พล.อ.ฉัตรชัย สาริกัลยะ รมว.เกษตรและสหกรณ์ ลงพื้นที่ปิดประกาศเพื่อยึดคืนพื้นที่ ส.ป.ก. เป็นครั้งแรก ตามมาตรการแก้ไขปัญหาการครอบครองที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมโดยมิชอบด้วยกฎหมายที่กำหนดในคำสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติที่ 36/2559 ณ อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งเป็นจังหวัดที่มีพื้นที่เป้าหมายยึดคืนมากที่สุด จำนวน 130 แปลง เนื้อที่ 111,074.87 ไร่
ในวันนี้ นอกจากที่ดิน 535 ไร่แล้ว จะดำเนินการปิดป้ายยึดคืนทั้ง 235 แปลงทั่วประเทศ จากทั้งหมด 427 แปลงที่เป็นที่ดิน ส.ป.ก.ที่มีผู้ครอบครองเกิน 500 ไร่ขึ้นไป จะพยายามดำเนินการให้แล้วเสร็จภายในรัฐบาลคสช.นี้
"จะดำเนินการในลักษณะเดียวกันกับแปลง 535 ไร่ ที่ อ.ปากช่องนี้กับที่ดินทุกแปลงที่เป็นที่ดิน ส.ป.ก.เพื่อนำมาจัดสรรที่ดินทำกินให้เกษตรกรคนละ 5-10 ไร่ ไม่ว่าจะเป็นที่ของใคร ดังนั้นหากมีเอกสารสิทธิ์ก็ขอให้นำมาแสดง"รมว.เกษตรฯ กล่าว
ส่วนการดำเนินการดังกล่าวจะสร้างความพอใจให้เกษตรกรและจะมีผลต่อการออกเสียงประชามติร่างรัฐธรรมนูญหรือไม่นั้น รมว.เกษตรฯ กล่าวว่า ต้องขึ้นอยู่กับตัวเกษตรกรเอง แต่ไม่ว่าจะตัดสินใจอย่างไรก็ขอให้ออกไปใช้สิทธิ์ออกเสียงลงประชามติในวันที่ 7 ส.ค.นี้
ด้านนายสรรเสริญ อัจจุตมานัส เลขาธิการ สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) เปิดเผยว่า สำหรับที่ดินแปลงหมายเลข 8069 เนื้อที่ 535-2-11 ไร่ ที่ดำเนินการปิดคำบังคับในวันนี้ เป็นพื้นที่ที่อยู่ในเขตปฏิรูปที่ดิน ตำบลปากช่อง อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา โดยมี พล.ต.ต.ชาลี เภกะนันทน์ เป็นผู้ครอบครอง และไม่ยินยอมเข้าสู่กระบวนการปฏิรูปที่ดิน ส.ป.ก. จึงได้ฟ้องขับไล่ พล.ต.ต.ชาลี ต่อศาลเมื่อปี 2552 และศาลฎีกาได้มีคำพิพากษา เมื่อวันที่ 16 เมษายน 2558 ว่าจำเลยเป็นผู้ถือครอบครองที่ดินพิพาทโดยไม่ได้รับอนุญาต จาก ส.ป.ก. โจทก์ซึ่งเป็นผู้ถือกรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาท และได้บอกกล่าวให้จำเลยออกไปแล้ว แต่จำเลยเพิกเฉย จึงพิพากษาจำเลยและบริวารออกจากที่ดินพิพาท พร้อมทั้งรื้อถอนสิ่งก่อสร้างขนย้ายวัสดุต่างๆ ออกไปจากเขตพื้นที่พิพาท และทำให้ที่ดินดังกล่าวกลับคืนสู่สภาพเดิมภายใน 1 ปี
