น.ส.รัชดา ธนาดิเรก รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยว่า ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) มีมติเห็นชอบในหลักการร่างระเบียบคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาลทรายว่าด้วยการจดทะเบียนสถาบันชาวไร่อ้อย (ฉบับที่ ..) พ.ศ. .... ตามที่กระทรวงอุตสาหกรรมเสนอ และให้ส่งคณะกรรมการตรวจสอบร่างกฎหมายและร่างอนุบัญญัติที่เสนอ ครม.ตรวจพิจารณาเป็นเรื่องด่วนแล้วดำเนินการต่อไปได้ และให้กระทรวงอุตสาหกรรมรับความเห็นของกระทรวงพาณิชย์และสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติไปพิจารณาดำเนินการต่อไปด้วย
โดยสาระสำคัญของร่างระเบียบดังกล่าวเป็นการแก้ไขปรับปรุง โดยขอยกเว้นการกำหนดคุณสมบัติของผู้มีสิทธิยื่นคำร้องขอจดทะเบียนเป็นสถาบันชาวไร่อ้อยตาม (3) และ (4) ของข้อ 8 แห่งระเบียบคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาลทรายว่าด้วยการจดทะเบียนสถาบันชาวไร่อ้อย ฉบับที่ 1 พ.ศ. 2528 และที่แก้ไขเพิ่มเติมออกไปอีก 2 ฤดูการผลิต โดยให้ใช้บังคับกับสหกรณ์ชาวไร่อ้อยที่มีฐานะเป็นสถาบันชาวไร่อ้อยอยู่เดิมตั้งแต่ฤดูการผลิตปี 2563/2564 เป็นต้นไป
เนื่องจากระเบียบคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาลทรายว่าด้วยการจดทะเบียนสถาบันชาวไร่อ้อย ฉบับที่ 1 พ.ศ.2528 และที่แก้ไขเพิ่มเติม โดยข้อ 8 (3) และ (4) แห่งระเบียบดังกล่าวได้กำหนดให้คุณสมบัติของผู้มีสิทธิยื่นคำร้องขอจดทะเบียนเป็นสถาบันชาวไร่อ้อยต้องมีสมาชิกเป็นชาวไร่อ้อยไม่น้อยกว่า 600 คน และมีปริมาณอ้อยของสมาชิกที่ส่งให้แก่โรงงานใดโรงงานหนึ่งรวมกันไม่น้อยกว่าร้อยละ 55 ของปริมาณอ้อยที่โรงงานนั้นหีบทั้งหมดในแต่ละฤดูการผลิต ตามลำดับ และในวรรคสองของข้อ 8 กำหนดให้คุณสมบัติตาม (3) และ (4) สำหรับสหกรณ์ที่มีฐานะเป็นสถาบันชาวไร่อ้อยอยู่เดิม ให้ใช้บังคับตั้งแต่ฤดูการผลิตปี 2561/2562 เป็นต้นไป
ต่อมามีข้อร้องเรียนจากชุมนุมสหกรณ์การเกษตรชาวไร่อ้อยแห่งประเทศไทย จำกัด ซึ่งมีฐานะเป็นสถาบันชาวไร่อ้อยอยู่เดิม ว่าได้รับผลกระทบจากการกำหนดคุณสมบัติของผู้มีสิทธิยื่นคำร้องขอจดทะเบียนเป็นสถาบันชาวไร่อ้อย โดยเห็นว่าการกำหนดคุณสมบัติของผู้มีสิทธิยื่นคำร้องขอจดทะเบียนเป็นสถาบันชาวไร่อ้อยดังกล่าวเป็นการกีดกันกลุ่มเกษตรกรชาวไร่อ้อย สหกรณ์ชาวไร่อ้อย สมาคมชาวไร่อ้อย ซึ่งมีขนาดเล็ก ทำให้ไม่สามารถจัดตั้งเป็นสถาบันชาวไร่อ้อยได้ จึงขอยกเว้นการกำหนดคุณสมบัติของผู้มีสิทธิยื่นคำร้องขอจดทะเบียนสถาบันชาวไร่อ้อยสำหรับชุมนุมสหกรณ์การเกษตรชาวไร่อ้อยแห่งประเทศไทย จำกัด ซึ่งมีฐานะเป็นสถาบันชาวไร่อ้อยอยู่เดิม เพื่อให้ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรชาวไร่อ้อยแห่งประเทศไทย จำกัด สามารถจดทะเบียนเป็นสถาบันชาวไร่อ้อยและมีสิทธิรับเงินค่าบำรุงสถาบันชาวไร่อ้อยที่โรงงานอ้อยหักจากเงินค่าอ้อยที่ชาวไร่อ้อยซึ่งเป็นสมาชิกสหกรณ์จำหน่ายแก่โรงงาน โดยจะส่งผลให้ชุมนุมสหกรณ์ชาวไร่อ้อยแห่งประเทศไทย จำกัด มีงบประมาณมาจัดสรรให้แก่สหกรณ์สมาชิก เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการประกอบอาชีพของชาวไร่อ้อยซึ่งเป็นสมาชิกของสหกรณ์ต่อไป
ดังนั้นเพื่อให้ชุมนุมสหกรณ์ที่มีฐานะเป็นสถาบันชาวไร่อ้อยอยู่เดิม สามารถจดทะเบียนเป็นสถาบันชาวไร่อ้อยได้และมีสิทธิรับเงินค่าบำรุงสถาบันชาวไร่อ้อย จึงเห็นควรแก้ไขระเบียบตามข้อ 1.เพื่อยกเว้นการกำหนดคุณสมบัติตามข้อ 8 (3) และ (4) แห่งระเบียบดังกล่าว สำนักงานคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาลทราย (สอน.) จึงได้ยกร่างระเบียบคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาลทรายว่าด้วยการจดทะเบียนสถาบันชาวไร่อ้อย (ฉบับที่ ..) พ.ศ. .... ขึ้น เพื่อยกเว้นการตรวจสอบคุณสมบัติของผู้มีสิทธิยื่นคำร้องขอจดทะเบียนเป็นสถาบันชาวไร่อ้อยตาม (3) และ (4) ของข้อ 8 แห่งระเบียบคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาลทราย ว่าด้วยการจดทะเบียนสถาบันชาวไร่อ้อย ฉบับที่ 1 พ.ศ. 2528 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ออกไปอีก 2 ฤดูการผลิต โดยให้ใช้บังคับกับสหกรณ์ชาวไร่อ้อยที่มีสถานะเป็นสถาบันชาวไร่อ้อยอยู่เดิม จากเดิมที่กำหนด "ใช้บังคับตั้งแต่ฤดูการผลิตปี 2561/2562 เป็นต้นไป" เป็น "ให้ใช้บังคับตั้งแต่ฤดูการผลิตปี 2563/2564 เป็นต้นไป" ทั้งนี้การตรวจสอบคุณสมบัติสถาบันชาวไร่อ้อยรายเดิมจะเริ่มดำเนินการในช่วงต้นเดือนมิถุนายน ซึ่งขณะนี้อยู่ในระหว่างการชะลอการตรวจคุณสมบัติ