่ในการที่เราจะสนทนาในเรื่องต่าง ๆ ที่น่าสนใจมากมายนะคะ วันนี้สิ่งที่ถือได้ว่าเป็นเรื่องหลักที่คงจะต้องสนทนากับท่าน คือเรื่องของการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสที่ทรงเจริญพระชนมพรรษา 80 พรรษา ทางรัฐบาลได้จัดเตรียมงานอย่างไรบ้าง
นายกรัฐมนตรี ในปีนี้การจัดเตรียมงานทั้งหมด เราได้มีการประชุมกันมาแล้วเมื่อวานนี้เป็นครั้งที่ 3 ที่ได้มีการสรุป ได้มีการติดตามผลงาน ทั้งหมดมีโครงการซึ่งถือได้ว่าเริ่มตั้งแต่ต้นปีเป็นต้นมา ตั้งแต่มกราคมเป็นต้นมา ได้มีมา 2 — 3 งานแล้ว เป็นงานเฉลิมพระเกียรติที่จัดโดยภรรยาของคณะรัฐมนตรี ที่บริเวณท้องสนามหลวง นั่นเป็นช่วงประมาณปลาย ๆ เดือนมกราคม จากนั้นมาก็ได้มีมาโดยต่อเนื่อง สิ่งที่เรากำลังจะดำเนินการอยู่ในขณะนี้ เป็นเรื่องที่จะดำเนินการทั้งทางภาครัฐและเอกชนที่จะร่วมกัน รวมทั้งหมดที่มาเข้าอยู่ในงานซึ่งถือว่าเป็นงานเฉลิมฉลองในปีมหามงคลนี้ทั้งหมด 152 รายการ
ผู้ดำเนินรายการ แต่ละรายการจะมีรูปแบบที่แตกต่างกันออกไป ระยะเวลาในการจัดงานก็แตกต่างกันออกไป
นายกรัฐมนตรี ใช่ครับ
ผู้ดำเนินรายการ อยากให้ท่านเล่าในรายละเอียดสักนิดว่ารายละเอียดต่าง ๆ หรืองานไหนที่น่าสนใจ ที่ประชาชนน่าจะได้รับทราบและคอยติดตามชม
นายกรัฐมนตรี ในช่วงเวลาใกล้ ๆ นี้คงจะเป็นเรื่องที่ถือได้ว่าเป็นการเปิดตัวของทางฝ่ายศิลปินที่ได้มีการประพันธ์เพลงถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ร่วมกับนักร้องซึ่งมีชื่อเสียงของประเทศไทยเป็นจำนวนมาก ผมจำไม่ได้ว่ามีจำนวนกี่ท่าน
ผู้ดำเนินรายการ คือเพลง "พ่อของแผ่นดิน" หรือเปล่าคะ
นายกรัฐมนตรี ใช่ครับ ก็เปิดตัวไปแล้ว มีการประชาสัมพันธ์ไปแล้ว แต่ว่าตั้งแต่วันที่ 9 มิถุนายน 2550 เป็นต้นไปจะเริ่มดำเนินการที่จะเปิดให้ประชาชนได้รับทราบ และมีส่วนร่วม คือมีการที่จะนำไปเผยแพร่ นำไปช่วยกันขับร้อง เพราะว่าในโอกาส ในช่วงเดือนธันวาคม ซึ่งถือว่าเป็นช่วงที่มีงานพระราชพิธี ช่วงนั้นจะมีโอกาสได้ใช้เพลงนี้ ถ้าประชาชนชาวไทยที่มีความจงรักภักดีและจะได้มีโอกาสร่วมกันปฏิบัติถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ก็คงเป็นเรื่องของการร่วมร้องเพลง นี่เป็นส่วนหนึ่งซึ่งเป็นการแสดงออก แต่สิ่งที่สำคัญกว่านั้น ซึ่งผมได้พูดไปเมื่อวานนี้เมื่อวันที่ได้มีการแถลงข่าว คือการที่จะปฏิบัติตามกระแสพระราชดำรัส ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในการที่จะทำให้บ้านเมืองของเราผ่านพ้นช่วงเวลาที่เป็นวิกฤตช่วงนี้ไป นั่นก็คือทำอย่างไรที่เรา ประชาชนคนไทยจะช่วยกันนำพาบ้านเมืองให้ผ่านพ้นช่วงเวลาวิกฤตไป เพื่อถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว นั่นเป็นส่วนที่ผมคิดว่าน่าจะเป็นส่วนที่คนไทยควรจะมีส่วนร่วมในการปฏิบัติให้มากที่สุด
ผู้ดำเนินรายการ อันนี้เป็นสิ่งที่ถือได้ว่าประชาชนทุกคนต้องน้อมนำอยู่ในใจของเราเลยทีเดียว นั่นเป็นส่วนที่ท่านอยากที่จะให้ประชาชนคนไทยทุกคนถวายความจงรักภักดีและแสดงออกเป็นรูปธรรม เรามา ทราบในรายละเอียดของกิจกรรมต่าง ๆ ที่ทางภาครัฐจะจัดบ้าง อย่างพระราชพิธีต่าง ๆ จะมีอะไรบ้าง