ทั้งนี้ การดำเนินการปิดคำบังคับคดีนี้ เป็นไปตามคำสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที่ 36/2559 ที่ประกาศใช้ ม.44 เมื่อวันที่ 5 ก.ค.ที้ผ่านมา
เลขาธิการ ส.ป.ก. กล่าวต่อว่า สำหรับพื้นที่ 535 ไร่ของ พล.ต.ต.ชาลีนั้น เมื่อติดประกาศยึดที่คืนที่ดินและรื้อถอนสิ่งปลูกสร้างเสร็จภายใน 60 วัน รวมระยะเวลาทั้งหมด 129 วัน ตาม Road map หลังจากนั้น ส.ป.ก.จะนำที่ดินที่ยึดคืนมาไปจัดสรรให้เกษตรกรตามนโยบายของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี โดยเบื้องต้นจะแจกให้กลุ่มเกษตรกรที่มาลงทะเบียนไว้กับ ส.ป.ก.ประมาณ 4 แสนราย
นอกจากคดีดังกล่าวแล้ว ยังมีคดีที่ศาลมีคำพิพากษาถึงที่สุดให้ผู้ครอบครองที่ดินส่งมอบคืนให้แก่ ส.ป.ก. และมีเนื้อที่ตั้งแต่ 500 ไร่ ขึ้นไปเพิ่มเติมอีก 3 แปลง คือ 1. นายชูเกียรติ ตั้งพงศ์ปราชญ์ ครอบครองพื้นที่ ส.ป.ก. เนื้อที่รวม 1,027-2-40 ไร่ ตั้งอยู่ที่ อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา 2. บริษัท จิวกังจุ้ยพัฒนา จำกัด ครอบครองพื้นที่ ส.ป.ก. เนื้อที่รวม 1,434 -2-33 ไร่ ตั้งอยู่ที่ อำเภอชัยบุรี จังหวัดสุราษฏร์ธานี และอำเภอเขาพนม จังหวัดกระบี่ และ 3. บริษัท รวมชัยบุรีปาล์มทอง จำกัด ครอบครองพื้นที่ ส.ป.ก. เนื้อที่รวม 1,749-1-24 ไร่ ตั้งอยู่ที่ อำเภอชัยบุรี จังหวัดสุราษฏร์ธานี
ณ ปัจจุบัน มีที่ดินที่ยังไม่เข้าสู่กระบวนการปฏิรูปที่ดินที่มีเนื้อที่ตั้งแต่ 500 ไร่ขึ้นไป เพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมากกว่า 427 แปลง เนื้อที่มากกว่า 432,000 ไร่ ขณะที่ที่ดินที่ได้จัดให้แก่เกษตรกรไปแล้ว แต่มีบุคคลไปกว้านซื้อจากเกษตรกร และครอบครองทำประโยชน์โดยผิดกฎหมาย และครอบครองที่ดินเกินกว่า 100 ไร่ ซึ่งคาดว่าน่าจะมีเนื้อที่ไม่น้อยกว่า 20,000 ไร่ ส่วนที่ดินที่ศาลมีคำพิพากษาถึงที่สุดให้ผู้ครอบครองที่ดินส่งมอบคืนให้แก่ ส.ป.ก.แล้ว และมีเนื้อที่ตั้งแต่ 500 ไร่ ขึ้นไป ขณะนี้มีอยู่ประมาณ 10,000 ไร่
เลขา ส.ป.ก. กล่าวต่อว่า ตาม Road map การดำเนินการในกรณีที่ดินที่ได้จัดให้แก่เกษตรกรไปแล้ว แต่มีบุคคลไปกว้านซื้อจากเกษตรกร และครอบครองทำประโยชน์โดยผิดกฎหมาย และครอบครองที่ดินเกินกว่า 100 ไร่ ซึ่งคาดว่าน่าจะมีเนื้อที่ไม่น้อยกว่า 20,000 ไร่ คาดว่าจะใช้เวลาประมาณ 150 วัน ในการยึดคืน โดยคาดว่า ส.ป.ก.จังหวัด จะตรวจสอบข้อเท็จจริงตามมาตรา 30 พ.ร.บ.วิธีปฏิบัติทางราชการปกครอง พ.