นายทศพร ศิริสัมพันธ์ รักษาการเลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) เปิดเผยว่า ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) เห็นชอบในหลักการให้จัดตั้งกระทรวงการอุดมศึกษา วิจัย และนวัตกรรม ตามที่ ก.พ.ร.เสนอ เพื่อสร้างขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ หรือการเตรียมความพร้อมประเทศสู่ศตวรรษที่ 21 ตามแนวนโยบาย Thailand 4.0 ให้บรรลุผลสัมฤทธิ์ โดยการปรับเปลี่ยนโครงสร้างเศรษฐกิจไปสู่เศรษฐกิจที่ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรม (Value-Based Economy) จึงต้องควบรวมบางส่วนของกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รวมทั้งสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ และหน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
"กระทรวงนี้มีความสำคัญค่อนข้างมาก เป็นกระทรวงแห่งอนาคต โดยเฉพาะอย่างยิ่งเป็นแหล่งรวมของสถาบันการศึกษา แหล่งรวมของสถาบันวิจัยต่างๆ เพื่อตอบโจทย์ประเทศไทย 4.0...เราต้องการครูบาอาจารย์ นักวิจัยทำภารกิจสำคัญๆสองเรื่องคือ เรื่องแรกสร้างความรู้เพื่อนำไปใช้ในอุตสาหกรรมต่างๆ เพื่อสร้างมูลค่า และสองภารกิจในการสร้างคน ผลิตบัณฑิต มหาบัณฑิต ซึ่งตรงกับความต้องการของประเทศตามยุทธศาสตร์ชาติ" นายทศพร กล่าว
นายทศพร กล่าวว่า ในการควบรวมจะดึงสถาบันวิจัยมาเฉพาะที่สังกัดกระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ เดิม ซึ่งมีประมาณ 11 หน่วยงาน ทั้งองค์การมหาชน และรัฐวิสาหกิจ เข้ามารวมกับสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ 84 แห่ง และสถาบันอุดมศึกษาของเอกชนอีก 73 แห่ง แล้วผนึกกำลังเพื่อใช้ทรัพยากรร่วมกันได้ เพื่อพุ่งเป้าตามโจทย์ที่ตั้งไว้ได้ การบริหารงานเป็นแนวขวางต่างจากเดิม โดยแบ่งกลไกออกเป็น 2 ระดับ คือ ระดับนโยบายมีคณะกรรมการระดับชาติที่เป็นซูเปอร์บอร์ดจะแปลงมาจากสภาวิจัยและวิทยาศาสตร์ที่มีอยู่ และระดับปฏิบัติการที่เป็นงานเชิงนโยบายและงานเชิงปฏิบัติการ โดยการทำงานวิจัยจะมีหลายระดับ ทั้งวิจัยขั้นพื้นฐาน วิจัยขั้นแนวหน้า และวิจัยเชิงประยุกต์
ทั้งนี้คาดว่าจะเสนอร่างกฎหมายให้สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) พิจารณาแล้วเสร็จในเดือน พ.ย.61 ระหว่างนี้คู่ขนานกันไปก็จะมีรัฐมนตรีที่ ครม.มอบหมายและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมาจัดทำรายละเอียดโครงสร้างและอัตรากำลังพล เมื่อกฎหมายได้รับโปรดเกล้าฯ ราวเดือน ม.ค.62 คาดว่าเดือน ก.พ.62 จะได้เห็นโฉมหน้าของกระทรวงใหม่ ส่วนเรื่องชื่อกระทรวงใหม่นั้นยังไม่ได้ข้อยุติ