นายกรัฐมนตรี หลัก ๆ จะมีในเรื่องของทางทหาร ก็จะมีพิธีที่ทางทหารจะมีการเฉลิมฉลองในห้วงเวลา ซึ่งก็จะเป็นวันที่ 3 ธันวาคม ซึ่งปกติจะได้มีการดำเนินการทุกปีอยู่แล้ว ก็เป็นการสวนสนามของทหารรักษาพระองค์ เพื่อเทิดพระเกียรติ นั่นเป็นเรื่องที่ได้ปฏิบัติ แต่ปีนี้จะทำเป็นพิเศษ ซึ่งจะทำในวันที่ 3 ธันวาคม มีพระราชพิธีที่สำคัญ ๆ ซึ่งทางรัฐบาลได้ทำเรื่องขึ้นกราบบังคมทูลเพื่อขอพระบรมราชวินิจฉัย คงเป็นอีก 2 งาน คืองานเสด็จออกมหาสมาคมและงานพิธีที่จะทอดผ้าพระกฐินทางชลมารค อันนี้เป็นเรื่องที่รอพระบรมราชวินิจฉัย งานของรัฐบาลเองคืองานที่จะถวายพระพรชัยมงคล ซึ่งก็ทำทุกครั้งอยู่แล้วคือในวันที่ 5 ธันวาคม ได้ทำเรื่องกราบบังคมทูล ซึ่งโดยปกติแล้วจะโปรดเกล้าฯ พระราชทานให้มีผู้แทนพระองค์เสด็จมา จะเป็นงานที่ถือว่าเป็นงานที่เรียบง่าย เป็นการถวายความจงรักภักดีในนามของข้าราชการและรัฐบาล มีทูตานุทูตมาร่วมด้วย ในงานนั้นเป็นงานปกติในช่วงต้นเดือนธันวาคม
ผู้ดำเนินรายการ ประชาชนคงอยากจะได้เห็นภาพนี้อีกเพราะว่าจากปีที่แล้วที่ได้เสด็จออกมหาสมาคม ณ สีหบัญชร และมีประชาชนได้ไปถวายความจงรักภักดีกันนับหมื่นนับแสนคน เป็นภาพที่ยังอยู่ในใจของประชาชนคนไทยทุกๆ คนนะคะ เพราะฉะนั้นปีนี้ประชาชนทุกคนน่าจะทำให้เกิดภาพนั้นอีก คงต้องใส่เสื้อเหลืองไป ท่านจะแนะนำอย่างนั้นไหมคะ
นายกรัฐมนตรี ใช่ครับ เพราะว่านั่นเป็นสิ่งที่รัฐบาลได้เชิญชวนพี่น้องประชาชนมาตลอดว่าในปีนี้ถ้าเป็นไปได้ ควรจะใส่เสื้อสีเหลือง ไม่ว่าจะมีตราสัญลักษณ์หรือไม่มีตรา เราก็ไม่ได้จำกัดเป็นสีเหลืองก็เป็นใช้ได้ และเมื่อปีที่แล้วผมยังมีโอกาสที่ได้เห็นว่าพระราชวงศ์ทุกพระองค์ทรงมีความปลาบปลื้มที่พสกนิกรได้ถวายความจงรักภักดีกันอย่างมืดฟ้ามัวดิน ตอนนั้นผมทำหน้าที่เป็นองคมนตรี และอยู่บนพระที่นั่งอนันตสมาคม มองลงมาข้างล่าง ก็มองเห็นว่าสีเหลืองจากบริเวณลานพระราชวังดุสิตไปสุดจนกระทั่งถึงสะพานมัฆวาน สีเหลืองเต็มไปหมด แล้วก็ได้ยินพระราชกระแสรับสั่งของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ว่า ประชาชนเข้ามาถวายความจงรักภักดีกันเต็มที่ ก็ทรงปลาบปลื้ม นั่นก็เป็นส่วนที่ผมได้รับทราบมาด้วยตัวเองในปีที่แล้ว และคิดว่าในปีนี้ประชาชนคงจะมาร่วมใจกันที่จะถวายความจงรักภักดีกันอย่างมากมายเช่นเดียวกัน เพราะเป็นปีมหามงคลที่สำคัญยิ่งอีกปีหนึ่ง
ผู้ดำเนินรายการ คนที่อยู่ต่างจังหวัดหลายคนก็เริ่มเตรียมตัวกันแล้ว เพราะว่าการเข้ามา และมาจับจองพื้นที่ว่าจะไปยืนอยู่ตรงไหน มุมไหน ที่จะได้เห็นพระพักตร์ได้อย่างใกล้ที่สุด เราคงจะต้องรอกันในวันที่ 5 ธันวาคม นั่นเป็นภาพที่เรากำลังรอคอยอยู่ มีในส่วนของของที่ระลึกที่จะทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวาย รัฐบาลได้จัดเตรียมอะไรคะ