ศ.2539 ประมาณ 45 วัน หลังจากนั้น ส.ป.ก.จังหวัดจะรายงานมายังส.ป.ก.ส่วนกลางเพื่อขอยุติเรื่องหรือ ส.ป.ก.จังหวัดเสนอเข้าคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัด (คปจ.) สั่งให้ผู้ถือครองสิ้นสิทธิภายใน 30 วันและ ส.ป.ก.จังหวัดรายงานผลการสั่งสิ้นสิทธิให้ส.ปก.ส่วนกลางทราบภายใน 15 วัน แล้วส.ป.ก.ส่วนกลางจะประกาศพื้นที่เป้าหมาย 30 วัน หลังจากนั้น ส.ป.ก.จังหวัดจะขอกำลังกองทัพ ฝ่ายความมั่นคง เพื่อยึดครองพื้นที่เป้าหมายให้แล้วเสร็จภายใน 30 วัน
ส่วนกรณีที่ดินที่ศาลมีคำพิพากษาถึงที่สุดให้ผู้ครอบครองที่ดินส่งมอบคืนให้แก่ ส.ป.ก. แล้ว และมีเนื้อที่ตั้งแต่ 500 ไร่ ขึ้นไป ซึ่งขณะนี้มีอยู่ประมาณ 10,000 ไร่ คาดว่าจะใช้ระยะเวลา 156 วัน ในการยึดคืนพื้นที่ส.ป.ก. โดยส.ป.ก.จังหวัดจะมีหนังสือขอให้อัยการจังหวัดยื่นคำร้องขอให้ออกคำบังคับและขอนำส่งคำบังคับภายใน 7 วัน จากนั้นพนักงานอัยการยื่นคำร้องและศาลออก/สั่งคำบังคับใน 60 วัน จากนั้น ส.ป.ก.มีหนังสือขอให้อัยการจังหวัดยื่นคำร้องขอให้ศาลออกหมายบังคับคดีอีก 7 วัน จากนั้นพนักงานอัยการยื่นคำร้องและศาลจะออกหมายบังคับคดีภายใน 15 วัน ต่อจากนั้น ส.ป.ก.จังหวัดจะนำหมายบังคับคดีให้เจ้าพนักงานบังคับคดีและนำเจ้าหน้าที่บังคับคดีไปยังพื้นที่เป้าหมายภานใน 7 วัน หลังจากนั้นเจ้าหน้าที่จะดำเนินการบังคับคดี โดยขอกำลังกองทัพฝ่ายความมั่นคงเพื่อยึดคืนพื้นที่เป้าหมายให้แล้วเสร็จภายใน 60 วัน
"ขณะนี้ได้จัดทำพื้นที่เป้าหมายที่ดินที่ยังไม่เข้าสู่กระบวนการปฏิรูปที่ดินเนื้อที่ตั้งแต่ 500 ไร่ขึ้นไป เสร็จแล้วกว่า 235 แปลง และได้ทยอยส่งแผนที่แนบท้ายที่จะใช้ไปปิดประกาศพื้นที่เป้าหมายไปยัง ส.ป.ก. จังหวัด ให้แล้วเสร็จภายในวันที่ 22 กรกฎาคม นี้ และได้ทำ Road Map ของทั้ง 3 กรณี เพื่อแก้ไขปัญหาการครอบครองที่ดินที่ผิดกฎหมาย"นายสรรเสริญ กล่าว
อย่างไรก็ตาม ในบรรดาผู้ครอบครองที่ดิน ส.ป.ก.มีทั้งที่ปรากฎชื่อผู้ครอบครองชัดเจน แต่หลายรายไม่ปรากฎชื่อผู้ครอบครอง มีทั้งผู้มีอิทธิพล นักการเมือง แต่ไม่ปรากฎชื่อบริษัทเอกชนรายใหญ่และ/หรือบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ ส่วนบางรายที่มีชื่อครอบครองที่ ส.ป.ก.ก็เป็นที่ดินที่ได้รับสัมปทาน เช่น บมจ.วิจิตรภัณฑ์ปาล์มออย (VPO) ขณะเดียวกัน พบว่ามีโรงงานน้ำตาลหลายรายที่ใช้ที่ดิน ส.ป.ก.แต่ไม่ปรากฎชื่อของ บมจ.น้ำตาลครบุรี (KBS)