นายธีระ วงศ์สมุทร รมว.เกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยว่า ขณะนี้กระทรวงเกษตรฯ ได้เร่งดำเนินการจัดทำทะเบียนเกษตรกรเพื่อดำเนินการในโครงการรับจำนำข้าวของรัฐบาลที่จะเริ่มดำเนินการตั้งแต่วันที่ 7 ตุลาคม 2554 — 29 กุมภาพันธ์ 2555 นั้น จากข้อมูลเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนแล้ว 3,140,492 ครัวเรือน พื้นที่ประมาณ 57 ล้านไร่ โดยผ่านขั้นตอนการประชาคมแล้วจำนวน 602,200 ครัวเรือน พื้นที่ 11.8 ล้านไร่ ซึ่งกระทรวงเกษตรฯ จะดำเนินการให้แล้วเสร็จทั้งหมดก่อนเริ่มโครงการรับจำนำข้าวที่จะเกิดขึ้น
พร้อมทั้งได้กำชับหน่วยงานที่รับผิดชอบ คือ กรมส่งเสริมการเกษตร ในการตรวจสอบข้อมูล และข้อเท็จจริงในการขึ้นทะเบียนของเกษตรกร รวมถึงให้ประสานงานกับ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) และกรมการปกครองส่วนท้องถิ่นที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้ทะเบียนเกษตรกรที่เข้าร่วมในโครงการรับจำนำข้าวเป็นไปด้วยถูกต้อง ชัดเจน โปร่งใส ทั้งนี้เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการทุจริตเกี่ยวกับโครงการรับจำนำข้าวซึ่งเป็นโครงการสำคัญตามนโยบายสำคัญของรัฐบาลได้
นอกจากนี้ จากสถานการณ์ปัญหาอุทกภัยที่เกิดขึ้นในขณะนี้ ส่งผลทำให้เกษตรกรผู้ปลูกข้าวนาปีที่เริ่มปลูกข้าวในเดือนพฤษภาคม 2554 และเก็บเกี่ยวข้าวไปตั้งแต่เดือนสิงหาคม 2554 รวมถึงเกษตรกรที่จะเก็บเกี่ยวและขายผลผลิตช่วงเดือนสิงหาคม — กันยายน 2554 ได้รับผลกระทบจากผลผลิตเสียหาย หรืออาจต้องเร่งขายผลผลิตไปก่อนในช่วงที่รัฐบาลยังไม่มีโครงการช่วยเหลือ
ดังนั้น ในช่วงรอยต่อที่จะเข้าสู่โครงการรับจำนำของรัฐบาล คณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติเห็นชอบการช่วยเหลือเยียวยาเกษตรกรที่เพาะปลูกข้าวนาปี 2554/55 กรณีเสียหายเนื่องจากประสบอุทกภัยและกรณีจำหน่ายผลผลิตไปก่อนเริ่มโครงการรับจำนำ คิดเป็นวงเงินจำนวนทั้งสิ้น 7,203.16 ล้านบาท แบ่งเป็น 2 มาตรการสำคัญ คือ การเยียวยาเกษตรกรที่ขายผลผลิตไปในช่วงดังกล่าวและเกษตรกรที่ประสบปัญหาอุทกภัยในอัตราตันละ 1,437 บาท ซึ่งเพิ่มเติมจากที่อนุมัติช่วยเหลือด้านข้าวไปแล้วในอัตราไร่ละ 2,222 บาท โดยมอบให้ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) เป็นผู้โอนเงินเข้าบัญชีเกษตรกร ซึ่งคาดว่าจะมีผลผลิตในช่วงดังกล่าวประมาณ 4.55 ล้านตัน คิดเป็นวงเงินเยียวยารวม 6,544 ล้านบาท โดยเกษตรกรที่ได้รับการช่วยเหลือเยียวยาข้างต้นจะต้องมีหลักฐานการขึ้นทะเบียนเกษตรกรผู้ปลูกข้าวและไม่สามารถใช้สิทธิเข้าร่วมโครงการรับจำนำข้าวเปลือกนาปี 2554/55 ที่จะเริ่มตั้งแต่ 7 ตุลาคม 2554 — 29 กุมภาพันธ์ 2555 ได้
ทั้งนี้ กระทรวงเกษตรฯ ได้คาดประมาณการพื้นที่เก็บเกี่ยวข้าวในเดือนสิงหาคม — กันยายน 2554 จะมีพื้นที่เก็บเกี่ยวทั้งหมดจำนวน 8.8 ล้านไร่ ผลผลิต 4.554 ตัน คิดเป็นผลผลิตภาคกลางเฉลี่ยไร่ละ 554 กิโลกรัม และภาคเหนือเฉลี่ยไร่ละ 498 กิโลกรัม จากพื้นที่ที่จะประสบความเสียหายประมาณ 5.232 ล้านไร่
มาตรการช่วยเหลือเมล็ดพันธุ์แก่เกษตรกรที่เพาะปลูกในปี 2554/55 ที่ประสบอุทกภัยและพื้นที่ปลูกเสียหายมากกว่า 50% ของพื้นที่ที่ได้ขึ้นทะเบียนไว้กับกระทรวงเกษตรฯ โดยกำหนดให้ได้รับความช่วยเหลือในลักษณะเดียวกับปี 2553 คือ ช่วยเหลือเมล็ดพันธุ์ตามที่เสียหายจริง แต่ไม่เกินรายละ 10 ไร่ ในอัตราไร่ละ 10 กก. หรือคิดเป็นมูลค่าไร่ละ 180 บาท ซึ่งการช่วยเหลือจากพื้นที่ที่เสียหายเกิน 50% คาดว่าจะมีพื้นที่รวมประมาณ 3.662 ล้านไร่ จากพื้นที่ที่คาดว่าจะเสียหายทั้งหมด 5.232ล้านไร่ จะต้องใช้เงินงบประมาณจำนวน 659.16 ล้านบาท ซึ่งกระทรวงเกษตรฯ ได้มอบหมายให้กรมการข้าวเตรียมแผนจัดการเมล็ดพันธุ์ข้าวไว้ล่วงหน้า เพื่อให้ทันต่อการแจกจ่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวหลังน้ำลด