นายกรัฐมนตรี จะเป็นพานทอง ซึ่งมีน้ำหนักเบา และจะได้สามารถใช้เป็นประโยชน์ตามพระราชกรณียกิจต่าง ๆ ได้ เป็นพานทองซึ่งถอดได้ และมีกล่องบรรจุ น้ำหนักคงไม่มากนัก ประมาณ 600 กรัม / 0.6 กิโลกรัม สามารถที่จะใช้ในงานพระราชพิธีต่าง ๆ ได้ ที่พานจะมีตราสัญลักษณ์ของปีมหามงคลในปีนี้ และมีสลักข้อความที่ว่า รัฐบาลและประชนชาวไทยน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวาย นั่นเป็นสิ่งที่ได้ดำเนินการเพื่อที่จะทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายในปีนี้
ผู้ดำเนินรายการ ท่านนายกรัฐมนตรีบอกว่าประชาชนด้วย ทีนี้ถ้าอย่างนั้นแล้วเราจะมีส่วนร่วมในการสร้างพานที่ระลึกนี้อย่างไรคะ
นายกรัฐมนตรี ในส่วนนี้เป็นเรื่องที่ถือได้ว่ารัฐบาลในนามของผู้แทนของประชาชน เราไม่ได้มีการให้ประชาชนเข้ามาบริจาคหรืออย่างไร แต่ว่ารัฐบาลซึ่งเป็นตัวแทนของประชาชนจะนำขึ้นทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวาย ไม่ใช่เฉพาะรัฐบาลครับ
ผู้ดำเนินรายการ ท่านได้สนทนามาทั้งหมดจะเป็นเรื่องของการจัดงาน เรื่องของสิ่งต่าง ๆ ของที่ระลึก ดิฉันว่าสิ่งที่สำคัญมากที่สุดคือประชาชนคนไทยทุกคนน่าจะได้น้อมนำพระราชดำรัสของพระองค์ท่านแล้วไปประพฤติปฏิบัติตาม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงที่ได้พระราชทานไว้นานหลายปีเลยทีเดียว หลายคนยังบอกว่าจนถึงวินาทีนี้ไม่ค่อยแน่ใจเหมือนกันว่าจะเอาไปประพฤติปฏิบัติตัวเองอย่างไร ท่านจะแนะนำประชาชนอย่างไร
นายกรัฐมนตรี ในส่วนนี้เนื่องจากเป็นปรัชญา ก็เป็นเรื่องที่จะต้องมีการคิด มีการพิจารณาด้วยตัวเอง โดยหลักง่าย ๆ ที่พอจะสรุปได้คือหลักเบื้องต้นอย่างที่คำว่า "พอเพียง" พอเพียงในตรงจุดนี้บางคนบอกว่าเป็นเรื่องของทางสายกลาง แต่ความพอเพียงนี้เป็นเรื่องของแต่ละบุคคล หมายถึงว่าผมพอ แต่ผมไม่ทราบว่าคุณผุสชาฯ จะพอหรือเปล่า
ผู้ดำเนินรายการ คือพอของแต่ละคนอาจจะไม่เหมือนกัน มาตรฐานไม่ได้มีเส้นเดียวกัน ใช่ไหมคะ
นายกรัฐมนตรี ใช่ ตรงนี้ก็เป็นเรื่องหนึ่งซึ่งถือว่าเป็นปรัชญา จากนั้นไปเป็นเรื่องของการที่จะพึ่งตัวเอง พยายามที่จะใช้ความรู้ความสามารถ ใช้ทรัพยากรของเราที่มีอยู่เพื่อที่จะไปดำเนินการสิ่งหนึ่งสิ่งใด ในบางครั้งอาจจะไม่พอ อาจจะต้องขอจากที่อื่น หรืออาจจะยืมจากที่อื่นมาเพิ่มเติม ก็ยังอยู่ในวิสัยซึ่งเราสามารถที่จะนำไปใช้คืนเขาได้ เมื่อผลงานที่เราทำนั้นได้ประโยชน์กลับมา นั่นก็เป็นส่วนที่ถือได้ว่าเป็นเรื่องของการพึ่งตัวเองเป็นหลัก แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าเราจะไม่สามารถไปขอความช่วยเหลือ ไปขอยืมจากคนอื่นเขามาบ้าง
ผู้ดำเนินรายการ คือยังกู้ได้ แต่ต้องมั่นใจว่าสามารถที่จะใช้หนี้เขาคืนได้
นายกรัฐมนตรี ได้ ตรงนี้ก็ไปถึงหลักที่ถือได้ว่าในเรื่องของเหตุผล เราต้องมาคิดกันให้รอบคอบว่าสิ่งที่เราจะทำนั้น มองดูทั้งข้อดีข้อเสีย เมื่อลงทุนไปแล้ว เราต้องมองว่าบางครั้งจะไม่ได้ออกมาอย่างที่เราคิด ตรงนี้จะมีส่วนที่ถือว่าเราจะต้องคิดว่าเราจะมีทางถอยอย่างไร มีโอกาสที่ว่าถ้าไม่เป็นไปตามเป้าที่เราวางไว้ เราจะมีส่วนที่นำมาช่วยเราได้อย่างไรบ้าง
ผู้ดำเนินรายการ ต้องมีภูมิคุ้มกันใช่ไหมคะ
นายกรัฐมนตรี ใช่ครับ
ผู้ดำเนินรายการ บริหารความเสี่ยง
