อธิบดีกรมควบคุม เผยปีนี้เริ่มบังคับใช้กฎหมายควบคุมยาสูบเพิ่มอีก 2 ฉบับ โดยจะห้ามบริษัทบุหรี่ใช้ข้อความเบนความเข้าใจว่าบุหรี่มีอันตรายน้อย และประกาศเพิ่มการแสดงชื่อสารพิษสารก่อมะเร็งที่ข้างซองบุหรี่
นพ.พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ อธิบดีกรมควบคุมโรค เปิดเผยว่า ในปีนี้ กระทรวงสาธารณสุข(สธ.)จะบังคับใช้กฎหมายตาม พ.ร.บ.ควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ. 2535 อีก 2 ฉบับ ได้แก่ 1.ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 15 พ.ศ.2554 ว่าด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไข การแสดงคำหรือข้อความที่อาจก่อให้เกิดความเข้าใจผิดหรือจูงใจให้บริโภคในฉลากของบุหรี่ซิกาแรต บุหรี่ซิการ์ ยาเส้นหรือยาเส้นปรุง ประกาศเมื่อวันที่ 12 เมษายน 2554 และมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 22 มีนาคม 2555 เป็นต้นไป เพื่อให้ผู้บริโภคไม่สับสนกับถ้อยคำที่ธุรกิจยาสูบใช้โฆษณาว่า ผลิตภัณฑ์ยาสูบชนิดนั้นๆ มีคุณภาพดี ไม่มีอันตราย หรือมีอันตรายน้อยกว่าผลิตภัณฑ์ยาสูบอื่นๆ
ส่วนอีกฉบับเป็นประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 16 พ.ศ.2554 ว่าด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไข การแสดงข้อความเกี่ยวกับสารพิษหรือสารก่อมะเร็งในฉลากของบุรี่ซิกาแรต 10 แบบ ประกาศเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2554 และจะมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 26 เมษายน 2555 เป็นต้นไป
โดยสาระสำคัญของประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 15 พ.ศ.2554 บังคับห้ามพิมพ์คำหรือข้อความ รูปภาพ หรือตัวอักษรสัญลักษณ์ 3 ลักษณะดังต่อไปนี้บนฉลาก ซอง กล่อง ภาชนะบรรจุผลิตภัณฑ์ยาสูบ ได้แก่ 1. คำหรือข้อความที่ทำให้เข้าใจว่าบุหรี่มีระดับสารพิษน้อย ได้แก่ ไมลด์ (mild) มีเดียม (medium) ไลท์ (light) อัลตร้าไลท์ (ultra light) โลว์ทาร์ (low tar) 2. คำหรือข้อความที่แสดงกลิ่นหรือรส ได้แก่ คูล (cool) ไอซ์ (ice) ฟรอซท์ (frost) คริส์ป (crisp) เฟรซ (fresh) มินท์ (mint) เมลโล่ว์ (mellow) ริช (rich) ฉุนหรือฉุนพิเศษ และ 3.คำหรือข้อความที่แสดงคุณสมบัติหรือคุณภาพบุหรี่ ได้แก่ สมูท (smooth) แนชเชอรัล (natural) สเปเชียล (special) จีนูอีน (genuine) ลูมินัส (luminous) เอ็กซตร้า (extra) พรีเมี่ยม (premium) อย่างดี และคัดพิเศษ โดยได้ผ่อนผันให้ผู้ประกอบการขยายเวลาให้ผู้ประกอบการปรับปรุงแก้ไขให้ถูกต้องตามกฎหมายภายในวันที่ 21 มีนาคม 2555