นายกรัฐมนตรี ไม่ถึงกับว่าทำอะไรให้เกิดความเสี่ยงมากมายอย่างที่คุณผุสชาฯ ว่า ข้อสำคัญตรงนี้คือว่าอย่าประมาท อย่าประมาทว่าเราคิดว่าเราน่าจะได้โดยที่ไม่ได้มองเลยว่าเราจะมีทางเสียด้วยเหมือนกัน ตรงนี้เป็นเรื่องที่ต้องพิจารณาด้วยเหตุด้วยผล มันก็ย้อนกลับไปข้อที่ 1 ที่ว่า การที่เราจะพึ่งตัวเอง การที่เราจะไปขอยืมคนอื่นเขามา มันจะมีโอกาสที่จะคืนหรือไม่คืน ก็เป็นส่วนที่จะต้องนำมาพิจารณา ส่วนตรงนี้ คงเรียนได้ว่าเป็นส่วนที่เราเห็นเป็นรูปธรรมคือจับต้องได้ แต่ส่วนที่จับต้องไม่ได้ ส่วนที่เป็นนามธรรมคือความพอเพียงอย่างที่ผมว่า ว่ามาตรฐานแต่ละคนไม่เท่ากัน
ผู้ดำเนินรายการ ในความพอเพียงจะมีอีกข้อหนึ่งเรื่องของคุณธรรม
นายกรัฐมนตรี ก็เป็นสิ่งที่วัดไม่ได้เหมือนกัน
ผู้ดำเนินรายการ วัดไม่ได้เหมือนกัน แต่เป็นเรื่องที่สำคัญมาก ๆ ในยุคนี้ด้วยใช่ไหมคะ
นายกรัฐมนตรี ใช่ครับ สิ่งหลักที่ได้พระราชทานมานี้คือในเรื่องของความซื่อสัตย์ ซื่อตรง คุณธรรมข้อนี้จะทำให้บริหารตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงได้เป็นอย่างดี ความซื่อสัตย์ซื่อตรงเป็นส่วนหลัก ก็เป็นเรื่องที่ได้พระราชทานมา และผมคิดว่าการที่จะนำไปใช้ เราก็ใช้ในชีวิตส่วนตัวของเราได้ว่าแต่ละคน เบื้องต้นอย่างที่ว่าคือเราจะซื่อสัตย์ซื่อตรงได้ไหม ตั้งใจที่จะทำอย่างนั้นได้ไหม เริ่มเป็นเบื้องต้น ถ้าเรามีความซื่อสัตย์ซื่อตรง เราก็เริ่มที่จะทำอะไร แล้วจะมีคนเขาเกิดความรู้สึกว่าพูดกับคนนี้แล้วเขาทำตามที่เขาพูดนะ เขาไม่พูดอย่างทำอย่าง ก็จะมีความเชื่อถือต่อมา นั่นเป็นส่วนประกอบที่สำคัญที่จะทำให้เราได้รับการยอมรับจากผู้คนว่าเราเป็นคนพูดจริงทำจริง เป็นคนซื่อตรง ไม่คดโกง ยืมไปแล้วก็ใช้
ผู้ดำเนินรายการ รับปากว่าจะใช้คืนก็ต้องใช้
นายกรัฐมนตรี ก็ใช้ อันนั้นเป็นส่วนประกอบที่ออกมา นั่นเป็นส่วนหนึ่งที่อยากจะเรียนว่ามีทั้งสองส่วน คือทั้งรูปธรรมและนามธรรม ซึ่งรัฐบาลได้นำแนวทางอันนี้ไปเป็นยุทธศาสตร์ในการพัฒนาชุมชน ซึ่งเราก็พูดกันถึงว่าเป็นยุทธศาสตร์อยู่ดีมีสุข คำว่าอยู่ดีมีสุขอันนี้ จะรวมหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไว้ในการพัฒนาชุมชน โดยที่เราต้องการที่จะให้ชุมชนเข้ามาบริหารจัดการโครงการของตัวเองให้เขาคิดเอง ให้เขามีความต้องการของเขาเอง เรานำทรัพยากรคือเงินหรืองบประมาณลงไปส่วนหนึ่ง
ผู้ดำเนินรายการ เรื่องนี้คงจะเป็นเรื่องที่จะต้องคุยกันค่อนข้างจะยาวสักนิดหนึ่ง ช่วงนี้ขอเวลาพักสักนิดหนึ่งค่ะ ให้ท่านเจ้าของบ้านได้ดื่มน้ำชากันสักหน่อย แล้วเดี๋ยวเรากลับมาคุยกันถึงเรื่องราวที่สำคัญเรื่องนี้กันต่อค่ะ
ผู้ดำเนินรายการ กลับเข้ามาสู่รายการเปิดบ้านพิษณุโลกกันต่อนะคะ เมื่อช่วงที่ผ่านมาท่านนายกรัฐมนตรีได้บอกไว้ว่าเรื่องของหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงนั้น ทางรัฐบาลได้น้อมนำมา เพื่อที่จะนำมาสร้างให้เกิดเป็นนโยบาย และสร้างให้ประชาชนหรือว่าชุมชนมีความเข้มแข็ง อยากให้ท่านอธิบายต่อว่านโยบายนี้ ท่านจะสนับสนุนหรือสร้างเสริมให้ประชาชนเข้มแข็งได้อย่างไร
นายกรัฐมนตรี ในส่วนของการดำเนินการซึ่งถือว่าเรามีการดำเนินการจากสองทิศทาง คือจากในส่วนของชุมชนเอง ก็เป็นเรื่องที่กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จะดำเนินการจากชุมชน ซึ่งได้มีกิจกรรม มีผู้นำชุมชนซึ่งเป็นผู้นำชุมชนที่เข้มแข็งอยู่แล้ว ผู้นำชุมชนที่เข้มแข็งเหล่านี้ก็มีเป็นเครือข่ายกันอยู่ ก็มาช่วยในส่วนเหล่านี้ว่าเราควรจะเริ่มกันอย่างไร เมื่อเราเริ่มดำเนินการตามยุทธศาสตร์อยู่ดีมีสุขนี้ เราลงไปที่จังหวัดนครศรีธรรมราชเป็นจุดเริ่ม ซึ่งเป็นชุมชนของอาจารย์ประยงค์ รณรงค์ ก็ได้รับการตอบรับเป็นอย่างดี นั่นเป็นส่วนหนึ่งที่ถือว่าเริ่มจากชุมชน ในส่วนของจากทางด้านของภาครัฐ ซึ่งจะทำลงไปจากข้างบนลงสู่ข้างล่าง คือจากจังหวัดลงไปสู่ชุมชน เป็นส่วนของทางกระทรวงมหาดไทยที่จะดำเนินการ ก็เป็นลักษณะที่ถือว่าเป็นการทำงานร่วมกันระหว่างภาครัฐกับเอกชน การทำงานดังกล่าวนี้หมายถึงว่าทางชุมชนเองจะเสนอความต้องการว่าชุมชนต้องการที่จะปรับปรุงชุมชนอย่างไรบ้าง โดยเฉพาะในเรื่องซึ่งน่าจะเป็นประโยชน์และชุมชนก็ตกลงใจกันเองว่าควรจะทำอะไร
ผู้ดำเนินรายการ แต่ละชุมชนก็ไม่เหมือนกัน
นายกรัฐมนตรี ไม่เหมือนกัน
ผู้ดำเนินรายการ เพราะฉะนั้นเราต้องสอนหรือเราต้องให้ที่ไม่เหมือนกันใช่ไหมคะ
นายกรัฐมนตรี เราไม่ได้ไปสอน เราให้ชุมชนคิดกันเองว่าเขามีปัญหาอะไร แล้วคิดกันว่าเขาควรจะแก้ไขอย่างไร และมาปรึกษา เราจะเป็นผู้จัดงบประมาณลงไปให้ ซึ่งก็ไม่ได้มากมายอะไร ถือว่าเป็นการเริ่มต้นที่จะให้มีการบริหารจัดการทั้งในเรื่องของความต้องการ ทั้งในเรื่องของงบประมาณ และลงไปดำเนินการใช้งบประมาณเหล่านั้นให้เป็นประโยชน์ ซึ่งขณะนี้กำลังดำเนินการอยู่ ก็เป็นส่วนที่ถือได้ว่าเราพยายามที่จะทำให้ชุมชนนั้นเกิดความเข้มแข็งขึ้น คุณผุสชาฯ อาจจะนึกได้ว่าทำไมองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) เข้ามาเกี่ยวอย่างไร ในส่วนนี้จะไม่เกี่ยวกับ อบต.เพราะว่าลงไปที่หมู่บ้าน ในตำบลหนึ่งจะมีหมู่บ้านเฉลี่ยประมาณ 5 — 10 หมู่บ้าน จะอยู่ในบริเวณนี้ เมื่อเราลงไปทำงานกับชุมชนในหมู่บ้าน เขาก็จะทำของเขาเอง
ผู้ดำเนินรายการ คุยกับผู้นำชุมชน อย่างคุณลุงประยงค์ฯ เป็นปราชญ์ชาวบ้าน จะมีประสบการณ์ต่าง ๆ และจะเป็นผู้ให้ความรู้ต่าง ๆ กับชาวบ้านกันเอง
นายกรัฐมนตรี ครับ เพราะทำมานานแล้ว มีเครือข่าย เครือข่ายนอกเหนือจากคุณประยงค์ฯ แล้วก็มีอีกหลาย ๆ ท่านที่เข้ามามีส่วนร่วม ซึ่งมาจากทุก ๆ ภาคของประเทศไทย มาช่วยกันตรงนี้ ก็เป็นส่วนที่เราจะค่อย ๆ ดำเนินการสร้างชุมชนให้เข้มแข็ง นั่นเป็นส่วนของปีงบประมาณ 2550 ซึ่งเราก็ได้จัดสรรงบประมาณลงไปประมาณ 10,000 ล้านบาทสำหรับยุทธศาสตร์อยู่ดีมีสุขนี้ ในปี 2551 คือปีต่อไป ทางรัฐบาลกำลังดำเนินการพิจารณางบประมาณอยู่ในขณะนี้ ได้มีการจัดสรรงบประมาณส่วนหนึ่งสำหรับโครงการนี้ให้เกิดความต่อเนื่อง ได้ทำแล้ว ก็คิดว่าน่าจะอยู่ในเกณฑ์ประมาณ 17,000 ล้านบาท ที่จะลงไปอยู่ในโครงการของยุทธศาสตร์อยู่ดีมีสุข ซึ่งหมายถึงว่างานจะเป็นงานต่อเนื่องจากปี 2550 จะสิ้นปีงบประมาณในเดือนกันยายนนี้ และจะต่อในเดือนตุลาคมต่อไปได้เลย