ส่วนสาระสำคัญในประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 16 พ.ศ.2554 บังคับให้ผู้ผลิตหรือนำเข้าบุหรี่ พิมพ์ข้อความแสดงชื่อสารพิษหรือสารก่อมะเร็งที่มีในบุหรี่ บนซองหรือภาชนะบรรจุบุหรี่ซิกาแรต กล่อง หรือกระดาษหุ้มซอง หรือภาชนะบรรจุบุหรี่ซิกาแรต ซึ่งเป็นการดำเนินการตามแนวปฏิบัติของกรอบอนุสัญญาว่าด้วยการควบคุมยาสูบขององค์การอนามัยโลก ที่กำหนดให้ประเทศภาคีสมาชิกควรหมุนเวียน สับเปลี่ยนข้อความและ คำเตือนเกี่ยวกับสารพิษ สารก่อมะเร็งเป็นระยะๆ เพื่อให้ประชาชนได้รับความรู้เกี่ยวกับพิษภัยของผลิตภัณฑ์ยาสูบ โดยบังคับให้เพิ่มข้อความแสดงชื่อสารพิษและสารก่อมะเร็ง จากเดิมที่มีเพียง 2 แบบ เป็น 10 แบบ ได้แก่ 1.ควันบุหรี่มีสารพิษไฮโดรเจนไซยาไนด์ 2.ควันบุหรี่มีสารคาร์บอนมอนอกไซด์ 3.ควันบุหรี่มีสารพิษมากกว่า 250 ชนิด 4.ควันบุหรี่เป็นสารพิษสำคัญที่สุดในบ้าน 5.ควันบุหรี่มีสารก่อมะเร็งฟอร์มาลดีไฮด์ 6.ควันบุหรี่มีสารก่อมะเร็ง เบนโซไพรีน 7.ควันบุหรี่มีสารก่อมะเร็งไนโตรซามีน 8.ควันบุหรี่เป็นสารก่อมะเร็งที่สำคัญที่สุดของมนุษย์ 9.ควันบุหรี่มีสารกัมมันตรังสีโพโลเนียม 210 และ 10.ควันบุหรี่มีสารเสพติดนิโคติน โดยพิมพ์บนพื้นที่ ไม่น้อยกว่าร้อยละ 60 ของพื้นที่บนซองบุหรี่ รวมทั้งต้องพิมพ์หมายเลขสายด่วนเลิกบุหรี่ 1600 ด้วย เพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าถึงแหล่งบริการ เมื่อต้องการเลิกสูบบุหรี่ โดยได้ผ่อนผันให้ผู้ประกอบการขยายเวลาให้ผู้ประกอบการปรับปรุงแก้ไขให้ถูกต้องตามกฎหมายภายในวันที่ 25 เมษายน 2555
"ที่ประชุมคณะกรรมการควบคุมการบริโภคยาสูบแห่งชาติมีมติให้สำนักงานควบคุมการบริโภคยาสูบแจ้งแก่ผู้ประกอบการ ผู้ผลิตหรือนำเข้าบุหรี่ ให้ปฏิบัติตามกฎหมายทั้ง 2 ฉบับอย่างเคร่งครัด หากพบไม่ปฏิบัติตามกฎหมายจะมีโทษปรับไม่เกิน 100,000 บาท" นพ.พรเทพ กล่าว
ด้าน นพ.ชูฤทธิ์ เต็งไตรสรณ์ ผู้อำนวยการสำนักควบคุมการบริโภคยาสูบ กล่าวว่า จากรายงานผลการสำรวจการบริโภคยาสูบในผู้ใหญ่ระดับโลกในปี 2552 พบประชาชนไทยอายุ 15 ปีขึ้นไปใช้ผลิตภัณฑ์ยาสูบ ทั้งชนิดมีควันและไร้ควันรวมทั้งสิ้น 14.3 ล้านคน คิดเป็นร้อยละ 27 ของประชากรกลุ่มนี้ ในจำนวนนี้เป็นผู้สูบชนิดมีควัน 12.5 ล้านคน โดยผู้สูบเป็นชายร้อยละ 46 หญิงร้อยละ 3 เป็นผู้สูบบุหรี่ที่ผลิตจากโรงงาน 5 ล้านคน สูบบุหรี่มวนเอง 4.5 ล้านคน และสูบทั้ง 2 ชนิด 2.9 ล้านคนและมีคนไทยที่เลิกสูบแล้ว 4.6 ล้านคน