ผู้ดำเนินรายการ สิ่งที่ท่านคาดหวังอยากจะให้ชุมชนแข็งแรง นั่นหมายความว่าให้เขารู้จักที่จะพึ่งพาตนเองได้ เงินคงเป็นส่วนหนึ่งใช่ไหมคะ
นายกรัฐมนตรี ใช่ครับ เป็นส่วนหนึ่ง
ผู้ดำเนินรายการ ท่านอยากให้เขาทำทุกอย่างด้วยตนเอง เรียนรู้ทุกอย่างด้วยตนเอง นั่นคงจะเป็นเป้าหมายของหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
นายกรัฐมนตรี ใช่ครับ ในส่วนของรัฐจะเป็นเพียงที่ปรึกษา เป็นผู้ที่คอยให้คำแนะนำ บางครั้งในเรื่องของเทคนิคในการบริหารงาน เราสามารถที่จะให้คำแนะนำได้ เทคนิคในการบริหารงบประมาณ จะให้คำแนะนำได้ แต่สิ่งที่บอกคือว่าเราจะทำให้ทุกอย่างเป็นเรื่องที่ง่าย ไม่ใช่เป็นการบริหารงานแบบงบของราชการ จะเป็นการบริหารงานตามวิถีทางของชาวบ้าน ซึ่งจะมีความง่าย ไม่มีระเบียบข้อบังคับอะไรหยุมหยิม ๆ จะทำให้บังเกิดความง่ายขึ้น นี่เป็นส่วนสำคัญ
ผู้ดำเนินรายการ แต่ขอให้เอาไปใช้ในเรื่องของการทำมาหากินเถอะ
นายกรัฐมนตรี ขอให้ทำให้เกิดประโยชน์และซื่อสัตย์ซื่อตรงอย่างที่ได้กล่าวไว้แล้ว
ผู้ดำเนินรายการ ตอนนี้เรื่องราวที่กำลังกล่าวขานกันมากทีเดียวคือภาวะโลกร้อน ซึ่งจะว่าไปแล้วในหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงได้กล่าวไว้ถึงเรื่องราวของการสร้างสมดุลธรรมชาติ ทางท่านมีแนวทางที่จะป้องกันแก้ไขหรือเตรียมการเรื่องนี้อย่างไรบ้าง
นายกรัฐมนตรี พูดถึงในนโยบายของรัฐบาล คงจะกล่าวได้ว่ารัฐบาลมีนโยบายกว้าง ๆ ในเรื่องของการประหยัดพลังงาน เราใช้พลังงานซึ่งมาจากน้ำมันเชื้อเพลิงค่อนข้างมาก ก็พยายามที่จะประหยัดการใช้พลังงานในส่วนนี้ลดลง ราคาน้ำมันเชื้อเพลิงก็สูงขึ้นเรื่อย ๆ เราก็พยายามที่จะประหยัดในส่วนนี้ อาจจะเป็นในส่วนของไบโอดีเซล แก๊สโซฮอล์ จะเป็นส่วนช่วยทำให้ลดการนำเข้าน้ำมันลงไป แต่ส่วนที่จะตามมาคงจะทำให้เกิดส่วนที่เป็นแก๊ส ไม่ว่าจะเป็นแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ที่จะเข้าไปอยู่ในบรรยากาศ เราคงจะต้องมาดูกันในส่วนนี้ว่าในเรื่องของการที่จะช่วยกันรักษาผืนป่า เพราะผืนป่านี้จะเป็นตัวช่วยที่จะดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์ และไปทำให้เป็นออกซิเจน นั่นเป็นส่วนที่สำคัญที่พยายามจะทำให้ประชาชนตระหนักว่า เราต้องมาช่วยกันในส่วนนี้ด้วย มีโครงการซึ่งได้ทำไปแล้วเช่นเดียวกัน เป็นโครงการซึ่งถือว่าเป็นเรื่องของการปลูกต้นไม้ใช้หนี้ เราลงไปทำงานกับชุมชนเหมือนกันบอกว่า ถ้าเราปลูกต้นไม้ซึ่งโตเร็ว และใช้เวลาประมาณ 6-8 ปี จากกล้าเล็ก ๆ พอไปถึงตรงนั้น ราคาอย่างน้อย ๆ ต้องเป็นพัน ๆ ขึ้นไป บางทีก็ใกล้หมื่นบาท นั่นเป็นส่วนที่ถือได้ว่าปลูก ต้นไม้ใช้หนี้ อย่างที่ได้พูดไปแล้วคือเมื่อเป็นต้นไม้ใหญ่ มีความเขียวขึ้นมาก็ช่วยในเรื่องของการดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์
ผู้ดำเนินรายการ ถ้าบ้านไหนไม่มีหนี้ ก็สามารถปลูกได้เหมือนกัน เพื่อจะช่วยกันสร้างออกซิเจนให้เกิดขึ้น
นายกรัฐมนตรี ใช่ครับ ปลูกได้เหมือนกัน ที่เล็ก ๆ น้อย ๆ ก็ปลูกได้ ไม่ใช่ไม้ใหญ่ ไม้ล้มลุกก็เช่นเดียวกัน ไม้ประดับไม้ดอกได้ทั้งนั้น ไม่ว่าจะอยู่คอนโดฯ ถ้าปลูกเป็นกระถาง ๆ ไว้บริเวณที่ออกมาเป็นระเบียงก็ใช้ได้
ผู้ดำเนินรายการ สร้างความรื่นรมย์ให้กับสุขภาพจิตของตนเองด้วย อันนั้นเป็นเรื่องของการปลูกป่า แล้วเรื่องของสัตว์คะ
นายกรัฐมนตรี โครงการในปีนี้จะมีโครงการที่มูลนิธิคืนช้างสู่ธรรมชาติ ซึ่งเป็นโครงการอยู่ในพระบรมราชินูปถัมภ์ของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ได้เสนอขอเข้าเป็นโครงการเฉลิมพระเกียรติในปีมหามงคลนี้ด้วยเช่นกัน ทางมูลนิธิจะจัดหาช้าง ซึ่งถือว่าเป็นช้างที่ใช้งาน นำไปปรับสภาพเพื่อให้เขาสามารถกลับคืนไปอยู่ในป่าได้ ทางมูลนิธิได้ตั้งเป้าไว้ว่าจะดำเนินการให้ครบ 81 เชือก นั่นเป็นส่วนที่ถือว่าทางมูลนิธิคืนช้างสู่ป่าได้ทำกิจกรรมร่วมและเข้าโครงการเฉลิมพระเกียรติ ในเรื่องของป่าเช่นเดียวกัน ถือได้ว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเป็นห่วงในเรื่องของสภาพพื้นที่ป่า ซึ่งลดน้อยลงไปเป็นลำดับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งย้อนกลับไปถึงเรื่องของการที่เราจะประหยัด การใช้เชื้อเพลิงที่นำเข้า ไม่ว่าจะเป็นในส่วนของไบโอดีเซล ซึ่งทำมาจากปาล์มน้ำมันเป็นส่วนใหญ่ ทรงเป็นห่วงว่าต้องดูให้ดีให้เกิดความสมดุลระหว่างสองสิ่งนี้ การประหยัดพลังงานกับการที่เราจะไปถากถางพื้นที่ และนำมาทำสวนปาล์ม จะคุ้มประโยชน์กันหรือไม่ อันนี้เป็นเรื่องที่ถือได้ว่าความเขียวกับการที่เราจะช่วยประหยัดพลังงานจะคุ้มค่ากันมากน้อยเพียงใด ได้พระราชทานแนวทาง ซึ่งรัฐบาลได้น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมรับที่จะไปดูแลในเรื่องเหล่านี้ เพราะเป็นเรื่องที่มีความสำคัญ อย่างที่ได้กล่าวไปแล้วว่าผืนป่า ถ้าหากว่าเรามีจำนวนน้อยลง ๆ เรื่อย ๆ ต่อไปเราจะประสบกับปัญหาสภาวะโลกร้อนอย่างเต็มที่ ผืนป่าก็ช่วยซับทั้งเรื่องของคาร์บอนไดออกไซด์ มีความชุ่มชื้นอยู่ในพื้นดิน ยามที่ฝนตกซับน้ำไว้ก่อนๆ ที่จะลงมาข้างล่างถ้าไม่มี ต่อไปเราก็ไม่มีส่วนที่จะช่วยรับแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์
ผู้ดำเนินรายการ ทุกอย่างเป็นวงจร เป็นสมดุล เป็นเรื่องของระบบนิเวศ ประชาชนหลายคนอาจจะบอกว่าก็เป็นเรื่องของรัฐบาล แต่จริง ๆ แล้วเป็นเรื่องของเราทุกคน เพราะเป็นเรื่องที่ส่งผลกระทบมาสู่ตัวเรา แม้กระทั่งทุกวันนี้ยุงมากขึ้น เพราะว่าโลกร้อนขึ้น ยุงก็สามารถแพร่พันธุ์ขยายกันได้มากขึ้น หรือแม้กระทั่งสัตว์บางชนิดตอนนี้เริ่มบุกเมือง มีสัตว์หลายอย่างที่ไม่ที่ทำมาหากิน ก็เริ่มมาอยู่ในเมือง เพราะฉะนั้น ก็ส่งผลกระทบมาสู่ประชาชนทุกคน
นายกรัฐมนตรี เขาจำเป็นต้องปรับสภาพ เหมือนกับเรา ถ้าเราไม่พยายามที่จะรักษาความสมดุลของสภาวะแวดล้อมแล้ว ต่อไปเราคงต้องปรับสภาพ เราก็เห็นอยู่แล้วขณะนี้สภาวะในเรื่องอุทกภัย ฝนแล้ง ไป ๆ มา ๆ อย่างที่เรานึกไม่ถึง ปีนี้จะเห็นได้ชัดว่า แม้กระทั่งเดือนเมษายนก็มีฝนตกมามากแล้ว เดือนพฤษภาคมก็มีน้ำท่วมบางแห่ง นี่เป็นเรื่องที่ไม่น่าจะเกิดขึ้นในในช่วงเวลานี้ ปกติอุทกภัยจะเกิดในช่วงปลาย ๆ ฤดูฝน นี่เป็นส่วนที่เห็นชัดเจน
ผู้ดำเนินรายการ เพราะฉะนั้นสิ่งนี้จะต้องอยู่ในใจของพวกเราเหมือนกัน ในโอกาสที่ท่านได้มีโอกาสถวายงานใกล้ชิดกับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ไม่ว่าจะเป็นช่วงที่ทำหน้าที่เป็นองคมนตรี หรือเป็นแม่ทัพอยู่ ท่านได้น้อมนำพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมาเพื่อใช้ในการดำรงชีวิตหรือการทำงานของท่านบ้าง
นายกรัฐมนตรี ที่ผมเล่าคงเป็นความประทับใจของผมเองต่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ทรงมีความห่วงใยต่อพี่น้องประชาชน ตอนนั้นผมเป็นแม่ทัพภาคที่ 2 อยู่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้ไปรับเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จฯ ไปพระราชทานเพลิงพระผู้ใหญ่ทางอีสาน ผมมาส่งเสด็จที่สนามบินจังหวัดอุดรธานี พระบาทสมเด็จพระเจ้า อยู่หัว ทรงมีพระราชกระแสรับสั่งกับผมว่า แม่ทัพขอให้ไปดูชาวบ้านที่บ้านแก่งนาง ที่ภูพาน เขามีความเดือดร้อนเรื่องน้ำกินน้ำใช้ ผมก็ไม่ทราบว่าหมู่บ้านนี้อยู่ตรงไหน ก็รับใส่เกล้าใส่กระหม่อม วันรุ่งขึ้นผมก็ถามว่าหมู่บ้านนี้อยู่ตรงไหน เขาบอกว่าอยู่ข้างบนภูพาน อยู่ที่ห้วยบางทราย ผมก็บอกให้ผู้บังคับหน่วยที่รับผิดชอบไปดูว่ามีปัญหาอะไร เมื่อทราบปัญหาแล้ว ผมก็ลงไปเยี่ยมชาวบ้าน บอกเขาว่าเราจะช่วยทำให้เขาคลี่คลายปัญหาในเรื่องของน้ำกินน้ำใช้ลงไป ด้วยการทำฝายเก็บกักน้ำ ซึ่งสามารถที่จะเก็บกักน้ำไว้ได้ช่วงหนึ่ง แล้วเราสามารถที่จะใช้สูบน้ำด้วยไฟฟ้า ใช้ประโยชน์ให้กับชาวบ้านได้ นั่นเป็นเรื่องที่ผมได้ไปพบกับชาวบ้านและช่วยเหลือเขา ก็บอกเขาว่าถ้าไม่ได้เป็นพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวแล้ว ชาวบ้านตรงนั้นคงจะต้องลำบาก เพราะผมก็ไม่รู้ว่าชาวบ้านมีความลำบากอะไร นั่นเป็นครั้งแรกที่ผมมีความซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่ทรงห่วงใยต่อประชาชนอย่างจริงจัง
ครั้งที่ 2 ในช่วงที่ผมเป็นผู้บัญชาการทหารบก และไปดูแลในเรื่องของการป้องกันและปราบปราม ยาเสพติดบริเวณชาวแดนทางภาคเหนือ ส่วนหนึ่งทางกองทัพบกอยากจะทำคือ ในเรื่องของการที่จะให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วม โดยสร้างชุมชนเข้มแข็งขึ้นมา คือปกติแล้วชุมชนที่ชายแดนจะเป็นชุมชนซึ่งมีชนเผ่า ชนกลุ่มน้อยอาศัยอยู่ และเข้าออกตามเส้นทางธรรมชาติ ก็เข้าเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวขอพระราชทานแนวทางในการดำเนินงาน ได้รับพระมหากรุณาธิคุณให้เข้าเฝ้า ทรงพระราชทานแนวทางในการดำเนินการว่า ส่วนหนึ่งที่มีโครงการหลวงอยู่แล้ว บริเวณแนวชายแดน โดยเฉพาะทางภาคเหนือได้โปรดเกล้าฯ ให้ทางกองทัพเข้าไปประสานงาน เพื่อที่จะทราบว่าโครงการหลวงได้ดำเนินการอะไรไปแล้วบ้างอย่างไร หมู่บ้านไหนที่อยู่ในโครงการในแต่ละแห่ง ที่ผมจำได้คงเป็นส่วนที่สำคัญจะมีที่อำเภอฝาง อำเภอเชียงดาว เป็นโครงการหลวง ซึ่งดำเนินการอยู่ได้รับพระบรมราชานุญาตว่าให้ไปประสานงานได้
(ยังมีต่อ)